АЛКЕНДЕР – ҚАНЫПАҒАН КӨМІРСУТЕКТЕР.АЛЫНУЫ, ХИМИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ ЖӘНЕ ҚОЛДАНЫЛУЫ

Презентация қосу

АЛКЕНДЕР – ҚАНЫПАҒАН
КӨМІРСУТЕКТЕР.
АЛЫНУЫ, ХИМИЯЛЫҚ
ҚАСИЕТТЕРІ ЖӘНЕ
ҚОЛДАНЫЛУЫ.
«Ғылыми
жаңалықтар
мен
болжамдарды
ң шегін көру
мүмкін емес»
Д.И.Менделеев
« Алкендерді алу,
химиялық қасиеттері және қолданылуы» тақырыбына

Оқушының өз білімін бағалау парағы
___________________________

Мен білемін Білгім келеді Не білдім
Келесі сұраққа жауап беріңіз:
Қандай көмірсутектер алкендер деп аталады?
Алкендердің ортақ формуласы қандай?
Алкендердің бірінші гомологтық қатарының
стуктуралық формуласы қандай? Оны атаңыз .
Алкандарға қарағанда алкендер табиғатта
практика жүзінде неге кездеспейді?
Алкендердің қандай алу жолдарын білесіз?
Алкендерді қандай лабораториялық жолмен
алуға болады?
Алкендер молекуласының құрамында
қанықпаған қос байланыс болуына байланысты
қандай химиялық қасиет тән?
Алкендер не үшін қолданылады?
АЛКЕНДЕРДІ АЛУ
ТӘСІЛДЕРІ

ӨНЕРКӘСІПТЕ ЗЕРТХАНАДА

АЛКАНДАР СПИРТТЕР
КРЕКИНГІ ДЕГИДРАТАЦИЯСЫ

АЛКАНДАРДЫ ДЕГАЛОГЕНДЕУ
ДЕГИДРИЛЕУ

ДЕГИДРО-
ГАЛОГЕНДЕУ
ӨНЕРКӘСІПТЕ АЛЫНУ ЖОЛДАРЫ

АЛКАНДАР КРЕКИНГІ

АЛКАН → АЛКАН + АЛКЕН
ҰЗЫН КӨМІРТЕК КІШІ КӨМІРТЕК
ТІЗБЕКТІ ТІЗБЕКТІ

МЫСАЛ:
t=400-700C

С10Н22 → C5H12 + C5H10
декан пентан пентен
ӨНЕРКӘСІПТЕ АЛЫНУ ЖОЛДАРЫ

АЛКАНДЫ ДЕГИДРЛЕУ

АЛКАН → АЛКЕН + СУТЕК

МЫСАЛ:
Ni, t=500C
Н3С - СН3 → Н2С = СН2 + Н2
этан этен
(этилен)
ЗЕРТХАНАДА АЛУ
ЖОЛДАРЫ
СПИРТТЕРДІҢ ДЕГИДРАТАЦИЯСЫ
СПИРТ → АЛКЕН + СУ

МЫСАЛ: t≥140C,

Н Н Н2SO4(конц.)
Н-С – С-Н → Н2С = СН2 + Н2О
Н ОН этен
(этилен)
ЗЕРТХАНАДА АЛУ
ЖОЛДАРЫ
ДЕГАЛОГЕНДЕУ

МЫСАЛ:
t
Н2С – СН2 + Zn → Н2С = СН2 + ZnBr2
Br Br этен
1,2-дибромэтан (этилен)
ЗЕРТХАНАДА АЛУ
ЖОЛДАРЫ
ДЕГИДРОГАЛОГЕНДЕУ

МЫСАЛ:
спирттік
H H ерітінді
Н-С–С-Н+KOH→Н2С=СН2+KCl+H2O
Н Cl этен
хлорэтан (этилен)
СХЕМЫ РЕАКЦИИ
ПРИСОЕДИНЕНИЯ
АЛКЕН РЕАГЕНТ ӨНІМ РЕАКЦИЯ Раекция және
ТИПІ оның
өнімдерін
қолдану
Н Н Н Н ГИДРЛЕУ Практикалық
маңыздылығы жоқ
Н-С=С-Н + Н2 → Н-С - С-Н (ТОТЫҚСЫЗДАНУ)

? ?
ҚАНЫҚПАҒА
Н Н Н Н ГАЛОГЕНДЕУ
ҚОСЫЛЫСТАРДЫ
АНЫҚТАУДА (БРОМ
Н-С=С-Н + Br2 → Н-С - С-Н (БРОМДАУ) СУЫНЫҢ ТҮССІЗДЕНУІ).
ЕРІТКІШ АЛУДА.
? ?
АНАСТЕЗИЯДА ҚОЛДАНУ
Н Н Н Н ГИДРОГАЛОГЕНДЕУ
ҮШІН ХЛОРЭТАНДЫ
АЛУДА, А/Ш
Н-С=С-Н + HCl → Н-С - С-Н (ГИДРОХЛОРЛАУ) ХАРАРСЫЗДАНДЫРУДА,
ЕРІТКІШ РЕТІНДЕ
ҚОЛДАНЫЛАДЫ.
? ?
ЭТИЛ СПИРТІН АЛУДА
Н Н Н Н (МЕДИЦИНАДА ЕРІТКІШ,
СИНТЕТИКАЛЫҚ КАУЧУК
Н-С=С-Н + H 2O → Н-С - С-Н ГИДРАТАЦИЯ ӨНДІРУДЕ).
ПОЛИМЕРИЗАЦИЯ
РЕАКЦИЯСЫ
Бірдей молекулалардың үлкен
молекулалы заттарға қосылу процесі.
МСЫСАЛ: n CH2=CH2 (-CH2-CH2-)n
этилен полиэтилен
(мономер) (полимер)

n – полимеризация дәрежесі, жақша ішіндегі
буындардың санын көрсетеді.
-CH2-CH2- структурлық буын
ТОТЫҒУ РЕАКЦИЯСЫ

АЛКЕНДЕРДІҢ ЖАНУЫ
МЫСАЛ:

2С2Н6 + 7О2 4СО2 + 6Н2О
ТОТЫҒУ РЕАКЦИЯСЫ
ЖҰМСАҚ ТОТЫҒУ – калий
перманганатының ерітіндісімен
әрекеттесуі
(Е.Е.Вагнер реакциясы)
Н2С=СН2 + [O] + H2O H2C - CH2
OH OH
этиленгликоль
(этандиол-1,2)

! Қанықпаған көмірсутектердің қысқа
байланысқа сапалық реакциясы.
Этиленнің қолданылуы
Қасиеті Қолданылуы Мысал

1. полиэтилена,
Полимеризация пластмасс өндірісі

Еріткіштер алу
2. Галогендеу
А/ш
3. зарарсыздандырғышт
Гидрогалогендеу ар, анестизия үшін,
еріткіштер алуда
Қасиеті Қолданылуы Мысал
Этил спиртіналу,
еріткіш ретінде
қолданылады,
4. Гидратация
медицинада анти-
септик, синтетикалық
каучук алуда
5. KMnO4 Антифриз, тезегіш
Ерітіндісімен сұйықтық алуда,
тотығуы пластмасса өндіруде

6. Этиленнің Этилен жемістердің
ерекше пісуін тездетеді
қасиеті:
СИНКВЕЙН
1 жол – зат есім (синквейн тақырыбы)
2 жол – екі сын есім
(синквейн тақырыбын ашатын)
3 жол – үш үстеу (қозғалысты
сипаттайды)
4 жол – сөйлем н\е фраза
(тақырыпқа байланысты айтылған)
5 жол – синоним (резюме-сөз)
1. Этилен
2. Қанықпаған, активті
3. Жанады, түссізденеді, қосылады
4. Этилен – қанықпаған
көмірсутектер өкілі
5. Алкен

Ұқсас жұмыстар

Алкин құрылысы

Қаныққан көмірсутектер

Бензолдың химиялық қасиеттері

Бензол молекуласының құрылысы

Ароматты қосылыстар және олардың туындылары

Спирттер және фенолдар

ХИМИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ АЛЫНУЫ

Ароматты көмірсутек туындылары

Фолий қышқылы

Алкиндердің құрылысы

Пәндер