Жеміс салудың заңдылықтары

1. Жеміс жидек өсімдіктерінің жеміс салуы.
2. Өсімдіктің жеміс байлау ерекшеліктері.
3. Жеміс жидек өсімдіктерінен жоғары өнім алу үдерісі.

Жеміс және жидек өсімдіктерінің жеміс салуы және оның ұзақтығы да әртүрлі. Жемісін кеш байлайтын өсімдіктер, жемісін ерте байлайтындармн салыстырғанда, ұзағырақ тіршілік етеді.
Келтірілген мәліметтерде бір жеміс ағашы (бүлдірген, таңқурай, қарақат, қарлыға, шабдалы және т.б.) жемісін айтарлықтай ерте сала бастаса (2-3-ші жылдары), екіншілері орташа мезгілде жеміс байлайды (тәтті шие, алхоры, алманың кейбір сұрыптары), үшіншілері (алмұрт, грек жаңғағы, талшын) тіпті кеш (8-12 жылдары) байқалады да жемісін кеш байлайтын тұқымдар саналады. Алғашқы жемісін байлау өсімдіктің тұқымқуалаушылық ерекшеліктеріне ғана байланысты емес, сонымен бірге итабиғи жағдайлар мен агротехникаға да байланысты. Бір сұрп ауа райы құрғақ және жазы ыстық аудандарда, ылғалды және салқындау аудандармен салыстырғанда, жеміс бойлауын 2-3 жыл ерте бастайды. Құнарлы әрі ылғалы мол топырақтар құнарлығын төмендету және құрғақтау топырақтарға қарағанда, жеміс байлауды біраз уақыт кешеуілдетеді.

1. Аяпов К.Ж Кампитов Г.А, Мажитова Р.С Жеміс шаруашылығы-Алматы 2005-320 бет.
2. А. И. Пояркова. Род 730. Ирга — Amelanchier // Флора СССР. В 30 т. / Гл. ред. акад. В. Л. Комаров; Редактор тома С. В. Юзепчук. — М.—Л.: Изд-во АН СССР, 1939. — Т. IX. — С. 408. — 540 + XIX с. — 5200 экз.
3. М.М. Жанзақов. Өсімдік шаруашылығы. Алматы, 2007 жыл
4.М.И. Кондрашкина Лабороторно-практические заниятия по растениеводству, Москва-2006 г

Пән: Ауыл шаруашылығы
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

БӨЖ

Тақырыбы:Жеміс салудың заңдылықтары

Орындаған:Нүкенова А.
Тексерген: Мухаметжанова О.Т
Тобы: АГ - 213

Семей - 2015

Жоспар:

1. Жеміс жидек өсімдіктерінің жеміс салуы.
2. Өсімдіктің жеміс байлау ерекшеліктері.
3. Жеміс жидек өсімдіктерінен жоғары өнім алу үдерісі.

Жеміс салудың заңдылықтары
1. Жеміс жидек өсімдіктерінің жеміс салуы
Жеміс және жидек өсімдіктерінің жеміс салуы және оның ұзақтығы да әртүрлі. Жемісін кеш байлайтын өсімдіктер, жемісін ерте байлайтындармн салыстырғанда, ұзағырақ тіршілік етеді.
Келтірілген мәліметтерде бір жеміс ағашы (бүлдірген, таңқурай, қарақат, қарлыға, шабдалы және т.б.) жемісін айтарлықтай ерте сала бастаса (2-3-ші жылдары), екіншілері орташа мезгілде жеміс байлайды (тәтті шие, алхоры, алманың кейбір сұрыптары), үшіншілері (алмұрт, грек жаңғағы, талшын) тіпті кеш (8-12 жылдары) байқалады да жемісін кеш байлайтын тұқымдар саналады. Алғашқы жемісін байлау өсімдіктің тұқымқуалаушылық ерекшеліктеріне ғана байланысты емес, сонымен бірге итабиғи жағдайлар мен агротехникаға да байланысты. Бір сұрп ауа райы құрғақ және жазы ыстық аудандарда, ылғалды және салқындау аудандармен салыстырғанда, жеміс бойлауын 2-3 жыл ерте бастайды. Құнарлы әрі ылғалы мол топырақтар құнарлығын төмендету және құрғақтау топырақтарға қарағанда, жеміс байлауды біраз уақыт кешеуілдетеді.
Кесте - 1 Жеміс және жидек өсімдіктерінің жеміс салуға кірісу мезгілінің және тіршілігінің ұзақтығы
Тұқымдықтар
Жеміс байлауының басталуы
Бақтың (отырған) ұзақ өміршеңдігі (жылдары)

Екпе көшеттердің (отырғызғаннан кейінгі жылдары)
Клондық даралардың (отырғызғаннан кейінгі жылдары)

1
2
3
4
Бүлдірген
1-2
2
4-5
Таңқурай
-
2
10-15
Қарақат
-
3
12-15
Қарлыға
3-4
3-4
15-20
Шабдалы
-
3-4
15-20
Өрік
6-9
3-6
20-30
Шие
4-9
3-8
20-30
Тәтті шие
6-15
4-6
25-30
Алхоры
6-11
4-6
20-30
Алма
8-10
5-15
30-70
Алмұрт
10-20
7-10
50-80
Шаттауық (орман жаңғағы)
6-10
4-6
60-80
Грек жаңғағы
-
8-15
100-ге жуық
Талшын
15-20
4-10
200-300

Ағаштың жеміс байлауының басталуы айтарлықтай деңгейде телітушіге де байланысты. Айталық, алманың кейбір сұрыптары өсімталдығы шамалы парадизкаларда көзшелеггеннен кейін жеміс байлауын 5-8 жылы басталса, өсімтал телітушідегілерді 12-18 жылдары бастайды. Алғашқы жеміс байлауын арнаулы тәсілдерінің әсерімен жеделдетуге болады.
Өсірілген өсімдіктер өзінің тіршілік уақытында жемістерін біркелкі салмайды. Жас ағашында мөлшерінің артуына байланысты оның жеміс байқалуы да молаяды. Тіршілігінің екінші кезеңінде бөрікбасты айтарлықтай тұрақты болғандықтан, өсімдік ең жоғары өнім береді. Тіршілігінің үшінші кезеңінде, қартаюы басым бола бастағанда, жеміс салуы бірте - бірте кеми береді.
2. Өсімдіктің жеміс байлау ерекшеліктері
Өсімдіктің жеміс байлау ерекшеліктері бүршіктердің жанында орналасуына байланысты. Жеміс дақылдарда жемістердің үш түрлі орналасуы кездеседі (Ю.В. Крысанов , 1997).
1. Үстіміздегі жылдағы жасыл өркендерде гүлденуден бұрын өркендер жайылуы тиіс болғандықтан, бұл топқа жататын өсімдіктер, әдетте, кеш гүлденетіндер болып саналады. Гүлденудің қарқындылығы, гүлдену жүретін өркендердің өсу қуатымен анықталыды.
2. Өткен жылдағы өскінділерде ( сүйекті тұқымдықтардың басым бөлігіне тән өсінді өркендерде, жемістік шыбықшаларда және жемістік бұтақшаларда , апельсинде, мандаринде, пістеде, алманың Коричный полосатый сияқты түртегінде). Оңтайлы ұзындықта (30-40см - ге дейін)Олардың өсуі мен жеміс салуының арасында физиологиялық теңдік қалыптасады да, тұрақты өнімнің негізі болып табылады. Өсінділердің көлемі оңтайлы шаадан төмендегенде өсімдіктер дүркін-дүркін өнім байлауға бейімделеді.
3. Көпжылдық жемістік бұтақтарда басымырақ - жемістіктер мен жемістік бұршақшаларда (алма мен алмұрттың сұрыптарының басым бөлігінде). Оларда орташа өсуді, бөрікбастың аса қою болмайтындығын, жоғары өнімділікті белгілейді. Жоғары өнімділіктің нәтижесінде оларда жеміс салудың мерзімділігі жақсы білінеді.
Алманың кейбір сұрыптарында жеміс салу ұзын, қысқа да жемістік құрылғыларда жүргізіледі. Бұл сұрыптар жемісін ұдайы берумен сипатталады. Бірақ бөрікбасын айтарлықтай қоюландыруға бейім.
Жеміс байланатын бұтақұтардың түртегі, бүршіктердің жандырғыштық ерекшеліктері- маңызды сұрыптық белгілері болып саналады, олар отырғызу сұлбасын таңдауды , бөрікбас пішінін, өсу дәуірлеріндегі қырқу ерекшеліктеріне анықтайды.
Жемісті ертерек салуы және өнімділіктің артуы жапырақтарының аудандарының артуына жеделдігіне байланысты болады. Бір гектар жапырақтардың оңтайлы ауданы - 40-50мың м2. Егер 1м2 жапырақта 1-1,5 кг жеміс келсе, осындайда бір гектарға 60т биологиялық өнім келеді - жапырақтардың ең жоғарғы өнімділігі 1,2-1,5 м жапырақ қалыңдығында байқалады.
Жеміс салу және өсу - сорттың табиғи жағдайда тұрақты жеміс сала бастап уақытынан, барынша мол жеміс салған уақытына дейнгі аралыққа созылады. Бұл өсімдіктің ең кұнды кезеңі. Өйткені бұл кезеңде өсу процесі мен өте мол жеміс салуының, тұрақты өнімділігінің, жемісінің сапасының және ағаштың қыстыкүнгі суыққа төзімділігінің биологиялық тұрақты шағы. Жеміс салатын жаңа бұтақтар қарқынды шыға бастаған кезде бұтақтардың ұшындағы өсу процесі әлсірейді. Кезеңнің соңын, бөрікбастың ішкі, көлеңке көп түсетін тұсындағы ұсақ бұтақшалары қурай бастайды.Шекілдеуікті тұқымдарда, әсіресе алмада, бұтақтардың өсуі әлсіреген кез, кезеңділікпен жеміс салуға бейімділігі байқалады. Бұл кезеңде бақ күту жөніндегі агротехниканың басты міндеті - осы кезеңді барынша ұзарту. Ол үшін ағаштарға колайлы жағдайлар жасап, уақытылы суға минералды қоректендіру, бөрікбастың ішкі жағын жарықпен қамтамасыз ету, жапырақтарын аурулар мен зиянкестерден қорғау және т.б. Сондықтан бұл кезеңде бұт ұшының жақсы өсуін сүйемелдеу үшін, жасартып шырпуға көшу керек. Жеміс саліу - өнім мөлшері барынша көбейіп, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.