Аукенов Дулат

Презентация қосу

Тақырыбы:

Аукенов Дулат
Сабақтың мақсаты:

Мақсаты:
Оқушылардың бойына рухани адамгершілік қасиеттерді ұялату
үшін мейірбан, ақылды, шыншыл, қайырымды т.б адамдық асыл
қасиеттерді игеруге ықпал ету. Бірін-бірі сыйлап, мейіріммен
қарауға тәрбиелеу.

Барысы:
Адамгершілік парасатты сөз. Сөз ғана емес, адамның ең асыл
қасиеттерін анықтайтын бірден – бір аяулы ұғым. Ұғым ғана емес,
тіршіліктің мәнін, дүниенің сәнін ұстап тұрған ең ұлы ұстаным.
Шынында айтқанда, жеке дара ұстаным емес, заңныңда, заманның
да, адамның да құдіреттілігін танытатын ең ұлы күш.
Кіріспе:

Адамның адамгершілік, саналылық дәрежесі – оның тәртібі
мен іс-әрекетін анықтайтыны әлдеқашан дәлелденген.
Адамның бойынан адамгершілік қасиеттер табылса,
әрине сымбатты, парасатты көрінеді.
Адамгершілік – адамның асыл қасиеті. Жүсіп Баласағұн
адамгершілік пен инабаттылықтың төрт қасиетін 6600
тармақтан 72 тараудан тұратын “Құтты білік” дастанында
көрсетіп берді.
Шығыстың ұлы ғалымы әл-Фараби: Жас жеткіншектеріңізді
көрсетіңіз, мен сіздердің болашақтарыңызды
айтып берейін деген екен.
Бүгінгі адамгершілікті сендер қалай түсінесіңдер,
әдеп-нормаларын білесіңдерме, озара пікірлесіп ой бөлісеміз.
Адамгершілік бастау
неде?

Адамгершілік қасиет ең бірінші әр
оқушының отбасын сыйлаудан
басталады. Әке-шешеге ешқашан дауыс
Адам тумысынан жамандыққа үйір көтеруге, сөз қайтаруға болмайды. Ата-
емес. Жақсылық адам бойына сол анасын сыйламаған адам басқа біреуді
бала кезде егіледі. Ол жылдар өте сыйлап жетістірмейді. Ата-ананы
келе өніп шығады. Жақсылық ренжітпеу – әр баланың өмір бойғы
өнімнің шыққаны немесе оны міндеті.
Адам қандай жоғары лауазымда
жамандықтың арам шөптері басып
қызметте жүрседе ізеттілікті
кеткені сонда ғана белгілі болады. жоғалтпауы тиіс. Үлкен адамдарға
Ізеттілік пен сыпайылық сияқты қоғамдық көліктерде орын беру,
адамгершілік түрлері отбасынан сұрақтарына дұрыс жауап беру қажет.
басталады.

«Ана өсиеті»

Ана айты бір өсиет баласына
Бір жолдың шығарып сап саласына.
Ей, балам шамаң келсе жақсылық ет,
Ақпейіл адамзаттың арасына.
Егерде жол үстінде тікен жатса,
Кірер деп аяғына біреу басса,
Ерінбей-ақ иіліп қолыңменен
Сол тікенді көтеріп алып таста.
Бұл еңбегің қалмасты басқа, бекер
Соны көрген соңғы жас солай етер.
Жақсы үлгіні жалпы жұрт дәстүр
жасап,
Жол тазарып жолаушы жолдан өтер.
Маржан сөздер сыр шертеді:
Бітер істің басына
Адамның адамшылығы –
Жақсы келер қасыңа
ақыл, ғылым, жақсы ата-ана, Жақсы адам елдің ырысы,
Әдепсіз бала ауыздықсыз
жақсы құрбы - ұстаздан Жақсы сөз- жанның
атпен тең.
болады. тынысы.
Жақсылық істеуден жалықпа Ақылды қария жазып
Істеген жақсылығына қойған хатпен тең.
өкінбе! Сыйға сый, сыраға бал.
Ұлың өссе, ұлы үлгілімен
ауылдас бол,
Қызың өссе, қызы
үлгілімен ауылдас бол. Ар қайда болса ұят сонда.
Жақсы адам жолдасынан
Әдептің не екенін әдепсіз
белгілі.
адамды көргенде ұғарсың.
Биікке шықсаң көзің Аға әдепті болса, іні әдепті.
ашылады, Әпке әдепті болса, сіңлі
Жақсымен сөйлессең әдепті.
Ұят жүрген жерде абырой
көңілің ашылады. Әдептілік, ар, ұят –
төгілмейді. адамдықтың белгісі.
Абырой бар жерде ар
шапан сөгілмейді.
Мақал сөздер:

Баймын деп Адамгершіліксіз адам
мақтанба, айқайлай келеді.
Ата-ананың жарлық бар. Жан жағын жайпай
ақылы Көппін деп келеді.
сарқылмайтын сұқтанба, Адамгершілікті адам
көлмен тең. жай-жай келеді,
жалғыздық
Жан-жағын байқай
бар. келеді.

Әдеп сақта әманда,
әрбір адал адамға.
Ақыл-байлық- Жасасаң бір
азбас байлық жақсылық
Ақыл тозбайтын қайтарады сағанда.
тон. Білім Ақылың болса
Ынтымаққа
таусылмайтын кен. арыңды сақта қосылда, ықылас
Ар ұят керек әр қой досыңа.
уақытта. Ар мақсатың нақ
болсын
Ақылыңнан
тосылма.
Құпия хаттар.

І хат ІІ хат ІІІ хат ІҮ хат Ү хат
Құрметті достар! Құрметті достар! Сынып ішіндегі бір Сенің үлкен әпкең Ата-ананың
Менің көршімнің бір Менің досым бар. Өзі баламен сенің досың шешесіне теледидардан
баласы бар, өзі мақтаншақ. Ойнап ойнағысы , қарам- құрбысының үйіне қарайтын
өтірікші. Көзбе-көз жүргенде үй ішін қатынас жасағысы “сабаққа бағдарламасы сенің
өтірік айта қояды. айтып, нәрселерін, келмейді. даярланамын” деп қарайтын
Маған күнде келіп қылығын айтып, Тіпті кетіп, ал шындығында бағдарламаңмен бір
ойнағысы келеді. бөсіп мақтанады. “оны мазақтаңдар” олар би кешіне кетті. уақытта келіп қалды
Мен онымен дос Мен онысын деп үгіттейді. Ал сен Егер шешең сенен осы делік, сен оны үзбей
болып бірге ойнайын ұнатпаймын. Бірақ не істер едің? жайды сұраса, сен не қарайсың. Бірақ
ба? ойынды жақсы істер едің? өкінішке орай екеуі
ойнайды. Мен осы екі арнадан беріледі.
баламен дос болайын Сен қандай шешімге
ба? Айтыңдаршы. келер едің?
Жақсыдан үйрен,
Жаманнан жирен.

Бұл жағдайда қандай
әрекет жасайсыңдар?
Әдептілік тәрбие бастауы.

Сәлемдесу-
әдептілік бастау.

Үлкенге де сіз, кішіге де сіз.
Барша жанды құрметтеп, бас
иеміз біз. Сыйласаң – сыйлы боласың.
Қайырымдылық – жылы жүректен.
Адамгершіліктің
қарапайым
қағидалары
Адамгершіліктің қарапайым қағидалары

Үлкенді
Тілін
Амандасу құрметте
сыйлау
у

Отанын Дінін
қорғау сатпау
“Жасында әдеп “Адамзаттың бәрін сүй,
үйренбеген кісіден, өскен бауырым деп”
соң қайран жоқ”
Абай
Сайф Сарай

Адамгершілік
академиясы
“Тәрбиесіз берілген білім –
“Арыңды сатпа, теріңді сат,
адамзаттың қас жауы”
адалдықты ізде”
Әл-Фараби
Шәкәрім
Қорытынды:
Адамгершілік қасиет- жеке
адамның басындағы емес, жалпы
қоғамның қордалы байлығы.

Адамдық борыш ар үшін,
Барша адамзат қамы үшін.
Серт берген еңбек етем деп,
Алдағы атар таң үшін.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

Дулат Бабатайұлы Айтқызбасымды айтқыздың өлеңінде

Дулат өлеңдерінің ерекшелігі

Дулат Бабатайұлының өлеңдерін қорытындылау

Дулат Бабатайұлы - халықтың зарын жырлаған ақын

МҰХАММЕД ХАЙДАР

Дулат Исабеков 1942 жылы туған

XIXғасырдың бірінші жартысындағы қазақ әдебиеті

Зар - заман ағартушылық философиясы

Дулат өлеңдерінің ерекшілігі

Оқиғаларды ханның басқарған уақытымен сәйкестендір

Пәндер