Экологиялық білім мен тәрбие беру

Кіріспе

Экологиялық білім мен тәрбие беру 1970 жылы БҰҰ деңгейінде ұйымдастырылған (ЮНЕСКО) «Адам және биосфера» деп аталған бағдарламаны қабылдаудан басталады. Онда алғаш рет халықаралық деңгейде табиғат ресурстарын қорғау және оны тиімді пайдалану туралы бағдарлама жасалып, кең экологиялық сипатталған болатын. Ал 1971 жылы Швейцарияда Еуропалық конференция өткізіліп, онда айнала қорщаған табиғи орта және табиғат қорғау мәселелер көтерілді. 1972 жылы Стокгольмде қоршаған ортаны қорғау туралы көпшілікке білім беру конференциясы болды. 1977 жылы Тбилиси қаласында өткен БҰҰ жанындағы ЮНЕСКО және ЮНЕП ұйымдары экологиялық білім беру туралы 40-тан астам шешімдер қабылдап, оның ғаламдық стратегиялық жоспарларын бекітті. Экологиялық білім берудің одан әрі даму кезеңдері атақты Найроби (1982 ж), Беч (1983 ж), Мәскеу (1987 ж), т.б. қалаларда өткен конференцияларда жалғасын тапқаны мәлім.
Экологиялық білім берудің теориялық негіздері орыстың табиғат зерттеушілері әрі көрнекті педагог ағартушылары В.Белинский, А.Герцен, Н.Чернышевскийдің есімдерімен тығыз байланысты. Одан соң А.Бекетов, К.Тимирязев, Д.Кайгородов т.б. ғалымдар табиғатты зерттеу мен қорғау

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Экологиялық білім мен тәрбие беру 1970 жылы БҰҰ деңгейінде ұйымдастырылған
(ЮНЕСКО) Адам және биосфера деп аталған бағдарламаны қабылдаудан
басталады. Онда алғаш рет халықаралық деңгейде табиғат ресурстарын қорғау
және оны тиімді пайдалану туралы бағдарлама жасалып, кең экологиялық
сипатталған болатын. Ал 1971 жылы Швейцарияда Еуропалық конференция
өткізіліп, онда айнала қорщаған табиғи орта және табиғат қорғау мәселелер
көтерілді. 1972 жылы Стокгольмде қоршаған ортаны қорғау туралы көпшілікке
білім беру конференциясы болды. 1977 жылы Тбилиси қаласында өткен БҰҰ
жанындағы ЮНЕСКО және ЮНЕП ұйымдары экологиялық білім беру туралы 40-тан
астам шешімдер қабылдап, оның ғаламдық стратегиялық жоспарларын бекітті.
Экологиялық білім берудің одан әрі даму кезеңдері атақты Найроби (1982 ж),
Беч (1983 ж), Мәскеу (1987 ж), т.б. қалаларда өткен конференцияларда
жалғасын тапқаны мәлім.
Экологиялық білім берудің теориялық негіздері орыстың табиғат
зерттеушілері әрі көрнекті педагог ағартушылары В.Белинский, А.Герцен,
Н.Чернышевскийдің есімдерімен тығыз байланысты. Одан соң А.Бекетов,
К.Тимирязев, Д.Кайгородов т.б. ғалымдар табиғатты зерттеу мен қорғау туралы
мәселелерді көтерді.
ХХ ғасырдың орта шенінде педагогтар В.Натали, Н.Верзилин,
В.Корсунская, т.б. экологиялық білім беруді география, биология пәндерімен
байланыстыра отырып оқытуды ұсынған. 1947 жылдан бастап көпшілікке
экологиялық білім беру бұрынғы КСРО бойынша оқу жүйесіне енгізіле бастады.
Мәселен, 1947 жылы Белоруссия мемлекеттік университетінде алғаш рет
экология кафедрасы ашылды. Одақтың көптеген оқу орындарында (Қазан, Мәскеу,
Санкт-Петербург, т.б.) Биосфера, Экология, Табиғат қорғау, т.б.
экологиялық курстар оқу жоспарларына еніп оқытыла бастады. Осы тұрғыда
көрнекті педагог-ғалымдар И.Зверев, С.Дрябь, Н.Суравегина, А.Захлебный,
т.б. халықтық оқу жүйесіне экологиялық білім берудің сан қырлы теориялық-
тәжірибелік негіздерін ұсынды.
Экологиялық білім беруде және жоғары білімді эколог мамандарын
даярлауда Абай атындағы Алматы мемлекеттік университетінің орны ерекше.
Алғаш рет мұнда эколог мамандарын даярлау жолға қойылып, мектеп оқушыларына
экологиялық білім беру тұжырымдамасы жасалынды. Қазір Абай атындағы ҚазМПУ-
де, Әл-Фараби атындағы ҚазМҰУ-де, Өскемен, Орал, Семей, Қызылорда, Тараз,
Қарағанды, Атырау, Түркістан қалаларынадғы оқу орындарында химия-
биология, биология-экология, география-экология, инженер-эколог т.б.
мамандықтары бойынша экологиялық іргелі ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізіп
келеді. Осы бағытта егеменді еліміздің жоғары парламенті мен үкіметі
Айнала қоршаған табиғи ортаны қорғау Заңы (1996 ж), Қазақстан
Республикасында қоршаған ортаны қорғаудың ұлттық жоспары (1996 ж),
экологиялық білім беру бағдарламасы (1999 ж), ҚР 2004-2015 жылдарға
арналған экологиялық қауіпсіздік сақтау тұжырымдамасы (2004 ж), т.б.
маңызы зор құжаттар қабылдады.
Көпшілікке үздіксіз экологиялық білім қалыптастыруда қазақстандық
ғалымдардың еңбегі зор. Шетелдік және отандық тәжірибелерді ескере отырып,
көпшілікке үздіксіз экологиялық білім беруде мол іс-тәжірибелер
жинақталды.
Экологиялық білім беру бағытында экология ғылымында жаңа ұғымдар
түсініктер қалыптасты. Олардың негізгілері: экологиялы білім,
экологиялық сауаттылық, экологиялық мәдениет, экологиялық этика, т.б.
Экологиялық ұғымдардың мәнін әрбір оқушы білуі тиіс. Ұғымдарды
түсіну оқушының табиғатқа деген көзқарасын қалыптастырып, экология ғылымын
меңгеруге жол ашады және пәнге деген көзқарасын қалыптастырып, оған деген
қызығуды арттырады.
Экологиялық сана – адамның табиғатқа көзқарасының, білімінің,
сенімінің және дағдысының жиынтығы болса, ал экологиялық ойлау –
табиғаттағы болып жатқан өзгерістерге ғылыми негізде баға беру, оның
себептерін ашу және терең түсіну. Жауапкершілікпен ойлау арқылы адам баласы
табиғат апаттарына жол бермейді (Арал, Балқаш, т.б.).
Экологиялық сауаттылық – экологиялық білімді игере отырып, табиғат
қорларын тиімді пайдалануға жол ашатын болса, ал экологиялық этика – үйде,
түзде, табиғатта адамның өзін-өзі ұстай білуін, мінез-құлық дағдыларын
қатаң сақтауды қалыптастырады. Олар жоғарыдағы ұғымдардың негізінде
қалыптасқан.
Экологиялық мәдениет – экологиялық білім мен тәрбиенің жемісін көру,
адамның жоғарыдағы экологиялық ұғымдарды түсіну мен ұғу деңгейінің
өміршеңдігін көрсетеді.
Жер шарындағы барлық халықтардың табиғат ресурстарын пайдалану және
қорғау туралы өзіндік ой-пікірлері мен қалыптасқан өзіндік салт-дәстүрлері
бар. Индиялықтар сиырды пір тұтып қастерлесе, ал кейбір халықтар аққу,
дегелектерді қастерлейді. Жалпы түркі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.