Күннің ғарыштық сәулелері

1 Мәселенің қазіргі кездегі қалпы
2. Ғарыштық сәулелер жөніндегі негізгі бакылау мәліметтері 3. Галактикалық ҒС.ң құрамы
4.Алғашқы ҒС.ң спектрiнiң пiшiнi
5. Планета аралық магнит өрiстерiнiң өзара әсерiнен
пайда болатын галактикалық ҒС.ң интенсивтiлiгiнiң вариациялары

Жердің атмосферасына, оның ішінде озоносферасына, ғарыштық сәулеленудің (ҒС) елеулі әсер ететіндігі туралы жорамалдар бұрыннан бастап айтылды. Бірақ 1990-шы жылдары бұл мәселеге деген қызығушылық арта түсті, өйткені сол кезге дейінгі жиналған ауқымды тәжірибелік мәліметтер мен оны талдау үшін ойлап табылған жаңа тәсілдер, бұл әсердің, бұрын айтылғанға қарағанда, әлде-қайда көбірек екендігі жайлы тұжырым жасауға мүмкіншілік берді. Кейбір ғалымдар тіпті Жердің озон қабатының жұқаруы сияқты ғаламдық экологиялық апаттар үшін антропогенді әсердің мәні айтарлықтай аз деп, олар негізінен табиғи себептердің салдарынан болатындығын, оның ішінде ҒС ағындарындағы өзгерістерді бастысы деп есептейді. Қазіргі кезде экологиялық жағдайдың одан әрі нашарлап жатқанын ескерсек, бұл мәселенің өзектілігі және сайкес зерттеулер жүргізу қажеттілігі туралы айту артық болар. Жоғарыда айтылғанға байланысты, берілген жұмыстың келесідей мақсаттары белгіленді:
1) бүгіңгі таңда белгілі нәтижелерді салыстыра отырып, ҒС-ң Жер атмосферасының параметрлерінің, оның ішінде озон қабаты күйінің, өзгерісіне тигізетін әсері туралы мәселенің қазіргі заманғы жағдайын талдау;
2) атмосферадағы озонның мөлшері мен ҒС ағындары жайындағы жаңа мәліметтерді қолдана отырып, соңғы жылдары біраз зерттеушілер байқаған озон қабатының өзгеруіндегі тенденцияларын дәлелдеу немесе жоққа шығару және олардың ҒС-тің өзгеруімен байланысын жаңа талдау әдістері көмегімен зерттеу.
Зерттеулер TOMS аппаратурасымен озонның жалпы құрамын (ОЖМ) серіктік өлшеулер негізінде және ғарыштық сәулеленуді нейтронды мониторлар станциялардың әлемдік жүйесі көмегімен тіркеу мәліметтері негізінде жүргізілді.

1. Herman J.R., Goldberg, R.A. Sun, Weather, and Climate. Washington: NASA, 1978. 354 p.
2. Чижевский АЛ. Земное эхо солнечных бурь. М.:
Мысль, 1973.349с.
3. Clayton H.HJ. World Weather. New York: Mac Millan, 1923.243р.
4. Helland-Hansen В., Nansen F. Temperature variations in the North-Atlantic ocean and in the atmosphere // Smithsonian Misk. Collection. 1920. V. 70. № 4.