Өндіріс шығындары туралы

Орындаған: Базарбаева А. Б. (ЭН-301)

Тексерген: Алимжанова А. М.

Шығындар деп қандай да бір өндіріс көлемін өндіруге жұмсалған өндіріс факторларының ақшалай құнын алуға болады. Өндіріс шығындары - бұл өнімді өндіруге кететін шығындар.

Өндіріс шығындары бөлінеді:

Айқын шығындар (бухгалтерлік немесе сыртқы) - бұл сырттан алынған ресурстар үшін төленетін ақшалай төлемдер. Бұған кіретіндер: жалдамалы жұмысшыларға төленетін еңбекақы, шикізаттар мен материалдарды төлеу, көліктік, қаржылық және заң қызметтері үшін төлемдер.

Айқын емес шығындар шамасы берілген ресурстарды балама нұсқада тиімдірек қолданғанда олардың әкелетін түсімімен анықталады. Бұған жататындар: кәсіпкердің меншігіндегі капиталға түсетін пайыз, жалгерлік төлемдер, кәсіпкердің өзінің менеджерлік жұмысының төлемақысы.

Айқын емес шығындардың айқын шығындардан өзгешелігі - бұл шығындар төленбейді және бухгалтерлік есеп беруде көрсетілмейді.

Сэк. = Сбухг. + Сайқын емес.

Өндіріс шығындары жіктеледі

Қалыпты бухгалтерлік пайда - ішкі шығын элементі болып табылады. Ол кәсіпкердің кәсіпкерлік қабілеттілігін қолдауға қажет минималды төлем.

Тұрақты шығындар (FC) - өндіріс көлеміне тәуелсіз өнім өндірмесі де болады. Оған несие үшін төленетін процент, арендалық төлем, күзет шығындары т. б. жатады.

Ауыспалы шығындар (VC) - өндіріс көлеміне тәуелді негізінен шикізаттарға жұмсалатын шығындар.

Жалпы шығындар (TC) - фирманың өнімді өндіруге және оны сатуға жұмсайтын барлық шығындарының жиынтығы.

Оның формуласы:

Мұндағы: FC - тұрақты шығындар, VC - ауыспа- лы шығындар.

TC = FC + VC

Өндірушілер көбінесе орташа шығындар (АС - өнімнің 1 бірлігіне шаққандағы шығындар) шамасына көп көңіл бөледі. Оның үш түрі болады:

Фирма ұзақ мерзімді кезеңде өзінің барлық ресурстарын өзгерте алады, олай болса өндіріс факторларының барлығы да өзгермелі болып табылады. Әрбір фирманың мақсаты - орташа шығындарды (АТС) азайта отырып, өнім шығару көлемін (Q) арттыру болып табылады.