Ұлттық табыс:өндіру, бөлісу, тұтыну

Кіріспе
Қолданылған әдебиеттер

Мақсаты: тепе-теңдік дегеніміз не?, тұтыну, жиынтық сұраныс пен жиынтық ұсыныс, сондай-ақ олардың арасындағы тепе-теңдік, қор жинау қалыптарын, оның құрылымын және инвестициялардың мәнін ұғыну, мультипликатор және оның үлгілерін біле аласыз.

Ұлттық шаруашылықтың соңғы мақсаты жету үшін ЖҰӨ, ЖІӨ көлемінің өсуі қажет. Бұл барлық өндіріс факторлары тұрақты жұмыс істегенде ғана мүмкін болады. Сондықтан бұл факторлардың және олардың нәтижелігінің бағасының тұрақты жақсаруы нарықтық экономиканы реттеудің негізгі проблемалардың бірі.
Өндіріс факторлары деп өндіріс процесін жүзеге асыруға көмектесетін жағдайларды түсінуге болады. Қазіргі экономика күрделі жүйелермен көрсетіледі: капитал, еңбек, жер және кәсіпкерлік қабілеттілік. Бұл факторларды 2 белгілеріне байланысты бөлуге болады: шығу тегіне және мамандану деңгейіне.
Шығу тегіне байланысты өндіріс факторлары және адаммен жасалған факторлар негізі және табиғи болып бөлінеді. Бұлар негізінен жоқ болады. Себебі кез келген табиғи факторды қолдану үшін ең алдымен білімді адамдар еңбектің белгілі бір құралдары және қаржы ресурстары қажет. Сондықтан екі топтың дамуы үнемі өзара байланысты.
Негізгі және табиғи өндіріс факторлары кіші-гірім капитал салымдарын қажет етеді. Олардың ұлттық экономикадағы бәсеке қабілеттігі көтерудегі рөлі үлкен емес. Осы факторлар арқылы құрылған ұлттық экономиканың артықшылықтары тұрақсыз және әлемдік нарықтағы конъюктураның өзгеруімен олардың мәні де өзгереді. Ереже бойынша табиғи факторларға ұлттық экономиканың табиғи қызмет жағдайлары және маманданбаған жұмысшы күші жатады. Сондықтан олар ауыл және орман шаруашылығында өндіретін салаларда, сонымен қатар маманданбаған жұмысшы күші кеңінен қолданылатын және технологиялық процесс тоқтап тұрған салаларда маңызды.
Өндірісті дамыту процесі кезінде адамның факторлардың дамуы үшін жасалған жағдайларында жеке капиталды және мемлекеттің қатысуына ұзақ уақыт керек. Ереже бойынша оларды әлемдік нарықта сатып алу қиын, себебі: олардың құны жоғары. Негізінен бұл факторлар коммерциялық құпия болып саналады. Өйткені олар бәсеке қабілеттілікті қолдайды және

НЕГІЗГІ ӘДЕБИЕТТЕР:
1. Н.Назарбаев ҚР Президенті жаңа кезең-жаңа экономика Е.Қ. 16 желтоқсан 2004 жыл.
2. Р. Дорнбуш және С. Фишер Макроэкономика Алматы «Білім» 1997.
3. Н.Қ. Мамыров М.Ә. Тілеужанова макроэкономика «экономика» баспана ,2003
4. Агапова Т.А., Серегина С.Ф. Макроэкономика м.: ДиС, 1997 11 тарау.
5. Мэнькью Н.Г,. Макроэкономика М.: МГУ , 1994 4 тарау
6. Ивашковский С.Н. Макроэкономика М.: Дело 2000 15,16 тарау.

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Ұлттық табыс:өндіру, бөлісу, тұтыну.
Мақсаты: тепе-теңдік дегеніміз не?, тұтыну, жиынтық сұраныс пен жиынтық
ұсыныс, сондай-ақ олардың арасындағы тепе-теңдік, қор жинау қалыптарын,
оның құрылымын және инвестициялардың мәнін ұғыну, мультипликатор және оның
үлгілерін біле аласыз.

Ұлттық шаруашылықтың соңғы мақсаты жету үшін ЖҰӨ, ЖІӨ көлемінің өсуі
қажет. Бұл барлық өндіріс факторлары тұрақты жұмыс істегенде ғана мүмкін
болады. Сондықтан бұл факторлардың және олардың нәтижелігінің бағасының
тұрақты жақсаруы нарықтық экономиканы реттеудің негізгі проблемалардың
бірі.
Өндіріс факторлары деп өндіріс процесін жүзеге асыруға көмектесетін
жағдайларды түсінуге болады. Қазіргі экономика күрделі жүйелермен
көрсетіледі: капитал, еңбек, жер және кәсіпкерлік қабілеттілік. Бұл
факторларды 2 белгілеріне байланысты бөлуге болады: шығу тегіне және
мамандану деңгейіне.
Шығу тегіне байланысты өндіріс факторлары және адаммен жасалған
факторлар негізі және табиғи болып бөлінеді. Бұлар негізінен жоқ болады.
Себебі кез келген табиғи факторды қолдану үшін ең алдымен білімді адамдар
еңбектің белгілі бір құралдары және қаржы ресурстары қажет. Сондықтан екі
топтың дамуы үнемі өзара байланысты.
Негізгі және табиғи өндіріс факторлары кіші-гірім капитал салымдарын
қажет етеді. Олардың ұлттық экономикадағы бәсеке қабілеттігі көтерудегі
рөлі үлкен емес. Осы факторлар арқылы құрылған ұлттық экономиканың
артықшылықтары тұрақсыз және әлемдік нарықтағы конъюктураның өзгеруімен
олардың мәні де өзгереді. Ереже бойынша табиғи факторларға ұлттық
экономиканың табиғи қызмет жағдайлары және маманданбаған жұмысшы күші
жатады. Сондықтан олар ауыл және орман шаруашылығында өндіретін салаларда,
сонымен қатар маманданбаған жұмысшы күші кеңінен қолданылатын және
технологиялық процесс тоқтап тұрған салаларда маңызды.
Өндірісті дамыту процесі кезінде адамның факторлардың дамуы үшін
жасалған жағдайларында жеке капиталды және мемлекеттің қатысуына ұзақ уақыт
керек. Ереже бойынша оларды әлемдік нарықта сатып алу қиын, себебі: олардың
құны жоғары. Негізінен бұл факторлар коммерциялық құпия болып саналады.
Өйткені олар бәсеке қабілеттілікті қолдайды және артықшылықтарды жасайды.

Табиғи факторлармен және адамның жасаған факторының арасында белгілі
бір байланыс бар: бәсеке қабілетті өндіріс факторларын құру тек қана табиғи
факторлардың негізінде ғана жүзеге асырылады. Олардың белгілі бағалары:
ғылым мен тәжірибенің дамуымен бірге үнемі өседі.
Мамандану деңгейі бойынша әмбебап және арнайы өндіріс факторларында
қолданылуы мүмкін; екіншісі тираждалынбайтын көрсетілген қызмет және
құндылықтарды құру үшін.
2. Еңбек нарығы. Еңбекке деген сұраныс пен ұсыныс
Еңбек нарығы- спецификалық тауар – еңбек күшіне байланысты (еңбектің
еңбек ақыға айырбастылуы жүргізілетін нарық), экономикалық қатынастырдың
байланысы, мәні.
Еңбек нарығында еңбек күшіне және еңбек қызметтеріне деген сұраныс пен
ұсыныс және баға қалыптасады. Еңбек нарығындағы экономикалық қатынастардың
субьектісі болып, бір жағынан, кәсіпкерлер – ірі монополиялар, орта және
кіші бизнесмендер, мемлекет болады, ал екінші жағынан жекелеген жұмыскерлер
және олардың ассоциациялары. Еңбек нарығында қалыптасатын бағалар еңбек
күшінің ақшалай формадағы құны болатын еңбек ақыны көрсетеді. Еңбек нарығы
конъюктура бос жұмысшы орындары мен еңбекке қабілетті жұмыс іздеп жүрген
азаматтар арасындағы байланыспен түсіндіріледі. Еңбек нарығы басқа нарықтың
түрлерімен бірге нарық механизмі мен экономикалық жүйесін құрайды.
Макроэкономикада ұлттық және әлемдік еңбек нарығын бөледі. Біріншісі,
елдің экономикасында толығымен іс әрекет етеді. Екіншісі, әлемдік
шаруашылық масштабта және халықаралық еңбек миграциясы фирмасында жүзеге
асырылады. Жалпы экономикалық нарық механизмнің компоненттерінің бірі бола
отырып, еңбек нарығы мамандықтар, аймақтар, салалар, сфералар бойынша еңбек
ресурсын бөлуді және қайта бөлуді жүзеге асырады. Өзінің функцияларының
механизмнің көп принциптері бойынша еңбек нарығы басқа тауарлы нарықтардан
айырмашылығы бар, ерекше текті нарық болып табылады. Еңбек нарығының
реттеушілері болып тек қана макро және микроэәономиканың факторлары ғана
емес, сонымен қатар еңбек ақыға үнемі қатысы бола бермейтін әлеуметтік –
экономикалық және әлеуметтік - психологиялық факторларда әсер етеді. Еңбек
нарығының динамикасына көптеген ерекшеліктерімен негізделеді, олардың
негізгілері келесідей:
1. Басқа өндіріс факторларынан айырмашылығы, өндіріс процесінің
қаншалықты оптималды ұйымдастырылуына және жұмыскердің жеке
қызығушылықтарына байланысты жолдамалы жұмыскерлердің еңбегінің өнімділігі
өзгереді.
2. Жұмыс, ереже бойынша, бір-бірінен тәуелсіз, өздері үшін өндірудің
нормасын анықтайтын жұмыскерлердің ұжымымен өндіріледі.
3. Нарықтық еңбекте кездесетін меншік жағдайының өндірілуі және
мемлекеттік жұмыс күші туралы, жұмыстық күштің иесі нақтылық жұмыс түрі
және сонымен қатар жұмысшы күшінің пайдасын жалғастырушы.
4. Нарықтық еңбекте күнделікті құбылысы оның артуы ұсыныс және жұмыс
күшінің қаралуы.
5. Нарықтық еңбектегі жұмысшылар арасындағы бас орынға бәсекелестігі.
Нарық еңбегіндегі динамиканың екі элементінің қатынасы:
- жұмысшы күшінің нарықтағы сұранысы;
- жұмысшы күшінің нарықтағы ұсынысы.
Нарықтағы еңбекте қарастырылатын бірінші элемент ақша айырбасы, ұсыныс
ресурсының еңбегі экономикалық елдегі әр түрлі баға ресурсы. Нарықтық
еңбекте қарастырылатын екінші элемент ұсыныс ресурсының еңбегі жұмысшылар
санының әр біреуінің бағасы. Нарықтық сұраныстың факторы жұмыс күшінің
тергемелі ресурсы.
1) Тауар көлемінің сұраныс және қызметі, жұмысшылар немесе басқа ресурстағы
сұрансысы және өз игіліктеріне шығарылу;
2) Ресурстық еңбектегі бағаның тепе-теңдігі;
3) Еңбектік капиталдағы айырбас дәрежесінің процесімен шығарылуы;
4) Экономикалық фаза циклі: сұраныс еңбегіндегі фазалық қызмет етуі
және фазалық қысқартылуы;
5) Техникалық процесс;
6) Еңбек қызметіндегі сатып алу монополиясының жұмыскерлік әрекетінің
қосылу жағдайы, төлем ақысының төмендеуі және қысқартылу сұранысы.
Еңбек қызметіндегі ұсыныс өсу факторы:
1) Демографиялық фактор (туу, өлу, жаратылу толық жастылық құрылым) –
алдын ала болжау;
2) Өсу экономиксындағы әр түрлі активтік демократиялық және этникалық
топтың еңбік ресурсы;
3) Пенсиялық жас;
4) Еңбекке жарамды халық;
5) Мобильдік білімнің өсуі, мамандық - клавификация жұмысшылардың
дайындалуы және олардың керсіншілігі;
6) Жұмыс күніеің созылуы және жұмысқа деген талғамына байланысты;
7) Еңбек қызметінің профсоюздағы монополиялық сатушылардың,
жұмыс төлемінің көтерілуіне байланысты халық қысқарылады;
8) Жұмыс төлемінің басқа сырттан келетін шығыны болса, еңбек
қысқарылуына әкеледі.
Нәтижесінде еңбекке деген сұраныс жұмыс төлемін қондыру ұсынысын
білдіреді. Ұлттық шығынның таралу капиталы еңбек арасындағы байланыс.
Нарық қызметінің функциясын екі түрге бөледі:
1. Экономикалық;
2. Социолдық.
Халық қиыншылығының тиімді процессін қамтамасыз ету нарық
экономикасының фуенкциясы. Социолдық функцияның нарық еңбегінің жоғары
дәрежедегі жұмыскерлердің қамтамасыз етілуі.
Адамдардың жұмыс процесі біртіндеп дамып, функционалдық болады.
Социолдық экономиканың жұмыс күшінің пайда болуы қосылу амалының
міндетімен шығарылады.
3. Жабық экономикадағы ұсыныс ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.