М. Әуезовтің Абай жолы роман – эпопеясындағы кейіпкерлер келбет

Презентация қосу

Қарағанды қаласының М. Жұмабаев
атындағы
№ 39 мектеп-гимназиясы

Қ азақ әдебиеті

Автор: Жакишева
Жанаргүл қазақ тілі
мен әдебиет пәнінің
мұғалімі
Абайды Абай еткен Мұхтар ғана,
Мұхтарды Мұхтар еткен Абай дана,
Қазақтың қос арысы, қос данасы.
Қалайша бас имессің оған, сірә.
М.Әуезовтің “ Абай жолы”роман –
Сабақ тың тақ ырыбы:
эпопеясындағ ы кейіпкерлер келбеті

Білімділік мақ саты: Эпопеяның негізгі оқ иғ аларын басшылы ққ а
ала отырып, кейіпкер бейнелерін сомдау.
Жазушының идеялық –эстетикалық мұраты мен табысына
тоқ талу.
Дамытушылық мақ саты: Жеке тұлғ а ретінде оқ ушылардың
ізденімпаздық қ асиеттерін дамыту.Шебер де шешен ,өткір
сөйлей білуге машық тандыру.
Тәрбиелік мақ саты: Адамгершілікке, мейірімділікке ,білімге
ұмтылуғ а ,талаптылыққ а тәрбиелеу
М.Әуезовтің “Абай жолы” роман –
эпопеясындағы кейіпкерлер келбеті

I. Даңқы өлмес,даусы сөнбес
II. Атаның ұлы емес , адамның ұлымын (Абай
бейнесі)
III . Адамның емес, ата ұлдары (Құ нанбай бейнесі )
IV. Атаның ұраны емес, аталының қ орлығ ы
қ осқ андар
арашығ ымғқ
Ү. ..(ҚЭпопеяда ыоңыр ққ
халы өкілдеріні
озым ... ң образы ) (Ƞ
(Абайдың сүйікті аналары-Зере, Ұлжан)
Сабақтың барысы :
Жаңа сабақ
Әр елде,әр кезде халық-анадан халық
ұлы болар ұрпақ туады, ол сол халық-
анасының есімін, өзінің үздік таланты,
өнері не батырлығымен мәңгілікке
танытып кетеді. Қазақ халқының сондай
ұлдарының бірі - М. Әуезов. Бүгінгі таңда
өзінің саф алтындай жарқыраған, інжу –
маржандай жалтылдаған, сұлулық
жағынан Микелонджеланың мүсіндеріне
пара-пар, биіктігі жағынан Египет
пирамидаларындай аспанмен таласқан,
Қазақ сахарасында
дүниеге келіп, сол
сахарасын, оның
талантты әдебиетін
дүниеге паш етіп отырған
жазушы табысының сыры
неде?
I. Даңқы өлмес,даусы сөнбес
(Шетел жазушыларының ортақ лебізі)
Л. Арагон (француз жазушысы )

Мен оның (М.Әуезовтің ) шығ армаларын туғ ан еліме
таныстырушы болуды өзіме үлкен абырой санаймын.
Эпикалық роман -”Абай”, менің ойымша, XX ғ асырдағ ы ең
үздік шығ армалардың бірі. Бұл роман оқ ушығ а қ ызық ты
қ иялы мен өрен ой өлкесіне кездіріп, талай терең
толғ аныстар тудырады.
Альфред Курелла (неміс жазушысы)
Сіз әлі “Абайды” оқ ығ ан жоқ пысыз ? Онда сіз
мүлдем ештеңе оқ ымағ аныңыз. Бұл - таңғажайып, бұл –
керемет! Қ андай тұйық поэзия! Проза формасымен басылғ ан
осынау қ алың-қ алың екі томның өн бойында бір жол қ ара
сөз болсашы.
Камерундық Бенжамен Матип

Шынында, бұл қ азақ тар – неткен ғ ажайып
халық ! Осы кереметтік “Абай” романында
қ андай тамаша суреттелген! Сіздің бақ ытты
халыққ а мен шынайы көңіліммен
қ ызығ амын...
Эпопея дегеніміз не?
Қ айтқ анда Биікте
Шытырманда Қ ияда

Абай Бел –белесте Құнанба Өрде
Өрде й Бел –белесте
Қ ияда Шытырманда
Биікте Қ айтқ анда
Негізгі бөлімдер Оқиғалар Абайдың іс-әрекеті
8. “Тайғақта” а)Құнанбайдың қажыға аттануы Әйгерімге үйленуі.
ә) Абайдың Дәркембайды жұбатуы
б) Әйгерімді кездестіруі
в) Балаларын орыс оқуына беруі.

9. “Жайлауда” а) Біржанның Абай ауылында қонақта болуы. Ән ,өнер
жайында аналарымен келісе алмауы
ә) Майбасардың кедей -кепшікке істеп отырған зорлығына
тыйым салуы

10. “Еңісте” а) Абайдың Пушкинді оқуы
ә) Ояздан Базаралыны арашалауы.Михайловпен
кездесуі.Достық.

11. “Оқапта” а) Әмірді ажал тырнағынан арашалауы .
ә) “Қансонарда” өлеңінің тууы
12. “Тарауда” Балқыбек сиязы.
13. “Биікте” а) Пушкинді аудару
ә) Орыс әдебиеті мен мәдениетін қазақ сахарасына
тарату.
14. “Эпилог” а) Абай - ақын
ә) Абай өлеңдерінің халық арасына тарауы
Абай
жолы
1. Абай неге халық жағына шықты ? Қандай
сөзімен дәлелдер едіңдер ?
2. Абайдың өнер-білім жолына бет бұруының
себептері неде ?
3. Құнанбай мен Абай арасындағы
келіспеушілік, қайшылық тек әке мен бала
арасындағы өкпе, наразылық па ?
4. Абай бейнесін жасаудағы жазушы жеткен
биіктікті немен түсіндірер едің ?
III . Адамның емес, ата ұлдары
(Құнанбай бейнесі )

Құнанбайлар
жолы
1. Құнанбай бейнесін қатыгез, кері
кеткен кер заманның жанкешті
жоқтаушысы ретінде суреттеуінің
себебі неде ?
2. Құнанбайдың дәуренінің
өтіп,заманның кетіп бара
жатқанын романнан үзінді келтіре
отырып дәлелде.
3. Қодар мен Қамқа өлімінің басты
себептері неде?
IV. Атаның ұраны емес, аталының қорлығы
қосқандар
( Эпопеядағы халық өкілдерінің образы )

1. Дәркембай қандай типтік бейнедегі кейіпкер
екеніне тоқтал ?
2. Базаралы арқылы таптық санасы ояна бастаған
күрескер қазақ кедейінің жиынтық бейнесі екенін
дәлелде.
Базаралы
Дәркембай
Ү. ..Қарашығым қоңыр қозым ...
(Абайдың сүйікті аналары-Зере, Ұлжан)
Романға үңілсек, біздің көз алдымыздан біріне-бірі ұқсамайтын
әрқайсысы өз қалпымен, кескін-кейпімен, ерекше ішкі сырымен
соны, тың туынды болып көрінетін ,көптеген әйелдер бейнесі бар.

Жазушы әйел образдары арқылы қазақ халқының ұлттық
асыл
қасиеттерін тамаша шеберлікпен жеткізеді.
1. “Ел анасы” атанған Зере баласы Құнанбай алдында неге әлсіз ?
2. Ұлжан бақытты әйел ме ?
3. Тест
Маған ұнаған кейіпкер (Оқушылар пікірі)
4. Сұрақ: 6 айдан кейін өздерің де мектепті бітіріп, өмір жолына
бет аласыңдар. Сол жолда Абайдың қандай қасиетін өзіңе
үлгі етіп алар едің?
1. Абай Ділдәға үйленуге бас құда болып барған адам кім?
2. Құнанбай Меккеге аттанарда құн сұрай келген адам кім?
3. Абай “Жұт” деген тарауда қай қырынан көрінеді?
4. Романда Абайдың беделін биікке жеткізген ас беру рәсімі кімдікі?
5. -Шырағым, азаматым-ау! Одан да қолыңнан келсе, өзің айтып үйімізді өзімізге
қайырып қайтарып бер. Қай тараудан, кімнің сөзі?
6. “Көк шекпенді біздің мырза пішкен жоқ, құдай пішкен. Кім киерін көрерміз!” деген
сөздің иесі кім?
7. “Күштілер нені айтады? Күшсізге еткен зорлығын айтады. К үшсіз нені айтады?
Күштіден көрген қорлығын айтады!” Кімнің сөзі?
8. - Жоқ ақсақал, мен қаңғысам да сіздің есігіңізге барғам жоқ. Құдығыңды
аршимын деп келгенім жоқ. Кімнің кімге айтқан сөзі?
9. Абайды Қодар өлімінің үстіне ертіп барған кім?
10. “Мен оның шығармаларын туған еліме таныстырушы болуды өзіме үлкен абырой
санаймын.” – деп айтқан кім?
11. “Салиқа қыздың дауы” қай тарауда айтылған?
12. Мынада қарлар не дейді?
Жақсыдан жаман көбейді.
Ескінің асыл көзі еді,
Ұрлап та көмді Бөжейді, - деген наразылық сөзді айтушы әйел кім?
13. “Қазақтар туралы бұрын – соңды ештеңе естімегенмін. Енді оларды білемін.”
Кімнің сөзі?
14. Шөже ақынды қай қалаға барғанда көреді?
15. - Мінезі де, ақыл – парасаты да сирек жан т әрізді. Абайды ң кім жайында айт қан
сөзі?
Ұлан даланың ұлы жыршысы
Туған әдебиеттері үшін Сервантес,
Шекспир, Бальзак, Диккенс, Теккерей,
Толстой, Достеевский, Тагор мен Кавабата не
бітірсе, Әуезов те қазақ әдебиетінде дәл соны
бітірді. Өз ұлтын адамзатқа тегіс танымал,
рухани туысқан етсе, ұлттық әдеби
дамуымызды әлемдік биікке алып шығып,
қазақ сөзі мен қазақ пікірін
жалпыадамзаттық мәшурада паш етті.
Туған елімізді, жерімізді, тілімізді өліп-өшіп
сүйіп өтуде Абай жолынан, Әуезов жолынан
айнымайық .

Үйге тапсырма.

Кейіпкерлер галереясына сипаттама жазу.

Ұқсас жұмыстар

Абай жолы

Есімдікті құрама баяндауышты есімді сөйлемдер

Дарынды балаларға арналған Жамбыл атындағы арнайы мектеп-гимназия интернаты

Қазақ тілі мен әдебиеті пәнін оқытуда қазіргі заман технологияларын пайдалану жолдары

БІЗ ҮШІН ӘУЕЗОВ – ЕКІНШІ АБАЙ

Мұхтар Әуезов - қазақ әдебиетінің классигі

Абай жолы романындағы кейіпкерлер психологисы

М. Әуезов өмірі мен шығармашылағының зерттелу тарихы Қазіргі әуезовтану ғылымының бағытбағдары, соңғы зерттеулер

Мұхтар Әуезов (1897-1961) шығармашылығы

М.әуезовтің “қилы заман”повесінің тарихи және көркемдік негіздері

Пәндер