Демографиялық процесстерді реттеу мен жоспарлау қажеттігі жайлы

1.Демографиялық процесс
2.Демографиялық жоспарлау қажеттілігі
3.Дереккөздер

Демографиялық процесс- көне грекше:demos- халық, көне грекше: graphio - жазу- елдегі және аймақтағы халық санын реттеуге бағытталған мемлекеттің ішкі саясатының бір саласы.Халық саны - кез келген елдің дамуының аса маңызды факторы. Сондықтан мемлекет бұл саладағы мәселелерге көз жұмып, елемей қоя алмайды. Ол әлде халық санының өсуіне жағдай тудырады немесе оны қандай да бір жолдармен шектейді, әлде бұл мәселеге нақтылы араласпай, оның табиғи жолменреттелуін бақылайды. Нақтылы негізделген Демографиялық саясат жүргізу үшін, әдетте, жүйелі түрде халық санағы жүргізіліп отырады. Демографиялық саясатшеңберінде халық құрамы мен құрылымы, өсуі мен өлімі, оның жұмысбастылығы, көші-қон мәселелері шешіледі. Белсенді Демографиялық саясат жүргізу дамығанжәне дамушы елдерге бірдей өзекті әрі маңызды болып табылады. Көптеген дамушы, әсіресе, халық саны көп елдерде қазіргі адамдардың өмір сүру деңгейі одан әрі құлдырап кетпеуі үшін адамның табиғи өсімін шектеуі, ал,дамыған елдерде керісінше,бала тууға ынталандыру шаралары жүзеге асырылады.
Демографиялық саясат әртүрлі кешенді шараларды қолданады:
•Экономикалық (ақысы төленетін демалыс және бала туылған кезден әртүрлі жәрдемақылар,баланың санына, жасына, отбасы жағдайына қарамай жәрдемақылартағайындау; қарыздар,несиелер, салықтық және тұрмыс, үй жеңілдіктерін беру және т.б.);
•әкімшілік-құқықтық (заңнамалық актілер, реттелетін некелер, ажырасу, отбасындағы балалардың жағдайы, алименттік төлем міндеттері, ана мен бала денсаулығын сақтау, жасанды түсік және бала көтеруден сақтану құралдарын қолдану, жұмысқа жарамсыздарды әлеуметтік қамтамасыз ету,жұмысбастылық жағдайлары, жұмысістейтін әйел-аналардың еңбек тәртібі, ішкі және сыртқы көші-қон және т.б.);
•қоғамдағы нақтылы демографиялық климатты қалыптастыруға, демографиялық мінез-құлықтың қоғамдық пікірді, ережелерді, стандарттарды қалыптастыруға бағытталған тәрбиелік және насихаттық шаралары.

1.Черныш Е.А. Прогнозирование и планирование в условиях рынка. М:ПРИОР, 1999. – с.131-147.
2. Статегическое планирование. Под. ред .Уткина Э.А. М.:Экмос, 1999.- с. 96-116
3. Прогнозирование и планирование в условиях рынка.Под.ред Морозовой,М.:ЮНИТИ-ДАНА, 1999, -с.75-105
4. ҚР 2003-2015 ж.ж. арналған индустриалды-инновациалық дамуының Стратегиясы– Үкіметтің бюллетені, № 3, 2003.- 152-155 б.