Әлібекмола кен орыны



Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3

1. Кен орынның геологиясы
1.1. Кен орынның жалпы геолого.физикалық құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
1.2. Негізгі игеру объектілерінің жалпы сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6

2. Кен орынды игеру жағдайы және қысқаша тарихы
2.1. Мұнай және мұнай.газ игерудің жоспарлық негізі ... ... ... ... ... ... ... ... 7
2.2. Қабат қысымын ұстау жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8

3. Ұңғыларды пайдалану
3.1. Фонтанды пайдалану әдісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
3.2. Фонтанды ұңғының технологиялық режимін таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ...12
3.3. Фонтанды ұңғылар жабдықтары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14

4. Қабаттар мен ұңғымаларды зерттеу
4.1. Фонтанды ұңғымаларды зерттеу түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
4.2. Кен орында жүргізілетін зерттеу жұмыстары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 21

5. Ұңғыларды меңгеру және сұйықты шақыру
5.1. Ұңғыларды меңгеру әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 22
5.2. Айдау ұңғымаларын меңгеру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23

6. Еңбек қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24

7. Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .36 8. Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...37
Кіріспе
Әлібекмола кен орыны әкімшілік жағынан Қазақстан республикасы Ақтөбе облысы Мұғалжар ауданының территориясында, Ақтөбе қаласының оңтүстігінде 250-270 км қашықтықта орналасқан.
Батысында 10км қашықтықта орналасқан Жағабұлақ ауылы мен Шұбаршы ауылы (45-50км ) ең жақын елді мекен болып табылады. Ембі станциясы кен орынның солтүстік-шығысында 50 км жерде орналасқан.
Орографиялық жағынан аудан сай мен жыралармен тілімделген нашар адырлы жазықтықпен сипатталады. Солтүстік-батыс бөлігі Құмжарған бархан құмымен жалғасады. Рельефтің максималды абсолют белгісі +281м орталық бөлігімен ұштасқан минималды +160м Ембі өзенінің алқабында байқалады. Ембі өзені ауданның солтүстік бөлігін қиып өтеді.
Аудан климаты күрт континентальды үлкен сезондық және тәуліктік ауа температурасының ауытқуымен сипатталады ( жазда +35°С - +40°С, қыста -33 -45°С ). Жауын –шашынның орташа мөлшері 200мм шамасында негізінен қыста түседі.
Топырақ қабатының қату тереңдігі 1.5-1.8м. Өсімдік пен жануар жамылғысы кедей.
Дамыған инфрақұрылымды, мұнай мен газ игеру қуаты мен энергетикалық базасы үлкен ең жақын мұнай кен орыны болып- Жаңажол (20км) мен Кеңқияқ (45км) табылады.
Мұнай құбырымен Атырау-Орск магистральды мұнай құбырына беріледі. Өндіріс орыны Ақтөбе қаласымен асфальтталған жолмен жалғасады. Солтүстік бөлігінен асфальтты Жаңажол-Ембі-Ақтөбе жолы өтеді.
Өндіріс ауданында құм, құмтас, саз сияқты құрылыс материалдары кең тараған, кен орынның солтүстігінен өтетін Ембі өзенінің суы техникалық су-жабдығы ретінде қолдануға болады.
Терең іздеу-зерттеу бұрғылау жүргізу үшін 1980ж, Әлібекмолада сейсмо зерттеулер жүргізілді. Мұнай-газдық алғашқы фонтанды атқылауы КТ-I және КТ-II қабаттарды зерттеу кезінде №5 ұңғымада болды (1987ж).
Мұнай, газ және конденсаттық кен орын бойынша (С1категориясы) жалпы қоры ҚР МКҚ ( №21 протокол) бойынша 1994 жылы қараша айында белгіленді:
- мұнайдың балансты қоры- 127427,6 мың т.
- мұнайдың алынатын қоры- 54119,2 мың т.
С2 категориясы бойынша :
- балансты қоры – 2054,3 мың т;
- алынатын қоры -930,3мың т;
Бос газдың алынатын қоры - 655мың м3.
Газоконденсаттық балансты қоры - 2 мың м3.
Алынатын қоры - 13 мың т.
Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Проект разработки месторождения
2. Проект обустройства месторождения
3. Ежегодные геологические отчеты
4. Журналы и прочие промысловые материалы
5. Нұрсұлтанов Ғ.М., Абайұлданов Қ.Н. «Мұнай және газды өндіріп, өңдеу» Алматы «Өлке», 2000ж.
6. Алиев Н.А. Предотвращение загрязнения моря при разработке морских нефтяных месторождений. – М.: Недра, 1987.
7. Сулейманов М.М. Охрана труда в нефтяной промышленности. – М.: Недра, 1980.
8. Шуров В.И. «Техника и технология добычи нефти » М. Недра, 1983г.
9. Попов Г.Е. и другие «Охрана труда при разработке нефтяных и газовых месторождений» М.Недра, 1982 г

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1. Кен орынның геологиясы
1.1. Кен орынның жалпы геолого-физикалық
құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
1.2. Негізгі игеру объектілерінің жалпы
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
2. Кен орынды игеру жағдайы және қысқаша тарихы
2.1. Мұнай және мұнай-газ игерудің жоспарлық негізі ... ... ... ... ... ... ... ... 7
2.2. Қабат қысымын ұстау
жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ...8
3. Ұңғыларды пайдалану
3.1. Фонтанды пайдалану
әдісі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... 10
3.2. Фонтанды ұңғының технологиялық режимін
таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ..12
3.3. Фонтанды ұңғылар
жабдықтары ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
...14
4. Қабаттар мен ұңғымаларды зерттеу
4.1. Фонтанды ұңғымаларды зерттеу
түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
4.2. Кен орында жүргізілетін зерттеу
жұмыстары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ..21
5. Ұңғыларды меңгеру және сұйықты шақыру
5.1. Ұңғыларды меңгеру
әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... 22
5.2. Айдау ұңғымаларын
меңгеру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... .23
6. Еңбек қауіпсіздігі және қоршаған ортаны
қорғау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... .24
7.
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...36 8. Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... .37

Кіріспе
Әлібекмола кен орыны әкімшілік жағынан Қазақстан республикасы Ақтөбе
облысы Мұғалжар ауданының территориясында, Ақтөбе қаласының оңтүстігінде
250-270 км қашықтықта орналасқан.
Батысында 10км қашықтықта орналасқан Жағабұлақ ауылы мен Шұбаршы ауылы
(45-50км ) ең жақын елді мекен болып табылады. Ембі станциясы кен орынның
солтүстік-шығысында 50 км жерде орналасқан.
Орографиялық жағынан аудан сай мен жыралармен тілімделген нашар адырлы
жазықтықпен сипатталады. Солтүстік-батыс бөлігі Құмжарған бархан құмымен
жалғасады. Рельефтің максималды абсолют белгісі +281м орталық бөлігімен
ұштасқан минималды +160м Ембі өзенінің алқабында байқалады. Ембі өзені
ауданның солтүстік бөлігін қиып өтеді.
Аудан климаты күрт континентальды үлкен сезондық және тәуліктік ауа
температурасының ауытқуымен сипатталады ( жазда +35°С - +40°С, қыста -33
-45°С ). Жауын –шашынның орташа мөлшері 200мм шамасында негізінен қыста
түседі.
Топырақ қабатының қату тереңдігі 1.5-1.8м. Өсімдік пен жануар жамылғысы
кедей.
Дамыған инфрақұрылымды, мұнай мен газ игеру қуаты мен энергетикалық
базасы үлкен ең жақын мұнай кен орыны болып- Жаңажол (20км) мен Кеңқияқ
(45км) табылады.
Мұнай құбырымен Атырау-Орск магистральды мұнай құбырына беріледі.
Өндіріс орыны Ақтөбе қаласымен асфальтталған жолмен жалғасады. Солтүстік
бөлігінен асфальтты Жаңажол-Ембі-Ақтөбе жолы өтеді.
Өндіріс ауданында құм, құмтас, саз сияқты құрылыс материалдары кең
тараған, кен орынның солтүстігінен өтетін Ембі өзенінің суы техникалық су-
жабдығы ретінде қолдануға болады.
Терең іздеу-зерттеу бұрғылау жүргізу үшін 1980ж, Әлібекмолада сейсмо
зерттеулер жүргізілді. Мұнай-газдық алғашқы фонтанды атқылауы КТ-I және КТ-
II қабаттарды зерттеу кезінде №5 ұңғымада болды (1987ж).
Мұнай, газ және конденсаттық кен орын бойынша (С1категориясы) жалпы
қоры ҚР МКҚ ( №21 протокол) бойынша 1994 жылы қараша айында белгіленді:
- мұнайдың балансты қоры- 127427,6 мың т.
- мұнайдың алынатын қоры- 54119,2 мың т.
С2 категориясы бойынша :
- балансты қоры – 2054,3 мың т;
- алынатын қоры -930,3мың т;
Бос газдың алынатын қоры - 655мың м3.
Газоконденсаттық балансты қоры - 2 мың м3.
Алынатын қоры - 13 мың т.

1 Кен орынның геологиясы
1.1 Кен орынның геолого-физикалық құрылымы
Әлібекмола кен орынның геологиялық құрылымы 1994ж, КазНИГРИ және
“Тұлпар” мемлекеттік холдингтік компаниясының “кен орынның мұнай, газ және
ілеспе компоненттер қоры ” есебінде берілді. Сондай-ақ ЖШС “ Казахойл
Ақтөбе ” тапсырысы бойынша сейсмикалық съемка жүргізілді. Нәтижесінде кен
орынның геологиялық құрылымы жайлы жаңа материалдар алынды.
Аймақтың тектоникалық планы бойынша кен орын Шығыс Европа
платформасының оңтүстік шығыс бөлігінде орналасқан.
Ақтөбе-Астрахан жүйесі көтеріңкісінің құрамына кіретін Жарқамыс-темір
күмбезі Каспий маңы ойпатының шығыс бөлігінің негізгі құрылымдық элементі
болып табылады. Аймақтың геологиялық ерекшелігі күнгүрге ( докунгурское
верия) дейінгі кезеңде үздіксіз төмендеуі басында Орал геосинклиналының
дамуымен, ал кейін жоғары палеозойда Орал қатпарлы жүйесінің түзілуімен
байланысты болады.
Әлібекмола тұзасты көтерілімі Жанажол тектоникалық саты шекарасында
орналасқан. Бұл көтерілім ерекшелігі брахиантиклинальды типті үлкен
карбонатты массивтің дамуымен байланысты.
Әлібекмола кен орынның таскөмір жүйесінің барлық бөліктері дамыған:
- төменгі ( визей және серпухов ярустары);
- орталық ( балкир және москов ярустары);
- жоғарғы ( касимов және гинсель ярустары);
Кен орынның ең кәрі жабыны болып Окстық горизонт үстіндегі
(окскогоризонта) карбонатты терригенді шөгіндісі табылады. Бұл шөгінділер
№№№ 4,5,9 ұңғымаларды ашылады.
Әлібекмола көтеріңкісі гжель-подольск (КТ-I) және калиир-веневск (КТ-
II) кезіндегі карбонат ұштасады .
КТ- I жабыны бойнша Алибекмола құрылымы субмеридианды шайылған
брахиантиклиналды қатпарлы екені бұрғылау кезінде анықталады.
Ал, КТ- II төменгі карбонатты жабыны – бұзылған брахиантиклиналды
қатпардан және ол екі үлкен қыраттан тұратыны анықталады: оңтүстік және
солтістік. Батысында ол субмеридианды шайылумен шектелген. Қабаттардың
араласу амплитудасы ( солтүстіктен оңтүстікке қарай) 200-метрден 500 метрге
дейін.
ААҚ Казахкаспийшельф сейсмозерттеүі кен орынның бүйірлік құрылымын
дәлелдеді. Қабылданған (28.06.02ж. Алматы қ.) құрылымдық картасында КТ- II
жабын беті жақсы көрсетілген. Құрылымның батыс және шығыс бөлігін
субмеридианды бағыттағы екі батыс бұзылыстары (Ғ1, Ғ2) мен шығыс құлауы
(Ғ3) шектейді.
Кен орынның Ғ4 ішкі бұзылымы аз амплитудалы болғандықтан оның
құрылымына әсер етпейді. Негізгі байқалатыны – көлденен ығысуының (Ғ5)
байқалуы, ол құрылымды оңтүстік және солтустік бөліктергн бөлінеді. Ол екі
игеру ауданын анықтайды:
1- негізгі (оңтүстікке қарай Ғ5);
2- нашар құрылымды (солтүстікке қарай Ғ5).
Қазіргі уақытта негізгі үш өнімді аудан (блок) анықталған:
1- негізгі (Ғ2 мен Ғ 3 аралық);
2- шығару – келтіру ауданы ( сбросово – надвигового участка, 6- ұңғыма
ауданы);
3- оңтүстік – шығыс ( Ғ 1 мен Ғ2 аралық, №29 ұңғыма ауданы).
2 мен 3-ші аудандар көлемі мен ауданы бойынша кіші, сондықтан негізгі
игеру жобасы 1- ші аудан бойынша жасалған.
Кен орында керн алу, ГӨС мен ұңғыманы ағысқа зерттеу кезінде жоғарғы
және ортанғы карбон жатысындағы өндірістік мұнай – газқанығуының екі
карбонатты қабатшалары анықталады.
Карбонатты қабат жынысы аз сулы шельфтік генезистен тұрады және
әктаспен, доломитпен, қабаттаса келетін 2-5 м кейде 10-м-лік қалыңдықтағы
аргилитпен жабылған.

1.2 Негізгі игеру объектілерінің жалпы сипаттамасы
КТ – І жоғарғы карбонатты қабаттың жалпы қалындығы 250-599м . Жату
тереңдігі 1850-2950м.
Әлібекмоланың оңтүстік көтеріңкісіндегі КТ-I қабатындағы газ телпекті
мұнай кеніштері бар. ГКЗ-да мұнай мен газ қорын бекіту кезінде КТ-I
қабатын екі объектіге бөледі: КТ- II-1 және КТ-II -2 бір мұнай-газ және су-
мұнай шекарасымен, абсолют қабылданған белгісі минус 1671м (МГШ) мен 1772м
(СМШ).
Белгіленген шекарасында МГШ мен СМШ кеніші биіктігі 70м және 101м.
КТ-I -1-4,56*2,62км
КТ-I-2-3,4*2,3км.
Қойма (резервуар) типіне кеніште тектоникалық экрандалған массивті
қабатқа жатады.
КТ-I қабаты, КТ-II мен салыстырғанда, мұнай қаныққан қабатшаларымен
мұнай қоры аз, сондықтан кен орынды игерудегі кері объект болып табылады.
КТ-II төменгі карбонатты қабат жоғарғы визейкамир кезеңіне жатады және
литологиялық әктас пен жасыл-сұр аргиллиттің көптігімен анықталады.
КТ-II төменгі өнімді қабаттың орналасу тереңдігі 2800-4500м. Ашылған
алты ұңғыма бойынша қабат қалыңдығы орташа 535м.
Бұрғыланған барлық ұңғымалардың толық кесіндісі (корреляциялық) бойынша
КТ-II-1 және КТ-II-2, КТ-II-1 кеншінің су- мұнай жапсарының абсолют белгісі
минус 3300м, КТ-II-2 мұнай қанығу коллекторы табанымен (№10 ұңғымада
анықталды ) бірдей. Минус 3287,7-3298,7м интервалда сусыз мұнай ағыны
алынды.
№ 20 ұңғымада жүргізілген тексеру кезінде (солтүстік бөлік ) минус
3284,9-3310,2м абсолют белгі интервалында сулы әлсіз мұнай ағыны алынды. Ол
солтүстік және оңтүстік бөліктер үшін бірдей СМШ көрсетеді.
КТ-II-1 объектінің комлектор мұнай қанығуы қатардағы 12 ұңғымаларда
жүргізілген тексеріс кезде дәлелденді. Нәтижесінде шығымы 114ттәу (51-
ұңғыма ) мұнай ағымы алынды. Мұнай қанығу қабаты 637м. Кеніш типі
тектоникалық экрандалған. Су-мұнай зонасының ені 100м-ден 700м-ге дейін.
КТ-II-2 объектісінде ағыс 13 ұңғымада зерттеледі. 9 ұңғымада 75ттәу
өндірістік мұнай шығыны болды (26-ұңғыма).
Солтүстік және оңтүстік көтеріңкіде орналасқан КТ-II-2 объектісі екі
мұнай кенішінен тұрады. Солтүстік көтеріңкідегі мұнай кенішінің биіктігі
108м, оның өлшемдері 3,76*1,4км. Кеніш типі-пласты, тектоникалық
экрандалған мұнай-су зонасының өлшемдері 400м-ден 2,36 км-ге дейін.

2 Кен орынды игеру жағдайы және қысқаша тарихы
2.1 Мұнай және мұнай-газ игерудің жоспарлық негіздемесі, бұрғылау
жұмыстарының мөлшері 1-кесте
№ Ед
изм
1 Мұнай, газ дебитін өлшеу, буферлік және Әрбір режимде үш реттен
құбыраралық қысымды өлшеу кем емес проба
алынғанда.Эксплуатациасы
кезінде ― жетісіне 1-2
рет
2 Өнім сулылығын ауыспалы ұңғыма арқылы анықтауГТМ және жаңа бұрғыланған
ұңғымалардан бір реттік
зерттеулер
айына 2 рет
3 Газ факторын ауыспалы ұңғыма арқылы анықтау ГТМ және жаңа бұрғыланған
ұңғымалардан бір реттік
зерттеулер
айына 1 рет
4 Қабаттық қысымды ауыспалы ұңғыма арқылы ГТМ және жаңа бұрғыланған
анықтау ұңғымалардан бір реттік
зерттеулер
жарты жылда бір рет
5 Түптік қысым (статикалық, динамикалық деңгей)Ширегіне бір рет, әрбір
және қабаттық температура қабаттық қысымды өлшеген
сайын―температура өлшеу
6 МУО (үш режимнен кем емес) зерттеу, ГТМ және жаңа бұрғыланған
индикатрлық диаграммалар құру және өнімділік ұңғымалардан бір реттік
коэффициентің анықтау және ауыспалы бойынша зерттеулер
гидроөткізгіштігінің шамасына баға ьеру
жарты жылда бір рет
№ Зерттеу түрлері Периодтылығы
7 Қысымды қалпына келтіруді гидроөткізгіштік ГТМ және жаңа бұрғыланған
коэффициентті анықтау және өніділік ұңғымалардан бір реттік
коэффициентінің мөлшерлік бағалау,ұңғыманың зерттеулер
келтрілген радиусы және ұңғыманың
гидродинамикалық үздік коэффициентің зерттеу
жарты жылда бір рет
8 Ағын профилің анықтау, қабаттың суландыру ГТМ және жаңа бұрғыланған
өздері және интервалдарын, перфорациямен ұңғымалардан бір реттік
ашылған (PLT комплексі) ауыспалы ұңғыма зерттеулер
бойынша ылғал өлшеу
Жылына 1 реттен кем емес,
кез келген жұмыс
ұңғымасының өзгерістері
кезінде(өнімі, флюид
құрамы, СКО және
басқалары)
9 Қабаттық флюидтердің тереңдік және беттік Тереңдік
сынамаларын алу және мұнай мен газдың сынамалар―керектік
физико-химиялық анализі жағдайда 1 реттік
зерттеулер.Беттік
сынамалар―жарты жылда 1
рет
10 Сынама алу және қбаттық судың химиялық Өңдіру ұңғымаларынан
анализі алыңған өнім құрамында су
болғанда―1 рет ширекте
11 Айдау ұңғымаларында перофильдер сыйымдылығын Жылына 1 реттен кем емес
зерттеу
Бір реттік зерттеулер
12 МДТ құралы арқылы қабат қимасының қысымын Бір реттік зерттеулер
өлшеу
13 Ұңғымалардың термометриясы Жарты жылда бір рет

5 Ұңғымаларды меңгеру және сұйықты шақыру
5.1 Ұңғымаларды меңгеру әдістері
Ұңғымаларды меңгеруде келесі тәсілдер қолданады:
1. 1200-1500 м3тәу көлемінде қарқынды жуу болады. Жуу ұзақтығы 1-3
тәулік өтеді, ол өзімен бірге тас бөлшектерін алып шығады.Жуу сұйығын
арнайы ыдыстардан сорапты агрегаттар арқылы сақина тәріздес айдайды.
Шығарылған және айдалған су КВЧ-ге тексеріледі.Ұңғыны жуу оның сіңіру
мүмкіндігін арттырғаннан кейін жүргізіледі.
2.Ұңғыманын түп аланың тазарту үшін қолданылатын қарқынды дренаж
тәсілі. Дренаж бірнеше әдістермен жүргізіледі:
а)Максималды рұқсат етілген терендікке түсірілген поршень арқылы, жұмыс
алдында щенбер кеңістігін тығындау керек.Бұл жағдайда үлкен депрессиялы
қабат алуға болады (12МПа-ға дейін);
б)Компрессорлы әдіспен. Бұнда сұйық ұңғыдан қозғалмалы компрессор
арқылы шығады. Бұл жағдайда сүзгінің жоғары тесіктеріне дейін түсіріледі.
Дренирлеу КВЧ-ң қалыпты жағдайына дейін жүргізіледі;
в)Сорапты әдіспен (ПЦЭН) КВЧ-ң қалыпты жағдайына дейін;
г)Қарқынды су ағысы кезіндегі КВЧ-ң өзінің шығуымен, яғни судың
ұңғымадан конализацияға атқылауымен. Бұл әдіс ұңғыма 6-15 минут аралығында
максималды өнім беретін уақытта тиімді;
3.Ұңғы түбі алаңын тұзқышқылымен өңдеу. Бұл әдіс ұңғыдағы қатты
заттарды ерітуде қолданылады. Ол үшін 1 м қалыңдықтағы қабатқа 10-15 %-дық
тұздықышқыл қоспасын айдап, ұңғыны тәулік бойы қалдырады. Дренирлеуден
кейін ұңғысы жуып, оны меңгеруге береді.
4. Қабаттың гидравликалық жарылысы (ҚПЖ). Бұл кезде өңдеу аралығы
мен СКҚ-да бекітілетін екі тығын қолданылады. Әрбір қабатшада ҚПЖ үрдісі
жүргізіледі.
5. СКҚ ұңғымасын сулықұм қоспасымен жуу. Онда 50 кг құмды 1м2 суға
қосып цементтеу агрегаттарының көмегімен ұңғыны тазартады. Бұл кезде
ұңғыдан қою қара сулықұм қоспасы шығады, оның құрамындағы КВЧ-ы қатты
езіледі.
6. Коллектор көп жарылымды болып келсе, ұңғымаға суды бірнеше сағат бойы
айдаумен жүргізіледі.
7. Ыстық сумен немесе мұнай ұңғысын мұнаймен алдын-ала өңдеу жүргізіледі.
Бұл әдіс түптегі алаңның парафинмен және смоламен бекітіліп қалған кезде
оларды босату үшін жүргізіледі.

5.2 Ағынды шақыру
Мұнайды өндіруге қолданылатын екінші ретті әдістерге бу айдау, газ
айдау, полимер айдау жатады.
Қабатқа қосымша энергия енгізу арқылы оны игереміз. Қабатқа әсер ету
әдісі бойынша келесі жүйелер бөлінеді:
Жапсар сырттық, жапсар бойлық, жапсар іштік су айдау.
Жапсар сырттық су айдаудан су айдау әдісінің қолданылуы басталады,
айдау ұңғымалары мұнайлылықтың сыртқы контурына орналастырылады.
Жапсар бойлық су айдау мұнайлылықтың ішкі контурына айдау ұңғымаларының
жақындатылуы және олардың кеніштің су, су-мұнайлы зонасына орналастырылады.
Сонымен қатар кеніштің жапсар сырттық зонасымен гидродинамикалық байланысы
нашар болған жағдайда қолданылады.
Жапсар іштік су айдау: Бұл әдістің ең қолайлы әдісі болып келеді, бұл
әдістің бірнеше түрлері бар.
Қабатқа су айдаудан басқа, жылу физикалық әдіс қолданылады. Бұл қабатқа
пар немесе ыстық су айдау әдісінен тұрады. Қабаттың мұнай бергіштігін өсіру
үшін мұнайда пармен шығару әдісі кеңінен қолданылады. Бұл әдісте қабатта
көптеген энергиялары пайда болады.
Қабаттан түрлі тұтқырлықты мұнайды қарапайым сумен шығару кезінде
ағындағы және соңғы мұнай бергіштік төмендейді. Осы қатынастарды төмендеуі
үшін, сәйкесінше мұнай бергіштікті көбейту үшін полимердің сулы ертіндісін
қолданамыз. Мұнай қабатына айдалатын полимер ретінде көбінесе палиакриламмд
(ПАА) қолданылады.
ПАА-ң молекуломерлық құрылымын схема түрінде ұзын цепочка ретінде
қарастыруға болады. Ол көмірсутектердің, сутектің және азоттың атомдарынан
түрады. Полимерлердің молекулалық массасы 10.
Палианриламид қатты грануланың немесе ұнтақтың гелі ретінде шығарылады.
Әдетте ПАА-ң келесі концентрациясы суда қолданылады: Гель бойынша 1-5% ,
қатты полимер бойынша 0.08-0.4%.
6 Еңбекті қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау
Еңбектің қауіпсіз жағдайын қамтамасыз етуге және зиянды, жарылғыш-
жанғыш заттардың шығуының алдын алуға бағытталған негізгі шаралар
технологиялық аппараттардың және құбырлардың беріктігімен саңылаусыздығын
қамтамасыз ету, алыстан басқару және өндірістік үрдістерді жоғары деңгейде
автоматтандыру, газ бөлінуін жедел анықтау жүйелерінің (байланыс, ауаны
бақылау және апаттық дабыл беру жүйелері) бар болуы және тұрақты жұмыс
жасап тұруы, зиянды және жарылу қаупі бар өндірістерді жеке орындарда
немесе ашық алаңдарда орналастыру, өндіріс бөлмелерінде желдеткіштерді
қолдану, коррозияға шыдамды материалдардан жасалған жабдықтарды, құбырларды
және аспаптарды қолдану, металл конструкцияларды коррозиядан қорғауды
қамтамасыз ету, арнайы жабыны бар жабдықтарды қолдану және көп қабатты
аппараттарды қолдану, апаттық бөлгіштердің болуы, коррозиядан қорғаудың
технологиялық тәсілдері, алаулы оттық жүйелерінің бар болуы және олардың
шығарылған газды тұрақты өртеп тұруы болып табылады.

Объектіні пайдалануға тапсырғаннан кейін құбар қалыңдығының
өзгеруіне, жер бетіндегі жабдықтарда және құбырларда ұсақ жарықтардың пайда
болуына қатаң бақылау жүргізіледі. Бақылау жүргізудің тәсілімен уақыты
технологиялық регламентпен анықталады және химиялық, ақаулық зертханалармен
бірге кәсіпорынның техникалық тексеру ұжымы жүргізеді.

Жобада газды айырудың, тазартудың, сусыздандырудың және тасымалдаудың
саңылаусыздандырылған жүйелері және дренажды, сондай-ақ алаулы оттық
жүйелері қарастырылған.

Қолданылатын жабдықтар арматуралар және құбырлар техникалық
сипаттамалары бойынша технологиялық аппараттарды, түйіндерді,
коммуникацияларды қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз етеді. Ілмек арматураны
орналастыру ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Айдау ұңғымаларын меңгеру
Кеніш ауданның оңтүстік аумағының мұнайғақанығу қалыңдығы
Прикаспий мұнай-газ провинциялары
Ұңғымалар қоры ұңғыма
Отын - энергетикалық ресурстар
Қазақстан кен орындарының әлемдегі және экономикадағы орны
Каспий маңы ойпатының табиғатының қалыптасу кезендері
Кәсіпорынның тиімділігін көтерудің теориялық аспектілері
Әлiбeкмoлa кeн opны тypaлы жaлпы мәлiмeттep, гeoлoгиялық зepттeлгeнi, кeн opынын игepy жәнe жылy әдicтepiмeн игepyдi жoбaлay
Әлібекмола кенорын туралы жалпы мәліметтер
Пәндер