Көпоперациялы станоктар. Жоңғыш, жошылай – бұрғылайтын, жонатын топтағы станоктар базасындағы негізгі түзілімдердің орындалуы. Негізгі және қосымша жүріс

Жоңғылауды бірнеше түрге бөледі: жазық беттерді (горизонталь, вертикаль, көлбеу және кемерлерді) жоңғылау; күрделі технология¬лық беттерді (ойықтарды, бунақтарды, ойма кілтектерді және т.б.) жоңғылау және фасондық жазықтықтарды жоңғылау.
Жазық беттерді жоңғылау сұлбалары 21.51-суретте көрсетілген. Горизонталь беттердігоризонталь және вертикаль-жоңғылау станоктарында цилиндрлік және шет жақтық жонғыштармен (21.51-сурет, а, б) өңдейді. Тетіктерді пішіні мен өлшемдеріне байланысты үстелде машиналық қысқыштарда болттардың, тақтай¬шалардың және төсемдердің көмегімен, сондай-ақ се¬риялық өндіріс жағдайларында өңделетін дайындамалар үшін қолда¬нылатын
Вертикаль беттерді жонғыштардың шет жақтық (21.51, в-сурет), шеттік (21.51, г-сурет) және басқа түрлерімен өңдейді.
Көлбеу беттерді және қия кесіктерді шет жақтық (21.51, д-сурет), шеттік (21.51, е-сурет) және бұрыштық (21.51, ж-сурет) жонғыштармен өңдейді. Жонғыш көлбеуінің қажетті бұрышын айналдырық бастиегі вертикаль жазықтықта айналатын станоктарда ғана орнатуға болады.Аралас беттерді аралас жонғыштармен өңдейді (21.51, з-сурет).
Күрделі беттердің, мысалы, ойықтардың (21.52, а, в, г-сурет), кемерлердің (21.52, б-сурет) пішін құруы үшін дискілік (21.52, а-сурет), шеттік (б), фасондық (в) және бұрыштық (г) жонғыштарды қолдана-ды. «Қарлығаштың құйрығы» типті және Т тәрізді ашық ойықтарды шеттік жонғыштармен (21.52, д, е-сурет) өңдейді.
Тік бұрышты қималы кілтек ойықтар мен бунақтарды жоңғылау кезінде шеттік (21.52, ж-сурет) және арнайы кілтекті жонғыштарды (з) пайдаланады. Оларды вертикаль-жонғыш станоктарда өңдейді. Кейде кілтек бунақтарды горизонталь-жоңғылау станоктарында дискілік үш жақты жонғыштармен (21.52, и-сурет) жоңғылайды. Ойма кілтектерді горизонталь-жоңғылау станоктарында кертікті дискілік жонғыштар¬мен өңдейді.
Шағын өлшемді дайындамаларда фасондық беттерді жоңғылау үшін горизонталь немесе вертикаль-жоңғылау станоктарында фасон¬дық жонғыштарды қолданады, олардың пішіні дайындалатын тетіктің пішініне сәйкес келеді (21.52, к-сурет). Аса күрделі пішінде фасондық дайындамаларды не жеке жонғыштар жинағымен, не арнайы көшіргіштердің көмегімен өңдейді.

1. Полиграфия, өлшеу техникасы, ағаш өңдеу жабдыктары және металл өңдеу техникасы мен технологиясы: Қазақша-орысша терминдердің түсіндірме сөздігі.