Күн жүйесі жайындағы түсініктің дамуы

Әлемнің құрлысы жайындағы алғашқы түсінік

Ертедегі әлемнің құрлысы жөніндегі түсінік бойынша Жер жарты шар үш пілдің үстінде, ал пілдер үлкен тасбақаның арқасында тұр, ал тасбақа алып мұхитта жүзіп жүр.

Ежелгі қзақтардың түсінігі бойынша Жер шары көк өгіздің мұйізінде тұрады. Бір мүйізі шаршағанда кезді өгіз Жер шарын екінші мүйізіне ауастырады осы кезде жер сілкініс болады, мыс.

Ерте заман ғалымдары аспан денелерінің қозғалысы жайындағы білімдерін жүйелей келе Клавдий Птолемей дүниенің геоцентрлік жүйесін ұсынды.

Клавдий Птолемей

Б. э. д. (90-160 жж)

Қозғалмайтын Жерді айнала барлық планеталар.

Птолемейдің жүйесі өзі жазған «Альмагест» - энциклопедиялық еңбегінде толығымен сипатталған

Орта Азия ғалымдарыныңдүниенің құрлысы туралы ілімінен

Әбу Райхан әл-Бируни Коперниктен 500 жыл бұрын, Жердің Күнді айнала қозғалатыны туралы болжам жасаған. Жердің глобусын жасап, 20 жыл бойы Күнді бақылап, Күнді отты шар деп есептеген.

Әбу Райхан әл-Бируни

(973-1048)

Николай Коперник (1473 - 1543), ұлы поляк астрономы, дүниенің гелиоцентрлік жүиесін құрастырды. Коперник аспан денелерінің көрінерлік қозғалысын Жердің өз осінен айналуымен және Жердің Күнді айнала қозғалысымен түсіндірді.

Дүниенің гелиоцентрлік жүйесінің құрылуы

Коперник алдымен Птолемейдің “Альмагест” еңбегіндегі геоцентрлік жүйені жетілдіру мақсатында талаптана бастады. Зерттей келе бұл жүйінің қайшылыққа толы екендігіне көзі жетті. 1543 жылы жарияланған «Аспан сферасының қозғалысы жайында» атты еңбегінде ол өзінің гелиоцентрлік жүйесін сипаттады.

Коперник жасаған әлемнің гелиоцентрлік жүйесі

Галилео Галилей (1564 - 1642), аспанға телескоп бағыттаған тұңғыш адам, Коперниктің ілімін растайтын бірқатар жаңалықтар ашқан итальян физигі әрі астрономы.