О.Әубәкіровтің сықақ әңгімелері

Бүгінгі таңдағы қазақ сатирасының дамуына зор үлес қосқан қаламгер,сатиріктердің бірі және бірегейі О.Әубәкіров десек артық айтқандығымыз емес. Ал өтке ғасырдағы қазақ сатирасын сапалық жаңа биікке көтерген ұлы Абай деп білсек, оның ізін жалғаған А.Байтұрсынов, М.Сұлтанқожаұлы, Т.Ізтілеуов, С.Торайғыров, С.Дөнентаев, С.Сейфуллин, Б.Майлин, 30-жылдары Қ.Қуанышбаев, Ж.Сәрсеков, Е.Дүйсенбековтер өздерінің уытты әзілдерімен үн қосты. Ал 60-жылдары О.Әубәкіров, О.Иманәлиев, Ғ.Қабышев, С.Әлжіков, Ү.Уайдин, Е. Домбаев қазақ сатирасының дамытуында өшпес із қалдырды. Жалпы сатиралық шығармаларда әсірелеу (гротеск), гипербола (өсіру, үлкейту), тұспалдау (аллегория), юмор (достық рәуіштегі күлкі), ирония (жеңіл әжуа), сарказм (ащы мысқыл, кекесін), т.б. бейнелеу тәсілдері кеңінен колданылады. «Сатира мен юморға бара жолда қаламгер сезім арқылы алдымен комизмді табады мұнан соң оның күлкілі сырын ашады, одан кейін соған деген қатысын, бағасын тапқырлық көмегімен шебер де әсерлі баяндап, суреттеп береді. Сөйтіп сатиралық, юморлық шығармалар тудырады. Яғни сатира, юмор негіздері-юморлық сезім, комизм, күлкі және тапқырлық» - дейді өз зерттеуінде ғалым Т.Қожакеев.
Сатиралық шығарманы жазу үшін интеллектуалдық тереңдік, эмоциялылық, құбылыстарды көре білу, зерттеу, бағалау қабілетімен адамға туа бітті қасиет керек. Тума талант Оспанхан Әубәкіров- сатираның өзіндік талаптары мен заңдылықтарына толық жауап бере алды, бейнелеу тәсілдерін орынды, ұтымды қолдана білді. Оспанхан Әубәкіров сатирасындағы аллегориялық тәсіл асқан шеберлікпен қолданылады. Аллегория (көне грекше: allёgorіa – пернелеп айту), пернелеу – оқырманның не көрерменнің санасына, қиялына ерекше әсер ететіндей, образ жасаудың бейнелеуші құралы, көркемдік тәсіл. Аллегорлау көркемдік тәсілдердің ең көнесі, бастауын мифтен алып, фольклорда ерекше дамыған. Түлкі – қулық, арыстан – зорлық, қасқыр – қастық, қоян – сужүректік, есек – ақымақтық, аққу – адалдық, махаббат, қарға-өнерсіз әрі күншіл т.б. түрінде бейнеленетін персонаждарда адамдарға тән мінез пернелеп айтылса да, бірден санаға, қиялға әсер етіп, көз алдыңа елестейді. Ол пернелеп айтуға, дерексіз ұғымды деректі нәрсеге ауыстырып бейнелеуге икемді тәсіл. О.Әубәкіров сатирасының негізгі тақырыбы- адамгершілік, тәрбие мәселесі, ұсақ деп саналатын ірі мәселелер. Адамдардың мінез-құлқындағы, іс- әрекетіндегі, тұрмыс-тіршілік, өмір-салтындағы міндерді, ұнамсыз мінез-қылықтарды аллегориялық тәсіл арқылы тұспалдап сықақтайды.

1.Қожакеев Т. Сатира негіздері. Алматы, 1996ж.
2.Қабылов Ә. Оспанхан Әубәкіров сатирасы. Алматы, 2007.
3.Мұсаев А. Қазіргі қазақ сатирасы. Алматы, 1993ж.
4.Әубәкіров О. Қайда безіп барасың? Алматы, 1989ж.
5.Әубәкіров О. Мың мінездеме. Алматы, 2003.