Ас қорыту жүйесі туралы




Презентация қосу
Ақтөбе олысы , Шалқар қалалы
№1 орта мектеп

Ас қорыту жү
Биология пәніні йесі
ңм ұғалімі
Абатова Мирамкүл Абубакірқызы

Сабақтың тақырыбы
Ас қорыту жүйесі
Жоспар

Бағыттау , зейінін аудару
Талдау
Дәлелдеу
Жинақтау
Қасиеттері
Салыстыру
Қорытынды
Маңызыды түйін
Байлық байлық емес, денсаулық- байлық
Денсаулық- зор байлық.
Денсаулық кепілі- тазалық.
Жанық ңбайлы
Байлы сау қболса, сорлымын
емес, денсаулы деме,
қ- байлы қ
Тәнің сау
Денсаулы қ- зор байлы,қжарлымын
болса . деме.
Денсаулық кепілі- тазалық.
Тазалық – денсуалық негізі,
Жаның сау болса, сорлымын деме,
Денсаулы
Т қ –, жарлымын
әнің сау болса байлық деме. негізі.
Тәні сауды
Тазалы ң - жаны
қ – денсуалы сау
қ негізі,
Денсаулық – байлық негізі.
Ауру батпандап кіреді, мысқылдап шығады.
Тәні саудың - жаны сау
Ауру қалса да
Аурубатпандап әдет
кіреді, мысққылдап
алмайды.
шығады.
Ауырып
Ауру қалса ем
да әіздегенше
дет қалмайды.
Ауырып ем іздегенше
Ауырмаудың жолын ізде.
Ауырмаудың жолын ізде.
Ас––адамны
Ас адамны ң арң арқауы.
қауы.
Денсуалы
Денсуалы қ ауадан
қ ауадан аумайды,аумайды,
Барында кім оны ойлайды.
Барында кім оны ойлайды.
Денсаулықты қорғайықшы,қорғайық
Әдептен біз озбайықшы,озбайық!
Табиғатты қорғап жүріп бәріміз,
2030-ға Сыйлық етіп жолдайық
Талдау

Қоректік заттар дегеніміз не? Оны
қайдан аламыз?
Неліктен нанды ұзақ шайнағанда тәтті
дәм сезіледі?
Суретте берілген мүшелерді анықтап жазыңдар.
Жауаптар
Кестені толтыр
Ас қорыту жүйесі
Ауыз Жұт Өңеш асқаз Аш Тоқ Ұйқ бауыр
қынш ан ішек ішек ы
ақ безд
ер

Қызметі
Байланыс
Нәтижесі
Проблема Ас қорыту жүйесі өз қызметін атқару үшін
қандай жағдайлар қажет?
Ас қорыту жүйесі
Ауыз Жұтқ Өңеш асқаз Аш Тоқ Ұйқ бауыр
ыншақ ан ішек ішек ы
без

Асты Жұту , жылж Ас ас Аш Сөл Өт
ұсақт жылжы ыту қоры сіңірі ішекті бөлед бөледі,
ау ту тыла леді ң і, ішкі улы
Қызметі Ас ды жалғас
ы,ашы Секре заттар
қорыт ды
у татын ция
жүйесі микро қызм зиянсыз
не организ ет дандыр
өткіз мдер атқа ады
болады рады
у

Байланыс Қорек заттарын ағзаға сіңірлетін заттарға ыдырату және
организмге сіңіру

Нәтижесі Организм өседі, жасуша жаңартылады, ұлпаларды
қалпына келтіреді және энергия пайда болады.

Проблема Ас қорыту жүйесі өз қызметін атқару үшін қандай
жағдайлар қажет?
Қасиеттері

Төмендегі ұғымдардың анықтамасын жазыңдар.
1.Асқорыту мүшелерінің қабырғасын 1. Тағамының механикалық
өңделуі –
құрайтын қабаттар -

2. Тағамның химиялық өңделуі – 2. Ұлтабар (он екі елі ішек) –

3. Бүрлер – 3. Соқыр ішек –

4. Аппендикс өскіні – 4. Тік ішек –

5. Тұрақты тістер – 5. Ит тістер –

6.Ақыл тістер – 6. Сүт тістер –
Жауаптар

Төмендегі ұғымдардың анықтамасын жазыңдар.
1.Ішкі (эпителий), ортаңғы 1.асты ң ұсақталуы, бот қа т әрізді к үйге
бұлшықет), сыртқы (дәнекер) көшуі.

2. Құрамында асқорыту 2. аш ішкетің басталған жері
ферменті болатын асқорыту сөлі
Көмірсудың өзгеруі

3. Аш ішектің сілемейлі 3. Тоқ ішекті ң алды ңғы б өлігі
қабығы,қатпарлар

4. Соқыр ішектің құрт тәрізді өскіні 4. Қорытудан қалған қалдықтар жиналады,

сыртықа шығарлады
5. 15 жастан кейінгі тістер 5. Үшкір тістер

6. 20-22 жаста пайда болатын 6. 6-7 жастан 15 жасқа дейінгі
азу тістер
Рефлекс С өл

Шартты шартсыз Сілекей асқазан
Рефлекс Сөл

Шартты шартсыз Сілекей асқазан

Ферменттер:
Тағам ауызға Пепсинмен
98-99%су, 1,5%
Тағамды түсекнде дәм сезу Тығыз зат,муцин химозин
көргенде жүйкесін Нәруызы болады. Нәруыз
сілекей тітірекендіреді, Зиянсыздандыратын малекуласын
бөлінеді. қозу Нәруыз-лиозим. А.Қ. На дейін
Мысалы п.б. сопақша Екі фермент: Ыдыратады
Иісі тағам миға Птиалин,мальтоза 4-11 сағат
сілекей бөлу Болады,минералды Созылады
туралы
тұздар
әңгіме орталағына Мөлшері тағам
болады
береді. Құрамына
Байланысты.
1.Тамақтану гигиенасы.
2.Асқазан – ішек аурулары,алдын алу.
3. Денім сау болсын десеңіз.
Көп Жасағыңыз келсе
Қазір ғалымдар жануарларға тәжірибе жасаудың нәтижесінде
адамның ғұмыр жасын ұзарта алатындай ондыған тамақтық
заттарды анықтап отыр. Бұлардың арасында кәдімгі қызыл
бұрышта бар. Ол линидтік алмасуды қалыпқа келтіріп
дұрыстайды, актериялық қысымды төмендетеді, ішек
жолдарының микрофлорасын сауықтырады, жастың ұлғаюына
байланысты болатын өзгерістерді тежейді.
Ұзақ жасағысы келетіндерге бірер кеңес.
Ең алдымен ішетін тамағыңыздың түрі – түрін көбейту керек.
Холестерині көп майы қышқылдары мол деп кейбір тамақтарды
мүлдем жемей қоюға болмайды, олардың мөлшерін ғана азайтыңыз.
Әдетте, іс жүзінде ке келген тамақта организмге қарама- қарсы
әсер ететін тамақтық заттар болады.
Өсімдік өнімдері мен мал өнімдерінен, әсіресе сүт өнімдерінен
мөлшерлестіріп жасалған құрама тамақ түрлері пайдалы. Кешкі
тамақты кейін айран ішуге дағдыланып,күніне төрт рет
тамақтану керек. Өйткені егде тартқан организм тамақпен келген
нәр – қуаттың шағын мөлшерін ғана қажетке жаратып,қалғаны
қорға жинала беретін болады.
Маңызды
түйін

Әр топтың өз ойлары айтылады.
Бағалау

Әр топ өздерін бағалайды.
Бағалау парағы
Оқушының Бағыт Талдау Дәлел- Жинақ- Қ асиет Салыс Қ оры- Түйін Жиын-
аты – жөні тау , деу тау -тері тыру тын- тық
зейінін ды балы
аудару
§44-49.

Ұқсас жұмыстар
Ас қорыту жүйесі
Асқорыту жүйесінің қызметі
Аналь ішек
Тәні саудың - жаны сау
Асқорыту
Асқорытудың маңызы. Тістің құрылысы
Ас қорыту жүйесі мен зәр шығару жүйесінің патологиясы
Ас қорыту жүйесі- тірі организмнің мүшелерінің бірі
ВЕГЕТАТИВТІ ЖҮЙКЕ ЖҮЙЕСІНІҢ ҚҰРЫЛЫМЫ
Сілекей мен асқазандағы заттардың ферментативті бөлінуі
Пәндер