Экологияның экономикалық және саяси мәселелерді шешудегі орны



Адамзат қоғамының алдында тұрған экологиялық мәселелер оның дамуының барлық тарихи кезеңдерінде орын алып отырды. Бірақ, өндірістік қоғам мен демографиялық жарылыс кезеңінде адамзаттың табиғатқа теріс әсерінің нәтижелері ғаламдық сипатқа ие болды. Экологиялық мәселенің мәні – табиғаттағы қалыптасқан тепе-теңдікті бұзбай, миллиардтаған адамдарды жерде қоныстандыру және олардың барлық қажеттіліктерін қамтамасыз ету. Қазіргі Жердегі тіршілік адам қызметінің сипатына тәуелді.
Қазіргі кезең адамның ерекше биосфералығқ қызметі – биосфераны қорғау мен сақтап қалу қызметімен анықталып отыр. Экологиялық мәселелердің алдын алу үшін адам ретсіз дамудан тиімді, реттелген, табиғат пен қоғамның даму заңдарына негізделген дамуға өтуі тиіс. Тек осы кезде ғана адамзат қоғамының дамуы үздіксіз, ұзақ уақыттық, бірқалыпты жағдайда, табиғи және әлеуметтік дағдарыссыз дамиды. Мұндай дамуды – тұрақты даму деп атайды. Бірақ бұл үшін адамдардың сана-сезімі, олардың мақсаты мен адамгершілік бағыттылығы өзгеруі тиіс.
Планетадағы тіршілікті қорғау бүкіл адамзаттың бірігуін талап етеді.
1987жылы БҰҰ-ның Дүниежүзілік қоршаған орта мен даму комиссиясы «Біздің жалпы болашағымыз» атты есебінде «қоршаған орта үшін қауіпсіз, жолда экономикалық дәуірге» аяқ басуға шақырды.
Алғаш рет «тұрақты даму» концепциясы ұсынылды.
«Тұрақты даму» дегенде қазіргі уақыттың қажеттілігін қамтамасыз ете отырып, болашақ ұрпақтардың өзінің қажеттіліктерін қамтамасыз етуіне қауіп туғызбайтын даму деп түсіну керек. «Біз ата-бабаларымыздың Жерін мұраға алған жоқпыз. Біз оны өзіміздің балаларымыздан қарызға алдық» (БҰҰ материалынан).
1992жылдың маусым айында Рио-де-Жанейро қаласында өткен БҰҰ-ның қоршаған орта мен даму бойынша өткен конференциясы «Тұрақты даму» концепциясын және «ХХІ ғасырдың күн тәртібіне» атты ауқымды

Экологияның экономикалық және саяси мәселелерді шешудегі орны

Адамзат қоғамының алдында тұрған экологиялық мәселелер оның дамуының
барлық тарихи кезеңдерінде орын алып отырды. Бірақ, өндірістік қоғам мен
демографиялық жарылыс кезеңінде адамзаттың табиғатқа теріс әсерінің
нәтижелері ғаламдық сипатқа ие болды. Экологиялық мәселенің мәні –
табиғаттағы қалыптасқан тепе-теңдікті бұзбай, миллиардтаған адамдарды жерде
қоныстандыру және олардың барлық қажеттіліктерін қамтамасыз ету. Қазіргі
Жердегі тіршілік адам қызметінің сипатына тәуелді.
Қазіргі кезең адамның ерекше биосфералығқ қызметі – биосфераны
қорғау мен сақтап қалу қызметімен анықталып отыр. Экологиялық мәселелердің
алдын алу үшін адам ретсіз дамудан тиімді, реттелген, табиғат пен қоғамның
даму заңдарына негізделген дамуға өтуі тиіс. Тек осы кезде ғана адамзат
қоғамының дамуы үздіксіз, ұзақ уақыттық, бірқалыпты жағдайда, табиғи және
әлеуметтік дағдарыссыз дамиды. Мұндай дамуды – тұрақты даму деп атайды.
Бірақ бұл үшін адамдардың сана-сезімі, олардың мақсаты мен адамгершілік
бағыттылығы өзгеруі тиіс.
Планетадағы тіршілікті қорғау бүкіл адамзаттың бірігуін талап етеді.

1987жылы БҰҰ-ның Дүниежүзілік қоршаған орта мен даму комиссиясы
Біздің жалпы болашағымыз атты есебінде қоршаған орта үшін қауіпсіз,
жолда экономикалық дәуірге аяқ басуға шақырды.
Алғаш рет тұрақты даму концепциясы ұсынылды.
Тұрақты даму дегенде қазіргі уақыттың қажеттілігін қамтамасыз ете
отырып, болашақ ұрпақтардың өзінің қажеттіліктерін қамтамасыз етуіне қауіп
туғызбайтын даму деп түсіну керек. Біз ата-бабаларымыздың Жерін мұраға
алған жоқпыз. Біз оны өзіміздің балаларымыздан қарызға алдық (БҰҰ
материалынан).
1992жылдың маусым айында Рио-де-Жанейро қаласында өткен БҰҰ-ның
қоршаған орта мен даму бойынша өткен конференциясы Тұрақты даму
концепциясын және ХХІ ғасырдың күн тәртібіне атты ауқымды бағдарламасын
қабылдады. Бұл бағдарламада шешілуі болашақта тұрақты дамуды қамтамасыз
ететін жалпы мәселелер қарастырылған. Оның нәтижесі төмендегі кестеде
көрсетілген.

Мәселе Мәселенің қысқаша мәні
1 2
Кедейлікпен күресДүние жүзінде 157 миллиардер, шамамен 2 мың
миллионерлер және 1,1 миллиардтан астам күндік табысы
1 АҚШ долларынан кем адамдар бар. Кедейлікті
болдырмау жолдары: еңбек ақыны қамтамасыз ету;
кедейлердің өзін-өзі қамтамасыз етуі мен бай елдерден
тәуелділігін кеміту; еңбекке жарамды халықтың санын
арттыру; табиғат ресурстарын сақтау мен тұрақты даму;
білім беру жүйесін жетілдіру; отбасын жоспарлау;
қаржылық демеу.
Тұтынудың Адамзаттың бай бөлігінің шектен тыс ысырап етуі –
құрылымын өзгертуқоршаған ортаның бұзылуы мен табиғат ресурстарының
сарқылуының себептері болып табылады. Сонымен қатар
кедей адамдар өмірге қажетті минималды мөлшерімен
қамтамасыз етілмейді. Энергетикалық және шикізаттық
пайдалануды қысқарту, экологиялық таза
технологияларды дамыту.
Халық және 1993 жылы дүниежүзіндегі халық саны шамамен 5,5
тұрақтылық миллиардтан астам болды. Ғалымдардың болжамы бойынша
2020 жылы адам саны 8 миллиардқа жетеді.
Адамдардың Халықтың денсаулығы қоршаған ортаның жағдайына
денсаулығын байланысты болады. 2000 жылға қарай денсаулық сақтау
сақтау мен саласындағы стратегиялық міндеттер:
жақсарту - СПИД-пен күреске жұмылдыру;
- туберкулезбен және басқа зілді аурулармен күрес;
- бала өлімін кеміту;
- халық денсаулығын бақылайтын тиімді ұйымдар құру;
- еркектер мен әйелдердің өздерінің балалрының саны
мен туылу уақытын анықтауға құқығын қамтамасыз ету;
- халықты ауыз су және таза азық-түлікпен қамтамасыз
ету;
- балалардың денсаулығын қорғау;
- қоршаған ортаны денсаулыққа зиян қалдықтардан
тазарту және оның алдын алу.
Тұрақты тұрғын 2000жылға қарай дүниежүзінің халқының жартысы
жерлер қалаларда тұруы тиіс. Қоғамның урбанизациясы
(урбанизация) экономикалық малу процесінің бір бөлігі болып
табылады. Қалаларда жалпы ұлттық өнімнің 60%-ы
өндіріледі. Қала халқының санының артуы дамыған және
дамушы елдерде бірдей.
Атмосфераны Атмосфераға қалдықтарды шығарудың негізгі көзі –
қорғау энергияны тұтыну мен өндіру.
Жер ресурстарын Топырақтардың құнарлылығы су және жел эрозиясы мен
тиімді пайдалану химиялық, физикалық деградация нәтижесінде
төмендейді. Топырақтың деградациясының себептері
шектен тыс мал жаю; ормандардың кемуі; ауылшаруашылық
қызметі; жерді шектен тыс пайдалану және т.б.
Ормандарды жоюменОрмандар топырақ пен суды, атмосфераны қорғауда,
күрес өсімдіктер мен жануарлардың биологиялық
алуантүрлілігін сақтауда маңызды рөл атқарады. Үкімет
орман шаруашылығының тұрақты дамуына арналған ұлттық
бағдарламаларды жасап, оларды жүзеге асыру керек.
Шөлденумен және Шөлдену – бұл ауа райының өзгеруі мен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қоршаған ортаның экологиялық жағдайы
Қазақстан Республикасының экологиялық қауіпсіздігінің жай-күйі мен проблемалары
Әлеуметтік экологияның мәні
Дара организмдер экологиясы
Қоршаған ортаның химиялық жағдайын бақылау
Экология ғылымының қалыптасуы, тарихи кезеңдері
Қазақстандағы тұрақты даму концепциясы
Экологиялық саясат туралы ақпарат
Экология пәні бойынша Обсөж сабақтарының әдістемелік нұсқауы
Табиғатты пайдалану экономикасының міндеттері мен проблемалары
Пәндер