Қазақстан Республикасының Үкіметі
ЖОСПАР:
1. Қазақстан Республикасының Үкіметі: қалыптасу тәртібі, құрамы, өкілеттік мерзімі, жауаптылығы.
2.Қазақстан Республикасы Үкіметі қызметінің негізгі түрлері.
3.Министрліктер және мемлекеттік комитеттер: құрылу тәртібі, құзыреті, жауаптылығы.
4.Үкімет актілері.
1. Қазақстан Республикасының Үкіметі: қалыптасу тәртібі, құрамы, өкілеттік мерзімі, жауаптылығы.
2.Қазақстан Республикасы Үкіметі қызметінің негізгі түрлері.
3.Министрліктер және мемлекеттік комитеттер: құрылу тәртібі, құзыреті, жауаптылығы.
4.Үкімет актілері.
1.ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҮКІМЕТІ: ҚАЛЫПТАСУ ТӘРТІБІ, ҚҰРАМЫ, ӨКІЛЕТТІК МЕРЗІМІ, ЖАУАПТЫЛЫҒЫ.
Қазакстан Республикасының Үкіметі-Қазақстан Республикасының атқарушы билігін жүзеге асыратын, атқарушы органдардың жүйесін басқаратын және олардың кызметіне басшылық жасайтын орган. Оның құқықтық мәртебесінің негіздері Қазақстан Республикасының Конституциясында бекітілген.
Үкіметтің құзыреті, ұйымдастырылуы мен қызметінің тәртібі Республика Конституциясына сәйкес «Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы» Қазақстан Республикасының, Конституциялық заңымен белгіленеді.
Үкімет Республика Конституциясының, аталған Конституциялық заңның, Республиканың заңдары мен өзге де нормативтік актілерінің негізінде және оларды орындау үшін іс-қимыл жасайды.
Үкіметті Республика Президенті Қазақстан Республикасының Конституциясында көзделген төрттік шен құрады.
Республиканың Премьер-Министрі өзі тағайындалғаннан кейін он күн мерзімде Үкіметтің құрылымы мен құрамы туралы Республика Президентіне ұсыныс енгізеді.
Қазакстан Республикасы Үкіметінің құрылымын министрліктер және өзге де орталық атқарушы органдар кұрайды.
Қазақстан Үкіметі — алқалы орган. Оның құрамына
Үкімет мүшелері — Республиканың Премьер-министрі, оның орынбасарлары, Министрлер және Республиканың өзге де лауазымды адамдары кіреді.
Республика Үкіметінің мүшесі Қазақстан халқына және Президентіне Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы Конституциялық занда белгіленген мазмұнда ант береді.
Республиканың Премьер-Министрін Қазақстан Республикасының Президенті Парламенттің келісімімен қызметке тағайындайды. Үкіметтің басқа мүшелерін де Президент тағайыңдайды.
Премьер-Министрге ерекше мәртебе берілген. Ол Республика Президентіне
Үкімет құрамына кірмейтін Министрліктерді, орталық атқарушы органдарда құру, қайта құру және тарату туралы, министр қызметіне тағайындау үшін кандидаттар жөнінде, министрді қызметтен босату туралы ұсыныстар енгізеді; Үкіметтің қызметін ұйымдастырып, оған басшылық жасайды және оның жұмысы үшін дербес жауап береді. Үкіметтің негізгі конституциялық өкілеттіктеріне:
Қазакстан Республикасының Үкіметі-Қазақстан Республикасының атқарушы билігін жүзеге асыратын, атқарушы органдардың жүйесін басқаратын және олардың кызметіне басшылық жасайтын орган. Оның құқықтық мәртебесінің негіздері Қазақстан Республикасының Конституциясында бекітілген.
Үкіметтің құзыреті, ұйымдастырылуы мен қызметінің тәртібі Республика Конституциясына сәйкес «Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы» Қазақстан Республикасының, Конституциялық заңымен белгіленеді.
Үкімет Республика Конституциясының, аталған Конституциялық заңның, Республиканың заңдары мен өзге де нормативтік актілерінің негізінде және оларды орындау үшін іс-қимыл жасайды.
Үкіметті Республика Президенті Қазақстан Республикасының Конституциясында көзделген төрттік шен құрады.
Республиканың Премьер-Министрі өзі тағайындалғаннан кейін он күн мерзімде Үкіметтің құрылымы мен құрамы туралы Республика Президентіне ұсыныс енгізеді.
Қазакстан Республикасы Үкіметінің құрылымын министрліктер және өзге де орталық атқарушы органдар кұрайды.
Қазақстан Үкіметі — алқалы орган. Оның құрамына
Үкімет мүшелері — Республиканың Премьер-министрі, оның орынбасарлары, Министрлер және Республиканың өзге де лауазымды адамдары кіреді.
Республика Үкіметінің мүшесі Қазақстан халқына және Президентіне Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы Конституциялық занда белгіленген мазмұнда ант береді.
Республиканың Премьер-Министрін Қазақстан Республикасының Президенті Парламенттің келісімімен қызметке тағайындайды. Үкіметтің басқа мүшелерін де Президент тағайыңдайды.
Премьер-Министрге ерекше мәртебе берілген. Ол Республика Президентіне
Үкімет құрамына кірмейтін Министрліктерді, орталық атқарушы органдарда құру, қайта құру және тарату туралы, министр қызметіне тағайындау үшін кандидаттар жөнінде, министрді қызметтен босату туралы ұсыныстар енгізеді; Үкіметтің қызметін ұйымдастырып, оған басшылық жасайды және оның жұмысы үшін дербес жауап береді. Үкіметтің негізгі конституциялық өкілеттіктеріне:
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:
1. Қазақстан Республикасының Конституциясы
Қазақстан Республикасының Конституциялық Заңы Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы 1995 жылғы 18 желтоқсан N 2688
2. Мемлекет және құқық негіздері. Оқулық -2001
3. Қ.Д. Жоламан, А.Қ. Мұхтарова, А.Н. Тәукелев. Мемлекет және құқық теориясы. 2003
4. Қ. Сапарғалиев, А. Ибраева. Мемлекет және құқық теориясы. 1998
5. Қайрат Сапарғалиев. Қазақстан Республикасының мемлекет
және құқық негiздерi. 2004
6. Ибраева, Н. Ибраева. Теория государства и права А.2000
7. А. В. Малько Теория государства и права М.: «Юрист» 2000
8. В. Н. Хропанюк Теория государства и права М. «Интерстиль» 1997
9. Қазақстан Республикасының 1995 жылғы Конституциясы(7 қазан 1998 ж. және 21 мамыр 2007 ж. өзгерістермен).– Алматы: «Юрист», 2007
10.«Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы» Қазақстан Республикасының 18.12.1995ж. Конституциялық заңы (06.05.1999 ж., 19.07.2007ж. өзг. және толық.)
11. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті.www//электронды үкімет.
12. Конституциялық Заңы. //Егемен Қазақстан. 1995ж. 21 қазан. 3-5б.
13.«Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы» Қазақстан Республикасының Конституциялық Заңы. //Егемен Қазақтан 1999ж. 15 мамыр. 3-4б.
14. www.akorda.kz
15. Ашитов З.О. Қазақстан Республикасының құқық негіздері: Оқу құралы.: Жеті жарғы, 2003.
16. Баймаханов М. Т. Ағымдағы Заңдардың дамуына және жұмыс істеуіне Конституцияның ықпал етуінің кейбір формалары. Жалпы құқық және мемлекет. 2001.№1. 15-бет
1. Қазақстан Республикасының Конституциясы
Қазақстан Республикасының Конституциялық Заңы Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы 1995 жылғы 18 желтоқсан N 2688
2. Мемлекет және құқық негіздері. Оқулық -2001
3. Қ.Д. Жоламан, А.Қ. Мұхтарова, А.Н. Тәукелев. Мемлекет және құқық теориясы. 2003
4. Қ. Сапарғалиев, А. Ибраева. Мемлекет және құқық теориясы. 1998
5. Қайрат Сапарғалиев. Қазақстан Республикасының мемлекет
және құқық негiздерi. 2004
6. Ибраева, Н. Ибраева. Теория государства и права А.2000
7. А. В. Малько Теория государства и права М.: «Юрист» 2000
8. В. Н. Хропанюк Теория государства и права М. «Интерстиль» 1997
9. Қазақстан Республикасының 1995 жылғы Конституциясы(7 қазан 1998 ж. және 21 мамыр 2007 ж. өзгерістермен).– Алматы: «Юрист», 2007
10.«Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы» Қазақстан Республикасының 18.12.1995ж. Конституциялық заңы (06.05.1999 ж., 19.07.2007ж. өзг. және толық.)
11. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті.www//электронды үкімет.
12. Конституциялық Заңы. //Егемен Қазақстан. 1995ж. 21 қазан. 3-5б.
13.«Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы» Қазақстан Республикасының Конституциялық Заңы. //Егемен Қазақтан 1999ж. 15 мамыр. 3-4б.
14. www.akorda.kz
15. Ашитов З.О. Қазақстан Республикасының құқық негіздері: Оқу құралы.: Жеті жарғы, 2003.
16. Баймаханов М. Т. Ағымдағы Заңдардың дамуына және жұмыс істеуіне Конституцияның ықпал етуінің кейбір формалары. Жалпы құқық және мемлекет. 2001.№1. 15-бет
ҚАЗТҰТЫНУОДАҒЫ
ҚАРАҒАНДЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Реферат
пән: Конституциялық құқық
тақырыбы: Қазақстан Республикасының Үкіметі
Орындаған:
Ю-
13к тобының
студенті Бодеева М.Р
Тексерген:
Сатбаева Қ.Х.
ҚАРАҒАНДЫ 2011
ЖОСПАР:
1. Қазақстан Республикасының Үкіметі: қалыптасу тәртібі, құрамы, өкілеттік
мерзімі, жауаптылығы.
2.Қазақстан Республикасы Үкіметі қызметінің негізгі түрлері.
3.Министрліктер және мемлекеттік комитеттер: құрылу тәртібі, құзыреті,
жауаптылығы.
4.Үкімет актілері.
1.ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҮКІМЕТІ: ҚАЛЫПТАСУ ТӘРТІБІ, ҚҰРАМЫ,
ӨКІЛЕТТІК МЕРЗІМІ, ЖАУАПТЫЛЫҒЫ.
Қазакстан Республикасының Үкіметі-Қазақстан Республикасының атқарушы
билігін жүзеге асыратын, атқарушы органдардың жүйесін басқаратын және
олардың кызметіне басшылық жасайтын орган. Оның құқықтық мәртебесінің
негіздері Қазақстан Республикасының Конституциясында бекітілген.
Үкіметтің құзыреті, ұйымдастырылуы мен қызметінің тәртібі Республика
Конституциясына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы Қазақстан
Республикасының, Конституциялық заңымен белгіленеді.
Үкімет Республика Конституциясының, аталған Конституциялық заңның,
Республиканың заңдары мен өзге де нормативтік актілерінің негізінде және
оларды орындау үшін іс-қимыл жасайды.
Үкіметті Республика Президенті Қазақстан Республикасының Конституциясында
көзделген төрттік шен құрады.
Республиканың Премьер-Министрі өзі тағайындалғаннан кейін он күн мерзімде
Үкіметтің құрылымы мен құрамы туралы Республика Президентіне ұсыныс
енгізеді.
Қазакстан Республикасы Үкіметінің құрылымын министрліктер және өзге де
орталық атқарушы органдар кұрайды.
Қазақстан Үкіметі — алқалы орган. Оның құрамына
Үкімет мүшелері — Республиканың Премьер-министрі, оның орынбасарлары,
Министрлер және Республиканың өзге де лауазымды адамдары кіреді.
Республика Үкіметінің мүшесі Қазақстан халқына және Президентіне Қазақстан
Республикасының Үкіметі туралы Конституциялық занда белгіленген мазмұнда
ант береді.
Республиканың Премьер-Министрін Қазақстан Республикасының Президенті
Парламенттің келісімімен қызметке тағайындайды. Үкіметтің басқа мүшелерін
де Президент тағайыңдайды.
Премьер-Министрге ерекше мәртебе берілген. Ол Республика Президентіне
Үкімет құрамына кірмейтін Министрліктерді, орталық атқарушы органдарда
құру, қайта құру және тарату туралы, министр қызметіне тағайындау үшін
кандидаттар жөнінде, министрді қызметтен босату туралы ұсыныстар енгізеді;
Үкіметтің қызметін ұйымдастырып, оған басшылық жасайды және оның жұмысы
үшін дербес жауап береді. Үкіметтің негізгі конституциялық өкілеттіктеріне:
Үкiметке мынадай негiзгi конституциялық өкiлеттiктер берiлген:
• ол мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық саясаттың негiзгi бағыттарын,
оны жүзеге асыру жөнiндегi стратегиялық және тактикалық шараларды
талдап жасау;
•
• мемлекеттік бағдарламаларды әзiрлеу
• әлеуметтік-экономикалық және ғылыми-техникалық дамудың индикативтiк
жоспарларын әзiрлеп, iске асыру;
•
• Республика Президентi белгiлеген тәртiппен респ. бюджеттi және оған
енгiзiлетiн өзгерiстердi әзiрлеуге қатысу, парламентке республикалық
бюджет және оның атқарылуы туралы есеп беру, бюджеттiң атқарылуын
қамтамасыз ету;
•
• ҚР-ның қаржы жүйесiн нығайту жөнiндегi шараларды әзiрлеп, жүзеге
асыру;
•
• мемлекеттік валюталық, қаржы және материалдық қорларының құралуы мен
пайдалануы кезiнде заңдылықтың сақталуына мемлекеттік бақылау жасау;
•
• құрылымдық және инвестициялық саясатты жүзеге асыру;
•
• баға құралуының мемлекеттік саясатын әзiрлеп, ұйымдастыру;
• мемлекет реттейтiн баға қолданылатын өнiмдердiң, тауарлар мен
• қызмет көрсетулердiң номенклатурасын белгiлеу;
•
• мемлекеттік меншiктi басқаруды ұйымдастыру, оны пайдалану шараларын
әзiрлеп, жүзеге асыру, мемлекеттік меншiк құқығының қорғалуын
қамтамасыз ету;
•
• еңбекке ақы төлеу, азаматтардың әлеуметтік қорғалуы, мемлекеттік
әлеуметтік қамсыздандыру және әлеуметтік сақтандыру жүйесi мен
шарттарын айқындау;
•
• мемлекеттік аймақтық саясаттың негiзгi бағыттарын әзiрлеп, iске асыру;
•
• аймақтарды әлеуметтік-экономикалық дамытудың аймақаралық мәселелерiн
шешудi қамтамасыз етедi;
• ғылым мен техниканы дамыту, жаңа технологияларды енгiзу, мәдениеттi,
бiлiм берудi, денсаулық сақтауды, туризм мен спортты дамыту жөнiндегi
мемл. саясатты айқындап, iске асыру;
•
• табиғат қорлары мен қоршаған табиғи ортаны оңтайлы пайдалану және
қорғау шараларын әзiрлеп, жүзеге асыру;
•
• құқықтық реформалардың жүзеге асырылуын қамтамасыз ету;
• азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғау және заңдылық пен
құқықтық тәртiптi сақтау, ҚР-ның қауiпсiздiгi мен қорғаныс қабiлетiн,
аумақтық тұтастығын сақтау және қорғау, ҚР-ның мемлекеттік шекарасын
күзету шараларын әзiрлеп, iске асыру;
•
• келiссөздер жүргiзу және үкiметаралық келiсiмдерге қол қою туралы
шешiмдер қабылдау;
•
• ҚР-ның шет мемлекеттермен, халықаралық және аймақтық ұйымдармен қарым-
қатынасты дамытуын қамтамасыз ету;
•
• сыртқы экономикалық саясатты iске асыру шараларын әзiрлеу;
•
• сыртқы сауданы дамыту шараларын қолдану;
•
• халықаралық қаржы ұйымдарымен ынтымақтастық пен өзара iс-қимылды
жүзеге асыру;
•
• Конституциямен, заңдармен және президент актiлерiмен жүктелген өзге де
қызметтердi орындау.
•
• Үкiмет өзiнiң бүкiл қызметiнде конституцияда және үкiмет туралы
конституц. заңда белгiленген нысандарда Республика Президентiнiң
алдында жауапты.
•
•
• ҚР-ның Премьер-Министрi үкiмет қызметiн ұйымдастырып, оған басшылық
етедi, оның жұмысы үшiн жауап бередi, Президентке Үкiмет қызметiнiң
негiзгi бағыттары жөнiнде баяндайды, қаулылар шығарады. Үкiмет
мүшелерi өз құзыретi шегiнде дербес шешiмдер қабылдайды, Олар өздерiне
бағынышты мемл. органдардың жұмысы немесе тапсырылған жұмыс аясы үшiн
Премьер-Министрдiң алдында жауап бередi. Парламенттiң әрбiр палатасы
үкiмет мүшелерiнiң қызметтерi жөнiндегi есептерiн тыңдауға хақылы.
Үкiмет мүшесi заңдарды орындамаған жағдайда депутаттар оны қызметтен
босату жөнiнде Президентке мәлiмдей алады. Үкiмет ҚР Конституциясы,
заңдары, ҚР Президентiнiң нормативтiк жарлықтары негiзiнде және
солардың орындалуы үшiн өз құзыретi шегiнде бүкiл мемл. аумағында
мiндеттi күшi бар Үкiмет қаулылары мен Премьер-Министрдiң өкiмдерiн
шығарады, олардың iске асырылуын қамтамасыз етедi. Бұл қаулылар мен
өкiмдер Конституцияға, заңдарға, Республика Президентiнiң актiлерiне
қайшы келмеуге тиiс.
• Жаңадан құрылған Үкiмет өз қызметiнiң бағдарламасын жасап, бұл туралы
Парламентке баяндама ұсынады. Егер Парламент Үкiметтiң бағдарламасын
қабылдамаса, Үкiмет екi ай iшiнде бағдарламаны қайтадан ұсынады. Егер
Парламент депутаттарының жалпы санының 23-сiнiң дауыс беруiмен
бағдарлама тағы да қабылданбаса, онда бұл Үкiметке сенiмсiздiк вотумын
бiлдiредi. Үкiмет заңдық ұсыныстар енгiзуге хақылы. Ол заң жобаларының
жоспарын құрып, соған сәйкес парламент мәжiлiсiне заң жобаларын
ұсынады. Заң жобаларын дайындауға олардың сапасы үшiн жауапты болатын
министрлiктер, мемл. к-ттер, агенттiктер, бiрiншi басшылар қатысады.
Қ. Р. Ү. Президенттiң өкiлеттiк мерзiмi шегiнде қызмет етедi және
жаңадан сайланып, қызметке кiрiскен ҚР Президентiне үкiмет мүшелерi
жазбаша қол қойған өтiнiш беру арқылы өз өкiлеттiгiн доғарады.
• ҚР-ның Конституциясында (70-бап) және ҚР-ның Үкiметi туралы констиуц.
заңда республика Үкiметiнiң, оның мүшелерiнiң тиiстi өкiлеттi
мерзiмiнен бұрын орындарынан түсу себептерi мен тәртiптерi қаралған.
Егер Үкiмет, оның кез келген мүшесi өздерiне жүктелген мiндеттердi
одан әрi орындау мүмкiн емес деп санайтын болса, онда олар республика
Президентiне өз орнынан түсуi туралы мәлiмдеуге хақылы. Конституцияда
(53-бап, 7-тармақ, 61-бап, 7-тармақ) көзделген жағдайларда Парламент
Үкiметке сенiмсiздiк бiлдiретiн болса, Үкiмет өзiнiң орнынан түсуi
туралы ҚР Президентiне мәлiмдейдi. Орнынан түсудi қабылдау немесе
қабылдамау туралы мәселенi ҚР Президентi он күн мерзiмде қарайды.
Орнынан түсудi қабылдау Үкiметтiң не оның тиiстi мүшесiнiң өкiлеттiгi
тоқтатылды дегендi бiлдiредi. Премьер-Министрдiң орнынан түсуiн
Президенттiң қабылдауы немесе оны қызметiнен босатуы бүкiл Үкiметтiң
өкiлеттiгi тоқтатылғанын бiлдiредi. Сондай-ақ, президент өз
бастамасымен де Үкiметтiң өкiлеттiгiн тоқтату туралы шешiм қабылдауға
және оның кез келген мүшесiн қызметтен босатуға хақылы. Үкiмет
жүргiзiп отырған саясатпен келiспейтiн және оны жүргiзбей отырған
үкiмет мүшелерi атқарып отырған қызметiнен босатылуға тиiс.
• Министрлiктiң және өзге де орт. атқарушы органдардың басшылары болып
табылатын үкiмет мүшелерi: тиiстi мемл. органдарға басшылықты жүзеге
асырады; өз құзыретi шегiнде дербес шешiмдер қабылдайды; ҚР Премьер-
Министрiнiң алдында өздерiне жүктелген бағынышты мемл. органдардың
жұмысы үшiн, сондай-ақ, тиiстi мемл. органдардың қарауына жататын
мемл. басқару аясындағы iстiң жайы үшiн дербес жауап бередi; ҚР
заңдарының, ҚР Президентi мен Үкiметi актiлерiнiң орындалуын
қамтамасыз етедi. Министр ҚР Конституциясында көзделген ретте (37-бап,
6-тармақ) өз қызметiнiң мәселелерi жөнiнде парламент палаталарына есеп
бередi.
• Үкiмет құрамына кiретiн орт. (респ.) атқарушы органдарды қызметiнiң
сипатына қарай салалық құзыреттi органдарға, салааралық құзыреттi
органдарға, бақылау және қадағалау органдарына, мемлекеттiң арнайы
немесе ерекше атқарымдарын iске асыратын мамандандырылған мемл.
органдарға бөлуге болады. Қазiргi кезде мына салалар бойынша респ.
орт. атқарушы органдары жұмыс iстейдi: экономика салалары бойынша:
Экон. және бюджеттiк жоспарлау мин., Қаржы мин., А. ш. мин., Көлiк
және коммуникациялар мин., Энергет. және минералдық қорлар мин.,
Индустрия және сауда мин., Қоршаған ортаны қорғау мин., Мемл.
материалдық резервтер жөнiндегi агенттiк; Мемл. сатып алу жөнiндегi
агенттiк, Жер ресурстарын басқару жөнiндегi агенттiк, Ақпараттандыру
және байланыс жөнiндегi агенттiк; әлеуметтiк-мәдениет салалары
бойынша: Мәдениет мин., Ақпарат мин., Бiлiм және ғылым мин., Еңбек
және халықты әлеум. қорғау мин., Денсаулық сақтау мин., Туризм және
спорт жөнiндегi агенттiк, Көшi-қон және демография жөнiндегi агенттiк;
әкiмшiлiк-саяси қызмет бойынша: Сыртқы iстер мин., Iшкi iстер мин.,
Қорғаныс мин., Әдiлет мин., Төтенше жағдайлар жөнiндегi агенттiк,
Қаржы полициясы агенттiгi.
• Орт. атқарушы билiк органдарын ұйымдастырудың және олардың өз қызметiн
атқаруының тәртiбi “Қазақстан Республикасының Үкiметi туралы”
конституц. Заңмен (18.12. 1995), ҚР Үкiметiнiң 1997 ж. 13 наурыздағы
321-қаулысымен бекiтiлген ҚР-ның мин. (Мемл. к-тi) туралы үлгi
ережемен және әрбiр мин., агенттiк, к-т туралы ережелермен реттеледi.
ҚР-нда ұйымдық-құқықтық нысандарда қалыптасып, қызмет атқарып жатқан
орт. атқарушы органдар: ҚР-ның министрлiктерi; ҚР-ның агенттiктерi; ҚР
министрлiктерiнiң құрылымдық бөлiмшелерi болып табылатын к-ттер,
департаменттер және басқармалар.
• ҚР-ның Министрлiгi мемл. басқарудың тиiстi саласына басшылық жасайтын,
сондай-ақ, заңдарда көрсетiлген шекте салааралық үйлестiрудi жүзеге
асыратын орт. атқарушы орган болып табылады. Министрлiктi Премьер-
Министрдiң ұсынысымен Президент құрады, қайта құрады және таратады.
Министрлiктiң басшысы болып табылатын министрдi де Премьер-Министрдiң
ұсынуымен Президент қызметке тағайындайды және қызметтен босатады.
Министр министрлiктiң жұмысына басшылық жасайды және министрлiкке
жүктелген мiндеттердiң орындалуы және оның өз қызметiн жүзеге асыруы
үшiн жауап бередi. Ол лауазымы бойынша Қ. Р. Ү-нiң құрамына кiредi.
Министрлiктiң құрылымы мен штат санын Үкiмет бекiтедi. Министрлiкте
министрдiң орынбасарлары (вице-министрлерi), сондай-ақ, министрлiктiң
басқа да басшы қызметкерлерi құрамында министр басшылық ететiн алқа —
кеңесшi орган құрылады. Алқаның сандық құрамын Үкiмет, ал жеке адамдар
құрамын министр бекiтедi. Мин. өз құзыретiнiң мәселелерi бойынша
заңдарда белгiленген тәртiппен ҚР-ның барлық аумағында мiндеттi күшi
бар бұйрықтар түрiнде актiлер шығарады. Министрлiктiң қызметi тек
мемл. бюджеттен қаржыландырылады. Заң бойынша барлық министрлiктер
өзара тең болып табылады және бiр-бiрiне әкiмш. бағынышты емес, бiрақ
олар өздерiнiң жұмыстарын үйлестiре алады, бiрлесiп қызмет атқару
немесе әртүрлi құрылымдық бөлiмшелердiң бiрлескен iс-қимылдарын қажет
ететiн (мыс., респ. мақсатты бағдарламаларды iске асыру, қылмыспен
күресу, т.б. жөнiндегi мәселелердi шешу туралы) шарттар мен келiсiмдер
жасаса алады.
• ҚР-ның агенттiгi де орт. атқарушы орган болып табылады. Агенттiктi
Премьер-Министрдiң ұсынысымен Президент құрады, қайта ұйымдастырады
және таратады. Ол тиiстi мемл. басқару саласына басшылықты, сондай-ақ
заңдарда белгiленген шекте салааралық үйлестiру мен өзге де арнайы
және рұқсат беру мiндеттерiн жүзеге асырады. Агенттiктердiң және
Үкiмет құрамына кiрмейтiн басқа да орт. атқарушы органдардың
басшыларын қызметке Үкiмет тағайындайды және қызметтен босатады.
Агенттiктiң құрылымын оның басшысы — төраға бекiтедi. Әдетте, оның
құрылымы департаменттер мен басқармалардан тұрады. Агенттiк
төрағасының жанынан кеңесшi орган — алқа құрылады. Оның құрамын
агенттiктiң төрағасы бекiтедi. Агенттiк төрағасының бұйрықтары
агенттiктiң құқықтық актiлерi болып табылады. Министрлiктер,
агенттiктер мен өзге де орт. атқарушы органдар туралы ережелердi,
сондай-ақ, оларға құрылымдық жағынан бағынышты мемл. мекемелердiң штат
санының лимиттерiн Үкiмет бекiтедi.
• Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетi, Мемл. қызмет
жөнiндегi агенттiк, Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөнiндегi мемл.
комиссия, Табиғи монополияларды реттеу және бәсекелестiктi қорғау
жөнiндегi агенттiк, Респ. бюджеттiң атқарылуын бақылау жөнiндегi есеп
к-тi үкiмет құрамына кiрмейдi, оларға ҚР Президентiне тiкелей
бағынатын және оған есеп беретiн мемл. орган мәртебесi берiлген. Орт.
атқарушы органның құрылымдық к-тi тиiстi орт. атқарушы органның
құрылымдық бөлiмшесi болып табылады. Оны тиiстi орт. атқарушы орган
басшысының ұсынуымен үкiмет құрады, қайта ұйымдастырады және таратады.
Құрылымдық бөлiмше орт. атқарушы құзыретiнiң шегiнде арнайы атқару
және бақылау-қадағалау мiндеттерiн жүзеге асырады, сондай-ақ,
салааралық үйлестiрудi жүзеге асырады немесе мемл. басқарудың iшкi
саласына басшылық жасайды. Орт. атқарушы орган басшысының ұсынуымен
үкiмет бөлiмшенiң басшысын қызметке тағайындайды және оны қызметтен
босатады. Оның құрылымын, құзыретiн және басқа мемл. органдармен өзара
iс-қимылының тәртiбiн үкiмет белгiлейдi.
Үкiмет өзiнiң бүкiл қызметiнде конституцияда және үкiмет туралы
конституциялық заңда белгiленген нысандарда Республика Президентiнiң
алдында жауапты.
Үкімет өзінің бүкіл қызметінде Конституцияда және жоғарыда аталған
Үкіметтуралы Конституциялық заңда белгіленген нысандарда Республика
президентінің, аддында жауапты. Ал, Үкімет мүшелері өз құзыретінің шегінде
өз бетінше шешім қабылдайды, Премьер-Министрдің алдында өздеріне бағынышты
мемлекеттік органдардың жұмысы немесе өздеріне тапсырылған жұмыс аясы үшін
дербес жауап береді.
Үкіметтің өз әкілеттіктерін жүзеге асыратын құқықтық нысандарына Қазақстан
Республикасының бүкіл аумағында міндеттікүші бар Үкіметтің қаулылары мен
Премьер-Министрдін өкілдері жатады. Бұл қаулылар мен өкілдер Констатуцияға,
зандарға, Республика Президентінің актілеріне кайшы келмеуге тиіс деген
ұсыныстар енгізеді; Үкіметтін қызметін ұйымдастырып, оған басшылық жасайды
және онын жұмысы үшін дербес жауап береді.
Үкімет өзінің бүкіл қызметінде Конституцияда және жоғарыда аталған Үкімет
туралы Конституциялық заңда белгіленген нысандарда Республика
Президентінің, аддында жауапты. Ал, Үкімет мүшелері өз құзыретінің шегінде
өз бетінше шешім кабылдайды, Премьер-Министрдің алдында өздеріне бағынышты
мемлекеттік органдардың жұмысы немесе өздеріне тапсырылған жұмыс аясы үшін
дербес жауап береді.
Үкіметтің өз өкілеттіктерін жүзеге асыратын құқықтық нысандарына Қазакстан
Республикасының бүкіл аумағында міндеттікүші бар Үкіметтің қаулылары мен
Премьер-Министрдің өкілдері жатады. қаулылар мен өкімдер Констатуцияға,
зандарға, Республика Президентінің актілеріне кайшы емеугетиіс.
Республика Үкіметі Президенттің өкілеттік мерзімін біткенше іс-қимыл
жасайды. Бұдан кейін ол жаңадан сайланған және қызметке ресми кіріскен
Республика Президентіне Үкімет мүшелері қол қойған жазбаша өтініш беру
арқылы өкілеттігін доғарады.
Қазақстан Республикасының Конституциясында (70-бап) және Казакстан
Республикасының Үкіметі туралы Конститу-циялық Занда Республика Үкіметінің,
оның мүшелерінің өкілеттігі мерзімінен бұрын орындарынан түсу себептері мен
тәртіптері қаралған.
Егер Үкімет және оның кез келген мүшесі өздеріне жүктелген міндеттерді одан
әрі жүзеге асыру мүмкін емес деп санайтын болса, онда олар Республика
Президентіне өз орнынан түсуі туралы мәлімдеуге хақылы.
Конституциада (53-6., 7-тармақ., 61-6., 7-тармақ) көзделген жағдайларда
Парламент Үкіметке сенімсіздік білдіретін болса, Үкімет өзінің орнынан
түсуі туралы Республика Президентіне мәлімдейді.
Орнынан түсуді қабылдау немесе қабылдамау туралы мәселені Республика
Президенті он күн мерзімде қарайды. Орнынан түсуді қабылдау Үкіметтің не
оның тиісті мүшесінің өкілеттігі тоқтатылғанын білдіреді. Премьер-
Министрдің, орнынан түсуін Президенттің кабылдауы немесе оны қызметінен
босатуы бүкіл Үкіметтің өкілеттігі токталғанын білдіреді.
Республиканың Президенті өз бастамасы бойынша Үкіметтің өкілеттігін тоқтату
туралы шешім қабылдауға және оның кез келген мүшесін қызметтен босатуға
хақылы. Үкімет жүргізіп отырған саясатпен келіспейтін немесе оны жүргізбей
отырған Үкімет мүшелері атқарып отырған қызметінен босатылуы тиіс.
Министрліктердің және өзге де орталык атқарушы органдардың басшылары болып
табылатын Үкімет мүшелері:
1) тиісті мемлекеттік органдарға басшылықты жүзеге асырады;
2) өз құзыреті шенінде шешімдер қабылдауға дербес болады;
3) Республика Премьер-Министрінің алдында өздеріне ба-
ғынышты мемлекеттік органдардың жұмысы үшін дербес жауап береді;
4) тиісті мемлекеттік органдардың қарауыңдағы мемлекеттік
басқару саласындағы істің жайына және заңдар-
дың, Қазақстан Республикасының Президенті мен Үкіметі
актілерінің орындалуын қамтамасыз ету үшін жауап береді. Республика
Конституциясының 37-бабының 6-тармақшасында көзделген ретте, яғни өз
қызметі мәселелері жөнінде министр Парламент палаталарына есеп береді.
Қазақстан Республикасының Үкіметі
• 1917—19 жж. Алаш Орда
• 1920—24 жж. Қырғыз (қазақ) АКСР Халық Комиссарлары Советi (Халкомсов),
• 1925—36 жж. Қазақ АКСР Халкомсов,
• 1936—46 жж. Қазақ КСР Халкомсов,
• 1946—91 жж. ҚазКСР Министрлер Кабинеті
деп аталды.
2.Қазақстан Республикасы Үкіметі қызметінің негізгі түрлері.
Қазақстан Ресупбликасының Үкіметі — мемлекеттік билiктiң ерекше
тармағы ретiнде министрлiктерден, агенттiктерден, комитеттерден тұратын
орталық атқарушы органдар, облыстық, аудандық және қалалық әкiмшiлiктерден
тұратын жергiлiктi атқарушы органдар жүйесiн басқарады және олардың
қызметiне басшылық жасайды. Оның құқықтық мәртебесiнiң негiздерi Қазақстан
Республикасының Конституциясында бекiтiлген (64-бап). Үкiметтiң құзыретi,
ұйымдастырылуы мен қызметiнiң тәртiбi ҚР Конституциясына сәйкес 1995 ж. 18
желтоқсанда қабылданған “Қазақстан Республикасының Үкiметi туралы” (1999 ж.
6 мамырда өзгерiстер мен толықтырулар енгiзiлген) ҚР-ның конституц. Заңымен
белгiленген. Үкiмет ҚР Конституциясының, аталған конституц. заңның, ҚР-ның
заңдары мен өзге де нормативтiк актiлерiнiң негiзiнде және оларды орындау
үшiн iс-қимыл жасайды.
Үкiметтi Республика Президентi ҚР-ның Конституциясында көзделген тәртiппен
құрады. Премьер-Министр Үкiмет басшысы болып табылады. Премьер-Министрдi
Парламенттiң келiсiмiмен Президент қызметке тағайындайды және қызметтен
босатады. ҚР-ның Премьер-Министрi өзi тағайындалғаннан кейiн он күн
мерзiмде үкiметтiң құрылымы мен құрамы туралы ҚР Президентiне ұсыныс
енгiзедi. Президент Премьер-Министрдiң ұсынысы бойынша үкiмет құрылымын
анықтайды, оның мүшелерiн қызметке тағайындайды және оларды қызметтен
босатады, орт. атқарушы органдарды құрады, таратады, қайта құрады. ҚР
Үкiметiнiң құрылымын министрлiктер мен өзге де орт. атқарушы органдар
құрайды.
Қазақстан Үкiметi — алқалы орган. Оның құрамына Үкiмет мүшелерi —
республиканың Премьер-Министрi, оның орынбасарлары, министрлер, өзге де
лауазымды адамдар кiредi. Премьер-Министр мен Үкiмет мүшелерi қызметке
кiрiсер алдында Қазақстан халқына және елбасына ҚР Үкiметi туралы
конституциялық заңда белгiленген тәртiппен ант бередi. Премьер-Министрге
ерекше мәртебе берiлген. Ол Президентке Үкiмет құрамына кiрмейтiн
министрлiктердi, орталық атқарушы органдарды құру, қайта құру және тарату
туралы, министр қызметiне кандидатуралар жөнiнде, министрдi қызметтен
босату туралы ұсыныстар енгiзедi, Үкiметтiң қызметiн ұйымдастырып, оған
басшылық жасайды және оның жұмысы үшiн дербес жауап бередi.
Министрлiктiң және өзге де орталық атқарушы органдардың басшылары болып
табылатын үкiмет мүшелерi: тиiстi мемлекет органдарға басшылықты жүзеге
асырады; өз құзыретi шегiнде дербес шешiмдер қабылдайды; ҚР Премьер-
Министрiнiң алдында өздерiне жүктелген бағынышты мемлекет органдардың
жұмысы үшiн, сондай-ақ, тиiстi мемлекет органдардың қарауына жататын
мемлекеттік басқару аясындағы iстiң жайы үшiн дербес жауап бередi; ҚР
заңдарының, ҚР Президентi мен Үкiметi актiлерiнiң орындалуын қамтамасыз
етедi. Министр ҚР Конституциясында көзделген ретте (37-бап, 6-тармақ) өз
қызметiнiң мәселелерi жөнiнде парламент палаталарына есеп бередi.
Үкiмет құрамына кiретiн орталық (республикалық) атқарушы органдарды
қызметiнiң сипатына қарай салалық құзыреттi органдарға, салааралық
құзыреттi органдарға, бақылау және қадағалау органдарына, мемлекеттiң
арнайы немесе ерекше атқарымдарын iске асыратын мамандандырылған
мемлекеттік органдарға бөлуге болады. Қазiргi кезде мына салалар бойынша
республикадық орталық атқарушы органдары жұмыс iстейдi:
Экономика салалары бойынша:
1.Экономикалық даму және сауда министрлігі
2.Қаржы министрлігі
3.Ауыл шаруашылығы министрлігі
4.Көлiк және коммуникациялар министрлігі
5.Мұнай және газ министрлігі
6.Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі
7.Қоршаған ортаны қорғау министрлігі
8.Жер ресурстарын басқару жөнiндегi агенттiк
9.Табиғи монополияларды реттеу агенттігі
10.Бәсекелестікті қорғау агенттігін (Монополияға қарсы агенттік)
11.Алматы қаласының өңірлік қаржы орталығының қызметін реттеу
агенттігі
Әлеуметтiк-мәдениет салалары бойынша:
1.Мәдениет министрлігі
2.Байланыс және ақпарат министрлігі
3.Бiлiм және ғылым министрлігі
4.Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі
5.Денсаулық сақтау министрлігі
6.Туризм және спорт министрлігі
7.Статистика жөнiндегi агенттiк
8.Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық iстерi агенттiгi
Әкiмшiлiк-саяси қызмет бойынша:
1.Сыртқы iстер министрлігі
2.Iшкi iстер министрлігі
3.Қорғаныс министрлігі
4.Әдiлет министрлігі
5.Төтенше жағдайлар министрлігі
6.Мемлекеттік қызмет істері агенттігі
7.Ұлттық ғарыш агенттігі
Орталық атқарушы билiк органдарын ұйымдастырудың және олардың өз қызметiн
атқаруының тәртiбi “Қазақстан Республикасының Үкiметi туралы” конституц.
Заңмен (18.12.1995), ҚР Үкiметiнiң 1997 ж. 13 наурыздағы 321-қаулысымен
бекiтiлген ҚР-ның министрліктері (Мемлекеттік комитетi) туралы үлгi
ережемен және әрбiр министрлік, агенттiк, комитет туралы ережелермен
реттеледi. ҚР-нда ұйымдық-құқықтық нысандарда қалыптасып, қызмет атқарып
жатқан орталық атқарушы органдар: ҚР-ның министрлiктерi; ҚР-ның
агенттiктерi; ҚР министрлiктерiнiң құрылымдық бөлiмшелерi болып табылатын
комитеттер, департаменттер және басқармалар.
ҚР-ның Министрлiгi мемл. басқарудың тиiстi саласына басшылық жасайтын,
сондай-ақ, заңдарда көрсетiлген шекте салааралық үйлестiрудi жүзеге
асыратын орт. атқарушы орган болып табылады. Министрлiктi Премьер-
Министрдiң ұсынысымен Президент құрады, қайта құрады және таратады.
Министрлiктiң басшысы болып табылатын министрдi де Премьер-Министрдiң
ұсынуымен Президент қызметке тағайындайды және қызметтен босатады. Министр
министрлiктiң жұмысына басшылық жасайды және министрлiкке жүктелген
мiндеттердiң орындалуы және оның өз қызметiн жүзеге асыруы үшiн жауап
бередi. Ол лауазымы бойынша Қазақстан Республикасының Үкiметiнiң құрамына
кiредi. Министрлiктiң құрылымы мен штат санын Үкiмет бекiтедi. Министрлiкте
министрдiң орынбасарлары (вице-министрлерi), сондай-ақ, министрлiктiң басқа
да басшы қызметкерлерi құрамында министр басшылық ететiн алқа — кеңесшi
орган құрылады. Алқаның сандық құрамын Үкiмет, ал жеке адамдар құрамын
министр бекiтедi. Мин. өз құзыретiнiң мәселелерi бойынша заңдарда
белгiленген тәртiппен ҚР-ның барлық аумағында мiндеттi күшi бар бұйрықтар
түрiнде актiлер шығарады. Министрлiктiң қызметi тек мемл. бюджеттен
қаржыландырылады. Заң бойынша барлық министрлiктер өзара тең болып табылады
және бiр-бiрiне әкiмш. бағынышты емес, бiрақ олар өздерiнiң жұмыстарын
үйлестiре алады, бiрлесiп қызмет атқару немесе әртүрлi құрылымдық
бөлiмшелердiң бiрлескен iс-қимылдарын қажет ететiн (мыс., респ. мақсатты
бағдарламаларды iске асыру, қылмыспен күресу, т.б. жөнiндегi мәселелердi
шешу туралы) шарттар мен келiсiмдер жасаса алады.
ҚР-ның агенттiгi де орт. атқарушы орган болып табылады. Агенттiктi Премьер-
Министрдiң ұсынысымен Президент құрады, қайта ұйымдастырады және таратады.
Ол тиiстi мемл. басқару саласына басшылықты, сондай-ақ заңдарда белгiленген
шекте салааралық үйлестiру мен өзге де арнайы және рұқсат беру мiндеттерiн
жүзеге асырады. Агенттiктердiң және Үкiмет құрамына кiрмейтiн басқа да орт.
атқарушы органдардың басшыларын қызметке Үкiмет тағайындайды және қызметтен
босатады. Агенттiктiң құрылымын оның басшысы — төраға бекiтедi. Әдетте,
оның құрылымы департаменттер мен басқармалардан тұрады. Агенттiк
төрағасының жанынан кеңесшi орган — алқа құрылады. Оның құрамын агенттiктiң
төрағасы бекiтедi. Агенттiк төрағасының бұйрықтары агенттiктiң құқықтық
актiлерi болып табылады. Министрлiктер, агенттiктер мен өзге де орт.
атқарушы органдар туралы ережелердi, сондай-ақ, оларға құрылымдық жағынан
бағынышты мемл. мекемелердiң штат санының лимиттерiн Үкiмет бекiтедi.
Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетi, Мемл. қызмет
жөнiндегi агенттiк, Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөнiндегi мемл.
комиссия, Табиғи монополияларды реттеу және бәсекелестiктi қорғау жөнiндегi
агенттiк, Респ. бюджеттiң атқарылуын бақылау жөнiндегi есеп к-тi үкiмет
құрамына кiрмейдi, оларға ҚР Президентiне тiкелей бағынатын және оған есеп
беретiн мемл. орган мәртебесi берiлген. Орт. атқарушы органның құрылымдық к-
тi тиiстi орт. атқарушы органның құрылымдық бөлiмшесi болып табылады. Оны
тиiстi орт. атқарушы орган басшысының ұсынуымен үкiмет құрады, қайта
ұйымдастырады және таратады. Құрылымдық бөлiмше орт. атқарушы құзыретiнiң
шегiнде арнайы атқару және бақылау-қадағалау мiндеттерiн жүзеге асырады,
сондай-ақ, салааралық үйлестiрудi жүзеге асырады немесе мемл. басқарудың
iшкi саласына басшылық жасайды. Орт. атқарушы орган басшысының ұсынуымен
үкiмет бөлiмшенiң басшысын қызметке тағайындайды және оны қызметтен
босатады. Оның құрылымын, құзыретiн және басқа мемл. органдармен өзара iс-
қимылының тәртiбiн үкiмет белгiлейдi.
3.Министрліктер және мемлекеттік комитеттер: құрылу тәртібі, құзыреті,
жауаптылығы.
10-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті
Үкіметтің құзыретіне:
1) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Туы мен Мемлекеттік
Елтаңбасының осы Конституциялық заңда бекітілген мемлекеттік стандарттарға
және олардың бейнелеріне сәйкес келетін эталондарын дайындау жөніндегі
жұмысты ұйымдастыру;
2) Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттарға сәйкес
келмейтін Мемлекеттік Туын, Мемлекеттік Елтаңбасын ауыстыру және жою
ережелерін бекіту;
3) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Туын, Мемлекеттік Елтаңбасын
және олардың бейнелерін, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Мемлекеттік
Гимнінің мәтінін орналастыру ережелерін бекіту;
4) Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері саласындағы
уәкілетті органды айқындау жатады.
Үкімет мүшелері өз құзыретінің шегінде өз бетінше шешім қабылдайды, Премьер-
Министрдің алдында өздеріне бағынышты мемлекеттік органдардың жұмысы немесе
өздеріне тапсырылған жұмыс аясы үшін дербес жауап береді.
Үкіметтің өз әкілеттіктерін жүзеге асыратын құқықтық нысандарына Қазақстан
Республикасының бүкіл аумағында міндеттікүші бар Үкіметтің қаулылары мен
Премьер-Министрдін өкілдері жатады. Бұл қаулылар мен өкілдер Констатуцияға,
зандарға, Республика Президентінің актілеріне кайшы келмеуге тиіс деген
ұсыныстар енгізеді; Үкіметтін қызметін ұйымдастырып, оған басшылық жасайды
және онын жұмысы үшін дербес жауап береді.
Үкімет өзінің бүкіл қызметінде Конституцияда және жоғарыда аталған
Үкіметтуралы Конституциялық заңда белгіленген нысандарда Республика
Президентінің, аддында жауапты. Ал, Үкімет мүшелері өз құзыретінің шегінде
өз бетінше шешім кабылдайды, Премьер-Министрдің алдында өздеріне бағынышты
мемлекеттік органдардың жұмысы немесе өздеріне тапсырылған жұмыс аясы үшін
дербес жауап береді.
Үкіметтің өз өкілеттіктерін жүзеге асыратын құқықтық нысандарына Қазакстан
Республикасының бүкіл аумағында міндеттікүші бар Үкіметтің қаулылары мен
Премьер-Министрдің өкілдері жатады. қаулылар мен өкімдер Констатуцияға,
зандарға, Республика Президентінің актілеріне кайшы емеугетиіс.
Республика Үкіметі Президенттің өкілеттік мерзімін біткенше іс-қимыл
жасайды. Бұдан кейін ол жаңадан сайланған және қызметке ресми кіріскен
Республика Президентіне Үкімет мүшелері қол қойған жазбаша өтініш беру
арқылы өкілеттігін доғарады.
Қазақстан Республикасының Конституциясында (70-бап) және Казакстан
Республикасының Үкіметі туралы Конститу-циялық Занда Республика Үкіметінің,
оның мүшелерінің өкілеттігі мерзімінен бұрын орындарынан түсу себептері мен
тәртіптері қаралған.
Егер Үкімет және оның кез келген мүшесі өздеріне жүктелген міндеттерді одан
әрі жүзеге асыру мүмкін емес деп санайтын болса, онда олар Республика
Президентіне өз орнынан түсуі туралы мәлімдеуге хақылы.
Конституциада (53-6., 7-тармақ., 61-6., 7-тармақ) көзделген жағдайларда
Парламент Үкіметке сенімсіздік білдіретін болса, Үкімет өзінің орнынан
түсуі туралы Республика Президентіне мәлімдейді.
Орнынан түсуді қабылдау немесе қабылдамау туралы мәселені Республика
Президенті он күн мерзімде қарайды. Орнынан түсуді қабылдау Үкіметтің не
оның тиісті мүшесінің өкілеттігі тоқтатылғанын білдіреді. Премьер-
Министрдің, орнынан түсуін Президенттің кабылдауы немесе оны қызметінен
босатуы бүкіл Үкіметтің өкілеттігі токталғанын білдіреді.
Республиканың Президенті өз бастамасы бойынша Үкіметтің өкілеттігін тоқтату
туралы шешім қабылдауға және оның кез келген мүшесін қызметтен босатуға
хақылы. Үкімет жүргізіп отырған саясатпен келіспейтін немесе оны жүргізбей
отырған Үкімет мүшелері атқарып отырған қызметінен босатылуы тиіс.
Министрліктердің және өзге де орталык атқарушы органдардың басшылары болып
табылатын Үкімет мүшелері:
1) тиісті мемлекеттік органдарға басшылықты жүзеге асырады;
2) өз құзыреті шенінде шешімдер қабылдауға дербес болады;
3) Республика Премьер-Министрінің алдында өздеріне ба-
ғынышты мемлекеттік органдардың жұмысы үшін дербес жауап береді;
4) тиісті мемлекеттік органдардың қарауыңдағы мемлекеттік
басқару саласындағы істің жайына және заңдар-
дың, Қазақстан Республикасының Президенті мен Үкіметі
актілерінің орындалуын қамтамасыз ету үшін жауап береді. Республика
Конституциясының 37-бабының 6-тармақшасында көзделген ретте, яғни өз
қызметі мәселелері жөнінде министр Парламент палаталарына есеп бер
Республика Үкiметi:
Республика Президентiн Үкiмет бағдарламасының, Президент тапсырмаларының
орындалуы және өз қызметiнiң басқа да бағыттары туралы ұдайы хабардар етiп
отырады;
Республика Президентi актiлерiнiң орындалуын ұйымдастырады және оларды
министрлiктердiң, өзге де орталық, сондай-ақ жергiлiктi атқарушы
органдардың орындауын бақылауды жүзеге асырады;
заң жобасын Парламент Мәжiлiсiне енгiзу туралы Президенттiң тапсырмаларын
орындайды;
мемлекеттiк бағдарламаларды Президенттiң бекiтуiне ұсынады.
Үкiмет Республика Президентiмен Үкiметтiң заң жобалары жөнiндегi
жұмыстарының жоспарларын келiседi.
Республика Президентi толығымен немесе бiр бөлiгiнде Үкiмет актiлерiнiң
күшiн жояды не тоқтата тұрады.
Республика Үкiметiнiң заң шығару бастамашылығы құқығы болады, ол тек қана
Парламент Мәжiлiсiнде жүзеге асырылады. Заң актiсiнiң жобасын енгiзу туралы
шешiм Үкiметтiң тиiстi қаулысын шығару жолымен қабылданады.
Республика Үкiметi:
1. Республика заңдарының орындалуын қамтамасыз етедi, оларды
министрлiктердiң, басқа да орталық және жергiлiктi атқарушы органдардың
орындауын бақылайды;
2. Парламентке республикалық бюджеттi және оның атқарылуы туралы есептi
табыс етедi;
3. мемлекеттiк кiрiстi қысқартуды немесе мемлекеттiк шығысты ұлғайтуды
көздейтiн Республика заңдарының жобалары жөнiнде қорытындылар бередi;
4. Парламент депутаттарының сұрауларына жауап бередi.
Республика Үкiметi:
1. Республика Үкiметiнiң құрамына кiрмейтiн министрлiктердiң, және орталық
атқарушы органдардың қызметiне басшылықты жүзеге асырады, олардың
Республика заңдарын, Президентi мен Үкiметi актiлерiн орындауын қамтамасыз
етеді;
2. министрлердiң және өзге де орталық атқарушы органдар басшыларының ұсынуы
бойынша министрлiктер мен өзге де орталық атқарушы органдар туралы
ережелердi, сондай-ақ олардың аумақтық органдарының және оларға
ведомстволық бағыныстағы мемлекеттiк мекемелердiң штат санының лимиттерiн
бекiтедi;
3. Республика Үкiметiнiң құрамына кiрмейтiн министрлiктер, орталық атқарушы
органдар, сондай-ақ ведомстволар актiлерiнiң толығымен не бiр бөлiгiнде
күшiн жояды немесе ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
ҚАРАҒАНДЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Реферат
пән: Конституциялық құқық
тақырыбы: Қазақстан Республикасының Үкіметі
Орындаған:
Ю-
13к тобының
студенті Бодеева М.Р
Тексерген:
Сатбаева Қ.Х.
ҚАРАҒАНДЫ 2011
ЖОСПАР:
1. Қазақстан Республикасының Үкіметі: қалыптасу тәртібі, құрамы, өкілеттік
мерзімі, жауаптылығы.
2.Қазақстан Республикасы Үкіметі қызметінің негізгі түрлері.
3.Министрліктер және мемлекеттік комитеттер: құрылу тәртібі, құзыреті,
жауаптылығы.
4.Үкімет актілері.
1.ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҮКІМЕТІ: ҚАЛЫПТАСУ ТӘРТІБІ, ҚҰРАМЫ,
ӨКІЛЕТТІК МЕРЗІМІ, ЖАУАПТЫЛЫҒЫ.
Қазакстан Республикасының Үкіметі-Қазақстан Республикасының атқарушы
билігін жүзеге асыратын, атқарушы органдардың жүйесін басқаратын және
олардың кызметіне басшылық жасайтын орган. Оның құқықтық мәртебесінің
негіздері Қазақстан Республикасының Конституциясында бекітілген.
Үкіметтің құзыреті, ұйымдастырылуы мен қызметінің тәртібі Республика
Конституциясына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы Қазақстан
Республикасының, Конституциялық заңымен белгіленеді.
Үкімет Республика Конституциясының, аталған Конституциялық заңның,
Республиканың заңдары мен өзге де нормативтік актілерінің негізінде және
оларды орындау үшін іс-қимыл жасайды.
Үкіметті Республика Президенті Қазақстан Республикасының Конституциясында
көзделген төрттік шен құрады.
Республиканың Премьер-Министрі өзі тағайындалғаннан кейін он күн мерзімде
Үкіметтің құрылымы мен құрамы туралы Республика Президентіне ұсыныс
енгізеді.
Қазакстан Республикасы Үкіметінің құрылымын министрліктер және өзге де
орталық атқарушы органдар кұрайды.
Қазақстан Үкіметі — алқалы орган. Оның құрамына
Үкімет мүшелері — Республиканың Премьер-министрі, оның орынбасарлары,
Министрлер және Республиканың өзге де лауазымды адамдары кіреді.
Республика Үкіметінің мүшесі Қазақстан халқына және Президентіне Қазақстан
Республикасының Үкіметі туралы Конституциялық занда белгіленген мазмұнда
ант береді.
Республиканың Премьер-Министрін Қазақстан Республикасының Президенті
Парламенттің келісімімен қызметке тағайындайды. Үкіметтің басқа мүшелерін
де Президент тағайыңдайды.
Премьер-Министрге ерекше мәртебе берілген. Ол Республика Президентіне
Үкімет құрамына кірмейтін Министрліктерді, орталық атқарушы органдарда
құру, қайта құру және тарату туралы, министр қызметіне тағайындау үшін
кандидаттар жөнінде, министрді қызметтен босату туралы ұсыныстар енгізеді;
Үкіметтің қызметін ұйымдастырып, оған басшылық жасайды және оның жұмысы
үшін дербес жауап береді. Үкіметтің негізгі конституциялық өкілеттіктеріне:
Үкiметке мынадай негiзгi конституциялық өкiлеттiктер берiлген:
• ол мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық саясаттың негiзгi бағыттарын,
оны жүзеге асыру жөнiндегi стратегиялық және тактикалық шараларды
талдап жасау;
•
• мемлекеттік бағдарламаларды әзiрлеу
• әлеуметтік-экономикалық және ғылыми-техникалық дамудың индикативтiк
жоспарларын әзiрлеп, iске асыру;
•
• Республика Президентi белгiлеген тәртiппен респ. бюджеттi және оған
енгiзiлетiн өзгерiстердi әзiрлеуге қатысу, парламентке республикалық
бюджет және оның атқарылуы туралы есеп беру, бюджеттiң атқарылуын
қамтамасыз ету;
•
• ҚР-ның қаржы жүйесiн нығайту жөнiндегi шараларды әзiрлеп, жүзеге
асыру;
•
• мемлекеттік валюталық, қаржы және материалдық қорларының құралуы мен
пайдалануы кезiнде заңдылықтың сақталуына мемлекеттік бақылау жасау;
•
• құрылымдық және инвестициялық саясатты жүзеге асыру;
•
• баға құралуының мемлекеттік саясатын әзiрлеп, ұйымдастыру;
• мемлекет реттейтiн баға қолданылатын өнiмдердiң, тауарлар мен
• қызмет көрсетулердiң номенклатурасын белгiлеу;
•
• мемлекеттік меншiктi басқаруды ұйымдастыру, оны пайдалану шараларын
әзiрлеп, жүзеге асыру, мемлекеттік меншiк құқығының қорғалуын
қамтамасыз ету;
•
• еңбекке ақы төлеу, азаматтардың әлеуметтік қорғалуы, мемлекеттік
әлеуметтік қамсыздандыру және әлеуметтік сақтандыру жүйесi мен
шарттарын айқындау;
•
• мемлекеттік аймақтық саясаттың негiзгi бағыттарын әзiрлеп, iске асыру;
•
• аймақтарды әлеуметтік-экономикалық дамытудың аймақаралық мәселелерiн
шешудi қамтамасыз етедi;
• ғылым мен техниканы дамыту, жаңа технологияларды енгiзу, мәдениеттi,
бiлiм берудi, денсаулық сақтауды, туризм мен спортты дамыту жөнiндегi
мемл. саясатты айқындап, iске асыру;
•
• табиғат қорлары мен қоршаған табиғи ортаны оңтайлы пайдалану және
қорғау шараларын әзiрлеп, жүзеге асыру;
•
• құқықтық реформалардың жүзеге асырылуын қамтамасыз ету;
• азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғау және заңдылық пен
құқықтық тәртiптi сақтау, ҚР-ның қауiпсiздiгi мен қорғаныс қабiлетiн,
аумақтық тұтастығын сақтау және қорғау, ҚР-ның мемлекеттік шекарасын
күзету шараларын әзiрлеп, iске асыру;
•
• келiссөздер жүргiзу және үкiметаралық келiсiмдерге қол қою туралы
шешiмдер қабылдау;
•
• ҚР-ның шет мемлекеттермен, халықаралық және аймақтық ұйымдармен қарым-
қатынасты дамытуын қамтамасыз ету;
•
• сыртқы экономикалық саясатты iске асыру шараларын әзiрлеу;
•
• сыртқы сауданы дамыту шараларын қолдану;
•
• халықаралық қаржы ұйымдарымен ынтымақтастық пен өзара iс-қимылды
жүзеге асыру;
•
• Конституциямен, заңдармен және президент актiлерiмен жүктелген өзге де
қызметтердi орындау.
•
• Үкiмет өзiнiң бүкiл қызметiнде конституцияда және үкiмет туралы
конституц. заңда белгiленген нысандарда Республика Президентiнiң
алдында жауапты.
•
•
• ҚР-ның Премьер-Министрi үкiмет қызметiн ұйымдастырып, оған басшылық
етедi, оның жұмысы үшiн жауап бередi, Президентке Үкiмет қызметiнiң
негiзгi бағыттары жөнiнде баяндайды, қаулылар шығарады. Үкiмет
мүшелерi өз құзыретi шегiнде дербес шешiмдер қабылдайды, Олар өздерiне
бағынышты мемл. органдардың жұмысы немесе тапсырылған жұмыс аясы үшiн
Премьер-Министрдiң алдында жауап бередi. Парламенттiң әрбiр палатасы
үкiмет мүшелерiнiң қызметтерi жөнiндегi есептерiн тыңдауға хақылы.
Үкiмет мүшесi заңдарды орындамаған жағдайда депутаттар оны қызметтен
босату жөнiнде Президентке мәлiмдей алады. Үкiмет ҚР Конституциясы,
заңдары, ҚР Президентiнiң нормативтiк жарлықтары негiзiнде және
солардың орындалуы үшiн өз құзыретi шегiнде бүкiл мемл. аумағында
мiндеттi күшi бар Үкiмет қаулылары мен Премьер-Министрдiң өкiмдерiн
шығарады, олардың iске асырылуын қамтамасыз етедi. Бұл қаулылар мен
өкiмдер Конституцияға, заңдарға, Республика Президентiнiң актiлерiне
қайшы келмеуге тиiс.
• Жаңадан құрылған Үкiмет өз қызметiнiң бағдарламасын жасап, бұл туралы
Парламентке баяндама ұсынады. Егер Парламент Үкiметтiң бағдарламасын
қабылдамаса, Үкiмет екi ай iшiнде бағдарламаны қайтадан ұсынады. Егер
Парламент депутаттарының жалпы санының 23-сiнiң дауыс беруiмен
бағдарлама тағы да қабылданбаса, онда бұл Үкiметке сенiмсiздiк вотумын
бiлдiредi. Үкiмет заңдық ұсыныстар енгiзуге хақылы. Ол заң жобаларының
жоспарын құрып, соған сәйкес парламент мәжiлiсiне заң жобаларын
ұсынады. Заң жобаларын дайындауға олардың сапасы үшiн жауапты болатын
министрлiктер, мемл. к-ттер, агенттiктер, бiрiншi басшылар қатысады.
Қ. Р. Ү. Президенттiң өкiлеттiк мерзiмi шегiнде қызмет етедi және
жаңадан сайланып, қызметке кiрiскен ҚР Президентiне үкiмет мүшелерi
жазбаша қол қойған өтiнiш беру арқылы өз өкiлеттiгiн доғарады.
• ҚР-ның Конституциясында (70-бап) және ҚР-ның Үкiметi туралы констиуц.
заңда республика Үкiметiнiң, оның мүшелерiнiң тиiстi өкiлеттi
мерзiмiнен бұрын орындарынан түсу себептерi мен тәртiптерi қаралған.
Егер Үкiмет, оның кез келген мүшесi өздерiне жүктелген мiндеттердi
одан әрi орындау мүмкiн емес деп санайтын болса, онда олар республика
Президентiне өз орнынан түсуi туралы мәлiмдеуге хақылы. Конституцияда
(53-бап, 7-тармақ, 61-бап, 7-тармақ) көзделген жағдайларда Парламент
Үкiметке сенiмсiздiк бiлдiретiн болса, Үкiмет өзiнiң орнынан түсуi
туралы ҚР Президентiне мәлiмдейдi. Орнынан түсудi қабылдау немесе
қабылдамау туралы мәселенi ҚР Президентi он күн мерзiмде қарайды.
Орнынан түсудi қабылдау Үкiметтiң не оның тиiстi мүшесiнiң өкiлеттiгi
тоқтатылды дегендi бiлдiредi. Премьер-Министрдiң орнынан түсуiн
Президенттiң қабылдауы немесе оны қызметiнен босатуы бүкiл Үкiметтiң
өкiлеттiгi тоқтатылғанын бiлдiредi. Сондай-ақ, президент өз
бастамасымен де Үкiметтiң өкiлеттiгiн тоқтату туралы шешiм қабылдауға
және оның кез келген мүшесiн қызметтен босатуға хақылы. Үкiмет
жүргiзiп отырған саясатпен келiспейтiн және оны жүргiзбей отырған
үкiмет мүшелерi атқарып отырған қызметiнен босатылуға тиiс.
• Министрлiктiң және өзге де орт. атқарушы органдардың басшылары болып
табылатын үкiмет мүшелерi: тиiстi мемл. органдарға басшылықты жүзеге
асырады; өз құзыретi шегiнде дербес шешiмдер қабылдайды; ҚР Премьер-
Министрiнiң алдында өздерiне жүктелген бағынышты мемл. органдардың
жұмысы үшiн, сондай-ақ, тиiстi мемл. органдардың қарауына жататын
мемл. басқару аясындағы iстiң жайы үшiн дербес жауап бередi; ҚР
заңдарының, ҚР Президентi мен Үкiметi актiлерiнiң орындалуын
қамтамасыз етедi. Министр ҚР Конституциясында көзделген ретте (37-бап,
6-тармақ) өз қызметiнiң мәселелерi жөнiнде парламент палаталарына есеп
бередi.
• Үкiмет құрамына кiретiн орт. (респ.) атқарушы органдарды қызметiнiң
сипатына қарай салалық құзыреттi органдарға, салааралық құзыреттi
органдарға, бақылау және қадағалау органдарына, мемлекеттiң арнайы
немесе ерекше атқарымдарын iске асыратын мамандандырылған мемл.
органдарға бөлуге болады. Қазiргi кезде мына салалар бойынша респ.
орт. атқарушы органдары жұмыс iстейдi: экономика салалары бойынша:
Экон. және бюджеттiк жоспарлау мин., Қаржы мин., А. ш. мин., Көлiк
және коммуникациялар мин., Энергет. және минералдық қорлар мин.,
Индустрия және сауда мин., Қоршаған ортаны қорғау мин., Мемл.
материалдық резервтер жөнiндегi агенттiк; Мемл. сатып алу жөнiндегi
агенттiк, Жер ресурстарын басқару жөнiндегi агенттiк, Ақпараттандыру
және байланыс жөнiндегi агенттiк; әлеуметтiк-мәдениет салалары
бойынша: Мәдениет мин., Ақпарат мин., Бiлiм және ғылым мин., Еңбек
және халықты әлеум. қорғау мин., Денсаулық сақтау мин., Туризм және
спорт жөнiндегi агенттiк, Көшi-қон және демография жөнiндегi агенттiк;
әкiмшiлiк-саяси қызмет бойынша: Сыртқы iстер мин., Iшкi iстер мин.,
Қорғаныс мин., Әдiлет мин., Төтенше жағдайлар жөнiндегi агенттiк,
Қаржы полициясы агенттiгi.
• Орт. атқарушы билiк органдарын ұйымдастырудың және олардың өз қызметiн
атқаруының тәртiбi “Қазақстан Республикасының Үкiметi туралы”
конституц. Заңмен (18.12. 1995), ҚР Үкiметiнiң 1997 ж. 13 наурыздағы
321-қаулысымен бекiтiлген ҚР-ның мин. (Мемл. к-тi) туралы үлгi
ережемен және әрбiр мин., агенттiк, к-т туралы ережелермен реттеледi.
ҚР-нда ұйымдық-құқықтық нысандарда қалыптасып, қызмет атқарып жатқан
орт. атқарушы органдар: ҚР-ның министрлiктерi; ҚР-ның агенттiктерi; ҚР
министрлiктерiнiң құрылымдық бөлiмшелерi болып табылатын к-ттер,
департаменттер және басқармалар.
• ҚР-ның Министрлiгi мемл. басқарудың тиiстi саласына басшылық жасайтын,
сондай-ақ, заңдарда көрсетiлген шекте салааралық үйлестiрудi жүзеге
асыратын орт. атқарушы орган болып табылады. Министрлiктi Премьер-
Министрдiң ұсынысымен Президент құрады, қайта құрады және таратады.
Министрлiктiң басшысы болып табылатын министрдi де Премьер-Министрдiң
ұсынуымен Президент қызметке тағайындайды және қызметтен босатады.
Министр министрлiктiң жұмысына басшылық жасайды және министрлiкке
жүктелген мiндеттердiң орындалуы және оның өз қызметiн жүзеге асыруы
үшiн жауап бередi. Ол лауазымы бойынша Қ. Р. Ү-нiң құрамына кiредi.
Министрлiктiң құрылымы мен штат санын Үкiмет бекiтедi. Министрлiкте
министрдiң орынбасарлары (вице-министрлерi), сондай-ақ, министрлiктiң
басқа да басшы қызметкерлерi құрамында министр басшылық ететiн алқа —
кеңесшi орган құрылады. Алқаның сандық құрамын Үкiмет, ал жеке адамдар
құрамын министр бекiтедi. Мин. өз құзыретiнiң мәселелерi бойынша
заңдарда белгiленген тәртiппен ҚР-ның барлық аумағында мiндеттi күшi
бар бұйрықтар түрiнде актiлер шығарады. Министрлiктiң қызметi тек
мемл. бюджеттен қаржыландырылады. Заң бойынша барлық министрлiктер
өзара тең болып табылады және бiр-бiрiне әкiмш. бағынышты емес, бiрақ
олар өздерiнiң жұмыстарын үйлестiре алады, бiрлесiп қызмет атқару
немесе әртүрлi құрылымдық бөлiмшелердiң бiрлескен iс-қимылдарын қажет
ететiн (мыс., респ. мақсатты бағдарламаларды iске асыру, қылмыспен
күресу, т.б. жөнiндегi мәселелердi шешу туралы) шарттар мен келiсiмдер
жасаса алады.
• ҚР-ның агенттiгi де орт. атқарушы орган болып табылады. Агенттiктi
Премьер-Министрдiң ұсынысымен Президент құрады, қайта ұйымдастырады
және таратады. Ол тиiстi мемл. басқару саласына басшылықты, сондай-ақ
заңдарда белгiленген шекте салааралық үйлестiру мен өзге де арнайы
және рұқсат беру мiндеттерiн жүзеге асырады. Агенттiктердiң және
Үкiмет құрамына кiрмейтiн басқа да орт. атқарушы органдардың
басшыларын қызметке Үкiмет тағайындайды және қызметтен босатады.
Агенттiктiң құрылымын оның басшысы — төраға бекiтедi. Әдетте, оның
құрылымы департаменттер мен басқармалардан тұрады. Агенттiк
төрағасының жанынан кеңесшi орган — алқа құрылады. Оның құрамын
агенттiктiң төрағасы бекiтедi. Агенттiк төрағасының бұйрықтары
агенттiктiң құқықтық актiлерi болып табылады. Министрлiктер,
агенттiктер мен өзге де орт. атқарушы органдар туралы ережелердi,
сондай-ақ, оларға құрылымдық жағынан бағынышты мемл. мекемелердiң штат
санының лимиттерiн Үкiмет бекiтедi.
• Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетi, Мемл. қызмет
жөнiндегi агенттiк, Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөнiндегi мемл.
комиссия, Табиғи монополияларды реттеу және бәсекелестiктi қорғау
жөнiндегi агенттiк, Респ. бюджеттiң атқарылуын бақылау жөнiндегi есеп
к-тi үкiмет құрамына кiрмейдi, оларға ҚР Президентiне тiкелей
бағынатын және оған есеп беретiн мемл. орган мәртебесi берiлген. Орт.
атқарушы органның құрылымдық к-тi тиiстi орт. атқарушы органның
құрылымдық бөлiмшесi болып табылады. Оны тиiстi орт. атқарушы орган
басшысының ұсынуымен үкiмет құрады, қайта ұйымдастырады және таратады.
Құрылымдық бөлiмше орт. атқарушы құзыретiнiң шегiнде арнайы атқару
және бақылау-қадағалау мiндеттерiн жүзеге асырады, сондай-ақ,
салааралық үйлестiрудi жүзеге асырады немесе мемл. басқарудың iшкi
саласына басшылық жасайды. Орт. атқарушы орган басшысының ұсынуымен
үкiмет бөлiмшенiң басшысын қызметке тағайындайды және оны қызметтен
босатады. Оның құрылымын, құзыретiн және басқа мемл. органдармен өзара
iс-қимылының тәртiбiн үкiмет белгiлейдi.
Үкiмет өзiнiң бүкiл қызметiнде конституцияда және үкiмет туралы
конституциялық заңда белгiленген нысандарда Республика Президентiнiң
алдында жауапты.
Үкімет өзінің бүкіл қызметінде Конституцияда және жоғарыда аталған
Үкіметтуралы Конституциялық заңда белгіленген нысандарда Республика
президентінің, аддында жауапты. Ал, Үкімет мүшелері өз құзыретінің шегінде
өз бетінше шешім қабылдайды, Премьер-Министрдің алдында өздеріне бағынышты
мемлекеттік органдардың жұмысы немесе өздеріне тапсырылған жұмыс аясы үшін
дербес жауап береді.
Үкіметтің өз әкілеттіктерін жүзеге асыратын құқықтық нысандарына Қазақстан
Республикасының бүкіл аумағында міндеттікүші бар Үкіметтің қаулылары мен
Премьер-Министрдін өкілдері жатады. Бұл қаулылар мен өкілдер Констатуцияға,
зандарға, Республика Президентінің актілеріне кайшы келмеуге тиіс деген
ұсыныстар енгізеді; Үкіметтін қызметін ұйымдастырып, оған басшылық жасайды
және онын жұмысы үшін дербес жауап береді.
Үкімет өзінің бүкіл қызметінде Конституцияда және жоғарыда аталған Үкімет
туралы Конституциялық заңда белгіленген нысандарда Республика
Президентінің, аддында жауапты. Ал, Үкімет мүшелері өз құзыретінің шегінде
өз бетінше шешім кабылдайды, Премьер-Министрдің алдында өздеріне бағынышты
мемлекеттік органдардың жұмысы немесе өздеріне тапсырылған жұмыс аясы үшін
дербес жауап береді.
Үкіметтің өз өкілеттіктерін жүзеге асыратын құқықтық нысандарына Қазакстан
Республикасының бүкіл аумағында міндеттікүші бар Үкіметтің қаулылары мен
Премьер-Министрдің өкілдері жатады. қаулылар мен өкімдер Констатуцияға,
зандарға, Республика Президентінің актілеріне кайшы емеугетиіс.
Республика Үкіметі Президенттің өкілеттік мерзімін біткенше іс-қимыл
жасайды. Бұдан кейін ол жаңадан сайланған және қызметке ресми кіріскен
Республика Президентіне Үкімет мүшелері қол қойған жазбаша өтініш беру
арқылы өкілеттігін доғарады.
Қазақстан Республикасының Конституциясында (70-бап) және Казакстан
Республикасының Үкіметі туралы Конститу-циялық Занда Республика Үкіметінің,
оның мүшелерінің өкілеттігі мерзімінен бұрын орындарынан түсу себептері мен
тәртіптері қаралған.
Егер Үкімет және оның кез келген мүшесі өздеріне жүктелген міндеттерді одан
әрі жүзеге асыру мүмкін емес деп санайтын болса, онда олар Республика
Президентіне өз орнынан түсуі туралы мәлімдеуге хақылы.
Конституциада (53-6., 7-тармақ., 61-6., 7-тармақ) көзделген жағдайларда
Парламент Үкіметке сенімсіздік білдіретін болса, Үкімет өзінің орнынан
түсуі туралы Республика Президентіне мәлімдейді.
Орнынан түсуді қабылдау немесе қабылдамау туралы мәселені Республика
Президенті он күн мерзімде қарайды. Орнынан түсуді қабылдау Үкіметтің не
оның тиісті мүшесінің өкілеттігі тоқтатылғанын білдіреді. Премьер-
Министрдің, орнынан түсуін Президенттің кабылдауы немесе оны қызметінен
босатуы бүкіл Үкіметтің өкілеттігі токталғанын білдіреді.
Республиканың Президенті өз бастамасы бойынша Үкіметтің өкілеттігін тоқтату
туралы шешім қабылдауға және оның кез келген мүшесін қызметтен босатуға
хақылы. Үкімет жүргізіп отырған саясатпен келіспейтін немесе оны жүргізбей
отырған Үкімет мүшелері атқарып отырған қызметінен босатылуы тиіс.
Министрліктердің және өзге де орталык атқарушы органдардың басшылары болып
табылатын Үкімет мүшелері:
1) тиісті мемлекеттік органдарға басшылықты жүзеге асырады;
2) өз құзыреті шенінде шешімдер қабылдауға дербес болады;
3) Республика Премьер-Министрінің алдында өздеріне ба-
ғынышты мемлекеттік органдардың жұмысы үшін дербес жауап береді;
4) тиісті мемлекеттік органдардың қарауыңдағы мемлекеттік
басқару саласындағы істің жайына және заңдар-
дың, Қазақстан Республикасының Президенті мен Үкіметі
актілерінің орындалуын қамтамасыз ету үшін жауап береді. Республика
Конституциясының 37-бабының 6-тармақшасында көзделген ретте, яғни өз
қызметі мәселелері жөнінде министр Парламент палаталарына есеп береді.
Қазақстан Республикасының Үкіметі
• 1917—19 жж. Алаш Орда
• 1920—24 жж. Қырғыз (қазақ) АКСР Халық Комиссарлары Советi (Халкомсов),
• 1925—36 жж. Қазақ АКСР Халкомсов,
• 1936—46 жж. Қазақ КСР Халкомсов,
• 1946—91 жж. ҚазКСР Министрлер Кабинеті
деп аталды.
2.Қазақстан Республикасы Үкіметі қызметінің негізгі түрлері.
Қазақстан Ресупбликасының Үкіметі — мемлекеттік билiктiң ерекше
тармағы ретiнде министрлiктерден, агенттiктерден, комитеттерден тұратын
орталық атқарушы органдар, облыстық, аудандық және қалалық әкiмшiлiктерден
тұратын жергiлiктi атқарушы органдар жүйесiн басқарады және олардың
қызметiне басшылық жасайды. Оның құқықтық мәртебесiнiң негiздерi Қазақстан
Республикасының Конституциясында бекiтiлген (64-бап). Үкiметтiң құзыретi,
ұйымдастырылуы мен қызметiнiң тәртiбi ҚР Конституциясына сәйкес 1995 ж. 18
желтоқсанда қабылданған “Қазақстан Республикасының Үкiметi туралы” (1999 ж.
6 мамырда өзгерiстер мен толықтырулар енгiзiлген) ҚР-ның конституц. Заңымен
белгiленген. Үкiмет ҚР Конституциясының, аталған конституц. заңның, ҚР-ның
заңдары мен өзге де нормативтiк актiлерiнiң негiзiнде және оларды орындау
үшiн iс-қимыл жасайды.
Үкiметтi Республика Президентi ҚР-ның Конституциясында көзделген тәртiппен
құрады. Премьер-Министр Үкiмет басшысы болып табылады. Премьер-Министрдi
Парламенттiң келiсiмiмен Президент қызметке тағайындайды және қызметтен
босатады. ҚР-ның Премьер-Министрi өзi тағайындалғаннан кейiн он күн
мерзiмде үкiметтiң құрылымы мен құрамы туралы ҚР Президентiне ұсыныс
енгiзедi. Президент Премьер-Министрдiң ұсынысы бойынша үкiмет құрылымын
анықтайды, оның мүшелерiн қызметке тағайындайды және оларды қызметтен
босатады, орт. атқарушы органдарды құрады, таратады, қайта құрады. ҚР
Үкiметiнiң құрылымын министрлiктер мен өзге де орт. атқарушы органдар
құрайды.
Қазақстан Үкiметi — алқалы орган. Оның құрамына Үкiмет мүшелерi —
республиканың Премьер-Министрi, оның орынбасарлары, министрлер, өзге де
лауазымды адамдар кiредi. Премьер-Министр мен Үкiмет мүшелерi қызметке
кiрiсер алдында Қазақстан халқына және елбасына ҚР Үкiметi туралы
конституциялық заңда белгiленген тәртiппен ант бередi. Премьер-Министрге
ерекше мәртебе берiлген. Ол Президентке Үкiмет құрамына кiрмейтiн
министрлiктердi, орталық атқарушы органдарды құру, қайта құру және тарату
туралы, министр қызметiне кандидатуралар жөнiнде, министрдi қызметтен
босату туралы ұсыныстар енгiзедi, Үкiметтiң қызметiн ұйымдастырып, оған
басшылық жасайды және оның жұмысы үшiн дербес жауап бередi.
Министрлiктiң және өзге де орталық атқарушы органдардың басшылары болып
табылатын үкiмет мүшелерi: тиiстi мемлекет органдарға басшылықты жүзеге
асырады; өз құзыретi шегiнде дербес шешiмдер қабылдайды; ҚР Премьер-
Министрiнiң алдында өздерiне жүктелген бағынышты мемлекет органдардың
жұмысы үшiн, сондай-ақ, тиiстi мемлекет органдардың қарауына жататын
мемлекеттік басқару аясындағы iстiң жайы үшiн дербес жауап бередi; ҚР
заңдарының, ҚР Президентi мен Үкiметi актiлерiнiң орындалуын қамтамасыз
етедi. Министр ҚР Конституциясында көзделген ретте (37-бап, 6-тармақ) өз
қызметiнiң мәселелерi жөнiнде парламент палаталарына есеп бередi.
Үкiмет құрамына кiретiн орталық (республикалық) атқарушы органдарды
қызметiнiң сипатына қарай салалық құзыреттi органдарға, салааралық
құзыреттi органдарға, бақылау және қадағалау органдарына, мемлекеттiң
арнайы немесе ерекше атқарымдарын iске асыратын мамандандырылған
мемлекеттік органдарға бөлуге болады. Қазiргi кезде мына салалар бойынша
республикадық орталық атқарушы органдары жұмыс iстейдi:
Экономика салалары бойынша:
1.Экономикалық даму және сауда министрлігі
2.Қаржы министрлігі
3.Ауыл шаруашылығы министрлігі
4.Көлiк және коммуникациялар министрлігі
5.Мұнай және газ министрлігі
6.Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі
7.Қоршаған ортаны қорғау министрлігі
8.Жер ресурстарын басқару жөнiндегi агенттiк
9.Табиғи монополияларды реттеу агенттігі
10.Бәсекелестікті қорғау агенттігін (Монополияға қарсы агенттік)
11.Алматы қаласының өңірлік қаржы орталығының қызметін реттеу
агенттігі
Әлеуметтiк-мәдениет салалары бойынша:
1.Мәдениет министрлігі
2.Байланыс және ақпарат министрлігі
3.Бiлiм және ғылым министрлігі
4.Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі
5.Денсаулық сақтау министрлігі
6.Туризм және спорт министрлігі
7.Статистика жөнiндегi агенттiк
8.Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық iстерi агенттiгi
Әкiмшiлiк-саяси қызмет бойынша:
1.Сыртқы iстер министрлігі
2.Iшкi iстер министрлігі
3.Қорғаныс министрлігі
4.Әдiлет министрлігі
5.Төтенше жағдайлар министрлігі
6.Мемлекеттік қызмет істері агенттігі
7.Ұлттық ғарыш агенттігі
Орталық атқарушы билiк органдарын ұйымдастырудың және олардың өз қызметiн
атқаруының тәртiбi “Қазақстан Республикасының Үкiметi туралы” конституц.
Заңмен (18.12.1995), ҚР Үкiметiнiң 1997 ж. 13 наурыздағы 321-қаулысымен
бекiтiлген ҚР-ның министрліктері (Мемлекеттік комитетi) туралы үлгi
ережемен және әрбiр министрлік, агенттiк, комитет туралы ережелермен
реттеледi. ҚР-нда ұйымдық-құқықтық нысандарда қалыптасып, қызмет атқарып
жатқан орталық атқарушы органдар: ҚР-ның министрлiктерi; ҚР-ның
агенттiктерi; ҚР министрлiктерiнiң құрылымдық бөлiмшелерi болып табылатын
комитеттер, департаменттер және басқармалар.
ҚР-ның Министрлiгi мемл. басқарудың тиiстi саласына басшылық жасайтын,
сондай-ақ, заңдарда көрсетiлген шекте салааралық үйлестiрудi жүзеге
асыратын орт. атқарушы орган болып табылады. Министрлiктi Премьер-
Министрдiң ұсынысымен Президент құрады, қайта құрады және таратады.
Министрлiктiң басшысы болып табылатын министрдi де Премьер-Министрдiң
ұсынуымен Президент қызметке тағайындайды және қызметтен босатады. Министр
министрлiктiң жұмысына басшылық жасайды және министрлiкке жүктелген
мiндеттердiң орындалуы және оның өз қызметiн жүзеге асыруы үшiн жауап
бередi. Ол лауазымы бойынша Қазақстан Республикасының Үкiметiнiң құрамына
кiредi. Министрлiктiң құрылымы мен штат санын Үкiмет бекiтедi. Министрлiкте
министрдiң орынбасарлары (вице-министрлерi), сондай-ақ, министрлiктiң басқа
да басшы қызметкерлерi құрамында министр басшылық ететiн алқа — кеңесшi
орган құрылады. Алқаның сандық құрамын Үкiмет, ал жеке адамдар құрамын
министр бекiтедi. Мин. өз құзыретiнiң мәселелерi бойынша заңдарда
белгiленген тәртiппен ҚР-ның барлық аумағында мiндеттi күшi бар бұйрықтар
түрiнде актiлер шығарады. Министрлiктiң қызметi тек мемл. бюджеттен
қаржыландырылады. Заң бойынша барлық министрлiктер өзара тең болып табылады
және бiр-бiрiне әкiмш. бағынышты емес, бiрақ олар өздерiнiң жұмыстарын
үйлестiре алады, бiрлесiп қызмет атқару немесе әртүрлi құрылымдық
бөлiмшелердiң бiрлескен iс-қимылдарын қажет ететiн (мыс., респ. мақсатты
бағдарламаларды iске асыру, қылмыспен күресу, т.б. жөнiндегi мәселелердi
шешу туралы) шарттар мен келiсiмдер жасаса алады.
ҚР-ның агенттiгi де орт. атқарушы орган болып табылады. Агенттiктi Премьер-
Министрдiң ұсынысымен Президент құрады, қайта ұйымдастырады және таратады.
Ол тиiстi мемл. басқару саласына басшылықты, сондай-ақ заңдарда белгiленген
шекте салааралық үйлестiру мен өзге де арнайы және рұқсат беру мiндеттерiн
жүзеге асырады. Агенттiктердiң және Үкiмет құрамына кiрмейтiн басқа да орт.
атқарушы органдардың басшыларын қызметке Үкiмет тағайындайды және қызметтен
босатады. Агенттiктiң құрылымын оның басшысы — төраға бекiтедi. Әдетте,
оның құрылымы департаменттер мен басқармалардан тұрады. Агенттiк
төрағасының жанынан кеңесшi орган — алқа құрылады. Оның құрамын агенттiктiң
төрағасы бекiтедi. Агенттiк төрағасының бұйрықтары агенттiктiң құқықтық
актiлерi болып табылады. Министрлiктер, агенттiктер мен өзге де орт.
атқарушы органдар туралы ережелердi, сондай-ақ, оларға құрылымдық жағынан
бағынышты мемл. мекемелердiң штат санының лимиттерiн Үкiмет бекiтедi.
Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетi, Мемл. қызмет
жөнiндегi агенттiк, Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөнiндегi мемл.
комиссия, Табиғи монополияларды реттеу және бәсекелестiктi қорғау жөнiндегi
агенттiк, Респ. бюджеттiң атқарылуын бақылау жөнiндегi есеп к-тi үкiмет
құрамына кiрмейдi, оларға ҚР Президентiне тiкелей бағынатын және оған есеп
беретiн мемл. орган мәртебесi берiлген. Орт. атқарушы органның құрылымдық к-
тi тиiстi орт. атқарушы органның құрылымдық бөлiмшесi болып табылады. Оны
тиiстi орт. атқарушы орган басшысының ұсынуымен үкiмет құрады, қайта
ұйымдастырады және таратады. Құрылымдық бөлiмше орт. атқарушы құзыретiнiң
шегiнде арнайы атқару және бақылау-қадағалау мiндеттерiн жүзеге асырады,
сондай-ақ, салааралық үйлестiрудi жүзеге асырады немесе мемл. басқарудың
iшкi саласына басшылық жасайды. Орт. атқарушы орган басшысының ұсынуымен
үкiмет бөлiмшенiң басшысын қызметке тағайындайды және оны қызметтен
босатады. Оның құрылымын, құзыретiн және басқа мемл. органдармен өзара iс-
қимылының тәртiбiн үкiмет белгiлейдi.
3.Министрліктер және мемлекеттік комитеттер: құрылу тәртібі, құзыреті,
жауаптылығы.
10-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті
Үкіметтің құзыретіне:
1) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Туы мен Мемлекеттік
Елтаңбасының осы Конституциялық заңда бекітілген мемлекеттік стандарттарға
және олардың бейнелеріне сәйкес келетін эталондарын дайындау жөніндегі
жұмысты ұйымдастыру;
2) Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттарға сәйкес
келмейтін Мемлекеттік Туын, Мемлекеттік Елтаңбасын ауыстыру және жою
ережелерін бекіту;
3) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Туын, Мемлекеттік Елтаңбасын
және олардың бейнелерін, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Мемлекеттік
Гимнінің мәтінін орналастыру ережелерін бекіту;
4) Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері саласындағы
уәкілетті органды айқындау жатады.
Үкімет мүшелері өз құзыретінің шегінде өз бетінше шешім қабылдайды, Премьер-
Министрдің алдында өздеріне бағынышты мемлекеттік органдардың жұмысы немесе
өздеріне тапсырылған жұмыс аясы үшін дербес жауап береді.
Үкіметтің өз әкілеттіктерін жүзеге асыратын құқықтық нысандарына Қазақстан
Республикасының бүкіл аумағында міндеттікүші бар Үкіметтің қаулылары мен
Премьер-Министрдін өкілдері жатады. Бұл қаулылар мен өкілдер Констатуцияға,
зандарға, Республика Президентінің актілеріне кайшы келмеуге тиіс деген
ұсыныстар енгізеді; Үкіметтін қызметін ұйымдастырып, оған басшылық жасайды
және онын жұмысы үшін дербес жауап береді.
Үкімет өзінің бүкіл қызметінде Конституцияда және жоғарыда аталған
Үкіметтуралы Конституциялық заңда белгіленген нысандарда Республика
Президентінің, аддында жауапты. Ал, Үкімет мүшелері өз құзыретінің шегінде
өз бетінше шешім кабылдайды, Премьер-Министрдің алдында өздеріне бағынышты
мемлекеттік органдардың жұмысы немесе өздеріне тапсырылған жұмыс аясы үшін
дербес жауап береді.
Үкіметтің өз өкілеттіктерін жүзеге асыратын құқықтық нысандарына Қазакстан
Республикасының бүкіл аумағында міндеттікүші бар Үкіметтің қаулылары мен
Премьер-Министрдің өкілдері жатады. қаулылар мен өкімдер Констатуцияға,
зандарға, Республика Президентінің актілеріне кайшы емеугетиіс.
Республика Үкіметі Президенттің өкілеттік мерзімін біткенше іс-қимыл
жасайды. Бұдан кейін ол жаңадан сайланған және қызметке ресми кіріскен
Республика Президентіне Үкімет мүшелері қол қойған жазбаша өтініш беру
арқылы өкілеттігін доғарады.
Қазақстан Республикасының Конституциясында (70-бап) және Казакстан
Республикасының Үкіметі туралы Конститу-циялық Занда Республика Үкіметінің,
оның мүшелерінің өкілеттігі мерзімінен бұрын орындарынан түсу себептері мен
тәртіптері қаралған.
Егер Үкімет және оның кез келген мүшесі өздеріне жүктелген міндеттерді одан
әрі жүзеге асыру мүмкін емес деп санайтын болса, онда олар Республика
Президентіне өз орнынан түсуі туралы мәлімдеуге хақылы.
Конституциада (53-6., 7-тармақ., 61-6., 7-тармақ) көзделген жағдайларда
Парламент Үкіметке сенімсіздік білдіретін болса, Үкімет өзінің орнынан
түсуі туралы Республика Президентіне мәлімдейді.
Орнынан түсуді қабылдау немесе қабылдамау туралы мәселені Республика
Президенті он күн мерзімде қарайды. Орнынан түсуді қабылдау Үкіметтің не
оның тиісті мүшесінің өкілеттігі тоқтатылғанын білдіреді. Премьер-
Министрдің, орнынан түсуін Президенттің кабылдауы немесе оны қызметінен
босатуы бүкіл Үкіметтің өкілеттігі токталғанын білдіреді.
Республиканың Президенті өз бастамасы бойынша Үкіметтің өкілеттігін тоқтату
туралы шешім қабылдауға және оның кез келген мүшесін қызметтен босатуға
хақылы. Үкімет жүргізіп отырған саясатпен келіспейтін немесе оны жүргізбей
отырған Үкімет мүшелері атқарып отырған қызметінен босатылуы тиіс.
Министрліктердің және өзге де орталык атқарушы органдардың басшылары болып
табылатын Үкімет мүшелері:
1) тиісті мемлекеттік органдарға басшылықты жүзеге асырады;
2) өз құзыреті шенінде шешімдер қабылдауға дербес болады;
3) Республика Премьер-Министрінің алдында өздеріне ба-
ғынышты мемлекеттік органдардың жұмысы үшін дербес жауап береді;
4) тиісті мемлекеттік органдардың қарауыңдағы мемлекеттік
басқару саласындағы істің жайына және заңдар-
дың, Қазақстан Республикасының Президенті мен Үкіметі
актілерінің орындалуын қамтамасыз ету үшін жауап береді. Республика
Конституциясының 37-бабының 6-тармақшасында көзделген ретте, яғни өз
қызметі мәселелері жөнінде министр Парламент палаталарына есеп бер
Республика Үкiметi:
Республика Президентiн Үкiмет бағдарламасының, Президент тапсырмаларының
орындалуы және өз қызметiнiң басқа да бағыттары туралы ұдайы хабардар етiп
отырады;
Республика Президентi актiлерiнiң орындалуын ұйымдастырады және оларды
министрлiктердiң, өзге де орталық, сондай-ақ жергiлiктi атқарушы
органдардың орындауын бақылауды жүзеге асырады;
заң жобасын Парламент Мәжiлiсiне енгiзу туралы Президенттiң тапсырмаларын
орындайды;
мемлекеттiк бағдарламаларды Президенттiң бекiтуiне ұсынады.
Үкiмет Республика Президентiмен Үкiметтiң заң жобалары жөнiндегi
жұмыстарының жоспарларын келiседi.
Республика Президентi толығымен немесе бiр бөлiгiнде Үкiмет актiлерiнiң
күшiн жояды не тоқтата тұрады.
Республика Үкiметiнiң заң шығару бастамашылығы құқығы болады, ол тек қана
Парламент Мәжiлiсiнде жүзеге асырылады. Заң актiсiнiң жобасын енгiзу туралы
шешiм Үкiметтiң тиiстi қаулысын шығару жолымен қабылданады.
Республика Үкiметi:
1. Республика заңдарының орындалуын қамтамасыз етедi, оларды
министрлiктердiң, басқа да орталық және жергiлiктi атқарушы органдардың
орындауын бақылайды;
2. Парламентке республикалық бюджеттi және оның атқарылуы туралы есептi
табыс етедi;
3. мемлекеттiк кiрiстi қысқартуды немесе мемлекеттiк шығысты ұлғайтуды
көздейтiн Республика заңдарының жобалары жөнiнде қорытындылар бередi;
4. Парламент депутаттарының сұрауларына жауап бередi.
Республика Үкiметi:
1. Республика Үкiметiнiң құрамына кiрмейтiн министрлiктердiң, және орталық
атқарушы органдардың қызметiне басшылықты жүзеге асырады, олардың
Республика заңдарын, Президентi мен Үкiметi актiлерiн орындауын қамтамасыз
етеді;
2. министрлердiң және өзге де орталық атқарушы органдар басшыларының ұсынуы
бойынша министрлiктер мен өзге де орталық атқарушы органдар туралы
ережелердi, сондай-ақ олардың аумақтық органдарының және оларға
ведомстволық бағыныстағы мемлекеттiк мекемелердiң штат санының лимиттерiн
бекiтедi;
3. Республика Үкiметiнiң құрамына кiрмейтiн министрлiктер, орталық атқарушы
органдар, сондай-ақ ведомстволар актiлерiнiң толығымен не бiр бөлiгiнде
күшiн жояды немесе ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz