Константин Дмитриевич Ушинский

К. Д. Ушинский өмірі мен педагогикалық қызметі

Орындаған: Касимжанова М. Қ.

Тексерген: Құлмышева Н. А.

Константин Дмитриевич Ушинский

[19. 2. 1824-22. 12. 1870 Одесса, Киевте

жерленген] - орыстың педагог

демократы, Ресейде ғыл. педагогиканың

негізін қалаушы.

Өмірі

Солтүстік- новгород гимназиясында оқыған.

1844 ж. Мәскеу университе-

тінің заң факультетін бітірген.

1846 - 49 ж. “Современник” және

“Библиотека для чтения” журнал-

дарында қызмет істеді. 1854 ж.

Гатчинодағы жетім балалар ин-

тында орыс тілі және заң пәнде-

рінің оқытушысы, 1855 - 59 ж.

класс инспекторы, 1859 ж. Смоль-

ный ин-тының инспекторы қыз-

меттерін атқарды.

Ол шетел және орыс

мектептерінің озат

тәжірибелеріне сүйе-

не отырып, Ресейдің

оқу-тәрбие ісіне түзе-

тулер мен өзгерістер

енгізуді қуаттады.

Сабақтардың бағ-

дарламасын өзгерт-

ті. Оқытудың тиімді

әдістері мен жол-

дарын енгізуді, аза-

маттардың бас бос-

тандығын жақтады.

Ушинскийдің пікірінше, ана тілі "халықты әлі де кітаптар, мектептер болмаған кезде де оқытқан және өркениет пайда болғаннан кейінде оны оқытуды жалғастырған ұлы халықтық тәлімгер болып табылады”.

Педагогикалық қызметі

Ушинский былай деп жазды: "Халықтың өзі және оның ұлы адамдары болашаққа жол қалауда: тәрбие тек ғана осы жолмен жүреді . . . ”

Ушинский институтқа көрнекті педагогтар-әдіскерлерді шақырды: әдебиеттен - В. И. Водовозов, жағырафиядан - Д. Д. Семенов, тарихтан - М. И. Семевский және басқалар. Смольныйдағы кезеңде ол бастауыш оқыту үшін оқу кітабын басып шығарды - "Балалар әлемі”.

1854 жылы Ушинскийге алғашында Гатчинада жетімдер

институтында орыс тілінің мұғалімі, кейіннен сол институттың

инспекторы қызметін атқарады. Бұл жерде Ушинский өзін

педагог, ұйымдастырушы және зерттеуші ретінде өзінің күші

мен қабілетін жан-жақты көрсете білді.

Халықтың бастамаға негізделген тәрбие ғана, Ушинскийдің айтуынша, "халықтық дамудың тарихи үрдісінде тірі орган болып табылады”. Орыс халқына тән өзіндік ерекшеліктері болады. Ең негізгілеріне ол мыналарды жатқызды:

3) шығармашылық

энергияның

байлығы.

1) ғасырлар бойы сыннан

өткен өз отанына деген

терең сүйіспеншілік сезімі,

өзінің күшін аямастан оның

тұтастығы мен тәуелсіздігін

басқа мемлекеттерден қор-

ғай білуге әруақытта даярлығы;

2) жоғары азаматтық

сезім, гуманизм;

1859 жылы Ушинский Смольныйдағы

инабатты қыздар институтының инс-

пекторы болып тағайындалды.

«Родное слово» еңбегі

147 рет өңделген. Ол екі

кітаптан тұрды: «Азбуки»

және «Первой после Азбуки

книги».

К. Д. Ушинский "Ана тілі” атты белгілі

мақаласында былай деп жазды:

Тіл - бұл өмірі өткен, бүгінгі өмір сүріп

отырған болашақтағы халықтың ұрпағын

бір ұлы тарихи тұтастыққа біріктіретін ең

өміршең, дәмді және берік байланыс. Ол

тек ғана халықтың өміршеңдігін білдіріп

қоймайды, ол өмірдің өзі. Егер халықтың

тілі жойылса, халық та болмайды.

К. Д. Ушинский - жазушы

Қоғамдық - педагогикалық

қозғалыстың әсерімен 1857-1958 ж. ж.

"Тәрбие үшін журналда” өзінің

"Педагогикалық әдебиеттің пайдасы

туралы”, "Қоғамдық тәрбиенің халық-

тығы туралы”, "Мектептің үш элементі”

және басқа да орыс педагогикасына

құнды үлес қосқан мазмұнды мақала-

ларын жариялады.

Естелік

Жыл сайын

педагогикалық

оқу өткізіледі

К. Д. Ушинский жанұяда,

балалар бақшасында және

мектепте оқыту және тәр-

биелеуді ана тілінде іске

асыруға аянбай табанды-

лықпен күресті.

Киевтің орталығындағы

Ушинскийге ескерткіш

Ушинскийдің атына ие болған

Ярослав мемлекеттік

педагогикалық

институты

Ғылыми мемлекеттік

педагогикалық

кітапхана

22 желтоқсанда

1870 жылы 46 жасында

орыс халқының ұлы перзенті

К. Д. Ушинский

қайтыс болды

К. Д. Ушинский бойынша “Ұлт ойындары - интернационалдық тәрбиенің құралы. Олай дейтініміз ұлтойындарының арасында өзара үндестік, тығыз байланыс бар. Ойынға тек ойын деп қарамай, халықтың ғасырлар бойы жасаған асыл қазынасы, бір жүйеге келтірілген тамаша тәрбие құралы деп қараған орынды. Ұлттық ойындар халық педагогикасынаң бір саласы болып отыр. Ол-сандаған ғасырлар бойы ұрпақтың керегіне жарап, оларды өмірге әзірлеу қажетін өтеуде. ”

К. Д. Ушинскийдің ойын туралы ойлары

К. Д. Ушинский ойынша “Ұлт ойындары балалардың іс - әрекеттерінің мазмұнын байытып, нақтылаудың нәтижесінде балалардың белсенділігін жетілдіріп, жұмыс қабілеттерін жақсартады, түрлі қиындықтар мен кедергілерді еркін игеруге мүмкіндік туғызады. ”

К. Д. Ушинский ойынша “Ұлт ойындарымен бойында бүгінгі жас ұрпақтың бойына дарытарлық ұлттық жағымды қасиеттері үшан - теңіз, соның бәрі әлеуметтік педагогикалық талаптарды үнемі шыңдап, қоғам талаптарына сай жастарды тәрбиелену ісіне қосар үлесі мол екені даусыз. ”