Ақша-несие саясаты туралы

Презентация қосу

Орындаған: Маликрамова А.Р
Тобы: ПХ-415
Тексерген: Габдуллина Л.Б.

Семей 2015 ж
Ақша-несие саясаты
Қазақстан Ұлттық Банкі мемлекеттік ақша-
несие саясатын анықтайтын және жүзеге асыратын орган болып
табылады.
ҚҰБ ақша-несие саясатының басты мақсаты: ұлттық валютаның
тұрақтылығын, яғни оның төлем қабілеттілігі мен басқа
шетел валюталарына қатысты түрактылығын қамтамасыз етуді
көздейді.
Ақша-несие саясяты—бұл айналыстағы ақша массасын,
несие көлемін сыйақы мөлшерлемесін өзгертуге жалпы банк
жүйесінің қызметін реттеуге бағытталған шаралар жиынтығы .
Шаруашылық конъюктурасынын, жағдайына байланысты ақша- несие
саясатының екі түрі болады:
Рестрикциялық ақша-несие саясаты;
Экспанцондық ақша-несие саясаты.
Рестрикциялық ақша-несие саясаты — екінші деңгейлі банктердің
несиелік операциялар көлемін шектеуге және қатаң шарт белгілеуге,
сондай-ақ сыйақы мөлшерлемесінің деңгейін арттыруға
бағытталатын шаралар жиынтығы.
Экспанциондық ақша-несие саясаты — несие беру көлемін кеңейтумен,
айналыстағы ақша-массасының өсуіне бақылаудың әлсіздігімен және
сыйақы мөлшерлемесінің төмендеуімен байланысты шаралар.
Қазақстан Ұлттық Банкі мемлекеттің ақша-несие саясатын жүргізуші болып табылады.
Нақтырақ айтсақ ақша-несие саясатыныңбағдарламасын және қайта қаржыландыру
мөлшерлемесін ҚҰБ Басқармасы анықтайды, ал Директорлар кеңесі оны ж үргізеді ж әне өзге
ресми мөлшерлемелерді белгілейді. Сонымен қатар АНС-ның жүзеге асырылуына ҚҰБ-ні ң
ақша-несие саясаты жөніндегі Техникалық комитеті тікелей жауап береді. Техникалық
комитет әр апта сайын АНС-на байланысты мәжіліс өткізеді және ұсыныстар жасайды.
Оның құрамы 13 мүшеден: басшы, екі орынбасары, төрт департамент директорлары, төрт
басқарма бастықтары, Төрағаның кеңесшісі және Қаржылық қадағалау агенттігінен бір өкіл
кіреді.

АНС-ның мақсаты — инфляцияны төмендету және теңгені тұрақтылығын қамтамасыз
ету. 2004 бастап, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қолданып отырған ақша-несие
саясатының құралдары екі топқа бөлінеді.
Тікелей құралдар (несие бағасы мен немесе сомасына тікелей бақылауға арналған):
несиенің бағасын (Р — сыйақы мөлшерлемесін) не санын (Q) белгілеу немесе шектеу;
коммерциялық банктердің балансына қатысты несиелік лимиттер белгілеу.
Жанама құралдар (нарыққа ықпал ету арқылы ақшаға деген сұраныс пен ұсынысқа ықпал
етуге арналаған):
нарықтағы операциялар;
міндетташық і резервтік талаптар;
несиелеуге және вексельдерді қайта есепке алуға байланысты операциялар.
Ақша-несие саясаты:
—         қайта қаржыландырудың ресми ставкасын;
—         ақша-несие саясатының негізгі операциялары бойынша сыйақы
ставкаларының деңгейлерін;
—         ең төменгі резервтік талаптардың нормативтерін;
—         ерекше жағдайларда, операциялардың жекелеген түрлерінің
деңгейі мен көлеміне тікелей сандық шектеулерді белгілеу жолымен
жүзеге асырылады.
Ақша-несие саясатын іске асыру мақсатында Қазақстан Ұлтты қ
Банкі мынадай операция түрлерін жүзеге асырады:
1) қарыздар беру;
2) депозиттер қабылдау;
3) валюталықинтервенциялар;
4) Қазақстан Ұлттық Банкінің қысқа мерзімді ноталарын шығару;
5) Мемлекеттік және басқа да бағалы кағаздарды сатып алу және сату, оны ң
ішінде кері сатып алу құқығымен;
6) коммерциялык вексельдерді қайта есепке алу;
7) Қазақстан Ұлттық Банкі Басқармасынын шешімі бойынша басқа да
операциялар.
Қазақстан Ұлттық Банкі ақша-несие саясатының қабылданған
бағдарларына сәйкес банктердін карыз алуының жалпы көлемін реттейді.
БЮДЖЕТ-САЛЫҚ (ФИСКАЛДЫҚ) САЯСАТЫ –
бұл макроэкономикалық саясаттың негізгі бір
құралы ретінде макроэкономикалық
тұрақсыздық пен макроэкономикалық
проблемаларды реттеу үшін мемлекеттің
шығындар мен салық салу механизмдерін
өзгерту арқылы экономиканың іскерлік
белсенділік деңгейіне саналы түрде әсер ету
шаралары.
Бюджет-салық саясатының мынадай бірнеше
мақсаттары бар:
Экономикалық циклдің ауытқуларын
қалпына келтіріп отыру;
Тұрақты экономикалық өсуді қамтамасыз
ету;
Инфляцияның қалыпты жағдайында
жұмысбастылықтың жоғары деңгейіне қол
жеткізу.
БЮДЖЕТ-САЛЫҚ
САЯСАТЫН ЖҮРГІЗУ
БОЙЫНША

Дискрециялық Дискрециялық емес
бюджет-салық саясаты. бюджет-салық саясаты.
ҚР ӘЛЕУМЕТТІК САЯСАТЫ
ӘЛЕУМЕТТІК САЯСАТ- адамдар өмірімен
байланысты, халықтың, оның негізгі жіктерінің, топтары
мен санаттарының тұрмыс жағдайына ықпал етумен
байланысты жалпы мемлекеттік саясат бөлігі.
Қамтитын аумағы:
табысты реттеу;
жұмыспен қамту;
әлеуметтік қамсыздандыру саясаты;
білім беру;
денсаулык сақтау аяларындағы саясат;
тұрғын үй саясаты, т. б.
Әлеуметтік саясат адамға, оның халықаралық және
ұлттық заңнамада көзделген құқықтарын қорғауға
бағдарланған.
Әлеуметтік саясаттың мақсаты — кез
келген коғамның жоғары құндылығы ретіндегі адамды
қолдау және дамыту. Әлеуметтік саясат үлгісінің нақты
іске асырылуы саяси құрылысқа, экономилық даму
деңгейіне, меншік қатынастарына, басқару құрылымына,
мәдениетке, тарих пен дәстүрлердің ерекшеліктеріне
байланысты. Әлеуметтік саясат өндірістік қоғамдық
өнімді бөлуге негізделеді.
ӘЛЕУМЕТТІК САЯСАТ ТӨРТ БӨЛІКТЕН ТҰРАДЫ:
Қоғам мүшелерінің әртүрлі қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін
әлеуметтік сфера ұйымдарына құқықтық, ұйымдастырушылық,
қаржылық жағдай жасау.
Өмір сүру деңгейін қажетті деңгейде сақтап қалу үшін азаматтарға өз
еркімен табыс табуына құқықтық, ұйымдастырушылық, өндірістік
алғышарттар жасау.
Мемлекеттің немесе муниципалды басқару органдары қолындағы
және/немесе меншігіндегі әлеуметтік инфрақұрылымды дамыту жолымен
халықтың қажеттіліктерін қанағаттандыруға жағдай жасау
Мемлекеттің немесе муниципалды басқару органдары қолындағы
және/немесе меншігіндегі әлеуметтік сфераның өндірістік
кәсіпорындары мен мекемелеріндегі өндірісті ұйымдастыру, б өлек
тауарлар мен қызметтерді бөлу және тұтыну.
Үкіметтік деңгейде әлеуметтік саясат мақсаты: қазіргі
таңда Қазақстан Республикасында тұрып жатқан
азаматтардың өмірін тұрақтандыру, халықтардың
кедейленуіне жол бермеу. Бұл мақсаттарды жүзеге асыру
үшін экономикалық және құқықтық жағдайлар жасау
керек. Яғни қоғамның, халықтардың жоғарғы деңгейде
өмір сүруі үшін қоғамдағы жұмыс істеуге қабілетті
азаматтар мен жұмысқа қабілетсіз азаматтар арасындағы
байланысты ұстап тұру, жеке, адрестік әлеуметтік көмекті
жоғарылату, кедейлікті жою, медициналық жағынан
көмектесу, білім және мәдениетті көтеру, тұрғын үй
мәселесін шешу, жұмыссыздықты қысқарту және еріксіз
көшіп келген мигранттарға көмектесу секілді мәселелерге
көңіл бөлу.
Қазіргі таңда Қазақстан республикасының үкіметі басым
бағытты-әлеуметтік саясатқа бұруда.
Олардың қатарына: халықтың табыс деңгейінің
төмендеуіне жол бермеу, жұмысшылардың экономикалық
қызығушылығын арттыру, әлеуметтік саланы реформалау
жатады.
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:
1. Шеденов Ө.Қ. Экономикалық ілімдер тарихы: оқулық. -
Ақтөбе: А - Полиграфия, 2006.

2. http://economy.gov.kz/
3. Я. Әубәкіров, К. Нәрібаев, М. Есқалиев, Е. Жатқанбаев, т.б.
Экономикалық теория негіздері. Оқулық. – Алматы, «Санат»,
1998

Ұқсас жұмыстар

Мемлекеттің ақша, несие саясаты

ҚР-ның ақша-несие саясаты

ЭКОНОМИКАНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУІ

Экономикалық мемлекеттік зерттеу

ҚР ҰБ-ның ақша-несие саясаты

Коммерциялық банк

Пәндер