Күш. Масса. Ньютонның екінші заңы

Презентация қосу

Оңтүстік Қазақстан облысы
Шымкент қаласы
№60 жалпы орта мектебі

Ашық сабақ
Сабақтың тақырыбы:
Күш. Масса. Ньютонның екінші заңы

9 “А” сыныбы
Орындаған :физика пәнінің мұғалімі
Жалмаханова
Салтанат Ахихатқызы
Орындаған :физика пәнінің
мұғалімі Жалмаханова
Салтанат

Сабақтың тақырыбы:
Күш. Масса. Ньютонның екінші заңы
Білімділік мақсаты: Денелердің механикалық қозғалысын зерттеу
барысында ауырлық ,серпімділік, үйкеліс күштері
туралы түсіндіру.Механиканың ең іргелі заңдарының
бірі Ньютонның екінші заңын тұжырымдау
Тәрбиелік мақсаты:
Алған білімдерін тиянақтай отырып , тапқырлыққа ,
ізденіп шешім қабылдауға , ауызбіршілікке , ойын
жинақтай білуге , біріне –бірі көмектесуге баулу,
еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.

Дамытушылық мақсаты:
Жаңа тақырып бойынша алған білімдерін қолданып ,
өз ойын айта білуге , жүйелі түрде ойлауға ,ізденуге
бағыттау , білімге деген құштарлығын арттыру.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақты өту әдісі: білімді жинақтау,
жүйелеу, сұрақ-жауап,
есептер шығару,
кестемен жұмыс

Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта,
таратпа кестелер,
слайдтар , анықтамалық
кітапша
Жоспар
1 6

2 5

3 4 Артқа
Динамика нені зерттейді?

Артқа
Санақ жүйесі
дегеніміз не?
Инерциялдық санақ жүйесіне
мысал келтір.

Артқа
Ньютонның бірінші заңын
тұжырымда .Мысал
келтір.

Артқа
Аристотельдің
табиғаттағы қозғалыс
туралы пікірі қандай?

Артқа
Галилей мен Ньютонның
дене қозғалысы жөніндегі
қорытындысы неге
негізделген ?

Артқа
Үдеу дегеніміз не?
Формуласы

Артқа
Ньютон Исаак (1643 – 1727)
Ньютон зерттеулерi механикаға,
оптикаға, астрономияға, математикаға
арналған. (жалғастыр)

Артқа
Ньютон Исаак (1643 – 1727)
Исаак Ньютон - классикалық физиканы құрған әйгiлi ағылшын ғалымы,
1643 ж. Вулсторпада дүниеге келген. 1665 ж. Кембридж университетiн бiтiрiп,
сонда 1669-1701 ж.ж. кафедраны басқарған.
Ньютон зерттеулерi механикаға, оптикаға, астрономияға,
математикаға арналған. Классикалық механиканың негiзгi заңдылықтарын
есептеген, бүкiләлемдiк тартылу заңын, жарық дисперсиясын ашқан,
жарықтың корпускулалық теориясын дамытқан, Лейбництен тәуелсiз
дифференциалдық және интегралдық есептеулердi шығарған. Ол
бүкiләлемдiк тартылыс заңынан Кеплердiң 3 заңының шығатынын
көрсеттi, айдың қозғалыс ерекшелiгiн түсiндiрдi, жердiң фигурасының
теориясын дамытты, жердiң жасанды серiктерiнiң құрылу проблемасын
қарастырды және т.б.
Ньютонның оптикаға әкелген еңбегi мол. 1666 ж. үш жақты шыны
призма көмегiмен ақ түстi жетi түске орналастырып, оның күрделiлiгiн
дәлелдедi.1668ж. және 1671 ж. телескоп-рефлекторды ойлап тапты. Жұқа
пластиналардың түстерiн зерттеп, жарықтың дифракциясы мен
интерференциясын анықтады. Өзiнiң оптикалық зерттеулерiн «Оптика»
еңбегiнде жариялады.
Ньютонның атымен Халықаралық бiрлiк жүйесiнде күштiң өлшем бiрлiгi
– ньютон аталған.

Артқа
Сабақтың тақырыбы:
Күш.Масса.Ньютонның екінші заңы
Күш деп бір дененің екінші бір денеге механикалық әсерін
сипаттайтын және осы әсердің өлшемі болатын векторлық физикалық
шамасын айтады.
“Күш ” деген терминнің денелерің өзара әсерлесуімен байланысты
екенін және оның сандық мөлшері екенін есте ұстаған ж өн.Ньютонны ң
атымен Халықаралық бірліктер жүйесінде күштің өлшем бірлігі –
ньютонмен өлшенеді.

Тең Тең емес

Келесі >
Күш
Ауырлық күші деп
денелердің Жерге Үйкеліс күші деп денелер
тартылу күшін Серпімділік күші деп тікелей жанасқанда пайда
айтады. Ға=mg, дененің пішіні мен болатын күшті айтады және
көлемі өзгерген кезде ол күш әрдайым жанасу
мұнадағы m- дененің
пайда болатын күшті бетінің бойымен қозғалыс
массасы , ал g-
айтады.Бұл күш бағытына қарама - қарсы
дененің еркін түсу
денелерді қосу , созу, жаққа қарай бағытталады.
үдеуі, оның модулі
майыстыру немесе |Fүйк|=μN, мұндағ ы μ- үйкеліс
шамамен
бұрау кезінде пайда
9,8 м/с2- қа тең коэффициенті деп аталатын
болады. Серпімділік
пропорционалдық
күші әрашан дененің
коэффициент.
пішіні мен өлшемерінің
Үйкеліс күші:
өзгеруін тудырған
1.Сырғ анау
күшке қарама-қарсы
2.Домалау
бағытталады.
3.Тыныштық
IFсерп I= k∆l . Бұл өрнек
Гук заңымен
анықталады.

Келесі >
Дененің массасы – оның инерттілігінің, яғни күштің әрекетінен белгілі бір
үдеу алу қабілетінің сандық сипаттамасы болып табылады. Денелер
жүйесінің массасы оны құрайтын денелердің массаларыны ң қосындысына
тең болады, яғни m = m 1 + m2 +……+m п.Өлшем бірлігі килограмм, грамм
1кг деп алынған. Денеге бірдей күш түсірілген жа ғдайда денелерді ң алатын
үдеуі олардың массаларына кері пропорционал болатынды ғын бай қаймыз .
Яғни әрқашан а ~ 1/m болады. Дененің массасы неғұрлым үлкен болса ,
белгілі бір күш әрекетінен ол соғұрлым аз үдеу алады. Денені ң үдеуі мен
оған әрекет етуші күш арасында Ғ ~ а ( m= const кезінде ) және кез келген
дененің үдеуімен оның массасының арасында а ~ 1/m ( Ғ= const
болғандағы ) байланыс болса , онда механиканы ң іргелі за ңдарыны ң бірі
Ньютонның екінші заңы былайша тұжырымдалады:
Денеде туындайтын үдеу оған әрекет етуші күшке тура
пропорционал, ал оның массасына кері пропорционал:

а = F/m

F = ma

осы соңғы өрнек Ньютонның екінші заңының формуласы
Артқа
Келесі >
Күш.Масса.Ньютонның екінші заңы тақырыбына есептер шығару
І деңгей
1)Егер m 1 = m2 = 2кг , ал Ғ = 12Н болса ,
онда денелер қандай үдеумен қозғалады?

2)Массасы 1 кг денеге Жер қандай
күшпен әсер ететінін есептеңдер.

3)Массасы 4 кг дене қандай да бір күшті
әрекетінен 2м/с2 үдеу алады. Массасы
8 кг денеге дәл осындай күшпен әрекет
еткенде , ол қандай үдеу алады?

4)60Н күш денеге 0,8 м/с 2 үдеу береді.
Осы денеге қандай күш 2 м/с 2 үдеу бере
алады?

5)Реактивті ұшақтың массасы 60т
қозғалтқышының тарту күші 90 кН
болса , ол екпін алғанда қандай үдеумен
қозғалады ?

Келесі >
ІІ деңгей
1) Массасы 5кг дене 15 м\с 2
үдеумен вертикаль құлауы үшін
оған қандай күш әрекет ету
керек ?

1.Жеңіл автокөлігінің массасы 2т,
ал жүк автокөлігінің массасы 8т .
Жүк автокөлігінің тарту күші
жеңіл автокөлігінің тарту күшінен
екі есе артық, олардың үдеулерін
салыстырыңдар.

3)1.5 м/с² жылдамдықпен үдейтін
массасы 600 кг машинаға әсер
ететін тең әсерлі күшті есептеңіз.

600к
г
Келесі >
ІІІ деңгей

а 0,4м\с 2 2км\с 2 0,1м\с 2 5см\с 2
m 8кг 3г 200кг 10г
F 2Н 6мН 20Н 1 кН

Ғ күшінің әсерімен массасы
m-ге тең дене а үдеумен
қозғалады. Кестені
толтырыңдар.

Артқа
Келесі >
Мына өрнектердің арасында қандай байланыс бар ?
N F A t
тіректің күш,Н механикалық уақ ыт, с
реакция жұмыс,Дж
күші,Н

k
қатаңдық

m
дененің
массасы,кг

μ
Үйкеліс
коэффициенті

S
жол,м

Келесі
Сабақты бекіту

Оқушыларды бағалау
Үйге тапсырма:
§11, §12. 10 –жаттығу
(есептер шығару )
Назарларыңы
зға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Ньютон заңдары

Инерциялық санақ жүйесі

ДИНАМИКА НЕГІЗДЕРІ

Масса тақырыбына есептер шығару

Динамика негіздері тарауын қайталау сабағы

Материалдық нүкте мен қатты дененің ілгерілемелі қозғалысының динамикасы

Тартылыс құбылысы

Физикалық құбылыстар

Дене импульсі

Еркін материялдық нүктенің динамикасы

Пәндер