Иленген тері бұйымдарының ассортименттері

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

Инженерлік технологиялық факультеті

«Тамақ өндірісі және жеңілөнеркәсіп бұйымдарының технологиясы» кафедрасы

Тақырыбы:
Иленген тері
бұйымдарының
ассортименттері.

Орындаған:Жасланов А.
Топ: ТК-421
Тексерген: Бауыржанова А. З.
Семей, 2015 жыл
ЖОСПАР

1. Теріні алғашқы өңдеу.
Артық жерлерін кесу.
2. Жуу.
3. Шелдеу. Жібіту. Илеу
4. Контурлау.
5. Қорытынды
6. Пайдаланған әдебиеттер
ТЕРІНІ АЛҒАШҚЫ ӨҢДЕУ. АРТЫҚ ЖЕРЛЕРІН
КЕСУ. Жаңа тepiнi - жас
тepi деп атайды. Жас
теріні 1-2 сағат
ішінде өңдеуге
кipice алмасаңыз,
оны мiндeттi түрде
консервілеу керек.
Әйтпесе, жас
терілерде шіріткiш
бактериялар көбейіп
кетеді.
Ең алдымен терінің пайдалануға
болмайтын бөліктерді алып,
реттеген жөн. Олар салмағын
жоғарылатып келсе, өңдеу
үрдістерін қиындатады. Оларға:
май, ет, қан, кip, ерін, құлақ,
мүйіз, лай, тұяқтар жатады. Кір
мен майды қолмен, тупикпен
тазартады.
ЖУУ
Реттеуден кейін енді бip гигиеналық операция - тepiні
жуу. Жуу - микроптарды екі есе төмендетеді, еритін
ақуыздар да жуылып, консервілеуді жеңілдетеді. Теріні
шелек, шлангалы тазартқыштармен жуады. Tepiнi кір
мен қан толықтай кеткенше жуған дұрыс. Бip теріні
қылшық жағынан жуу ұзақтығы 2 минуттай, ал шел
жағынан 4 минуттай жуу керек. Осыдан кейін
тазартқыштың тегіс жағынан 30-40 минуттан соң суы
сорғу үшін іліп қояды. Нәтижесінде жуған терінің
ылғалы, жас тepi ылғалымен бірдей болады.
ШЕЛДЕУ
Терінің тканінде сұрыптауға және жүн
жабынына кері әсерін тигізетін майдың
артық мөлшері болады. Май жүн
жабынын ластап сарғайтады. Сонымен
қатар сақтау кезінде тотығып, қызып тері
тканін әлсіретеді. Майдың артық
мөлшері терінің кебуіне де кері әсерін
тигізіп, бактериялардың дамуына
қолайлы жағдай жасауы мүмкін.
Сондықтан да тері астындағы майдан
арылу үшін теріні шелдейді. Шлдеу
негізінен механикалық тәсілімен, өтпес
пышақтарымен немесе сол сияқты активті
туғыш заттармен өңдеу жолымен
жүргізеді.
КОНТУРЛАУ
Консервілеуге дейін
мамандар тepінi жөндеу
қажеттілігін ескертеді.
Жөндеу – қатпарлар мен
әжімдерді тартып, тepiнi
анықталған пішінге
әкелу. Бұны арнайы щит
пен рамкаларда өтізеді.
Жөндегіштерді шайыры
жоқ ағаштардан
алынған құрғақ
таяқшалардан жасайды.
Ағаш өте құрғатылған
болуы керек, әйтпесе тepi
жөндеген соң кішірейіп
кетеді. Tepiлерді (барлық
түрін) жөндегенде
жөндегіштің сырты мен
жонарқа бөлігін жөндегіштің
бip жағына бауыр тepiciн
бipкeлкi қылып жапсырады.
Tepiнi щит пен рамкаға
кішкене шегелермен қағады.
Жөндеуге тepiні жуғаннан
кейін әбден құрғаған соң
бipaқ кіріседі.
ЖІБІТУ
Жібіту мех өндірісінің алғашқы процессі. Оның
мақсаты шикізатты суландыру дәрежесі бойынша және
микроқұрылымы жағынан мал денесінен жаңа
сыпырылған күйге мейлінше жақындату үшін сумен
(көбінесе электролиттер қосумен) жібіту. Жібіту
кезінде шикізаттан консервілеу заттары, кір, қан, ерігіш
белоктар (альбуминдер мен глобулиндер) суға шығады,
ал тері белоктары (коллаген, эластин, ретикулин) сумен
өзара әрекетке түскен кезде гидротация және ісілу
процесстері жүреді. Шикізаттың сулануы одан кейін
жүргізілетін механикалық операциялар мен
процесстерге өте қажет. Жібітуде қышқыл немесе сілті
ерітінділер қолдану процессті және
белоктардың ісінуін жеделдетеді.
ЖІБІТУ
Жібіту мех өндірісінің алғашқы процессі. Оның
мақсаты шикізатты суландыру дәрежесі бойынша және
микроқұрылымы жағынан мал денесінен жаңа
сыпырылған күйге мейлінше жақындату үшін сумен
(көбінесе электролиттер қосумен) жібіту. Жібіту
кезінде шикізаттан консервілеу заттары, кір, қан, ерігіш
белоктар (альбуминдер мен глобулиндер) суға шығады,
ал тері белоктары (коллаген, эластин, ретикулин) сумен
өзара әрекетке түскен кезде гидротация және ісілу
процесстері жүреді. Шикізаттың сулануы одан кейін
жүргізілетін механикалық операциялар мен
процесстерге өте қажет. Жібітуде қышқыл немесе сілті
ерітінділер қолдану процессті және
белоктардың ісінуін жеделдетеді.
ИЛЕУ ПРОЦЕС
Мехты дайындау процесі – пикелдеу мен
ашытқымен өңдеуге белокты құрылым
босаңсиды. Талшықтар неғұрлым көп
жіктеліп босаңсыған болса, илегіш заттар
соғұрлым шапшаң енеді. Пикелдеуге
қарағанда ашытқымен өңдеуге
босаңсытудың көбірек болатыны белгілі,
сондықтан бұл терілер тез, біркелкі иленеді
және илегіш аз кетеді.
Концентрация жоғарлағанда илеу процесі
тез өтеді, дегенмен мехтың иімділік
қасиеттері төмендейді. Негізділігі
жоғарлағанда да байланысы күшейгенімен
өте жоғары негзділікті илегіш
құрылымның ішкі қабаттарына енбей беткі
қабаттарында байланысып өнімнің
қаттылығына әкеліп соғады.
Илеу температурасы жоғарлығанда
процесс шапшаңдап байланысу артады.
Дегенмен илеу температурасын 450С
арттырмаған жөн. Илеу ұзақтығы
илегіштерді тиімді пайдалануға мүмкіндік
береді. Илеу уақытын 6-12 сағат аралығы
жеткілікті деп есептеледі, одан ары созу
мехтің жұмсақтығына кері әсерін тигізеді.
І М
Ө Н
ЫН
АЙ
Д
Қортынды
Қазақ халқы ежелден ат үстінде өскен халық
болғандықтан жан-жануарларға ерекше
ықыласпен қарады десекте болады. Өйткені,
ертеден-ақ кез-келген малдың терісін
пайдасына жаратып, киім-кешек, ыдыс-аяқ,
тұрмысқа қажетті бұйымдарды жасауды білген.
Терінің қандай төзімді шикізат екенін бүгінгі
күнге дейін қалыптастырған. Сондықтан әр
жануардың терісін пайдаға жаратпас бұрын
оның құрылысын білу аса қажетті
құндылық болып саналады.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:

1. «Былғары және мех
технологиясы» Б.Қ.
Әсенова, Г.Н. Нұрымхан,
А.Н.Нұрғазезова. Семей
2008.

2. «Былғары және үлбір
бұйымдарының
технологиясы»
С.Е.Мунасипов. Тараз
2006. 14-25 бет.

3. Google.ru

Ұқсас жұмыстар

Былғары және тері өндірісінің шикізаты

Теріні қалай өңдеу керек

Терінің құрылысы

Былғары шикізатының тағайындалуы

Былғарыны әрлеудің механикалық операциялары

Ересек адамдардың киімдерінің түрлері

БЫЛҒАРЫ ЖӘНЕ ҮЛБІРДІҢ НЕГІЗГІ ТҮРЛЕРІНІҢ ҚЫСҚАША СИПАТТАМАСЫ ЖӘНЕ ЖІКТЕЛУІ

Теріні өңдеу

Қолөнер мен кәсіптер

Бидай ұнынан дайындалған нан

Пәндер