Ерекше қорылатын табиғи территориялар – қоршаған ортаны қорғау шараларының бір түрі

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ
МИНИСТРЛІГІ
Семей қаласындағы Шакарім атындағы
мемлекеттік Университеті

Тақырыбы:
С ӨЖ
Экологиялық білім берудегі этикалық және эстетикалық
проблемалар.
Ерекше қорылатын табиғи территориялар – қоршаған ортаны
қорғау шараларының бір түрі.
Табиғатты ұтымды пайдалану мен қоршаған ортаны
пайдаланудың ғылыми негіздерін жасау – биосфераны ноосфераға
айналдырудың міндетті сатысы.
Орындаған: Мәмиев А.Қ
Тобы: ВС-403
Тексерген: Мурзалимова А К
Жоспар
Кіріспе
- Экологиялық білім берудегі этикалық және эстетикалық
проблемалар
- Ерекше қорылатын табиғи территориялар қоршаған
ортаны қорғау шараларының бір түрі.
- Табиғатты ұтымды пайдалану мен қоршаған ортаны
пайдаланудың ғылыми негіздерін жасау – биосфераны
ноосфераға айналдырудың міндетті сатысы.
Экологиялық білім берудегі этикалық және
эстетикалық проблемалар.

Қазіргі кезде экологиялық білім беру және тәрбие мәселелері жалпы т әрбие
беру мен білім жүйелері дамуының өзекті бағыттарының бірі. Экологиялы қ
білімсіз қоғамдық экологиялық сана құру мүмкін емес.
Экологиялық білім беру - бұл табиғатты пайдаланудың дайындау, іргелі
негіздері ретінде жалпы экологияның теориясы мен практикасын игеруге
бағытталған оқыту жүйесі. Ол табиғатты қорғаудың теориясы мен
практикасын игеруге бағытталған оқыту жүйесі - табиғатты қор ғау білімімен
тығыз байланысты.
Экологиялық білім - қоршаған ортаны қорғау үшін қажетті білімді,
әдетті, ептілікті, икемдікті қамтиды. Ол кәсіби мамандарды дайындауға
ықпал етіп, кадрларға білім беру, оларды дайындау жүйесінің ажырамас б өлігі
болып табылады. Заңдар бойынша экологиялық тәрбие мен білім беруді ң
бәріне ортақ, кешендік және үздіксіз болуы қарастырылған.
Экологиялық тәрбие мен білім берудің кешендік ұстанымы бойынша,
әртүрлі екі процестің ғылыми негізделген әдістемелік талаптарды ескере
отырып адамдардың санасына бірлесіп кешенді әсер етуі.
Үздіксізұстанымы, азаматтардың, мамандардың, басшылардың кәсіби
жұмысы барысында қоршаған ортаға, адамдар денсаулығына жағымсыз
әсер етуіне байланысты экологиялық тәрбие және білім беру ж үйесі
бойынша өздерінің біліктілігін көтерудің құқығы мен міндеттерін
білдіреді.
Сонымен, экологиялық тәрбие мен білім берудің негізгі мақсаты -
қоғамдық сананыэкологияландыруболып табылады. Экология міндеті -
адамның тіршілік барысында қалыптасатын рухани ортасын сақтау
арқылы орнықты дамуды жүзеге асыру. Ол өз кезегінде өмірдегі
қоғамдық мәселелермен қатар, өзі тіршілік ететін ортаны бас қаруды да
белсенді, көрегендікпен шеше алатын бәсекелестікке қабілетті жеке
тұлғаның дамуына ықпал ету.
Бүгінгі таңда шегіп отырған экологиялық
зардаптар бүкіл адамзат қауымын алаңдатып
отыр. Қазақстандағы Арал, Балқаш
проблемаларын, Семей полигонын және тағы
басқаларды адам қолымен жасалған залалдар
деп түсінуге болады. Көптеген ғалымдардың
пікірі бойынша, табиғаттағы күрделі
өзгерістерді болдырмау үшін экологияның
адам психологиясындағы экологиялық
мәдениетті дамытып, қалыптастырудан
бастау қажет деген ұсыныстарды айтады.
Елімізде жас өспірімдерге үздіксіз экологиялық білім беруді
ұйымдастырудың бүгін күн тәртібіне қойылуы орынды. Оның өзіндік
объективті және субъективті себептері бар. Олар:
туған өлкеміздің табиғаты мен оның табиғи ресурстарының ұзақ жылдар
бойы орынсыз пайдалану нәтижесінде азаюы, ластануы ж әне есепсіз
сарқыла бастауы;
өндіріс пен өнеркәсіп кешендерінің зиянды қалдықтары, ғарыш
айлағының сақталуы, полигондар зардаптары, жердің жарамсыздануы,
адам денсаулығының нашарлауы;
экологиялық білім, тәрбие және мәдениеттің қалыптасуы мен
«тұрмыстық» қажеттілік мақсатындағы «табиғатты пайдалану» сипаты
арасындағы алшақтықтардың ұлғаюы;
Аталған проблемаларды шешу үшін экологиялық білім алу ауадай
қажет. Мектеп, гимназия, колледждер және басқа да о қу мекемелері
үздіксіз экологиялық білім берудің қайнар көзі және ұйымдастырушы
ордасы болуы тиіс.
Ерекше қорылатын табиғи территориялар қоршаған ортаны
қорғау шараларының бір түрі.

Біздің еліміздің табиғат байлықтары орасан зор, олар халы қ қажетін қана ғаттандыру
әрі шаруашылығы дамыту үшін қажеттің бәрін береді. Дегенмен, б ұл байлы қ
қаншалықты мол болғанымен, оны сақтай біліп, дұрыс пайдаланбаса, уа қыт өткен
сайын ол да сарқылады. Сондықтан табиғат байлықтарын қор ғауды ң аса зор ма ңызы
бар. Қазақстанның табиғатты қорғау жөніндегі заңдары. Елімізді ң таби ғат
байлықтарын дұрыс пайдалану мәселесіне зор к өңіл бөліп, 1918 жылдың өзінде-ақ
табиғатты қорғайтын арнаулы комитет ұйымдастырды Ерекше қор ғалатын таби ғи
территориялар (ЕҚТТ) дегеніміз – белгілі бір айма ққа т ән таби ғи кешенді халы қ
игілігіне жарату мақсатымен мемлекет тарапынан қор ғалатын, ғылыми, тарихи, м әдени
және эстетикалық мәні бар табиғат нысандары. Қазіргі өнерк әсіп пен ауыл
шаруашылығы дамыған кезеңде түрлі шаруашылы қ әрекетін болжау үшін таби ғатты
эволюциялық және биологиялық заңдарды білу керек. Бұнда ерекше қор ғалатын
табиғи территориялық ұйымдардың маңызы зор .
Ұлттық паркке экологиялық, тарихи және эстетикалық құндылығы бар
табиғи кешендер мен объектілер жатады. Ұлттық паркте табиғатты қор ғау
мақсаттары экологиялық білім берумен, туризммен және халықтың
демалуымен үйлеседі. Яғни ұлттық парк рекреациялық қажеттіліктерді
қанағаттандыруға бағытталған. Әлемде 2000-дай ұлттық парк бар, ал
Қазақстанда – 8-ғана. Ұлттық паркте экотуристерді жаратылыс ландшафт,
сирек кездесетін өсімдіктер мен жануарлар қызықтырады.

Баянауыл мемлекеттік Іле Алатауы мемлекеттік «Алтынемел» мемлекеттік «Көкшетау» мемлекеттік
ұлттық табиғи паркі ұлттық табиғи паркі ұлттық табиғи паркі ұлттық табиғи паркі

Қарқаралы мемлекеттік «Бурабай» мемлекеттік Катонқарағай мемлекеттік Шарын мемлекеттік
ұлттық табиғи паркі ұлттық табиғи паркі ұлттық табиғи паркі ұлттық табиғи паркі
Қорық – аумағында барлық табиғи кешен толығымен шаруашылыққа пайдаланудан
алынған және өкімет қорғауында болатын жер немесе су ке ңістігі, сондай-а қ типтік,
сирек кездесетін және бірегей табиғи кешендерді бүкіл компоненттер жиынты ғымен
қоса сол қалпында сақтауға арналған, арнайы қорғау режимі бекітілген ерекше
қорғалатын табиғи аумақ. Қорықтың негізгі міндеті–табиғат кешенін (этолонды қ таби ғи
экожүйелерді), осы аумаққа тән организмдердің гендік қорын са қтау ж әне қалпына
келтіру, табиғи құрылыстардың даму заңдылықтарын ғылыми т ұр ғыда ке ңінен
зерттеу. Қорық–қорғалатын аумақ ғана емес, сонымен қатар табиғатты қорғау
жөніндегі мемлекеттік ғылыми мекеме болып табылады. М ұнда жабайы хайуанаттар ға
санақ жүргізу әдістері, оларға әсер ететін факторлар аны қталып, саны сиреп бара
жатқан жануарлар мен қоры азайып кеткен өсімдіктерді ң т үрлерін қалпына келтіру
мәселесі терең зерттеледі. Қорықта табиғи ресурстарды са қтауды ң жолдары
белгіленеді. Қорықтарда ғылыми зерттеу жұмыстары жылдар бойы ж үргізіледі.
Табиғаттың қорғалатын бұл аймағы – ауа райы, топыра ғы, өсімдіктер мен жануарлар
дүниесі арасында бірнеше жылдар бойы қалыптас қан биологиялы қ байланыстарды
сақтайды/3/. Қорықтар–табиғат эталоны. Мұндағы орман-тоғай, жайқалған шабындық,
аң-құс, айдын көлдер мүмкіндігінше сол бұрынғы әсем қалпында са қталуы тиіс.
Біздің елімізде қорықтарды ұйымдастыру ісінің негізі өзіні ң арнасын 1921 жылы
16қыркүйекте В.И.Ленин қол қойған «Ескерткіштерді, бау–ба қшаны ж әне парктерді
қорғау» туралы деректен алды.
Қазақстан Республикасында 10 мемлекеттік қорық бар

Ақсу-Жабағылы мемлекеттiк Алматы мемлекеттiк Наурызым мемлекеттiк
табиғи қорығы табиғи қорығы табиғи қорығы

Барсакелмес мемлекеттiк Қорғалжын мемлекеттiк
табиғи қорығы табиғи қорығы
Марқакөл мемлекеттiк Үстірт мемлекеттiк
Батыс Алтай мемлекеттiк
табиғи қорығы табиғи қорығы табиғи қорығы

Алакөл мемлекеттiк Қаратау мемлекеттiк
табиғи қорығы табиғи қорығы
Табиғи қорықшалар — белгілі бір ерекше
табиғи аумақтардағы барлық табиғат
байлықтарын кешенді корғауға немесе
өсімдіктер мен жануарлардың жеке түрлерін
корғау мақсатында үйымдастырылады.
Сондықтан қорықшалар кешенді, зоологиялық,
ботаникалық, геологиялық және т. б. деп
бөлінеді. Кейде қорықшалар уақытша (он не
жиырма жыл мерзіміне) немесе т ұрақты т үрде
ұйымдастырылады. Қорықшаларда табиғат
корғау жұмыстары онша қатаң түрде
жүргізілмейді және шаруашылық жұмыстардың
жекеленген түрлеріне ғана тыйым салынады.
Табиғатты ұтымды пайдалану мен қоршаған ортаны пайдаланудың
ғылыми негіздерін жасау – биосфераны ноосфераға айналдырудың міндетті
сатысы.
Жер бетіндегі тіршілік иелері атаулылар қорегі ж әне энергияны ң негізгі к өзі
болғандықтан, табиғи және су ресурстарын ұтымды пайдалану кез келген елдер үшін
негізгі мәселелердің бірі болып табылады. Қаза қстанда ш өл, қуа ң (аридті) ж әне сорта ң
жерлердің орасан зор аумағы бар. Мұнда табиғи ресурстар шектеулі, соны ң салдарынан
бұл аумақтарды ұтымды пайдалану республикамыз үшін ерекше к өкейкесті м әселе болып
есептеледі. Сондықтан республика ғалымдарының алдына өсімдіктерді ң жа ңа
іріктемелерін жоғары температура және сортаңды қ сия қты қолайсыз факторлар ға
төзімділігі артқан жануарлар қолтұқымдарын шығаруды тездету міндеті
жүктелуде. Солтүстік Қазақстанның топырақ өнімділігін шұғыл шектеу факторларыны ң
бірі топырақты шаңға айналдырып, жеңіл ұшыратын жел эрозиясы болып табылады.
Мұндай жерді жыртқан кезде топырақтың жыртылатын құнарлы қабатын жел ұшырып
әкетеді. Атап айтқанда академик А. И. Бараев Қаза қстанда топыра қ өңдеуді ң эрозия ға
қарсы топырақ қорғайтын қайырмасыз жырту жүйесін жасап, ке ңінен пайдалануда. Б ұл
жүйеге сәйкес жырту кезінде топырақ қабатын аудармай, арнаулы сыдыра қопсыт қыш
(плоскорез) арқылы өңдеп, тек арамшөптердің 4 - 5 см тере ңдіктегі тамырын қияды,
мұндайда өсімдік (паясы) аңызында кесілген саба қтар тік қалпында қалады. С өйтіп
топырақ құрылымы сақталады да, шаңға айналмайды. Топыра қты осылай өңдеген кезде
ауаға шаң көтерілмейді. Осы технологияның арқасында Қаза қстан жыртылатын жерді
сақтап, Қазақстанның солтүстігінде астықтан жоғары т үсім алу ға қол жеткізді.

Ұқсас жұмыстар

Экологиялық білім берудегі этикалық және эстетикалық проблемалар. Ерекше қорылатын табиғи территориялар – қоршаған ортаны қорғау шараларының бір түрі. Табиғатты ұтымды пайдалану мен қоршаған ортаны пайдаланудың ғылыми негіздерін жасау – биосфераны ноосфераға айналдырудың міндетті сатысы

1.Экологиялық білім берудегі этикалық және эстетикалық проблемалар. 2.Ерекше қорылатын табиғи территориялар – қоршаған ортаны қорғау шараларының бір түрі

Экологиялық білім берудегі этикалық және эстетикалық проблемалар туралы ақпарат

Экологиялық білім берудегі этикалық және эстетикалық проблемалар жайлы ақпарат

Табиғатты ұтымды пайдалану мен қоршаған ортаны пайдаланудың ғылыми негіздерін жасау – биосфераны ноосфераға айналдырудың міндетті сатысы

Экологиялық этика табиғаттың эстетикасы спетті

Экологиялық білім берудегі этикалық және эстетикалық мәселелер

Экологиялық білім берудегі этикалық және эстетикалық проблемалар - 2 нұсқа

Мемлекеттік корықтың аймақтар

Қоршаған орта жағдайын бақылау және жағдайын бақылау және экологиялық мониторинг кологиялық мониторинг

Пәндер