Экономикалық жүйе: мәні, элементтері, даму сипаты туралы ақпарат
Презентация қосу
Орындаған: Нұржанова С.
Тобы: ВТ-405
Тексерген: Готман Л.А.
1. Экономикалық жүйе дегеніміз не?
2. Экономикалық жүйе элементтері
3. Экономикалық жүйедегі меншік
қатынастарының орны
4. Экономикалық жүйенің жалпы кезеңдері
• Экономикалық жүйе дегеніміз –
экономикалық қатынастардың
және процестердің жиынтығы.
Экономикалық жүйе – экономикалық өнімді өндіру,
бөлу, айырбастау, тұтыну барысында туындайтын
негізгі экономикалық қатынастардың нысаны мен мазмұнын
айқындайтын қағидаттардың, ережелердің, заң жүзінде
баянды етілген нормалардың тарихи тұрғыда пайда болған
немесе белгіленген, елде жұмыс істеп тұрған жиынтығы.
• Әр экономикалық жүйеде өзіне тән өндірістік
қатынастар мен өндірістік күштері болады.
Өндірістік қатынастар ұдайы өндірістің (ҰӨ)
әр сатысына тән қалыптасады.
ҰӨ = Ө + Б +ҚБ + Т
• (Ұдайы өндіріс = Өндіріс + Бөлу + Қайта
бөлу + Тұтыну)
ӨК = ЖК + ӨҚ
• (Өндіріс күштері = Жұмыс күші + Өндіріс
құралдары)
• Меншік дегеніміз – құрал-жабдықтарды және
солардың көмегімен өндірілген өнім
нәтижелерін иемдену және пайдалану туралы
экономикалық-қоғамдық қатынастар. Меншікті
екі жағынан сипаттауға болады – экономикалық
және құқықтық жағынан. Экономикалық
жағынан, меншік ол — зат емес, ол – қоғамны ң
сый-сыяпатын білдіретін қоғамдық қатынастар.
Ал құқықтық жағынан, меншік дегеніміз – зат,
затқа деген адамның қатынасы. Рональд Коуз
• Меншік құқығының экономикалық
теориясының алғашқы өкілдері ол – Нобель
лауреат сыйлығына ие болған американдық
Чикаго университетінің профессоры Рональд
Коуз және Лос-Анджелес университетінің
профессоры Алчеар. Бұлар тек меншік ұғымын
пайдаланбай, меншік құқығы дегенді енгізді.
Ресурстар өз басына меншік емес. Бұларды
иемдену және пайдалану – “меншік шоғыры”.
Меншік түрінің және ұйымдастыру дәрежесіне байланысты
экономикалық жүйелердің келесідей үлгілері бар:
• Дәстүрлі экономикалық жүйе
• Әкімшілік-әміршілік жүйе
•
•Нарықтың экономикалық жүйе
•Аралас экономикалық жүйе
Дәстүрлі экономикалық жүйе
• Дәстүрлі экономикалық жүйе деп - әдеп-
ғұрыпқа алғашқы тірі қалу жүйесіне,
дәстүрлерге негізделген.
• Өндіріс процесі, айырбас, бөлу құрылу
уақытында қатыптасқан әдеп-ғұрыпқа
сүйенеді. Жүйе мемлекеттікке дейінгі
алғашқы қауіп кезеңіне ұқсас келеді.
Қазіргі уақытта ол амазондық үнділерге,
австралиялық тұрғылықты тұрғындары,
африка тайпаларына тән.
• Әкімшілік-әміршілік жүйе мемлекеттік
монополиялық меншігінің не оның
монополиялық мемлекет тудырған
үстемдігімен сипатталады. Бұл жүйеге
басқарудың қатаң тіктік ирархиясы
тән. Ол көптеген байланыстың
болмауымен төменгі деңгейде
тиімділікті жоғалтуға тырысады.
Нарықтық экономикалық жүйе
• Нарықтың экономикалық жүйе жеке-
меншік кәсіпорнына заңды мәртебе
берулік қажеттілігіне, жеке меншік
құқықтың анықтауларына, келісім
шарт кепілдігінің сақталуына орай
жекеменшікке және экономикалық
проблемаларды шешуге негізделген.
• Аралас экономикалық жүйе
мемлекеттік реттеу арқылы рынокты
толықтыруға негізделеді. Нарықтық
механизм мынандай проблемаларды
шеше алмайды: қоғамдық игілікті
жасау, әлеуметтік мәселелер,
экономикалық тұрақтылық, тепе-
теңдікті жаңадан құру және т.б.
• [1] Энгельс Ф. «Анти-Дюринг» — ІҮ1.;
1973, 54 бет.
• [2] Эклунд К. «Эффективная экономика.
Шведская модель». — М: Экономика, 1973.
125 бет.
• [3] Брагинский СВ., Певзнер Я.А.
Политическая экономия: дискуссионные
проблемы, пути обновления — М. Мысль,
1991, 28 бет.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz