КЭШ жады

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ
МИНИСТРЛІГІ
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

СЕМЕЙ 2015
Электронды есептеуіш машинаның есте
сақтау құрылғысы дегеніміз- дербес
компьютердегі мәліметтерді сақтап тұратын
есте сақтау құрылғыларының жиынтығы.
Есте сақтау құрылғыларының ең басты назар
аударатын ерекшеліктері ол көлем, яғни
ақпараттың мөлшері қанша көлемді алып тұр,
және жылдамдық, яғни ақпараттың орындалу
жылдамдығы. Компьютер құрамындағы
жадының бірнеше саласы бар. Ішкі жадыға
регистрлік жады, жедел жад, кэш жады,
оперативті жады, тұрақты жады жатады.
КЭШ (ағылш. cach[a] немесе асқын жедел
жад – аса үлкен емес көлемдi өте жылдам есте
сақтау құрылғысы (СҚ), ол ақпараттың
процессормен және одан жылдамдығы төмен
жедел жадпен өңделуi жылдамдығының
арасындағы айырмашылықтың орнын толтыру
үшiн микропроцессор мен жедел жад арасындағы
мәлiметтер айырбасы кезiнде қолданылады.
Процессордың жұмыс жылдамдығы оның барлық
бөлімшелерінің жұмыс жасау жылдамдығымен анықталады. Бұл
бөлімшелердің жұмыс жылдамдығы оның аппараттық
мүмкіндіктерімен, қабілеттеріне байланысты. Осы жағдайларды
ескере отырып, процессорды өндірушілер аппараттық
блоктардың жұмысын жылдамдату мақсатында кэш-жадын
ойлап шығарды.
Кэш-жады компьютердің жедел жадысынан
айырмашылығы - жұмыс жылдамдығы. Тәжірибе жүзінде, кэш-
жадының жұмыс жылдамдығы қарапайым компьютердің жедел
жадысынан он шақты есе жоғары, ол оның технологиялық
үрдіспен жасалуы және қызмет шарттарымен тығыз
байланысты.
Екі деңгейлі КЭШ жады арасындағы ақпарат алмасуда
2 нұсқалы КЭШ жады архитектурасы инклюзивті және эксклюзивті болып бөлінеді
КЭШ-жадын арнайы құрылғы – контроллер басқарады. Ол
жақын уақытта процессорға қандай мәлiметтер мен
командалар қажет болуы ықтимал екенiн алдын-ала көруге
тырысады да, оларды кэш-жадына кiргiзедi. Бұнда "дәл түсу”
мен "тимей қалулар” болуы мүмкiн. Дәл түскен кезде, яғни
кэшке керек мәлiметтер кiргiзiлген болса, оларды жадтан
алып шығу еш тоқтаусыз өтедi. Егер қажет ақпарат кэште
жоқ болса, процессор оны тiкелей жедел жадынан оқиды.
"Дәл тию” мен "тимей кету” қатынасы кэштеу тиiмдiлiгiн
анықтайды.
Ең алғаш КЭШ-жады 386-лардағы компьютерде
және аналық тақшада орналасқан болатын,
386 DX аналық тақшасысында 64-256 кб
көлемді КЭШ-жады орналасты. Яғни 64кб
кристаллды процессорлы жадты 1 деңгейлі
“L1”=64kb кеш жады, ал аналық тақшаны
“L2”=256kb 2 деңгейлі кэш жады деп атаған.
Кейіннен 486-лардағы процессорлар КЭШ-жады
кристаллды процессорларда орналасатын
болған, бірақта аналық тақшадағы КЭШ –
жады сақтаулы өз қалпында қалды.
Қарапайым компьютерлер процессорлар, жады және енгізу-шы ғару құрылғыларынан құралады .
Процессор мәліметтерді өңдеуге арналады. Енгізу құрылғылары ақпараттарды тасушылардан
мәліметтерді оқу және оларды жадыға немесе процессорларға тасымалдау үшін арнал ған. Шы ғару
құрылғылары өңделген мәліметтерді қайтарумен тығыз байлынысты болып келеді. Ал жады
мәліметтер мен командалардың сақталуын қамтамасыз етеді.
Сопроцессор – орталық процессормен келісіп жұмыс істейтін
және оған қосымша мүмкіндіктер беретін көмекші процессор.
Сопроцессор программалық түрде жүзеге асыратын аппараттық
функцияларды жүзеге асырады. Сопроцессор негізгі процессорды ң
командаларының жүйесін кеңейтеді (графикалық, математикалық
сопроцессорлар).

Кэш-жады – негізгі жадыдан толтырылатын процессорға жақын
арада керек болады деген мәліметтерді сақтау үшін арналған тез
әркет ететін буферлік жады.

Чипсет (chipset) – бұл бір функционалдық жиынтығы бар ҮИҮ.
Ал біздің жағдайымызда бұл перефериалық құрылғылармен
қамтамасыз етілген ӨҮИҮ (жиынтығы). Осы құрылғылардың
кейбіреулері контроллер деп те атайды. Жүйелік тақташада
орналастырылған жалпыланған құрылғылардың құрылымын
келесідей үрдіден көруге болады .
– Қазiргi кездегi микропроцессорлардың
iшiне орнатылған кэш-жады бар,
аталмыш бiрiншi деңгейдегi өлшемi 8-16
Кбайт кэш. Бұдан басқа, компьютердiң
жүйелiк платасында сиымдылығы 64
Кбайттан 256 Кбайт және одан
жоғары екiншi деңгейдегi кэш
орнатылуы мүмкiн.

Ұқсас жұмыстар

Командалар КЭШ - жадысы

Қолданыстық кернеу

Жартылай өткізгішті жады құрылғылары

Серверлі орталық процессордың сәулеті мен өнімділігі

Негізгі аналық тақшада орналасқан жүйелер

КОМПЬЮТЕР АРХИТЕКТУРАСЫ ЖҮЙЕЛІК ШИНАЛАР

Процессордың кэш жадысы

Оперативті жады

Жедел жады

AMD Athlon маркалы процессор

Пәндер