Қазіргі тандағы коммерциялық банктердің тартылған қаражаттарының жалпы жағдайын талдау



КІРІСПЕ

І.ЕКШІШ ДЕҢГЕЙЛІ БАНКТЕРДЩ ТАРТЫЛҒАН
ҚАРАЖАТТАРЫНЫҢ БАНК ЖҮЙЕСІНДЕГІ ОРНЫ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ НЕГТЗГТ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
1.1 Банктің тартылған қаражаттары банк пайдасының негізгі көзі
1.2 Екінші деңгейлі банктердің клиентерге шоттарды ашу жэне жабу
тэртібі және олардың ерекшеліктері

2. ҚАЗІРГІ ТАНДАҒЫ КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ ТАРТЫЛҒАН ҚАРАЖАТТАРЫНЫҢ ЖАЛПЫ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ
2.1 Екінші деңгейлі банктерінің депозиттік операцияларын жалпы
салыстырмалы талдау және олардың түрлері
2.2 Екінші деңгейлі банктерінің тартылған каражаттарының жалпы
өзгерістерін талдау жэне шетелдік тэжірибе

ҚОРЫТЫНДЫ ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Кіріспе
Қазіргі банктік тәжірибеде салымдардың, депозиттердін жэне депозиттік емес ресурстардың шоттарьтның эр түрлері кездеседі. Бүл банктердің жоғарғы бэсекелестік нарықта банк қызметтеріне деген клиенттер топтарының сұранысын қанағаттандыруға және олардың каражаттары мен уақытша бос қаражаттарын банктік шоттарға тартуға ұмтылуына жағдай жасайды.
Экономикалық мазмұнына қарай депозиттерді мынадай топтарға бөледі:
- талап етуіне дейінгі депозиттер;
- мерзімді депозиттер;
- жинак салымдары;
- бағалы қағаздар. Сондай-ақ, оларды мынадай белгілеріне
байланысты жіктеуге болады:
- мерзімдеріне қарай;
- салым иелерінің категорияларына қарай;
- қаражаттарды салу жэне қайтарып алу шартына қарай;
- пайыз төлеу тэсіліне қарай;
- қаражаттарды салу жэне кайтарып алу шартына қарай;
- пайыз төлеу тэсіліне қарай;
- банктің активтік операциялары бойынша жеңілдіктер алуына
қарай;
- тағы басқалар.
Салым иелерінің категорияларына байланысты депозиттік шоттар мынадай түрлерге бөлінеді:
- жеке тұлғалардың шоттарына;
- кэсіпорындар жэне акционерлік қоғамдардың шоттарына;
- жергілікті билік ұйымдарының шоттарына;
- қаржылық мекемелердің шоттарына;
- шетелдік азаматтардьщ шоттарьша.
Талап етуіне дейінгі депозиттер - бүл салым иелерінің бастапқы талап етуіне байланысты әр түрлі төлем қүжаттар арқылы қолма-қол ақшаларын алатын эр түрлі шоттардағы қаражаттар.Отандык банктік тэжірибеде талап етуіне дейінгі депозиттерге мыналар жатады: мемлекеттік, акционерлік кәсіпорындардың, сондай-ақ эр түрлі шағын коммерциялық кұрылымдардың ағымдық шоттарындағы сақталатын қаражаттары;
- эр түрлі мақсатқа тағайындалған қорлардың қаражаттары;
- есеп айырысудағы қаражаттар;
- жергілікті бюджеттер қаражттары жэне олардың шоттарындағы
қаражаттар;
- басқа банктердің корреспонденттік шоттарындағы каражат
калдықтары. Талап етуге дейінгі депозиттік шоттардың
артықшылығы олардың иелері үшін жоғарғы өтімділігіне
байланысты сипатталады. Талап етуге дейінгі депозиттік шоттарға

қаражаттар, шаруашылық жэне басқа да операциялардың жүзеге асырылуы барысында түседі жэне пайдаланылады.
Ал кемшілігі - бұл шот бойынша пайыз мүлде төленбейді немесе біршама төменгі мөлшерде төленеді. Міне, осыдан келіп талап етуге дейінгі шоттардың мынадай өзіндік ерекшеліктері калыптасады:
- ақша салу жэне оны алу кез келген уақытта ешкандай да шектеусіз жүзеге асырылады. Нарықты экономика жағдайындағы банк жүйесі -экономиканың қажетті эрі ажырамайтын салаларының бірі. Өйткені тауар өндірісі мен банктердің дамуы, тарихи түрде қатар, қабаттас жүрді. Банктер шаруашылықты несиелей жэне капиталды қайта бөлуде делдалдык рөл атқара отырып, қоғамдық еңбек өнімділігінің артуына, өндірістің жалпы тиімділігінің артуына өте зор ықпал етеді. Бүгінгі таңда, тауар және қаржы нарыгының қарқынды дамуы жағдайында банк жүйесінің кұрылымы, қызмет ету бағыттары түбегейлі өзгеруде. Нарық жағдайында қаржы мекемелерінІң көптеген жаңа түрлері пайда болуда жэне клиенттерге қызмет көрсетудің эдістері мен құралдары өзгерген, коммерциялық банктер жаңа өнімдер мен қызмет көрсетулердің түрлерін қарқынды дамытуда. Жалпы банктің операцияларын активті жэне пассивті операциялар деп бөлетін болсақ, онда бүгінгі таңда банктер өз клиенттеріне активтік жэне пассивтік операциялардың көптеген түрлерін үсынып отыр.
Түрақты макроэкономикалық даму жағдайында Қазакстанның банктік секторы неғүрльш жоғары карқынмен өсуде. 2000 жылдың басынан 2004 жыл аяғына (1.10.2004 ж) дейін банк активтері 6,6 есе өсті (шамамен 17 млрд. АҚШ доллары көлемінде). Зерттелген уақыт аралығында активтердің елдің ЖІӨ-гі үлесі 16,9 пайыздан 47 пайызға дейін артты. Банк секторының меншікті капиталы 4,5 есе аралығында өсіп, 1.10.2004 жылы валюта эквиваленті түрінде 2 млрд. АҚШ долларына арттьт, яғни оның ЖЮ-гі үлесі 3,4 -тен 6,5 пайызға өсті. Алайда, банктің меншікті капиталының өсу темпі активтердің өсу темпінен аз, меншікті капиталдардың активтерге қатынасы 20,2 пайыздан 14 пайызға дейін төмендеген.
әдебиеттер:
1. Банковское дело / Под ред. Сейткасымова Г.С. — Алматы: Қаржы-
Қаражат, 1998 г.
2. Банковское дело /Под. ред. Лаврушина О.И. - М, 1992 г.
3. Банковское дело / Под ред. Лаврушина О.И. - М.: Финансы и
статистика, 1998 г.
4. Банки и банковские операции в России / Под ред. Лапидуса М.Х. - М,
1996 г.
5. Банковское дело / Под ред. Колесникова В.И. - М., 1995 г.
6. Банковское дол: стратегическое руководство / Под ред. Платонова В.,
Хиггниса М. - М.: Консалтбанкир, 1998 г.

7. Банки и банковские операции / Под ред. Жукова Е.Ф. - М, 1997 г.
8. Усоскин В.М. Современный коммерческий банк: управление и операции.
- М.: Антидор, 1998 г.

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі:  Курстық жұмыс
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 48 бет
Таңдаулыға:   
4

Қазақстан республикасы
білім және ғылым министірлігі

кафедра: Банк ісі

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

_______ Ақша, несие, банктер________________пәні бойынша

Тақырыбы : ______

Курстық жұмыстың
Орындаған
бағасы Студент______________
калы, аты –жөні тобы
______________
бағасы, уақыты

Комиссия Жетекшісі ______________
калы, аты –жөні
______________
калы, аты –жөні

______________
калы, аты –жөні

Кафедра: Бапк ісі
БЕКІТЕМІН
Кафсдра меңгерушісі :
Бе
.
200 ж
КУРСТЫҚ ЖҮМЫСҚА ТАПСЫРМА

. Пәні бойынша
Студент тобы
.

Курстық жұмыстың тақырыбы Қазақстан Республикасының ақша жүйесі.
.
.

.
Курстық жүмысқа бастапқы берілетін мәліметтер
.
.
.

№ Жүмыс бөлімдерінің аталуы Орындалу мерзімі Жалпы колемі
бет саны
Кіріспе 4
1 Ақшаның мәні, қызметтері,
түрлөрі
және Қазақстан
Республикасының
ақша жүйесі
2 2. Ақша айналысы жәнө
Қазақстан
Республикасындағы ақша
айналысының тәртібін талдау

Әдебиеттер: 1 Сейтқасымов Г Қ Ақша несие банктер
.
2 .ҚР –ның Ұлттық банк туралы ҚР –ның Президентінің заң
.
3 ҚР Вексель айналысы. ҚР – 1997ж заң күні бар
4 Акционерлік қоғамдар туралы 2003 ж 13 мамыр дағы заңы

Гапсырмасын берілген күні
.
Курстық жүмысты қорғау уақьіты
.
Жүмыстың жетекшісі
.
(қызметі, аты жөні қолы)

Тапсырма қабылданған
аты-жөні, студенттің қолы
КІРІСПЕ
І.ЕКШІШ ДЕҢГЕЙЛІ БАНКТЕРДЩ ТАРТЫЛҒАН
ҚАРАЖАТТАРЫНЫҢ БАНК ЖҮЙЕСІНДЕГІ ОРНЫ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ НЕГТЗГТ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Банктің тартылған қаражаттары банк пайдасының негізгі көзі
Екінші деңгейлі банктердің клиентерге шоттарды ашу жэне жабу
тэртібі және олардың ерекшеліктері
2. ҚАЗІРГІ ТАНДАҒЫ КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ ТАРТЫЛҒАН ҚАРАЖАТТАРЫНЫҢ ЖАЛПЫ
ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ
2.1 Екінші деңгейлі банктерінің депозиттік операцияларын
жалпы
салыстырмалы талдау және олардың түрлері
2.2 Екінші деңгейлі банктерінің тартылған каражаттарының жалпы
өзгерістерін талдау жэне шетелдік тэжірибе
ҚОРЫТЫНДЫ ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Кіріспе
Қазіргі банктік тәжірибеде салымдардың, депозиттердін жэне депозиттік
емес ресурстардың шоттарьтның эр түрлері кездеседі. Бүл банктердің жоғарғы
бэсекелестік нарықта банк қызметтеріне деген клиенттер топтарының сұранысын
қанағаттандыруға және олардың каражаттары мен уақытша бос қаражаттарын
банктік шоттарға тартуға ұмтылуына жағдай жасайды.
Экономикалық мазмұнына қарай депозиттерді мынадай топтарға бөледі:
талап етуіне дейінгі депозиттер;
мерзімді депозиттер;
жинак салымдары;
бағалы қағаздар. Сондай-ақ, оларды мынадай белгілеріне
байланысты жіктеуге болады:
мерзімдеріне қарай;
салым иелерінің категорияларына қарай;
қаражаттарды салу жэне қайтарып алу шартына қарай;
пайыз төлеу тэсіліне қарай;
қаражаттарды салу жэне кайтарып алу шартына қарай;
пайыз төлеу тэсіліне қарай;
банктің активтік операциялары бойынша жеңілдіктер алуына
қарай;
тағы басқалар.
Салым иелерінің категорияларына байланысты депозиттік шоттар мынадай
түрлерге бөлінеді:
жеке тұлғалардың шоттарына;
кэсіпорындар жэне акционерлік қоғамдардың шоттарына;
жергілікті билік ұйымдарының шоттарына;
қаржылық мекемелердің шоттарына;
шетелдік азаматтардьщ шоттарьша.
Талап етуіне дейінгі депозиттер - бүл салым иелерінің бастапқы талап
етуіне байланысты әр түрлі төлем қүжаттар арқылы қолма-қол ақшаларын алатын
эр түрлі шоттардағы қаражаттар.Отандык банктік тэжірибеде талап етуіне
дейінгі депозиттерге мыналар жатады: мемлекеттік, акционерлік
кәсіпорындардың, сондай-ақ эр түрлі шағын коммерциялық кұрылымдардың
ағымдық шоттарындағы сақталатын қаражаттары;
эр түрлі мақсатқа тағайындалған қорлардың қаражаттары;
есеп айырысудағы қаражаттар;
жергілікті бюджеттер қаражттары жэне олардың шоттарындағы
қаражаттар;
басқа банктердің корреспонденттік шоттарындағы каражат
калдықтары. Талап етуге дейінгі депозиттік
шоттардың
артықшылығы олардың иелері үшін жоғарғы өтімділігіне
байланысты сипатталады. Талап етуге дейінгі депозиттік шоттарға
қаражаттар, шаруашылық жэне басқа да операциялардың жүзеге асырылуы
барысында түседі жэне пайдаланылады.
Ал кемшілігі - бұл шот бойынша пайыз мүлде төленбейді немесе біршама
төменгі мөлшерде төленеді. Міне, осыдан келіп талап етуге дейінгі шоттардың
мынадай өзіндік ерекшеліктері калыптасады:
- ақша салу жэне оны алу кез келген уақытта ешкандай да шектеусіз жүзеге
асырылады. Нарықты экономика жағдайындағы банк жүйесі -экономиканың қажетті
эрі ажырамайтын салаларының бірі. Өйткені тауар өндірісі мен банктердің
дамуы, тарихи түрде қатар, қабаттас жүрді. Банктер шаруашылықты несиелей
жэне капиталды қайта бөлуде делдалдык рөл атқара отырып, қоғамдық еңбек
өнімділігінің артуына, өндірістің жалпы тиімділігінің артуына өте зор ықпал
етеді. Бүгінгі таңда, тауар және қаржы нарыгының қарқынды дамуы жағдайында
банк жүйесінің кұрылымы, қызмет ету бағыттары түбегейлі өзгеруде. Нарық
жағдайында қаржы мекемелерінІң көптеген жаңа түрлері пайда болуда жэне
клиенттерге қызмет көрсетудің эдістері мен құралдары өзгерген, коммерциялық
банктер жаңа өнімдер мен қызмет көрсетулердің түрлерін қарқынды дамытуда.
Жалпы банктің операцияларын активті жэне пассивті операциялар деп бөлетін
болсақ, онда бүгінгі таңда банктер өз клиенттеріне активтік жэне пассивтік
операциялардың көптеген түрлерін үсынып отыр.
Түрақты макроэкономикалық даму жағдайында Қазакстанның банктік секторы
неғүрльш жоғары карқынмен өсуде. 2000 жылдың басынан 2004 жыл аяғына
(1.10.2004 ж) дейін банк активтері 6,6 есе өсті (шамамен 17 млрд. АҚШ
доллары көлемінде). Зерттелген уақыт аралығында активтердің елдің ЖІӨ-гі
үлесі 16,9 пайыздан 47 пайызға дейін артты. Банк секторының меншікті
капиталы 4,5 есе аралығында өсіп, 1.10.2004 жылы валюта эквиваленті түрінде
2 млрд. АҚШ долларына арттьт, яғни оның ЖЮ-гі үлесі 3,4 -тен 6,5 пайызға
өсті. Алайда, банктің меншікті капиталының өсу темпі активтердің өсу
темпінен аз, меншікті капиталдардың активтерге қатынасы 20,2 пайыздан 14
пайызға дейін төмендеген.
І.БКІНШІ ДЕҢГЕИЛІ БАНКТЕРДІҢ ТАРТЫЛҒАН
ҚАРАЖАТТАРЫНЫҢ БАНК ЖҮЙЕСІНДЕГТ ОРНЫ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ НЕГІЗГІ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
1.1 Банктің тартылған қаражаттары банк пайдасының негізгі көзі
Банк ресурстарының кұрылымында тартылған қаражаттар үлесі меншікті
қаражаттармен салыстырған өте жоғары, олардың есебінен банктің активтік
операцияларының басым бөлігі жүзеге асырылады.
Нарықтық катынастардың дамуына байланысты, сондай-ақ ескі банктік жүйе
үшін уақытша бос ақшалай қаражаттарды тартудың дэстүрлі емес тэсілдерінің
болуы, тартылатын қаражаттар қүрылымын толығымен өзгертті десе де болады.
Банктік тәжірибеде барлық тартылатын қаражаттарды жинақтау тәсілдеріне
байланысты үлкен екі топқа бөледі:
депозиттік қаражаттар;
депозиттік емес тартылған қаражаттар.
Тартылған қаражаттар ішінде ең көп бөлігін депозиттер кұрайды.
Депозиттер банк үшін бірден-бір арзан ресурс көзі болып табылады.
Депозит - бұл клиенттердін (жеке және заңды тұлғалардың) банктегІ
белгілі бір шотқа салған жэне өздері пайдалана алатын қаражаттары.
Депозиттік емес тартылған қаражаттар — бұл банктің алган қарыздары
түрінде немесе өздерінің меншікті бағалы қағаздарын сату жолымен тарататын
қаражаттары.
Депозиттік емес банктік ресурс көздері мен депозиттер өзара
ажыратылады. Біріншіден, олар персоналдық емес, яғни банктің нақты
клиентінің атынан тартылмайды; екіншіден, мүндай қаражаттарды тарту
инициативасы банктің өзінен туындайды.
Депозиттік емес тартылған ресурстармен көбіне ірі коммерциялық банктер
айналысады. Өйткені, депозиттік емес каражаттар ірі сомада сатып
алынатындықтан да, оларды көтерме сауда операциялар сипатына жатқызуға
болады.
Банктің депозиттік операциялары
Банктік операциялар активті жэне пассивті болып бөлінеді. Активті
депозиттік операциялар - банктің уақытша бос ақша қаражаттарын басқа
корреспондент - банктердегі шоттарда орналастыруымен байланысты
операциялар. Олар банктің өтімді активтері ретінде, яғни жалпы активтердің
өте аз бөлігін алады.
Пассивті депозиттік операциялар - бүл клиенттердің уақытша бос ақша
каражаттарын белгілі уақытқа жэне пайыз төлеу шартымен тартумен байланысты
операциялар. Бүл операциялар көмегімен тартылған депозиттер пассив жағынан
көп бөлігін алады жэне банктік ресурстар қалыптастырудың негізгі көзі.
2004 жылдың 31 желтоксанда ақша жэне олардың эквиваленттерінің жалпы
сомасының 28% көлеміндегі 10 банкке салған салымдар құрады. 2003 жылдың 31
желтоқсанда 10 банктің салған салымдарының сомасы ақша және олардың
эквиваленттерінің жалпы сомасының 44% құрады.
Банктің 2001-2004 жылғы консолидирленген бухгалтерлік
баланстары мынадай болды: (№3 кестесінде көрсетілген)

Кесте 3 Банктің балансы
бухгалтерлік
2004 2003 2002 2001
Активтер Ақша және 5835819 4477990 2946902 2493414
олардың эквиваленттері
Міндетті резервтер 1775133 1230037 1120659 1008301
Саудалық 23890146 15300440 14263055 1220645
құнды қағаздар
Клиенттерге займ 60487547 34761711 32122945 30521785
Негізгі кұралдар 2279689 1758371 1618455 1307523
Салық активтері 262267 2169 2045 1892
Басқа да активтер 919223 690714 623498 589164
Барлығы 95449824 58221432 52697559 37142724
Міндеттемелер үкімет 3445225 1351420 1239647 1005816
жэне ҰБ
қаражаттары
Несие 33637685 18080343 16259907 14945823
мекемелерінің
қаражаттары
Клиенттер қаражаттары 44825775 31545022 28495781 25681766
Сақтандыру резервтері 53882 57030 50246 47577
Шығарылған займдық 2848226 1369456
Құнды қағаздар
Субординирленген займ 1497743 1593595 1312568 1302915
Резервтер 158964 109037 100239 101467
Басқа да міндеттемелер 640091 313443 310752 299739
Барлығы 87107591 53049890 47769140 44754559
Өзіндік капитал 4339523 2700000 2549210 2317056
Жарғылық капитал: Жай
акциялар
Артықшылығы бар1900000 400000 200000 100000
акция
Қосымша 201900 193306 187125 163905
төленген капитал
Қазіргі банктік тэжірибеде салымдардьтң, депозиттердің жэне депозиттік
емес ресурстардың шоттарының әр түрлері кездеседі. Бұл банктердің жоғарғы
бэсекелестік нарықта банк қызметтеріне деген клиенттер топтарының сұранысын
қанағаттандыруға жэне олардың қаражаттары мен уақытша бос қаражаттарын
банктік шоттарға тартуға ұмтылуьтна жағдай жасайды.Кесте 1
2001-2004 жылдардағы ақша жэне олардың эквиваленттері

2004 2003 2002 2001
Кассадағы ақшалар 2476142 1373004 1231000 1004127
Басқа 1617342 2693981 1263255 1113725
банктердегі агымды
шоттар
¥Б-гі лездІк 1002167 99562 96871
депозиттер
Басқа банктердегі 478036 79969 75218 66843
Қысқа мерз. депоз
¥Б-гі ағымды шот 262132 170963 154981 122617
Басқа банктердегі 155850 120400 89231
овернайттар
Басқа банктерге Қьтсқа 4223 2486
мерз.несие
Ақшажэне о л ард ы5835819 4477990 2946902 2493414
ң эквиваленттері

Депозиттер бойынша сыйақы ставкілер мен мерзімі былай көрінеді:
(№2 кестесінде көрсетілген) Кесте 2
Банктің басқа банктердегі депозиттері

2004 2003 2002 2001
% Төлеу % Төлеу
мерзімі мерзімі
Резервтер 465325 465325 465325 445621
Бөлінбеген пайда 1435485 1384212 1264895 1217893
Өзіндік капитал барлығы8342233 5142817 4666555 4244455
Өзіндік капитал 95449824 58221432 52435695 48999014
мен міндеттемелер
барлығы
Қаржылық жэне шартты 16402709 8258806 7892356 6845321
міндеттемелер

Экономикалық мазмұнына карай депозиттерді мынадай топтарға бөледі:
талап етуіне дейінгі депозиттер;
мерзімді депозиттер;
жинак салымдары;
бағалы кдғаздар.
Сондай-ақ, оларды мынадай белгІлеріне байланысты жіктеуге болады:
мерзімдерІне қарай;
салым иелерінің категорияларына карай;
қаражаттарды салу және қайтарып алу шартына қарай;
пайыз төлеу тәсіліне қарай;
қаражаттарды салу жэне қайтарып алу шартына карай;
пайыз төлеу тәсіліне қарай;
банктің активтІк операциялары бойынша жеңілдіктер алуына
қарай;
тағы басқалар.
Салым иелерінің категорияларына байланысты депозиттік шоттар мынадай
түрлерге бөлінеді:
жеке тұлғалардың шоттарына;
кәсіпорындар жэне акционерлік қоғамдардың шоттарына;
жергілікті билік үйымдарының шоттарына;
қаржылык мекемелердің шоттарьша;
шетелдік азаматтардың шоттарына.
Талап етуіне дейінгі депозиттер - бұл салым иелерінің бастапқы талап
етуіне байланысты әр түрлі төлем күжаттар арқылы қолма-қол ақшаларын алатын
эр түрлі шоттардағы қаражаттар.
Отандық банктік тәжірибеде талап етуіне дейінгі депозиттерге мыналар
жатады:
мемлекеттік, акционерлік кэсіпорындардың, сондай-ақ эр түрлі
шагын коммерциялық күрылымдардың ағымдық шоттарындағы
сақталатын қаражаттары;
әр түрлі мақсатқа тағайындалған қорлардың қаражаттары;
есеп айырысудағы қаражаттар;
жергілікті бюджеттер қаражттары және олардың шоттарындағы
қаражаттар;
баска банктердің корреспонденттік шоттарындағы қаражат
қалдықтары.
Талап етуге дейінгі депозиттік шоттардың артықшылығы олардың иелері
үшін жоғарғы өтімділігіне байланысты сипатталады. Талап етуге дейінгі
депозиттік щоттарға қаражаттар, шаруашылык жэне басқа да операциялардың
жүзеге асырылуы барысында түседі жэне пайдаланылады.
Ал кемшілігі - бүл шот бойынша пайыз мүлде төленбейді немесе біршама
төменгі мөлшерде төленеді. Міне, осыдан келіп талап етуге дейінгі шоттардың
мынадай өзіндік ерекшеліктері қалыптасады:
ақша салу жэне оны алу кез келген уақытта ешқандай да шектеусіз
жүзеге асырылады;
шот иесі банктен осы шотты пайдаланғаны үшін пайыз түрінде
немесе коммиссиондық ақы алып отырады;
банктер талап етуге дейінгі шоттарда ақшалай қаражаттарды
сақтағаны үшін өте төменгі деңгейде пайыз төлейді, кейде төлемеуі
де мүмкін;
талап етуге дейінгі депозиттер бойынша, коммерциялық банк
Орталық банкте сақталатын міндетті резервтерге жоғарғы
мөлшерде аударымдар жасайды.
АҚШ-тың банктік тәжірибесінде, талап етуге дейінгі депозиттік шоттармен
қатар, сондай шоттар түріндегі Нау-шотты жэне куэландырылған чектер сияқты
депозиттер АҚШ банктерінде кеңінен қолданылады. АҚШ-ғы депозиттердің
түрлері 3-суретте беріледі.
Қэзіргі таңдағы талдаулар көрсеткендей банктердің заңды жэне жеке
тұлғалардан тартылған салымдарының жалпы көлемі (Халыкаралық қаржылық
ұйымдарын қоспағанда) 1.713,6 млрд теңгені құрап, көрсетілген айда 8,4%-ға
дейін өскен. Жалпы жеке түлғалардың салымдарының сомасы қэзіргі таңда
айтарлықтай артып отыр жэне бүл көрсеткіш осы жылы 459,7 млрд теңгені
құрады, яғни, 3,0%-ға жоғарылады.
Жалпы алғанда, банктердің несиелік портфелі 2004 жылдың өзінде 45,3%-ға
(банктераралық заемдарды қосқанда) өскен. Алайда, банктердің несиелік
портфелінің аталған өсімі ссудалык портфелді жақсартудың негізгі көрсеткіші
емес, яғни бұл, банктің несиелік тэсекелінің көлемін де кеңейтеді. Қаржылык
жағынан түрақты және неғұрлым несие қабілетті кэсіпорындардың көпшілігі
банктердің несиелерін пайдаланды.
Несиелер қүрылымында валютаның түрлері бойынша да, мерзімдері бойынша
да оң өзгерістер болды. Үлттық валютадағы кредиттердің өсуі шетел
валютасындағы кредиттермен салыстырғанда басып озу сипатына ие болады.
Ұлттық валютадағы кредиттер 49,0%-ға өсіп, 648,9 млрд. теңгеге, ал шетел
валютасындағы кредиттер 43,6%-ға өсіп, 779,1 млрд. теңгеге жетті.
Нэтижесінде теңгелік кредиттердің үлес салмағы 44,5%-дан 45,4%-ға дейін
өсті.
2004 жылғы 11 айда ұзақ мерзімді кредиттер 52,6%-ға өсті, 928,6 млрд.
теңгеге, ал қысқа мерзімді кредиттер 35,1 %-ға өсіп, 499,5 млрд. теңгеге
жетті. Ұзак мерзімді несиелердің үлес салмағы 62,2%-дан 65,0%-ға дейін
көбейді. Несиелер бойынша ставкалардың динамикасы эр түрлі бағыттағы
сипатқа ие болды. Мәселен, 2004 жылғы 11 айда жеке тұлғалардың ұлттық
валютадағы кредиттері орташа алынған сыйақы ставкасы 20,3%-дан 20,6%-ға
дейін өсті, ал заңды тұлғалардың кредиттері бойынша 14,9%-дан 14,5%-ға
дейін төмендеді.
Қарыз портфелінің сапасы 2001 жылдың басындағы кезеңмен салыстырғанда
біраз төмендеген, бұл несиелеудің тұрақты өсу темпімен түсіндіріледі (Кесте
4)
Кесте 4
Банк капиталы жэне активтері

Банк капиталы жэне активтері (млрд. теңге)
1999
2002 2002 2003 2004
1 2 3 4 5
Шоттағы қалдықтар 5678 12,000 20,000 30,000
Өсу темпі 0,6 1,1 0,7 0,5
Мерзімді депозиттер нарьгғынын212 902 276 773 359 805 467 747
болжамданған мөлшері
Нарықтағы үлесі 2,7% 4,3% 5,6% 6,4%

Қазақстандық банктер бұндай несиелік карталарды шығармайды, ал егер
шы,аратын болса төлем қабілеттігі жоғары Үір клиенттерге ғана
арнап
шығарады. Негізгі мәселе Қазақстандағы банктердің несие бере
отырып, баратын тәуекелді бағалаудьтң өте қиын екендігі.
Бірақ та осы қиындықтарға қарамастан, пластикалық карталар бойынша
берілетін несиелерден түсетін табыстың баптары тэжірибеде бар, демек, несие
карталарының ұстаушылары - банк салымшылары бар. Саудалық емес
операцияларды жүргізетін бөлімдердің марапаттаушы бағдарламаларын өмірге
енгізу мен талдау барысында салымшыларды марапаттау бағдарламасы үлкен
рөлге ие. Бүл салымшылардың салымдарының ең төменгі сомасы он мың АҚШ
долларына тең, салым мерзімі - 12 ай жэне одан жоғары, 5000 АҚШ доллары
көлеміндегі несиелІк лимиті бар Уіза СоЫ төлем карточкаларын сыйлық түрінде
тегін беретін негізбен жүзеге асырылады.
Уіза Соісі 5000 карточкасы осы жағдайда маркетингтік құрал
ретінде колданылады.
Банк жетекшілігі анықтайды
Коммерциялык банктің "Депозиттік саясат бойынша бағдарламаларын:
талдау мен бекітудің тәртібі
Депозиттерді тарту
максатында депозиттік
саясат бойынша Комитет талдайды

Депозитті тартудың Депозиттік саясатты Депозитті тарту бойынша
мақсаты инструкцияны
''депозиттерді тарту депозиттерді тарту "депозиттерді тарту"
бойынша инструкцияны туралы инструкцияны туралы бойынша
инструкциялар

Сурет №
Кесте № 1
Түран Әлем Банкінің 2004-2005 жылдардағы активтерІнің көрсеткіштері

№ Акша және ақшаның 31.03.04 30.04.04
эквиваленттері
75000 500 500 (Алматы қ. үшін)
45000 300 300 (аймақтар үшін)

Салым мерзімі - 3 айдан 5 жылға дейін.
Егер депозит сомасы 5000 АҚТТТ долларынан Еуродан не 750000
теңгеден төмен болса, сыйлыққа У18А Сіаззіс немесе Оотезііс Сігшз
Маезіго Ьосаі карточкасы беріледі.
Егер депозит сомасы 5000 АҚШ долл. Еуродан не 750 000 теңгеден
төмен болмаса, сыйлыққа УІ8А Сіаззіс немесе Мазіег Сагсі 8Шпс1агс1
халықаралқ карточкасы беріледі.
Бірегей мүмкіндік.
Егер Сіздің депозитіңіздің сомасы 2000 АҚШ долларынан немесе нарықтық
багам бойынша оның теңгедегі не Еуродағы баламасынан төмен болмаса, ал
депозит мерзімі 6 айдан аз болмаса, келісім-шарттың эрекет ету мерзімі
ішінде ол бойынша есептелген сыйақыны жоғалтпай, салымды айырбастауға
болады.
Таблица 1

8ргіпі Валюта Ең аз сомаКүндік пайыздык ставка
депозиті
7-13 күн
аталуы та сома 1
сома
Аты 01.10 01 01.10 02
Аты 01.11 01.11 02 01.11 03 01.11 04 Жалпы
01 өсімі
втқ 1892301 1553947 909862 856214 3
Д.А.Кунаев 29372 -25 815 23456 20789 9
атында
хжқ 517236 312697 286544 199457 7
Қазақстан 702569 530955 466978 278136 6
ҚХБ 3456901 2776821 2524640 2228776 1
Қазақмыс 479483 -132184 124003 99823 11
¥лар Үміт 1630869 897886 636117 523946 4
Мұнай Газ-дем 623123 312411 301577 284563 8
Құрмет 593936 -515176 477509 356912 15
кмг 456197 -268716 213561 186301 14
Сенім 355973 -153733 120917 103568 12
Қорғау 183146 -165123 151230 117689 13
Филип 34136 -29551 25786 21096 10
Моррис
Отан 2509357 1632387 1530456 1238217 2
Капитал 946378 806331 712963 645252 5
мжзқ 9456123 -7563961 6549696 5169307 16

Валют-Транзит Банкінің қызметтерінің негізгі бағыты — заңды жіне
түлғаларды несиелендіру. Олардың ішінде мемлекеттің эртүрлі аймақтарда
орналасқан ірі сауда жэне өнеркэсіптік ұйымдары кіреді. Жылдан жылға банк
аймақтардағы қызметін кеңейту саясатын мұнай өндіру, түрлі түсті жэне
қымбат металдарды қайта өңдеу, бидай және мақта өнімдерін өсіру және өңдеу,
қызмет көрсету жэне өндірістік сферасын қаржыландыру жолымен жалғастырып
келуде. Өзінің несиелендіру бағдарламаларын жүзеге асырудан басқа, банк ҚР-
ның ауыл шаруашылық Министрлігінің республикалык бюджет бағдарламасы
бойынша қаржылық операциялар табылады, жэне де мынадай халықаралык қаржылық
институттарының каржылык операциялары болып табылады:
ЕҚДБ-ң (ЕБРР) несиелік линиясы
ҚР-ң Германия Үкіметаралық қаржылық катынастар шағын жэне орта
бизнесті КҒ^Ү шеңберіндегі несиелік линия
Ауыл шаруашылықты постжекешелендірулік қолдау
АзияДамуБанкінің ауыл шаруашылық өндірушілерін қолдау бойынша
Несие Бағдарламаларьтн 2 транша шеңберіндегі несиелік линия
2004 жылы банктің корпорациялық клиенттері бойынша несиелік саясаты
кэсіпкерлікті дамытуға, жаңа, эффективті әрекет ететін кұрылымды күруға
көмек көрсетуге жэне жаңа, қаржылық тұрақты клиенттерді тартуға
бағытталған. Есеп беру жыл ішінде ауыл шаруашылыты қаржыландыруда үлес
салмағы үлкейді. Қаржыландыру банктің өзіндік ресурстары есебінен жэне де
шетел банктернен тартылған қаражаттар есебінен де жүргізілді. АТФ Банк
ААҚ-ң ссудалық портфелінің жалпы көлемі корпоративті кепілденушілер
үлесінің көбеюі мен филиалды бөлімдерін кеңейту көмегімен республиканың
өнеркэсібі дамыған аймақтарында бизнесті игеруге қатысуды кеңейту, шағын
жэне орта бизнес орындары қаржыландыруға тарту есебінен жылда өсу
тенденциясы байқалады.
2001-2004 жылдардағы ақша жэне олардың эквиваленттері

2004 2003 2002 2001
Кассадағы ақшалар 2476142 1373004 1231000 1004127
Басқа банктердегі 1617342 2693981 1263255 1113725
ағьшды ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қазақстан Республикасындағы коммерциялық банктердің несиелік ресурстарын орналастыру тәжірибесін талдау ("АТФ" АҚ мысалында)
Коммерциялық банктердің несие ресурстарын құрудағы депозиттер: болашағы мен проблемалары
Қазақстан Республикасының Коммерциялық банктерінің несиелік ресурстарын қалыптастырудағы депозиттер
Коммерциялық банктердің пассивтерін басқару
Коммерциялық банктердің несие ресурстарын құрудағы депозиттер: болашағы мен проблемалары туралы
Банктің меншікті капиталының құрылымы
Банктің меншікті капиталы,оның құрылымы және қалыптасуы
Депозиттік операциялар туралы
Банктің меншік капиталы
Коммерциялық банктердің активтерінің теориялық негіздері
Пәндер