Ауыз су. Өндірістік су

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

СӨЖ
Тақырыбы: Ауыз су. Өндірістік су.

Орындаған: Дюсембинова М.У
Топ: ХН-221
Тексерген: Тлеуғали Е.Т.

Семей, 2015
Жоспар
I Кіріспе
II Теориялық бөлім
2.1 Ауыз су.
2.2 Өндірістік су.
III Қорытынды
IV Қолданылған әдебиеттер тізімі
Жер бетінде тіршілік ең алғаш сулы ортада пайда болды.
Су — бүкіл тіршілік иелерінің негізгі құрамдас бөлігі.
Бұдан басқа судың тіршілік үшін физикалық-химиялық
қасиеттердің: жоғары жылу өткізгіштік және жылу
сыйымдылық, жоғары тығыздық, ауа тығыздығының
шамамен 800 есе артуы, мөлдірлік, тұтқырлық, қатқан кезде
мұздың көлемін ұлғайтуы және тағы басқа қолайлы
қасиеттері болады. Біржасушалы және көпжасушалы
ағзалар жасушаларының биохимиялық үдерістерінің
барлығы сулы ортада өтеді. Су әр түрлі климаттық
жағдайлардағы физиологиялық үдерістердің калыпты
өтуіне себепкер болады. Ол сондай-ақ көптеген минералдық
және ағзалық заттардың жақсы еруіне себепкер бола алады.
Табиғи су құрамында сан алуан тұздың болатыны да
сондықтан. Ағзалар жұғымды заттарды тек еріген түрінде
сіңіреді.
Көптеген су тұтыну түрлері үшін ауыз су қажет, ал оның қорлары Жер
бетіндегі барлық сулардың 3 пайызын ғана құрайды. Су тұтынудың
үнемі өсуі – əртүрлі аймақтарда су тапшылығын тудыратын негізгі
себепке жатады. Осыған байланысты су қорларын тиімді пайдалану ж əне
қорғау соңғы кезде маңызды мəселеге айналды. Сумен жабдықтау көзі
ретінде тұщы сулы жер үсті су қоймалары жəне жер асты сулары
пайдаланылады. Жер асты су көздеріне грунт сулары, қабат аралы қ сулар,
артезиан сулары жатады. Грунт суларының құрамы атмосфералы қ жауын
суларына, сол қабатта сумен беттесіп жатқан топырақтың сипаттамасына,
жоғарғы горизонттың санитарлық жағдайына байланысты. Артезиан
суларының құрамының қалыптасуында тереңдіктегі геологиялық
структура шешуші рольді атқарады. Жер асты суларының химиялы қ
құрамы, тау жыныстарының шайылуы, еруі, сорбция, ион алмасу сияқты
процестердің нəтижесінде қалыптасады. Артезиан сулары қабаттарының
қорғалғандығы, су құрамының тұрақтылығын жəне
микроорганизмдердің мүлдем болмауын қамтамасыз етеді
Табиғи сулардың сапасы əр түрлі көрсеткіштермен сипатталады, ең негізгілері – температура, ортаны ң реакциясы, т үсі, исі, д əмі,
лайлығы. Сонымен қатар, иондық құрамы, темір ж əне марганец қосылыстарының болуы, қаттылы ғы, тоты ғуы, еріген газдарды ң
болуы, фтор, йод, улы заттардың болуы, санитарлы қ-бактериялы қ ж əне гидробиологиялық көрсеткіштері де маңызды. Су сапасыны ң
көрсеткіштері ГОСТ арқылы белгіленеді (регламенттеледі).
Температура – су сапасының физикалық көрсеткіші. Жер үсті су қоймаларының температурасы жыл мезгілдеріне
байланысты 0 – 300С арасында өзгеріп отырады, жер асты су көздерінің температурасы салыстырмалы т ұра қты
болып табылады. Ауыз судың температурасы 7 – 150С арасында болғаны дұрыс.
Ортаның реакциясы. Шаруашылық-ауыз су мақсатына қолданылатын су үшін рН = 6,5 – 8,5 болуы қажет. Бұл
талап адамның физиологиялық мұқтаждарын қанағаттандыру үшін ж əне құбырлар мен қондырғылардың
материалдарының коррозиясын болдырмау үшін керек. Көптеген табиғи су көздерінің рН шамасы бұл шектен
аспайды. рН шамасы ортаның активті реакциясыны ң, немесе суда ғы бос сутек иондарыны ң əсерінен болатын
активті қышқылдығының өлшемі.
Судың түсі. Судағы гумин жəне фульвоқышқылдары, олардың еріген тұздары, сондай-ақ темір қосылыстары
суға түс береді. Суға түс беретін қосылыстар дисперстік дəрежесі бойынша екінші жəне үшінші топқа жатады.
Суға түс беретін қосылыстардың мөлшері көптеген факторларға, негізінен су көзі бассейнінде торфяниктерді ң
болуына байланысты. Түстің дəрежесін белгілі бір заттың мг/л мөлшерімен емес, ерекше бірлікпен – градус
арқылы өлшейді. Өзен суы түсінің шамасы үлкен аралықта өзгереді – 35 – 55 градус аралы ғында, жекелеген
жағдайларда 200 градустан жəне одан да жоғары асып кетуі мүмкін.
Судың исі мен дəмі – су сапасының органолептикалық көрсеткіштері. Ұшқыш иісті заттар суға иіс береді.
Табиғи судың исі мен дəмі оның құрамында табиғи заттардың болуынан, немесе ағынмен бірге ластаушы
заттардың түсуінен. Табиғи иіске жер, шірік, батпақ, күкірттісутек жəне т.б.иістері жатады. Олар судағы
балдырларға, актиномицеттерге жəне басқа да 21 судағы тірі организмдерге байланысты. Жасанды иістер хлор,
фенол, аптека иістері болып жіктеледі. Судың дəмі тұзды, тəтті, ащы жəне қышқыл болып жіктедеді. Ерекше
дəмдер де бар – сілтілік, метал жəне басқа дəмдер. Шаруашылық ауыз сумен жабдықтау көздерінің дəмі мен иісі
əдетте 3 – 4 балдан аспайды.
Ауыз судың дəмі жоқ. Жер асты су көздерінің суларының дəмі, құрамындағы тұздардың концентрациясы үлкен
болғандықтан, тұзды жəне ащы тұзды болуы мүмкін
Өндірістік ағынды суларға əр түрлі технологиялық
процестерде, пайдалы қазбалар өндіргенде түзілген, сондай-ақ
өндірістің ластанған территорияларынан ағып шыққан,
қайтадан қолдануға жарамайтын сулар жатады.
Технологиялық процестерде қолданылған сулар əр түрлі
химиялық реакциялардың жүруінен, шикізатты, өнімді жəне
қондырғыларды жуған кезде, судай-ақ қондырғыларды
салқындатқан кезде ластанады. Ағынды сулар болатлитейлі,
шойынлитейлі, термиялық, механикалық жəне
инструментальды, сондай-ақ гальваникалық цехтар мен
участоктардан түзіледі. Литейлі цехтардың негізгі ластаушы
заттары механикалық қоспалар (шаң, известь, саз, құм
бөлшектері). Термиялық цехта металл бұйымдарды суда
немесе майда шынықтырады. Термиялық цехтардың негізгі
ластаушы заттарына май жатады. Өңдеу бөлімдерінің ағынды
суларының құрамында күкірт жəне тұз қышқылы, темір жəне
ауыр металдар бар. Гальваникалық цехтардың ағынды сулары
хром, цианидтер, мырыш, мыс, никель, басқа да ауыр
металдармен ластанған. Механикалық жəне инструментальды
цехтарда ағынды сулар бұйымдарды жуған жəне
шынықтырған кезде, бұйымдарды термиялық жəне
гальваникалық бөлімшелерде өңдегенде, бұйымдарды
бояғанда, станоктарды эмульсиямен салқындатқан кезде
түзіледі. Ұста цехтарында ағынды сулар инструменттерді,
сварка агрегаттарын, пештердің арматураларын
салқындатқанда, скрубберлерде ауаны шаңнан тазартқанда
түзіледі.
Өндірістік ағынды 34 сулар екі үлкен категорияға бөлінеді:
ластанған жəне ластанбаған (шартты таза).
Ластанған ағынды суларды əдетте төрт топқа бөледі:
негізінен органикалық заттармен ластанған,
негізінен минералды қоспалармен ластанған жəне олардың
қоспасымен ластанған өндірістік ағынды сулар.
Өндірістік ағынды сулардың мөлшері мен құрамы бірнеше
факторларға: технологиялық процеске,
оны жүргізу режиміне,
шикізаттың құрамына,
аралық заттар мен өнімдерге,
бастапқы таза судың құрамына байланысты.
1. Керейбаева Г.Х. Табиғи жəне ағынды суларды тазарту
технологиясының негіздері. Оқу құралы. – Алматы: ҚазҰТУ,
2008, 150 бет.
2. Фрог Б.Н., Левченко А.П. Водоподготовка: Учебное
пособие для вузов. – М.: МГУ, 2003, 680с.
3. Николадзе Г.И., Минц Д.М., Кастальский А.А. Подготовка
воды для питьевого и промышленного водоснабжения:
Учебное пособие для вузов. – М.: Высшая школа, 1984, 368с.
4. Кривошеин Д.А., Кукин П.П., Лапин В.Л. Инженерная
защита поверхностных вод от промышленных стоков:
Учебное пособие. – М.: Высшая школа, 2003, 344с. 6
5. Алексеев Л.С. Контроль качества воды: Учебник. – М.:
ИНФРА-М, 2004, 153с.
6. Родионов А.И., Клушин В.Н., Торочешников Н.С. Техника
защиты окружающей среды. Учебник для вузов. – М.:
Химия, 1989., 512 с.

Ұқсас жұмыстар

Ғимаратты және жеке объектілерді сумен қамту

Сумен жабдықтау

Халықты ауыз сумен қамтуға әсер етуші факторлар

Алматы облысы мен Алматы қаласының ауыз су мәселелері

Микробиология, вирусология жне иммунология кафедрасы

Судың ластаушы көздері

Қатынас ыдыстар

Каспий теңізіндегі мұнайды бұрғылау

Жер асты су кен орындары

Қала және ауылдық жерлерді ауыз сумен қамтамасыз ету

Пәндер