Жылқы малдарын азықтандыру және суару

Презентация қосу

Қазақстан Республикасы
Білім және Ғылым министірлігі
Семей қ. Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университеті
Ветеринарлық медицина кафедрасы

БӨЖ
Тақырыбы: Жылқы малдарын азықтандыру және суару.

Орындаған: Манарбекқызы
Қ.
Тобы: ВМ-305.
Тексерген: Садуақасов М.С.
Жылқы малдарын суғару.
Жылқының суға деген қажеттілігі, көптеген
жағдайларға байланысты болып келеді. Мәселен, жыл
мерзіміне, ауаның температурасы мен ылғалдылығына,
азықтағы су құрамына, орындайтын жұмыс көлемі мен
және жылқының жекелеген басқа да ерекшелігіне.
Сонымен спорт жылқысы – қыс мерзімінде күніне – 25
литр, ал жаз мерзімінде – 35 литрге дейін су ішеді. Жылқы
күшті жұмыс істеу кездерінде тәулігіне – 50 литрге дейін
суды пайдаланады.
Жылқы малдарын
азықтандыру.
Жұмыс қабілеттілігін арттыру үшін жылқыны дұрыс
азықтандыру, суғару және бағып күтудің маңызы зор.
Жылқыны азықтандырғанда оның қондылығы мен
атқаратын жұмысының ауырлығын ескереді. Ж ұмыс атына
берілетін азықтың тәуліктік рационының құнарлылы ғы
10,0-13,7 азық өлшемін құрайды. Сонымен бірге әр азы қ
өлшемінде болуы қажет, олар: 100-125 г қорытылған
протеин, 5-6 г кальций, 5-6 г фосфор ж әне 15-20 мг каротин.
Егер жылқының азық рационының құнарлығы, оны ң ж ұмыс
процесінде бөлінетін энергия мөлшерін қамтамасыз етпесе,
онда бұл оның жұмыс қабілетін төмендетеді. Сонымен бірге
жұмыс атының қондылығы мен күйі төмендеп кетеді.
Жылқыны азықтандыру.
Азықтандыру – мал тіршілігінің тірегі, арқауы.
Қоректендіруді қамтамасыз ететін азықтандыру барысында
желінген жемшөппен мал организімінің тіршілігіне, я ғни
үздіксіз зат алмасуына, қажет барлық қоректік заттар
жеткізіледі. Зат алмасу барысында жыл қы денесіндегі к үрделі
химиялық қосылыстар жаңартылып, өсу мен өнімге қажет
жаңа тканьдер қосымша құралып, организмде қалыпты жылу
өндіріп, механикалық жұмыс атқару ға энергия босатылады.
Жылқы денесінің құрамына белоктар, майлар, углеводтар, су
мен минералдық заттар (күл) кіреді. Олардың мөлшері мен ара
қатынасы жылқы жасы мен физиологиялы қ жа ғдайына
(қоңдылығына) байланысты өзгеріп тұрады.
Жылқы денесінің құрамы
Жылқы малдарын
азықтандыру
1.Көлік атын азықтандыру.
2.Тұқымдық айғырды азықтандыру.
3. Буаз биені азықтандыру.
4. Құлынды биені азықтандыру.
Көлік атын азықтандыру.
Жұмыс аттарының төзімді болып, ат қаратын ж ұмысын
қарқынды өндіруі үшін азықтандыруын тірілей салма ғы мен ж ұмыс
қарқынына тәуелі өзгерген нормаға сәйкестендіреді.
Келтірілген нормалар жұмысқа әбден үйренген, орта қо ңды
аттарға есептелген. Егер дұрыс пайдаланылмай, уа қытылы
азықтанырылмай ат арықтаса, бұл азы қтандыру нормасы
қосымша әр 1 а.ө.-де 90-100 г қорытылатын протеині бар 3-4 а. ө.-
не ұлғайтылады. Жұмыс аттарыны ң осы азы қтандыру нормасында
келтірілген қоректік заттарға мұқтажды ғын ат қаратын ж ұмыс
ерекшелігін ескере отырып құрастырыл ған рацион азы қтарымен
қамтамасыз етеді. Атқаратын ж ұмысы ауырла ған сайын рацион
қуаттылығы мен құнарлылығы жоғарылатылады. Жылдамды қты
қажет ететін, үнемі қимыл үстіндегі ж ұмыс аттарын тым
тойындырмай, жеңіл қорытылатын аума ғы ша ғым рационмен
жиірек азықтандырып тұрған дұрыс.
Көлік атын азықтандыру
нормасы
Тұқымдық айғырды
азықтандыру.
Тұқымдық айғырды жыл бойында орташа қоңдылықта
болатындай деңгейде азықтандырып, үйірге т үсерге дайындау
және үйірге түскен кезеңінде, қолдан ұрықтандыр ғанда – ұры қ
алынатын кезеңде – азықтандыру деңгейі мен құнарлылығын
күшейтіп, заводтық қондылыққа (кондицияға) жеткізеді.
Желісті және салт мініс тұқымдары айғырларының азы қтандыру
нормасы кестеде келтірілген.
Тұқымдық айғырды семіртпеу үшін рациондағы жемді азайтып,
жеңіл-желпі жұмысқа пайдаланып отыруға болады. Шағылысқа
қатыспай жүрген айғырға азықты жұмысқа жегілген жылқы ға
тиісті норма бойынша береді. Шағылыстыру кезе ңіне ұры қ сапасын
жетілдіріп үлгеру үшін шағылыстыру басталардан 2 ай б ұрын
айғырдың азықтандыру деңгейін күшейтіп, құнарлылығын
арттырады. Дайындық кезеңіндегі әрбір айғырдың к үйі, қо ңы,
мінезі, яғни шағылысуға құштарлығын белгілейтін жынысты қ
потенциясын, ұрығының сапасын үнемі бақылап отырады.
Тұқымдық айғыр азықтандыру
нормасы
Тұқымдық айғырды
азықтандыру.
Айғырларды ұстайтын алаңы жарық, еркін қозғалып
жүретіндей кең болуға тиіс. Айғыр денесін тазалап, күтіп, берілетін
азықтың жоғары сапалы және құнарлы болуын үнемі бақылайды. Айғыр
потенциясына күн көзіндегі серуен мен жеңіл қорытылатын витаминді
көк шалғын шөбі оң ықпал ететінін ескеріп жаз айларында шағылыс қа
түсетін желіс және мініс тұқымды айғыр басына тәулігіне 20-25 кг к өк
балауса жегізіп, қыста 10-12 кг жақсы сақталған, я ғни каротинді жасыл
бұршақ – астық тұқымдастар пішенін, қантты энергия көзі ретінде – 5-
6 кг қызылша мен сәбіз береді.
Құнарлы жемнен айғыр потенциясына ықпал ететіні – с ұлы д әні.
Бірақ ұрық сапасын жақсарту үшін сұлыны бидай кебегі, арпа мен ж үгері
жармасы, күнжара мен цироттармен араластырып берген қосынды
жақсартады. Айғырдың жыныстық қабілеттілігін арттыру үшін
шағылыстыру кезеңінде рационына сүт, шикі жұмырт қа қосады.
Тұқымдық айғыр рационыныдағы азық құрамын әр 3-4 жеті сайын
өзгерткен жоқ.
Буаз биені азықтандыру.
Дұрыс азықтандырылған бие күйлі – қо ңды болып, дер кезінде
күйлейді, тез арада нәтижелі ұрықтанады. Н әтижелі ұры қтан ған бие
буаздығы 11 айға созылады. Бұл мерзімде оларды ң азы қтандыруына
жауапты қарап, дұрыс, келтірілген мұқтажды қ нормасына
сәйкестендіріп, бие өз организімімен қатар дамып келе жат қан ұры қты да
жеткілікті көлемде қажетті қоректік заттармен қамтамасыз ету керек.
Буаздығының алғашқы 5 айында буаз бие қысыр бие нормасыны ң
деңгейінде азықтандырылады да, 5 айлы ғынан бастап іштегі т өліні ң
қалыпты өсуін – жетілуіне азықтандыру нормасы әр 100 кг тірілей
салмағына шаққанда 1 а.ө. – де 100-105 г қорытылатын протеині бар – 1,6-
1,7 а.ө. – не үстемелеп өсіріледі. Же ңіл ж ұмыс қа пайдаланыл ған буаз бие
азықтандыру нормасы жалпы қоректілігі, я ғни а. ө. бойынша қосымша 30-
35% - ға жоғарылатылады.
Желіс және тұқымды биені
азықтандыру нормасы
Құлынды биені азықтандыру.
Құлынданған биеге алғашқы күндері жеңіл қорытылып, ас
қорытуына себептесетін бидай кебегі, сұлы жармасы, арпа мен ж үгері
ұнтағын беріп, біртіндеп сүттілігін арттыратын к өкш өп, пішендеме
мен тамыртүйнектер үлесін молайтады. С өйтіп оны с үтейтіп,
құлынын алғашқы кездегі негізгі қорегі – ене с үтімен қамтамасыз
етеді. Құлындағаннан кейін 2-3 күн биеге су ға шылан ған кебек пен
аздаған майда, жұмсақ пішен беруден бастап, 5-6 к үнде толы қ нормалы
азықтандыруға көшіреді. Құнарлы жемді 3-4 к үннен бере бастайды.
Құлынды биенің әр 100 кг т.с.-на ша ққанда рацион азы ғымен – әр 1
а.ө.-де 100-105 г қорытылатын протеин болатын 2 а. ө. жеткізілуге
тиіс. Егер құлынды бие жеңіл жұмысқа пайдаланылса, 23-кестеде
келтірілген азықтандыру нормасы 30 %-ға арттырылады. Құлынды бие
отты жайылымда бағылып, оның оты жеткіліксіз жа ғдайда сапалы
пішен, сұлы, кебек және күнжарамен толы қтырылады.

Ұқсас жұмыстар

Сойыс малдарын тасымалдау кезіндегі ветеринарлық талаптар

Ірі қара малының гигиенасы

Жылқылар мен түйелердің гигиенасы Қойлар мен ешкілердің гигиенасы

Көпжылдық өсімдік

Ірі қара малдарының гигиенасы

Ірі қара мал кешенін жоспарлау

Құрамында фотосенсибилизаторлары бар азықтар

Жылқы гигиенасы

Улануды емдеудің жалпы принциптері

Ішектердің түйілуі

Пәндер