Шек ұғымын оқытуда тарихи мәліметтерді пайдалану әдістемесі

ШЕК ҰҒЫМЫН ОҚЫП ҮЙРЕНУДЕ ТАРИХИ МӘЛІМЕТТЕРДІ ПАЙДАЛАНУ

Шек ұғымының қалыптасу тарихы

Шек терминін Ньютон енгізген.

«Lim» белгілеуі - латынның «Limes»

деген сөзінің қысқарған түрі.

Қазақша аудармасы «меже» немесе «шекара».

И. Ньютон

Д. Бернулли

Эйлер

С. Е. Гурьев

П. А. Рахманов

В. И. Висковотов

Л. Карно

О. Коши

Б. Больцано

Э. Гейне

Интеграл, туынды, функцияны зерттеу үшін шек ұғымы қолданылады.

Егер кез келген саны үшін саны табылып, теңсіздігін қанағаттандыратын барлық х үшін орындалатын болса, онда а саны функциясының х а-ға ұмтылғандағы шегі деп аталады, яғни

Шек ұғымын енгізу ерекшеліктері

Орта білім беретін мектепте шек түсінігін енгізудің төрт қатандық деңгейі айқындалған.

Оқытуда толғандырған әдістемелік ахуал

Ұзақ қалыптасуы

Анықтамадағы кванторлар санының көптігі

Математиканы оқытуда тарихи мағлұматтарды пайдалану әдістемесі Дидактикалық шарттары:

Оқу материалының дәлелдігін күшейте түсу үшін қолдану.

2. Бұл жағдайда тарихи материалдардың елеулі, тартымды жақтарына ғана көңіл бөліп, мартымсыз, маңызды емес жақтарын қарастырмай кеткен жөн. Түсінуге оңай тілмен математиканың осы қарастырып отырған материалдардың пайда болуына және дамуына қандай идеялармен өмірлік қажеттіліктердің әсер еткенін айтып беру керек.

3. Белгілі бір нақты математикалық ұғымды немесе ережені өткенде тарихи материал оқушылардың білімін жалпылап, бір жүйеге келтіріп, бір сарынды абстракциялық баяндауға жол беруге жағдай жасайтын кездерде қолдану өте орынды.

4. Тарихи материал оқушылар меңгеретін материалдың маңыздылығын арттырып және ол материалдың меңгеру барысында оқушылар өздері оқып, біліп отырған материалдан математика ғылымын дамытуға, техника мен технологияны жетілдіруге әсерлерін немесе адамдардың белгілі бір нақты проблеманы шешуге қалай көмектескенін білуге бағытталған болса, ондай тарихи материалдарды жиі қолданған жөн.

5. Тарихи материалдарды қолдануда меңгерілетін материалдардың қисық түсінуіне жол бермейтін болса, немесе бұрын математика ғылымында қолданып келген, бірақ қазіргі кезде жоққа шығарылып, қабылданбай жүрген түсініктерді жоюға көмектесетін болса, онда осыған сәйкес тарихи материалды қолдану өте орынды.