Мультиплексорлар мен демультиплексорлар

1. Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 2
1.1. Мультиплексорлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1.2. Мультиплексорлардың жұмыс істеу принципі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
1.3. Демультиплексорлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.4. Демультиплексордың электр жүйесi ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7
Әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7

n-адрестік кірісі, N=2nинформациялықкірісі,бір шығысы бар және N кіріс желісінен түсетін шығыс желісіне түсетін информацияны басқарылатын коммутация жасайтын функциональдық түйіншікті мультиплексор дейді. Белгілі кіріс желісін коммутациялау екілік адрестік кодына an-1,…a2,a1,a0сәйкес іске асырылады.
Егерде адрестің коды n разрядты болса,әр бір N кіріс желісін шығыс желісін қосуды қамтамасыз ететін N=2nадрестік сигналдардың комбинацияларын әске асыруға болады.Мұндай мультиплексорды «N-нен бірге» аталады.
Артық адрестік сигналдардың комбинациялары бар болса, кіріс желісініңкез келген N≤2n саны бар мультиплексор жасауға болады. Қарапайым жағдайда екі разрядты адрестық кодта(n=2)шығатын желілердің максималь саны N=2n=4 тең. Мультиплексордың ақиқат кестесі 1,а суретте көрсетілген.

1 сурет. Мультиплексорлар. а) ақиқат кестесі; б ) функциональдық сұлбасы; в)шарты графикалық белгісі.
Ақиқат кестесіне сәйкес жазылған мультиплексордың сипатама теңдеуі мына түрде жазылады:
Мультиплексордың функциональдық сұлбасының құрамына екі инвертор, төрт «ЖӘНЕ»вентилі, және бір «НЕМЕСЕ» вентилі кіретіні алынған теңдеулерден білуге болады. Қазіргі уақытта өндіріс құрамына n=2,3 және 4 адресті кірісі бар мультиплексорлер кіретін МС сериясын шығарады. n=2 тең болғанда қабаталғантөртканалды(2n=4)мультиплексорлердің информациялық кірістердің сигналдарының саны 2n+2n=8.4 каналды қабаталғанстробтайтын К555КП12мультиплксордың шарты графикалық белгісі 2,а суретте келтірілген.

2 сурет. Қосақталған 4-каналды мультиплексор К555КП12 а) және оның негіздегі 8-каналды мультиплексор б).
Стробтау кірістері, k2n-информациалық кірістері бар,мұндағы k=2, 3, 4… тең , мультиплексорларды (коммутаторларды) істеуге қолдынылады.Сторбтауы бар,қосақталған 4-каналды 8:1 мультиплексордың сұлбасы 2,б суретте келтірілген.
лог. «0» жәнелог. «1» сәйкес тұрақты деңгейді ақпараттық кірістерге берілсе, онда мультиплексордың шығысында кез келген өзіңе ұнаған басқаратын кодтың айнымалысының функциясын алуға болады.Бірақ бұл жағдайда іске асырылатын шығатын функцияның айнымалыларының саны басқаратын кодтың разрядына тең.
Жалпы жағдайда ақпаратық кірістерге тұрақсыз логикалық деңгейлер беруге болады, сонда мультиплексордың шығысында айнымалысы көп логикалық функция іске асырылады.

1. Коваленко, А.А. Основы микроэлектроники: учеб. пособие / А.А. Коваленко, М.Д. Петропавловский.- 3-е изд., стер.- М.: Академия, 2010.- 239 с.
2. Айғараева, Ғ. Сандық қондырғылар және микропроцессорлық жүйелер: оқулық / Ғ.
3. Айғараева, Қ. Асанова, М. Нысанов.- Астана: Фолиант, 2010.- 236б.- (Кәсіптік білім).