Қаракерей Қабанбай



Қабанбайдың әкесі Қожағул өз заманында аты әйгілі батыр болады.
Бірақ ертерек дүниеден қайтып, Қабанбай жеті жасында әкеден жетін қалады. Қабанбайдын шын есімі Ерасыл. Оның бітімі қесек, ер тулғалы болғандықтан, жеңгелері «Нарбала» атапты. Бойының сунғақтығы сонша, он үш жасар кезінде тайға мінгенде аяғы жерге тиіп жүреді екен.
Ерасылдың ерліғіүш жасында басталады. Жайлымда жатқанжылқыларын қалмақтар куып кеткендікте, ағасы Есенбай жылықының соңына түсіп куады. Бірақ қалмақтар жалғыз келе жатқан қуғыншыны алыстан садақпен атып түсіреді. Әкесі де осылардың колынан өлген еді. Қайнағаң қанды кек оны қаршадайынан ерлікке, жаугершілікке жетелейді, шайқас жолына ертерек түсүіне себепші болады. Ол көп ұзамай Олжежырғы, Арсылан секілді қалмақ батырларын өлтіріп, әкесі мен ағасы үшін кек алады.
Түркістанға қауіп төне бастағанын естіген Қабанбай жолжөнкей қазақ батырларын өзімен бірге ерте сонау Аягөз маңынан Түркістанға келеді. Халық жасақтарын ұйымдастыра бастайды. Олар жоңғарлардың Түркістаннан бетін қайтарады

Пән: Тарихи тұлғалар
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:   
Қаракерей Қабанбай

Қабанбайдың әкесі Қожағул өз заманында аты әйгілі батыр болады.
Бірақ ертерек дүниеден қайтып, Қабанбай жеті жасында әкеден жетін қалады.
Қабанбайдын шын есімі Ерасыл. Оның бітімі қесек, ер тулғалы болғандықтан,
жеңгелері Нарбала атапты. Бойының сунғақтығы сонша, он үш жасар кезінде
тайға мінгенде аяғы жерге тиіп жүреді екен.
Ерасылдың ерліғіүш жасында басталады. Жайлымда жатқанжылқыларын
қалмақтар куып кеткендікте, ағасы Есенбай жылықының соңына түсіп куады.
Бірақ қалмақтар жалғыз келе жатқан қуғыншыны алыстан садақпен атып
түсіреді. Әкесі де осылардың колынан өлген еді. Қайнағаң қанды кек оны
қаршадайынан ерлікке, жаугершілікке жетелейді, шайқас жолына ертерек
түсүіне себепші болады. Ол көп ұзамай Олжежырғы, Арсылан секілді қалмақ
батырларын өлтіріп, әкесі мен ағасы үшін кек алады.
Түркістанға қауіп төне бастағанын естіген Қабанбай жолжөнкей қазақ
батырларын өзімен бірге ерте сонау Аягөз маңынан Түркістанға келеді. Халық
жасақтарын ұйымдастыра бастайды. Олар жоңғарлардың Түркістаннан бетін
қайтарады. Жаудың шапқыншылығы сәл саябырланғанын пайдаланып, Қабанбай
барлық жасақтарды Қожа Ахмет Йассауи ғимакратынын алдына жинап, жалынды сөз
сөйлейді. Жұртты елдің тәуелсіздіғін сақтап қалу жолындағы куреске
шақырады. Бұл жасаққа Айшыбек батырды басшы етіп қалдырады да, өзі Кіші
жүз қазақтарынан қалын қол жинап келуге аттанады.

Ол кезде Алтай елі де қалмақтармен жауласып тұрған. Бірде қалмақтар
Алтайдағы қазақтардың көп жалқысын куып кетеді.
Оған қарсы аттанған адамдармен бірге Қабанбай да барады. Осы айқаста ерекше
көзге түседі. Жылқыны тугел қайтарып әкеледі.
Осыған ерегісіп жүрген қалмақтар біраз уақыт өткеннен кейін елу-алпыс
болып жиналып, атақты Долаңқара батырын басшы етіп, қазақтардың үш жүз
жылқысын айдап кетеді. Осыларды қуған қырақ қазақ жігіттерінің ішінде
Қабанбай да болады.
Қуғыншылар жеткеннен кейін екі жағы шайқасты жекпе-жекпен бастауға
келіседі.
Қазақ жағынан нар құла атқа мінген, найза-шоқпарын сайлаған Қабанбай
ортаға шығады.Қарсы жақтан ақ тарлан атқа мінген алпамсадай біреу келеді.
Ол қалмақ батыры Долаңқара еді.

Қазақтың жоңғар шапқыншыларымен шайкасқан өнірі Балқаш, Көкшетау,
Алатау, Жетісу, Сарыарқа, Іле өңірі, сонан Алтайға дейін, бір шеті
Тарбағатайдын Ертісті қуалап, Сырдарияға дейінгі ұлан-байтақ алқапты алып
жатады. Осы өнірде болып өткен ірі шайқастарға қырық жылдай қатысып, ерекше
қайраттылығымен, батылдығымен көзге түскен Қабанбай дарабоз атанады. Ақырғы
ірі шайқас 1755-1757 жылдары қазақтардың женісімен аяқталып, Қабанбайдың
бастамасымен екі жақ бітімге келеді. Жоңғарлар бұдан былай шапқыншылық
жасамауға уәдә береді.
Көшпелі елдер салтында батыр атану үшін кемінде жаудың өзі теңдес бір
батырын жекпе-жекте ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қаракерей Қабанбай батырдың дәуірі
Қазақ батырлары таихы
Қожағұлұлы Қабанбай батыр. Бөгенбай батыр
Хан батыр Қабанбай дәуiрi
Би Боранбай Қалқаманұлы – XVIII ғасырдың көрнекті қайраткері
Қазақ батырлары және көркем әдебиет
ХVI - XVII iғғ. Қазақтардың жоңғаралармен қарым-қатынасы
Қазақ батырларының әскери өнері
Қазақ батырлары туралы
Қабанбай батыр туралы аңыздар
Пәндер