Н. Ә. Назарбаев - дипломатиялық тұлға
Жоспары:
1. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
2. Негізгі бөлім
І тарау. Н.Назарбаевтың өмірбаяны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
ІІ тарау. Н.Назарбаевтың саяси бейнесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
3. Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
4. Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15
5. Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...16
1. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
2. Негізгі бөлім
І тарау. Н.Назарбаевтың өмірбаяны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
ІІ тарау. Н.Назарбаевтың саяси бейнесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
3. Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
4. Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15
5. Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...16
Кіріспе
1991 жылғы тамыз төңкерісінен кейін КСРО-ның ыдырауы процесі тез қарқынмен жүзеге аса бастады. 1991 жылы 1-желтоқсанда бүкілхалықтық сайлау қорытындысымен Н.Ә. Назарбаев Қазақстан Президенті болып сайланды. 1991 жылы 10-жетоқсанда Президенттің таққа отыру рәсімі болып, ант берді.
1991 жылы 10-желтоқсанда Қазақ КСР-інің атауы Қазақстан Республикасы деп өзгертілді. 1991 жылдың 16-желтоқсанында республика жоғарғы Кеңесінің жетінші сессиясында «Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәкелсіздік туралы» заңы қабылданды. Енді тәуелсіз жас мемлекеттің халықаралық аренада бет-бейнесін қалыптастыруға бар күшін салған Қазақстан Президенті Н.Ә. Назарбаев.
Рефераттың мақсаты: Н.Ә. Назарбаевтың саяси бейнесімен таныстыру.
Рефераттың міндеті:
• Н.Ә.Назарбаевтың өмірбаянымен танысу;
• Н.Ә.Назарбаевтың саяси бейнесін суреттеу.
1991 жылғы тамыз төңкерісінен кейін КСРО-ның ыдырауы процесі тез қарқынмен жүзеге аса бастады. 1991 жылы 1-желтоқсанда бүкілхалықтық сайлау қорытындысымен Н.Ә. Назарбаев Қазақстан Президенті болып сайланды. 1991 жылы 10-жетоқсанда Президенттің таққа отыру рәсімі болып, ант берді.
1991 жылы 10-желтоқсанда Қазақ КСР-інің атауы Қазақстан Республикасы деп өзгертілді. 1991 жылдың 16-желтоқсанында республика жоғарғы Кеңесінің жетінші сессиясында «Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәкелсіздік туралы» заңы қабылданды. Енді тәуелсіз жас мемлекеттің халықаралық аренада бет-бейнесін қалыптастыруға бар күшін салған Қазақстан Президенті Н.Ә. Назарбаев.
Рефераттың мақсаты: Н.Ә. Назарбаевтың саяси бейнесімен таныстыру.
Рефераттың міндеті:
• Н.Ә.Назарбаевтың өмірбаянымен танысу;
• Н.Ә.Назарбаевтың саяси бейнесін суреттеу.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі мен сілтемелер:
1. Атабаев Қ.М. Тарихқа бойлау деректанудан басталады // Қазақ әдебиеті, 18 сәуір, 2003, 10-11-б
2. Восстание 1916 года в Казахстане: Документы и материалы. А., 1947. Работа и аграрные движения в Казахстане 1907-1914 гг. Сборник документов и материалов. А., 1955;
3. Видова О., Назарбаев Н. Портреты человека и политика. А., 1998
4. Толмачев Т. Лидер. Документальная повесть о первом президенте Республики Казахстан Н.А. Назарбаеве. А., 2000., қараңыз Елбасы, ауд. Сайын Муратбеков.
5. Қайнар Олжай. Президент пырағы. А., 1994
6. Бейбіт Сапаралы. Президенттің балалық шағы. А., 1995
7. Ертысбаев Е. Казахстан и Назарбаев: логтка перемен. Астана, 2001
8. Ким Владимир. Жасампаз жылдар: Қазақстан Республикасының Президентінің саяси және конституциялық-құқықтық көзқарастарын талдау, ауд. К.С. Юсупов. А., 2001
9. Шепель В.Н., Қасымбаев М.Б. Первый Президент Республики Казахстан Н.Назарбаев. Хроника деятельности 01.06.1993-30.06.1997, А., 1997; 08.01.2000-31.12.2001, Астана, 2002.
10. Аль-Халел Карпық. Белая кость прошлого: Наши современники. А., 1994
1. Атабаев Қ.М. Тарихқа бойлау деректанудан басталады // Қазақ әдебиеті, 18 сәуір, 2003, 10-11-б
2. Восстание 1916 года в Казахстане: Документы и материалы. А., 1947. Работа и аграрные движения в Казахстане 1907-1914 гг. Сборник документов и материалов. А., 1955;
3. Видова О., Назарбаев Н. Портреты человека и политика. А., 1998
4. Толмачев Т. Лидер. Документальная повесть о первом президенте Республики Казахстан Н.А. Назарбаеве. А., 2000., қараңыз Елбасы, ауд. Сайын Муратбеков.
5. Қайнар Олжай. Президент пырағы. А., 1994
6. Бейбіт Сапаралы. Президенттің балалық шағы. А., 1995
7. Ертысбаев Е. Казахстан и Назарбаев: логтка перемен. Астана, 2001
8. Ким Владимир. Жасампаз жылдар: Қазақстан Республикасының Президентінің саяси және конституциялық-құқықтық көзқарастарын талдау, ауд. К.С. Юсупов. А., 2001
9. Шепель В.Н., Қасымбаев М.Б. Первый Президент Республики Казахстан Н.Назарбаев. Хроника деятельности 01.06.1993-30.06.1997, А., 1997; 08.01.2000-31.12.2001, Астана, 2002.
10. Аль-Халел Карпық. Белая кость прошлого: Наши современники. А., 1994
Алматы-2008
Жоспары:
1.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ..3
2. Негізгі бөлім
І тарау. Н.Назарбаевтың
өмірбаяны ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... 4
ІІ тарау. Н.Назарбаевтың саяси
бейнесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
3.
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ..14
4. Пайдаланған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ..15
5.
Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ...16
Кіріспе
1991 жылғы тамыз төңкерісінен кейін КСРО-ның ыдырауы процесі тез
қарқынмен жүзеге аса бастады. 1991 жылы 1-желтоқсанда бүкілхалықтық сайлау
қорытындысымен Н.Ә. Назарбаев Қазақстан Президенті болып сайланды. 1991
жылы 10-жетоқсанда Президенттің таққа отыру рәсімі болып, ант берді.
1991 жылы 10-желтоқсанда Қазақ КСР-інің атауы Қазақстан Республикасы
деп өзгертілді. 1991 жылдың 16-желтоқсанында республика жоғарғы Кеңесінің
жетінші сессиясында Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәкелсіздік
туралы заңы қабылданды. Енді тәуелсіз жас мемлекеттің халықаралық аренада
бет-бейнесін қалыптастыруға бар күшін салған Қазақстан Президенті Н.Ә.
Назарбаев.
Рефераттың мақсаты: Н.Ә. Назарбаевтың саяси бейнесімен таныстыру.
Рефераттың міндеті:
• Н.Ә.Назарбаевтың өмірбаянымен танысу;
• Н.Ә.Назарбаевтың саяси бейнесін суреттеу.
Негізгі бөлім
І тарау. Н.Ә. Назарбаевтың өмірбаяны
1940 ж. шілденің 6 Алматы облысы Қаскелең ауданы Шамалған ауылында дүниеге
келген. 1967 ж. Қарағанды металлургия комбинаты жанындағы жоғары техникалық
оқу орнын бiтiрдi. Экономика ғылымдарының докторы.
Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының, Халықаралық инженерлік
академияның, Ресей Федерациясы әлеуметтік ғылымдар академиясының академигі.
Әл-Фараби атындағы Қазақ мемлекеттік ұлттық университетінің құрметті
профессоры. Беларус ғылым академиясының құрметті мүшесі. М.В. Ломоносов
атындағы Мәскеу мемлекеттік университетінің құрметті профессоры.
1960—69 жж. — Қарағанды металлургия зауытында жұмыс істеді.
1969—73 жж. — Қарағанды облысы Теміртау қаласындағы партия-комсомол
жұмыстарында жауапты қызметтер атқарды.
1973—77 жж. — Қарметкомбинаттың партком хатшысы.
1977—79 жж. — Қарағанды облыстық партия комитетiнiң хатшысы, 2-ші хатшысы.
1979—84 жж. — Қазақстан КП Орталық Комитетінің хатшысы.
1984—89 жж. — Қазақ КСР Министрлер Кеңесiнiң төрағасы.
1989—91 жж. — Қазақстан КП ОК бiрiншi хатшысы,
1990 ж. ақпан—сәуір аралығында Қазақ КСР Жоғары Кеңесiнiң төрағасы болды.
1990 ж. сәуірінен — Қазақ КСР президенті.
1991 ж. желтоқсанның 1-інде тұңғыш рет Қазақстан Республикасы Президентінің
жалпыхалықтық сайлауы өтті. Сайлау нәтижесінде Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев
басым дауыспен (98,7 %) жеңіске жетті.
1995 ж. сәуірдің 29-ында жалпыхалықтық референдум нәтижесінде Қазақстан
Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың өкілеттігі 2000 ж. дейін
ұзартылды.
1999 ж. қаңтардың 10-ында өткен жалпыхалықтық сайлаудың нәтижесiнде Н.
Назарбаев 79,78 % дауыс алып, Қазақстан Республикасы Президенті болып қайта
сайланды.
2005 ж. желтоқсанның 4-інде сайлаушылардың 91,5 % дауысын алып, Қазақстан
Республикасының Президенті болып қайта сайланды.
Басқа лауазымдары мен мансаптары
Н.Ә. Назарбаев, 1993 Қазақстан пошта маркасы, (Michel № 28)
Қазақстан халқы Ассамблеясының төрағасы.
Қазақстанның Қарулы Күштерінің Жоғары Бас Қолбасшысы.
Дүниежүзілік қазақтар қауымдастығының төрағасы.
Нұр Отан Халықтық-демократиялық партиясының төрағасы.
Отбасылық жағдайы
Жұбайы — Сара Алпысқызы — Халықаралық Бөбек балалар қайырымдылық қорын
басқарады.
Президенттің үш қызы бар:
Дариға — саясат ғылымдарының докторы;
Динара — Н.Ә. Назарбаев атындағы білімді қолдау қорын басқарады;
Әлия — бизнеспен айналысады, Элитстрой құрылыс компаниясын басқарады.
ІІ тарау. Н.Назарбаевтың саяси бейнесі.
Тәуелсіздік алғалы өткен он жылдан астам уақыт аясында саяси реформа
аяқталып бітті деуге болмайды, бұл үрдіс әлі де жүріп жатыр, мемлекеттің
саяси жүйесі әлі де шыңдалу үстінде десек қателеспейміз. Бұл жолда
Қазақстан Республикасының Президенттік институты қалыптасып үлгерді,
тегеурінді Президенттік басқару нысанындағы мемлекеттің тұлғасы айқындалды.
Тұңғыш Президент Н.Ә. Назарбаев елдің шынай демократиялық Конституциясының
кепілі ретіндегі қызметі саяси және әлеуметтік ахуалдың жақсаруына
мүмкіндіктер туғызуда. Ендігі кезекте Н.Ә.Назарбаевтың өмір жолы мен
қызметіне толығырақ тоқталып өтейік.
Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев Днепродзержинск техникалық училищесін
(1960), Қарағанды металлургия комбинатына қарасты жоғары техникалық оқу
орнын (1907), Кеңес Одағы коммунистік партиясы орталық комитетіне қарасты
Жоғарғы партия мектебін (1976) бітірген экономика ғылымының докторы,
академик. Еңбек жолын 1960 жылы Теміртау қаласындағы Қарағанды металлургия
комбинатында қатардағы жұмысшы болып бастап, домна пешінің аға
газдаушылығына дейінгі жолдан өтті. 1969 жылдан бастап комсомол және партия
жұмысына ауысты. 1969 жылы Теміртау қаласының партия комитетіндегі
өнеркәсіп-көлік бөлімінің меңгерушілігіне тағайындалды. Теміртау қалалық
комсомол комитетінің бірінші хатшысы (1969-1973), Қазақстан Коммунистік
партиясы Теміртау қалалық комитетінің екінші хатшысы (1971-1973) Қарағанды
металлургия комбинаты партия комитетінің хатшысы (1973-1977), Қазақстан
Компартиясы Қарағанды облыстық комитетінің хатшысы, екінші хатшысы (1977-
1979) болып қызмет атқарды.
Жоғары мемлекеттік және партия қызметтерді 1979 жылы Қазақстан
Компартиясы Орталық Комитетінің хатшысы болып сайланған кезден атқара
бастады. Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасы Жоғарғы Кеңесінің төрағасы
(1990жылы, ақпан-сәуір) болып қызмет атқарды. Қазақ Кеңестік Социалистік
Республикасының Жоғарғы Кеңесі 1990 жылдың 24 сәуірінде Н.Ә.Назарбаевты
Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасының ең алғашқы Президенті етіп
сайлады.
Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасы Президенті ретіндегі қызметінің
заңға сәйкес екенін 1991 жылы 1 желтоқсанда өткен ең алғашқы бүкілхалықтық
сайлау одан әрі орнықтыра түсті.
Қазақ Кеңестік Социалистік Республика атауының Қазақстан Республикасы
болып өзгеруіне байланысты Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің
қаулысына сәйкес Н.Ә.Назарбаев 1991 жылы 10 желтоқсанда ҚР Президенті
лауазымымен қызметке кірісті.
Н.Ә.Назарбаев ҚР Қарулы күштерінің Жоғарғы Басқолбасшысы, Қазақстан
халықтары Ассамблеясынгың Төрағасы, Қазақтардың Дүниежүзі қауымдастығының
Төрағасы.
КСРО Жоғарғы Кеңесі X-XІ шақырылымның депутаты, КСРО халық депутаты
(1989-1992), Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесі X-XІ шақырылымның
депутаты.
Қазақстанның, Ресейдің, Өзбекстанның және басқа да бірқатар шетелдің
жоғары ордендері мен медальдарымен марапатталған. Атап айтсақ, 1998 жылы 11
қазанда көрші жатқан Ресей Президентінің жарлығымен Ресей – Ресей болғалы
ең жоғары наградасы Нұрсұлтан Әбішұлына бұйырды. Петр І өзі 1698 жылғы 12
желтоқсанда Ресейдің ұлылығы мен даңқына үлес қосқан кісілер үшін әулие
апостол Андрей Первозванныйдың Орденін тағайындаған еді. Уағында бұл
награданы Напалеон, Талейрон иеленген. Сегіз үшкіл бұрышты күміс жұлдыз
ішінде екі басты самұрықтың бедері басылған орден өзгеше жарқырайды.
Бұрын-соңды мұсылман елдерінің бірде-бір басшысына бұйырмаған, католик
шіркеуінің Рим папасының ең жоғары марапаты келіп жетті. Папаның өз қолымен
жазылған хаттаржалғаз ауыз сөз “Ризамын” жалпақ дүниеге жайылды. Ризалық
сөз жер мен жерді жақындатқан, ел мен елді елдестірген үлкен жүрек иелеріне
айтылған. Табанды, қажырлы кісілерге арналған. Ал Ұлыбритания королевасы
Елизавета ІІ көзіне жас алып тұрып корольдіктің ең жоғарғы марапатын
Н.Әбішұлының кеудесіне қадаған кезде айтқан: “Бұл марапат арғы-бергі
заманда ел мен елді жақындастырған ұлы мейірім иелеріне берілген.
Жүрегіңіздегі жылы мейірім жоғалмасын!” – деген сөздер дүниежүзі
басылымдарын түгел шарлады1.
Жүз жылға татитын он жыл ішінде Президент ауырсынбай иық төседі. Саяси
элита – билік жолында қарбаласты, руханияттық элита – елдік жолында
жағаласты, экономикалық элита – байлық жолында жанталасты: ақырында ортақ
қазанның буы шығып, көбігі алынып, сабасына түскен шақ жетті. 1995 жылғы
референдум арқылы өткен президент сайлауынан кейін экономикалық реформа
қалыпты арнаға түсті. Өндірістің, кәсіпорынның банкротқа ұшырауы, алып ошақ
зауыттарға шетел инвестициясы арқылы жан біте бастауы, жерге иелік,
зейнетақы реформасы, бағаны ырықтандыру, бірлескен кәсіпорын ашу, шағын
бизнесті дамыту, капиталға кешірім жасау, шетелдік инвестиция тарту, міне,
елдегі үш жылдық ауылды жандандыруға арнау, айналып келіп нарыққа бет
бұрған қоғам ахуалының түзеле бастағанын Президент басшылығының дұрыс бағыт
алғандығының кепілі.
Нұрсұлтан Әбішұлы дүниенің бас мінбері – БҰҰ-ның алқасы алдынан екі
мәрте көтерілді. Алғашқысы – 1992 жылдың наурыз айында Қазақстан деген ел
бар екенін мәлімдеп, Нью-Йорк алаңына алып бүркіт қанат жайған көк байрағын
қадады. Екінші рет сол жылдың қазан айында тағы көтерілді. 3 млрд- тан
астам адам мекендейтін Азия құрлығында өзара ықпалдастық және сенім
шаралары жөніндегі кеңес шақырутуралы ұсыныс тастады. Арада он жыл өте сол
сөз іске айналды. Маусымның 3-5-і күндері дүние жүзі Алматыға құлақ түрді.
Бір-біріне тісін қайрап жүрген Үндістан мен Пәкістан басшылары біршама
мәмлеге келді. Соғыс орны ушығып тұрған Израиль мен Палестина әлі де ақылға
келіп, тоқтамға табан тіреуге болатынына көздері жетті. Ең ғанибеті, Алматы
актісіне қол қойған ел басшылары сенім деген киелі сөзге ден қойды, өзара
ықпалдасып өмір сүруге болатыны ойласты. Бірігейік, түсінісейік деген
нысана Президентті дегеніне жеткізді. Мерейін
1- Атабаев Қ.М. Тарихқа бойлау деректанудан басталады Қазақ
әдебиеті, 18 сәуір, 2003, 10-11-б
өсірді, өзгелер алдында бәсін, абыройын арттырды.
Н.Ә.Назарбаевтың еңбек жолын шолып өткенде сіңірген еңбегінің аз емес
екендігіне көз жеткіздік. Дегенменде, ендігі жерде еңбек жолын өмір жолымен
байланыстыра отырып, кеңірек тоқталып көрейік.
Сонымен, Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев 1940 жылы табиғаты тамаша Алматы
облысының Қарасай ауданына қарасты Шамалған ауылында дүниеге келген. Ата-
бабасы да осы Шамалған ауылында өмір сүрген. Әкесінің басты шаруасы мал
бағу болатын. Үйдегі ең үлкені болғандықтан жастайынан үй шаруашылығы
бойынша әкесі мен анасына көмек көрсетеді. Соғыстан кейінгі жылдарда
болашаққа деген өз талпынысы едәуір тежей түсуге, өз мүмкіндіктеріннеғұрлым
шектеп бағалауына еріксіз итермеледі. Дегенмен оқып, білім алуға құштарлығы
қаншалықты зор болғанымен де, бәрібір үй ішін әутеуір бір қолғабыс етсем
деген сезім жеңе берді. Әке-шешесі көніп-қоныс жүретін: жазда таңға кетіп,
кейін күзге қарай етекке түсіп, қыстауға бірақ оралатын. Сол себепші 4-ші
класқа дейін Нұрсұлтан әкесінің інісінің үйінде жатып оқуына тура келеді.
Кітапханада қолына түскен кітаптарды алып оқи берді. Оларға негізінен
Пушкиннің, Лермонтовтың, Лев Толстойдың, Горькийдің, өзіміздің қазақ
классиктері – Мүсіреповтың, Мұстафиннің, Әуезовтың, Мұқановтың көптеген
туындыларын оқып шығуының сәті түседі 33. Жастығында геолог болсам деп
аомандаған. Оны қазір Нұрсұлтан газеттің әсерінен болар деп түсінеді. Ол
“Лениншіл жас”, “Ленинская ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Жоспары:
1.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ..3
2. Негізгі бөлім
І тарау. Н.Назарбаевтың
өмірбаяны ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... 4
ІІ тарау. Н.Назарбаевтың саяси
бейнесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
3.
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ..14
4. Пайдаланған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ..15
5.
Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ...16
Кіріспе
1991 жылғы тамыз төңкерісінен кейін КСРО-ның ыдырауы процесі тез
қарқынмен жүзеге аса бастады. 1991 жылы 1-желтоқсанда бүкілхалықтық сайлау
қорытындысымен Н.Ә. Назарбаев Қазақстан Президенті болып сайланды. 1991
жылы 10-жетоқсанда Президенттің таққа отыру рәсімі болып, ант берді.
1991 жылы 10-желтоқсанда Қазақ КСР-інің атауы Қазақстан Республикасы
деп өзгертілді. 1991 жылдың 16-желтоқсанында республика жоғарғы Кеңесінің
жетінші сессиясында Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәкелсіздік
туралы заңы қабылданды. Енді тәуелсіз жас мемлекеттің халықаралық аренада
бет-бейнесін қалыптастыруға бар күшін салған Қазақстан Президенті Н.Ә.
Назарбаев.
Рефераттың мақсаты: Н.Ә. Назарбаевтың саяси бейнесімен таныстыру.
Рефераттың міндеті:
• Н.Ә.Назарбаевтың өмірбаянымен танысу;
• Н.Ә.Назарбаевтың саяси бейнесін суреттеу.
Негізгі бөлім
І тарау. Н.Ә. Назарбаевтың өмірбаяны
1940 ж. шілденің 6 Алматы облысы Қаскелең ауданы Шамалған ауылында дүниеге
келген. 1967 ж. Қарағанды металлургия комбинаты жанындағы жоғары техникалық
оқу орнын бiтiрдi. Экономика ғылымдарының докторы.
Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының, Халықаралық инженерлік
академияның, Ресей Федерациясы әлеуметтік ғылымдар академиясының академигі.
Әл-Фараби атындағы Қазақ мемлекеттік ұлттық университетінің құрметті
профессоры. Беларус ғылым академиясының құрметті мүшесі. М.В. Ломоносов
атындағы Мәскеу мемлекеттік университетінің құрметті профессоры.
1960—69 жж. — Қарағанды металлургия зауытында жұмыс істеді.
1969—73 жж. — Қарағанды облысы Теміртау қаласындағы партия-комсомол
жұмыстарында жауапты қызметтер атқарды.
1973—77 жж. — Қарметкомбинаттың партком хатшысы.
1977—79 жж. — Қарағанды облыстық партия комитетiнiң хатшысы, 2-ші хатшысы.
1979—84 жж. — Қазақстан КП Орталық Комитетінің хатшысы.
1984—89 жж. — Қазақ КСР Министрлер Кеңесiнiң төрағасы.
1989—91 жж. — Қазақстан КП ОК бiрiншi хатшысы,
1990 ж. ақпан—сәуір аралығында Қазақ КСР Жоғары Кеңесiнiң төрағасы болды.
1990 ж. сәуірінен — Қазақ КСР президенті.
1991 ж. желтоқсанның 1-інде тұңғыш рет Қазақстан Республикасы Президентінің
жалпыхалықтық сайлауы өтті. Сайлау нәтижесінде Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев
басым дауыспен (98,7 %) жеңіске жетті.
1995 ж. сәуірдің 29-ында жалпыхалықтық референдум нәтижесінде Қазақстан
Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың өкілеттігі 2000 ж. дейін
ұзартылды.
1999 ж. қаңтардың 10-ында өткен жалпыхалықтық сайлаудың нәтижесiнде Н.
Назарбаев 79,78 % дауыс алып, Қазақстан Республикасы Президенті болып қайта
сайланды.
2005 ж. желтоқсанның 4-інде сайлаушылардың 91,5 % дауысын алып, Қазақстан
Республикасының Президенті болып қайта сайланды.
Басқа лауазымдары мен мансаптары
Н.Ә. Назарбаев, 1993 Қазақстан пошта маркасы, (Michel № 28)
Қазақстан халқы Ассамблеясының төрағасы.
Қазақстанның Қарулы Күштерінің Жоғары Бас Қолбасшысы.
Дүниежүзілік қазақтар қауымдастығының төрағасы.
Нұр Отан Халықтық-демократиялық партиясының төрағасы.
Отбасылық жағдайы
Жұбайы — Сара Алпысқызы — Халықаралық Бөбек балалар қайырымдылық қорын
басқарады.
Президенттің үш қызы бар:
Дариға — саясат ғылымдарының докторы;
Динара — Н.Ә. Назарбаев атындағы білімді қолдау қорын басқарады;
Әлия — бизнеспен айналысады, Элитстрой құрылыс компаниясын басқарады.
ІІ тарау. Н.Назарбаевтың саяси бейнесі.
Тәуелсіздік алғалы өткен он жылдан астам уақыт аясында саяси реформа
аяқталып бітті деуге болмайды, бұл үрдіс әлі де жүріп жатыр, мемлекеттің
саяси жүйесі әлі де шыңдалу үстінде десек қателеспейміз. Бұл жолда
Қазақстан Республикасының Президенттік институты қалыптасып үлгерді,
тегеурінді Президенттік басқару нысанындағы мемлекеттің тұлғасы айқындалды.
Тұңғыш Президент Н.Ә. Назарбаев елдің шынай демократиялық Конституциясының
кепілі ретіндегі қызметі саяси және әлеуметтік ахуалдың жақсаруына
мүмкіндіктер туғызуда. Ендігі кезекте Н.Ә.Назарбаевтың өмір жолы мен
қызметіне толығырақ тоқталып өтейік.
Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев Днепродзержинск техникалық училищесін
(1960), Қарағанды металлургия комбинатына қарасты жоғары техникалық оқу
орнын (1907), Кеңес Одағы коммунистік партиясы орталық комитетіне қарасты
Жоғарғы партия мектебін (1976) бітірген экономика ғылымының докторы,
академик. Еңбек жолын 1960 жылы Теміртау қаласындағы Қарағанды металлургия
комбинатында қатардағы жұмысшы болып бастап, домна пешінің аға
газдаушылығына дейінгі жолдан өтті. 1969 жылдан бастап комсомол және партия
жұмысына ауысты. 1969 жылы Теміртау қаласының партия комитетіндегі
өнеркәсіп-көлік бөлімінің меңгерушілігіне тағайындалды. Теміртау қалалық
комсомол комитетінің бірінші хатшысы (1969-1973), Қазақстан Коммунистік
партиясы Теміртау қалалық комитетінің екінші хатшысы (1971-1973) Қарағанды
металлургия комбинаты партия комитетінің хатшысы (1973-1977), Қазақстан
Компартиясы Қарағанды облыстық комитетінің хатшысы, екінші хатшысы (1977-
1979) болып қызмет атқарды.
Жоғары мемлекеттік және партия қызметтерді 1979 жылы Қазақстан
Компартиясы Орталық Комитетінің хатшысы болып сайланған кезден атқара
бастады. Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасы Жоғарғы Кеңесінің төрағасы
(1990жылы, ақпан-сәуір) болып қызмет атқарды. Қазақ Кеңестік Социалистік
Республикасының Жоғарғы Кеңесі 1990 жылдың 24 сәуірінде Н.Ә.Назарбаевты
Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасының ең алғашқы Президенті етіп
сайлады.
Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасы Президенті ретіндегі қызметінің
заңға сәйкес екенін 1991 жылы 1 желтоқсанда өткен ең алғашқы бүкілхалықтық
сайлау одан әрі орнықтыра түсті.
Қазақ Кеңестік Социалистік Республика атауының Қазақстан Республикасы
болып өзгеруіне байланысты Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің
қаулысына сәйкес Н.Ә.Назарбаев 1991 жылы 10 желтоқсанда ҚР Президенті
лауазымымен қызметке кірісті.
Н.Ә.Назарбаев ҚР Қарулы күштерінің Жоғарғы Басқолбасшысы, Қазақстан
халықтары Ассамблеясынгың Төрағасы, Қазақтардың Дүниежүзі қауымдастығының
Төрағасы.
КСРО Жоғарғы Кеңесі X-XІ шақырылымның депутаты, КСРО халық депутаты
(1989-1992), Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесі X-XІ шақырылымның
депутаты.
Қазақстанның, Ресейдің, Өзбекстанның және басқа да бірқатар шетелдің
жоғары ордендері мен медальдарымен марапатталған. Атап айтсақ, 1998 жылы 11
қазанда көрші жатқан Ресей Президентінің жарлығымен Ресей – Ресей болғалы
ең жоғары наградасы Нұрсұлтан Әбішұлына бұйырды. Петр І өзі 1698 жылғы 12
желтоқсанда Ресейдің ұлылығы мен даңқына үлес қосқан кісілер үшін әулие
апостол Андрей Первозванныйдың Орденін тағайындаған еді. Уағында бұл
награданы Напалеон, Талейрон иеленген. Сегіз үшкіл бұрышты күміс жұлдыз
ішінде екі басты самұрықтың бедері басылған орден өзгеше жарқырайды.
Бұрын-соңды мұсылман елдерінің бірде-бір басшысына бұйырмаған, католик
шіркеуінің Рим папасының ең жоғары марапаты келіп жетті. Папаның өз қолымен
жазылған хаттаржалғаз ауыз сөз “Ризамын” жалпақ дүниеге жайылды. Ризалық
сөз жер мен жерді жақындатқан, ел мен елді елдестірген үлкен жүрек иелеріне
айтылған. Табанды, қажырлы кісілерге арналған. Ал Ұлыбритания королевасы
Елизавета ІІ көзіне жас алып тұрып корольдіктің ең жоғарғы марапатын
Н.Әбішұлының кеудесіне қадаған кезде айтқан: “Бұл марапат арғы-бергі
заманда ел мен елді жақындастырған ұлы мейірім иелеріне берілген.
Жүрегіңіздегі жылы мейірім жоғалмасын!” – деген сөздер дүниежүзі
басылымдарын түгел шарлады1.
Жүз жылға татитын он жыл ішінде Президент ауырсынбай иық төседі. Саяси
элита – билік жолында қарбаласты, руханияттық элита – елдік жолында
жағаласты, экономикалық элита – байлық жолында жанталасты: ақырында ортақ
қазанның буы шығып, көбігі алынып, сабасына түскен шақ жетті. 1995 жылғы
референдум арқылы өткен президент сайлауынан кейін экономикалық реформа
қалыпты арнаға түсті. Өндірістің, кәсіпорынның банкротқа ұшырауы, алып ошақ
зауыттарға шетел инвестициясы арқылы жан біте бастауы, жерге иелік,
зейнетақы реформасы, бағаны ырықтандыру, бірлескен кәсіпорын ашу, шағын
бизнесті дамыту, капиталға кешірім жасау, шетелдік инвестиция тарту, міне,
елдегі үш жылдық ауылды жандандыруға арнау, айналып келіп нарыққа бет
бұрған қоғам ахуалының түзеле бастағанын Президент басшылығының дұрыс бағыт
алғандығының кепілі.
Нұрсұлтан Әбішұлы дүниенің бас мінбері – БҰҰ-ның алқасы алдынан екі
мәрте көтерілді. Алғашқысы – 1992 жылдың наурыз айында Қазақстан деген ел
бар екенін мәлімдеп, Нью-Йорк алаңына алып бүркіт қанат жайған көк байрағын
қадады. Екінші рет сол жылдың қазан айында тағы көтерілді. 3 млрд- тан
астам адам мекендейтін Азия құрлығында өзара ықпалдастық және сенім
шаралары жөніндегі кеңес шақырутуралы ұсыныс тастады. Арада он жыл өте сол
сөз іске айналды. Маусымның 3-5-і күндері дүние жүзі Алматыға құлақ түрді.
Бір-біріне тісін қайрап жүрген Үндістан мен Пәкістан басшылары біршама
мәмлеге келді. Соғыс орны ушығып тұрған Израиль мен Палестина әлі де ақылға
келіп, тоқтамға табан тіреуге болатынына көздері жетті. Ең ғанибеті, Алматы
актісіне қол қойған ел басшылары сенім деген киелі сөзге ден қойды, өзара
ықпалдасып өмір сүруге болатыны ойласты. Бірігейік, түсінісейік деген
нысана Президентті дегеніне жеткізді. Мерейін
1- Атабаев Қ.М. Тарихқа бойлау деректанудан басталады Қазақ
әдебиеті, 18 сәуір, 2003, 10-11-б
өсірді, өзгелер алдында бәсін, абыройын арттырды.
Н.Ә.Назарбаевтың еңбек жолын шолып өткенде сіңірген еңбегінің аз емес
екендігіне көз жеткіздік. Дегенменде, ендігі жерде еңбек жолын өмір жолымен
байланыстыра отырып, кеңірек тоқталып көрейік.
Сонымен, Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев 1940 жылы табиғаты тамаша Алматы
облысының Қарасай ауданына қарасты Шамалған ауылында дүниеге келген. Ата-
бабасы да осы Шамалған ауылында өмір сүрген. Әкесінің басты шаруасы мал
бағу болатын. Үйдегі ең үлкені болғандықтан жастайынан үй шаруашылығы
бойынша әкесі мен анасына көмек көрсетеді. Соғыстан кейінгі жылдарда
болашаққа деген өз талпынысы едәуір тежей түсуге, өз мүмкіндіктеріннеғұрлым
шектеп бағалауына еріксіз итермеледі. Дегенмен оқып, білім алуға құштарлығы
қаншалықты зор болғанымен де, бәрібір үй ішін әутеуір бір қолғабыс етсем
деген сезім жеңе берді. Әке-шешесі көніп-қоныс жүретін: жазда таңға кетіп,
кейін күзге қарай етекке түсіп, қыстауға бірақ оралатын. Сол себепші 4-ші
класқа дейін Нұрсұлтан әкесінің інісінің үйінде жатып оқуына тура келеді.
Кітапханада қолына түскен кітаптарды алып оқи берді. Оларға негізінен
Пушкиннің, Лермонтовтың, Лев Толстойдың, Горькийдің, өзіміздің қазақ
классиктері – Мүсіреповтың, Мұстафиннің, Әуезовтың, Мұқановтың көптеген
туындыларын оқып шығуының сәті түседі 33. Жастығында геолог болсам деп
аомандаған. Оны қазір Нұрсұлтан газеттің әсерінен болар деп түсінеді. Ол
“Лениншіл жас”, “Ленинская ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz