Зымыран сұрақтар

Қожаберген Мөлдір Есетқызы

Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі

Зымыран сұрақтар

Жоғары қарап оқ атпа,

Жуық түсер қасыңа.

Жаманға сырыңды қосып сөз айтпа,

Күндердің күні болғанда

Сол жаман айғақ болар басыңа.

Авторы кім?

Қазтуған жыраудың қандай жырларын білесіңдер? Атап шығыңдар.

Жыраулар поэзиясы қай кезеңнен басталады? Оның басты өкілдері кімдер?

“Көшпенділер философы” деген сөз кім туралы айтылған? Бұл сөзді кім айтты?

Айналайын Ақ Жайық Ат салмай өтер күн қайда, Еңсесі биік боз орда Еңкеймей кірер күн қайда? - деп арманын айтқан қай жырау?

Есім ханның “қолына сүйесін”, “қолтығына демесін” болған кім?

Балпаң, балпаң кім баспас, Басарға балтып шыдамас, Батырмын деп кім айтпас, Барарға жүрек шыдамас.

Кімнің жыры?

Жыраулар поэзиясынан қандай ой аңғарылады? Ерекшелігі қандай?

ХVIII ғасырдағы тарихи жағдай қандай болды?

Бұқардың өмірі мен жыраулық өнерінен сыр шерттіру

Хронологиялық кесте

Жылдары

Болған оқиғалар

Жоңғар қалмақтары қазақ жеріне шабуыл жасады

Бұланты өзенінің бойында болған шайқаста қалмақтар жеңіледі

Балқаш көлінің оңтүстігінде қайтадан айқас болады, бұл айқаста қазақтар жеңеді

Қалмақтар қазақтарға шабуыл жасайды

Тұтқындарын босатып, әр түрлі дипломатиялық қарым - қатынаста болады

Жоңғар қалмақтарына шабуыл жасайды

Қазақтар соңғы рет қалмақтарға қатты соққы беріп, жерлерін қайтарып алады

1723 жылы

1729 жылы

1726 жылы

1755 жылы

1741 жылы

1749 жылы

1723 - 1741 жылдары

Жылдары

Болған оқиғалар

1723 жылы

Жоңғар қалмақтары қазақ жеріне шабуыл жасады

1726 жылы

Бұланты өзенінің бойында болған шайқаста қалмақтар жеңіледі

1729 жылы

Балқаш көлінің оңтүстігінде қайтадан айқас болады, бұл айқаста қазақтар жеңеді

1741 жылы

Қалмақтар қазақтарға шабуыл жасайды

1749 жылы

Тұтқындарын босатып, әр түрлі дипломатиялық қарым - қатынаста болады

1755 жылы

Жоңғар қалмақтарына шабуыл жасайды

1723 - 1741 жылдары

Қазақтар соңғы рет қалмақтарға қатты соққы беріп, жерлерін қайтарып алады

Хронологиялық кесте

Абылай

Өмір сүрген жылдары

1711-1781 жж

Билік құрған жылдары

1771-1781 жж

Қолбасшы, саяси дипломат, реформатор, халық мәдениетінің жанашыры

Ішкі саясаты-

Бір орталықтан басқаратын мемлекет құрды.

Сот билігін күшейте түсті.

Қазақ рулары мен тайпаларының арасындағы қақтығыстар мен барымта алуды тоқтатты.

Сыртқы саясаты-

Ресей, Қытай, Орта Азия елдерімен экономикалық және сауда байланысы.

Қазақ жеріне ешкім қол суға алмайтын тұтастығын қамтамасыз етуге бағыттады.

Мұхтар Әуезов

“Қазақтың дербес ел болуына, әрі-беріден соң қазақтың қазақ болуына, басы қосылып, бір жеңнен қол, бір жағадан бас шығаруына ерен еңбек сіңірген Абылайдан артық адам болмас”.

Бұқар Қалқаманұлының

Абылай есімімен байланысты өлендерінен де ел бірлігін көздеген ойымен қатар, ханға айтқан ақылын, ханның ел басқарудағы жақсы істері мен кемшіліктерін жырлағанын көреміз.