Қазақстандағы шағын және орта бизнестің қалыптасу ерекшеліктері
Бүгінгі күні шағын және орта бизнесті дамыту үшін мемлекет тарапынан түрлі жаңа қадамдар жасалынуда. Шағын және орта бизнестің жоғары деңгейде қызмет етуін ұйымдастыру үшін конструктивтік бизнес- идея, тиімді басқару (менеджмент) және қаржының жеткілікті болуы шартты жағдай.
Шаруашылық жүргізуідің жаңа формаларын қолданбай еліміздің экономикасын жандандыру, халқымыздың әлеуметтік хал-ахуалын көтеру мүмкін емес. Соның бірі- шағын және орта бизнестің дамуы болып табылады. Шағын және орта бизнес ел экономикасын дамытуда, нарықты қалыптастыруды, ірі өндірушілер монополиясын шектеуде және бәсекелестікті дамытуда, тауар және қызмет сұраныстарын қанағаттандыруды, жалақы мен зейнетақыны уақытылы төлеуде, жұмыссыздық мәселесін шешуде және жаңа технологияларды енгізуде шағын және орта бизнес шешуші фактор ретінде маңызды рөл атқарады.
Шағын және орта бизнестің Қазақстан Республикасында қалыптаса басталуы мен дамуы нарық реформаларының басталуына тұспа-тұс келуімен және тауарлы нарықтың, кәіпкерлік іс-әрекеттің кең ауқымға құлаш жаюымен байланыстырға болады. Әрине мемлекетіміздің тәуелсіздікке қол жеткізуі, нарық экономикасына бет бұруының өзі елде шағын және орта бизнеспен айналысуға міндет еді. Бастапқы кезең ретінде көрінген мұндай бизнес 1995-1996 жылдары делдалдық қызмет ретінде жүзеге асты. Кейіннен Қазақстанда кәсіпкерліктің қалыптасуы кооператив түрінде көрініс тапты. Оған негіз болған 1988 жылғы «Кооперация туралы» заң экономиканың мемлекеттік және ұжымшаралық кооперативтік секторлардың тең құқықтық әрекет етуін қамтамасыз етуге бағытталды.
1994 жылғы 10 маусымда қабылданған Қазақстан Республика кәсіпкерлікті қолдау мен дамытудың 1994-1996 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы осы саланы дамыту жөніндегі алғашқы ресми құжат еді.
Шағын және орта бизнесті дамытудың түйінді мәселерінің біріне оны мемлекет тарапынан қолдау жататыны белгілі. Барлық дамыған елдерде үкімен шағын және орта бизнесті дамытудың ұзақ мерзімді саясаты стратегиясын дайындаған. Қазақстанда шағын және орта бизнесті мемлекеттік қолдау қажеттілігі 1992 жылдың 4 шілдесіндегі «Жеке кәсіпкерлікті қорғау және қолдау туралы» Қазақстан Республикасының Заңында атап өтілді. 1992-1996 жылдар арлығында шағын кәсіпкерлікті қолдау және дамытудың екі мемлекеттік бағдарламасы болды.
Шаруашылық жүргізуідің жаңа формаларын қолданбай еліміздің экономикасын жандандыру, халқымыздың әлеуметтік хал-ахуалын көтеру мүмкін емес. Соның бірі- шағын және орта бизнестің дамуы болып табылады. Шағын және орта бизнес ел экономикасын дамытуда, нарықты қалыптастыруды, ірі өндірушілер монополиясын шектеуде және бәсекелестікті дамытуда, тауар және қызмет сұраныстарын қанағаттандыруды, жалақы мен зейнетақыны уақытылы төлеуде, жұмыссыздық мәселесін шешуде және жаңа технологияларды енгізуде шағын және орта бизнес шешуші фактор ретінде маңызды рөл атқарады.
Шағын және орта бизнестің Қазақстан Республикасында қалыптаса басталуы мен дамуы нарық реформаларының басталуына тұспа-тұс келуімен және тауарлы нарықтың, кәіпкерлік іс-әрекеттің кең ауқымға құлаш жаюымен байланыстырға болады. Әрине мемлекетіміздің тәуелсіздікке қол жеткізуі, нарық экономикасына бет бұруының өзі елде шағын және орта бизнеспен айналысуға міндет еді. Бастапқы кезең ретінде көрінген мұндай бизнес 1995-1996 жылдары делдалдық қызмет ретінде жүзеге асты. Кейіннен Қазақстанда кәсіпкерліктің қалыптасуы кооператив түрінде көрініс тапты. Оған негіз болған 1988 жылғы «Кооперация туралы» заң экономиканың мемлекеттік және ұжымшаралық кооперативтік секторлардың тең құқықтық әрекет етуін қамтамасыз етуге бағытталды.
1994 жылғы 10 маусымда қабылданған Қазақстан Республика кәсіпкерлікті қолдау мен дамытудың 1994-1996 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы осы саланы дамыту жөніндегі алғашқы ресми құжат еді.
Шағын және орта бизнесті дамытудың түйінді мәселерінің біріне оны мемлекет тарапынан қолдау жататыны белгілі. Барлық дамыған елдерде үкімен шағын және орта бизнесті дамытудың ұзақ мерзімді саясаты стратегиясын дайындаған. Қазақстанда шағын және орта бизнесті мемлекеттік қолдау қажеттілігі 1992 жылдың 4 шілдесіндегі «Жеке кәсіпкерлікті қорғау және қолдау туралы» Қазақстан Республикасының Заңында атап өтілді. 1992-1996 жылдар арлығында шағын кәсіпкерлікті қолдау және дамытудың екі мемлекеттік бағдарламасы болды.
Қазақстандағы шағын және орта бизнестің қалыптасу ерекшеліктері
Керимбеков Р.Н.
Сатабаев атындағы ҚазҰТУ-нің магистранты.
Бүгінгі күні шағын және орта бизнесті дамыту үшін мемлекет тарапынан
түрлі жаңа қадамдар жасалынуда. Шағын және орта бизнестің жоғары деңгейде
қызмет етуін ұйымдастыру үшін конструктивтік бизнес- идея, тиімді басқару
(менеджмент) және қаржының жеткілікті болуы шартты жағдай.
Шаруашылық жүргізуідің жаңа формаларын қолданбай еліміздің
экономикасын жандандыру, халқымыздың әлеуметтік хал-ахуалын көтеру мүмкін
емес. Соның бірі- шағын және орта бизнестің дамуы болып табылады. Шағын
және орта бизнес ел экономикасын дамытуда, нарықты қалыптастыруды, ірі
өндірушілер монополиясын шектеуде және бәсекелестікті дамытуда, тауар және
қызмет сұраныстарын қанағаттандыруды, жалақы мен зейнетақыны уақытылы
төлеуде, жұмыссыздық мәселесін шешуде және жаңа технологияларды енгізуде
шағын және орта бизнес шешуші фактор ретінде маңызды рөл атқарады.
Шағын және орта бизнестің Қазақстан Республикасында қалыптаса басталуы
мен дамуы нарық реформаларының басталуына тұспа-тұс келуімен және тауарлы
нарықтың, кәіпкерлік іс-әрекеттің кең ауқымға құлаш жаюымен байланыстырға
болады. Әрине мемлекетіміздің тәуелсіздікке қол жеткізуі, нарық
экономикасына бет бұруының өзі елде шағын және орта бизнеспен айналысуға
міндет еді. Бастапқы кезең ретінде көрінген мұндай бизнес 1995-1996 жылдары
делдалдық қызмет ретінде жүзеге асты. Кейіннен Қазақстанда кәсіпкерліктің
қалыптасуы кооператив түрінде көрініс тапты. Оған негіз болған 1988 жылғы
Кооперация туралы заң экономиканың мемлекеттік және ұжымшаралық
кооперативтік секторлардың тең құқықтық әрекет етуін қамтамасыз етуге
бағытталды.
1994 жылғы 10 маусымда қабылданған Қазақстан Республика кәсіпкерлікті
қолдау мен дамытудың 1994-1996 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы
осы саланы дамыту жөніндегі алғашқы ресми құжат еді.
Шағын және орта бизнесті дамытудың түйінді мәселерінің біріне оны
мемлекет тарапынан қолдау жататыны белгілі. Барлық дамыған елдерде үкімен
шағын және орта бизнесті дамытудың ұзақ мерзімді саясаты стратегиясын
дайындаған. Қазақстанда шағын және орта бизнесті мемлекеттік қолдау
қажеттілігі 1992 жылдың 4 шілдесіндегі Жеке кәсіпкерлікті қорғау және
қолдау туралы Қазақстан Республикасының Заңында атап өтілді. 1992-1996
жылдар арлығында шағын кәсіпкерлікті қолдау және дамытудың екі мемлекеттік
бағдарламасы болды. Бұл құжаттардың мазмұнын талдау барысында
республикамыздағы кәсіпкерліктің қалыптасу үрдісіне әсер ететін көптеген
мәселелерді анықтады. Сонымен бірге, сын көзбен қарағанда, кейбір
кемшіліктердің бар екенін жасыруға болмайжды. Мысалы, шағын және орта
бизнесті қолдау шараларын жүзеге асыруды ресрстармен (қаржы, материалдық,
еңбек және т.б) қамтамасыз етуді негіздеудің жоқтығы, нақтылықтың болмауы,
шаралардың аяқталуына байланысты нәтижелер (табыстың ұлғаюы, жұмыссыздықтың
азаюы, халықтың әл-ауқатының жақсаруы) шамасының көрсетілмеуі- экономиканың
макро және микро деңгейінде елеулі жетістіктерге жетуге мүмкіндік бермеді.
Әйтсе де аталған бағдарламалар, жоғарыдағы кемшіліктерген қарамастан,
елімізде шағын бизнесті қалыптастыру мен дамытудың негізін қалау үшін батыл
қадамдар жасауға мүмкіндік туғызды деуге болады. Заң шығарушы және атқарушы
органдар шағын және орта бизнесті дамытуда жаңарту проблемаларына көп
көңіл бөлді. Мұның бәрі Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде,
бірқатар заң актілерінде және тағы басқа экономикалық реформаларды
тереңдету құжаттарында бейнеленді. Осы жылдар аралығында шағын және орта
бизнесті қаржы-экономикалық және ақпараттық қолдау салаларында және оның
инфрақұрылымында оңтайлы өзгерістерге қол жеткізілді.
Қысқа мерзім аралында тағы бірқатар заң және нормативтік актілер
қабылданды: 1997 жылдың 19 маусымында Шағын кәсіпкерлікті мемлекеттік
қолдау туралы Заңда шағын кәсіпкерлік нысандарына жыл бойына орта есеппен
жұмыскерлер саны 50 адамнан аспайтын заңды тұлға немесе заңды тіркелмеген
жеке тұлға жататындығы белгіленген. Қазақстанда шағын бизнес субъектілері
құқықтық-ұйымдық нысанда беске бөлінеді:
- Толық серіктестік
- Коммандит серіктестігі
- Жауапкершілігі шектеулі серітестік
- Қосымша жауапкершілікті серіктестік
- Өндіріс кооперативі.
Шағын және орта бизнесті басқару тек оның басшыларының белсенділігімен
ғана шектелмейді. Басшы ксіпорынның әрбір қызметкерін кәсіпкерлік рухқа
жұмылдыруға тиіс. Әрбір қызметкер өзінің жеке қабілеті мен жаңашыл
қасиеттерін жүзеге асыруға ұмтылу керек. Мәселен, жапондық Омрон
компаниясының тәжірибесінде ұжымның әрбір қызметкері мынадай үш ұран
бойынша қызмет істейді: Әркімнің өз өнімін сата білуі керек, Жағдайға
жылдам ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Керимбеков Р.Н.
Сатабаев атындағы ҚазҰТУ-нің магистранты.
Бүгінгі күні шағын және орта бизнесті дамыту үшін мемлекет тарапынан
түрлі жаңа қадамдар жасалынуда. Шағын және орта бизнестің жоғары деңгейде
қызмет етуін ұйымдастыру үшін конструктивтік бизнес- идея, тиімді басқару
(менеджмент) және қаржының жеткілікті болуы шартты жағдай.
Шаруашылық жүргізуідің жаңа формаларын қолданбай еліміздің
экономикасын жандандыру, халқымыздың әлеуметтік хал-ахуалын көтеру мүмкін
емес. Соның бірі- шағын және орта бизнестің дамуы болып табылады. Шағын
және орта бизнес ел экономикасын дамытуда, нарықты қалыптастыруды, ірі
өндірушілер монополиясын шектеуде және бәсекелестікті дамытуда, тауар және
қызмет сұраныстарын қанағаттандыруды, жалақы мен зейнетақыны уақытылы
төлеуде, жұмыссыздық мәселесін шешуде және жаңа технологияларды енгізуде
шағын және орта бизнес шешуші фактор ретінде маңызды рөл атқарады.
Шағын және орта бизнестің Қазақстан Республикасында қалыптаса басталуы
мен дамуы нарық реформаларының басталуына тұспа-тұс келуімен және тауарлы
нарықтың, кәіпкерлік іс-әрекеттің кең ауқымға құлаш жаюымен байланыстырға
болады. Әрине мемлекетіміздің тәуелсіздікке қол жеткізуі, нарық
экономикасына бет бұруының өзі елде шағын және орта бизнеспен айналысуға
міндет еді. Бастапқы кезең ретінде көрінген мұндай бизнес 1995-1996 жылдары
делдалдық қызмет ретінде жүзеге асты. Кейіннен Қазақстанда кәсіпкерліктің
қалыптасуы кооператив түрінде көрініс тапты. Оған негіз болған 1988 жылғы
Кооперация туралы заң экономиканың мемлекеттік және ұжымшаралық
кооперативтік секторлардың тең құқықтық әрекет етуін қамтамасыз етуге
бағытталды.
1994 жылғы 10 маусымда қабылданған Қазақстан Республика кәсіпкерлікті
қолдау мен дамытудың 1994-1996 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы
осы саланы дамыту жөніндегі алғашқы ресми құжат еді.
Шағын және орта бизнесті дамытудың түйінді мәселерінің біріне оны
мемлекет тарапынан қолдау жататыны белгілі. Барлық дамыған елдерде үкімен
шағын және орта бизнесті дамытудың ұзақ мерзімді саясаты стратегиясын
дайындаған. Қазақстанда шағын және орта бизнесті мемлекеттік қолдау
қажеттілігі 1992 жылдың 4 шілдесіндегі Жеке кәсіпкерлікті қорғау және
қолдау туралы Қазақстан Республикасының Заңында атап өтілді. 1992-1996
жылдар арлығында шағын кәсіпкерлікті қолдау және дамытудың екі мемлекеттік
бағдарламасы болды. Бұл құжаттардың мазмұнын талдау барысында
республикамыздағы кәсіпкерліктің қалыптасу үрдісіне әсер ететін көптеген
мәселелерді анықтады. Сонымен бірге, сын көзбен қарағанда, кейбір
кемшіліктердің бар екенін жасыруға болмайжды. Мысалы, шағын және орта
бизнесті қолдау шараларын жүзеге асыруды ресрстармен (қаржы, материалдық,
еңбек және т.б) қамтамасыз етуді негіздеудің жоқтығы, нақтылықтың болмауы,
шаралардың аяқталуына байланысты нәтижелер (табыстың ұлғаюы, жұмыссыздықтың
азаюы, халықтың әл-ауқатының жақсаруы) шамасының көрсетілмеуі- экономиканың
макро және микро деңгейінде елеулі жетістіктерге жетуге мүмкіндік бермеді.
Әйтсе де аталған бағдарламалар, жоғарыдағы кемшіліктерген қарамастан,
елімізде шағын бизнесті қалыптастыру мен дамытудың негізін қалау үшін батыл
қадамдар жасауға мүмкіндік туғызды деуге болады. Заң шығарушы және атқарушы
органдар шағын және орта бизнесті дамытуда жаңарту проблемаларына көп
көңіл бөлді. Мұның бәрі Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде,
бірқатар заң актілерінде және тағы басқа экономикалық реформаларды
тереңдету құжаттарында бейнеленді. Осы жылдар аралығында шағын және орта
бизнесті қаржы-экономикалық және ақпараттық қолдау салаларында және оның
инфрақұрылымында оңтайлы өзгерістерге қол жеткізілді.
Қысқа мерзім аралында тағы бірқатар заң және нормативтік актілер
қабылданды: 1997 жылдың 19 маусымында Шағын кәсіпкерлікті мемлекеттік
қолдау туралы Заңда шағын кәсіпкерлік нысандарына жыл бойына орта есеппен
жұмыскерлер саны 50 адамнан аспайтын заңды тұлға немесе заңды тіркелмеген
жеке тұлға жататындығы белгіленген. Қазақстанда шағын бизнес субъектілері
құқықтық-ұйымдық нысанда беске бөлінеді:
- Толық серіктестік
- Коммандит серіктестігі
- Жауапкершілігі шектеулі серітестік
- Қосымша жауапкершілікті серіктестік
- Өндіріс кооперативі.
Шағын және орта бизнесті басқару тек оның басшыларының белсенділігімен
ғана шектелмейді. Басшы ксіпорынның әрбір қызметкерін кәсіпкерлік рухқа
жұмылдыруға тиіс. Әрбір қызметкер өзінің жеке қабілеті мен жаңашыл
қасиеттерін жүзеге асыруға ұмтылу керек. Мәселен, жапондық Омрон
компаниясының тәжірибесінде ұжымның әрбір қызметкері мынадай үш ұран
бойынша қызмет істейді: Әркімнің өз өнімін сата білуі керек, Жағдайға
жылдам ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz