Атбасарлық саяқ шегіртке Dociostaurus kraussi: биологиясы, таралуы және ауыл шаруашылыққа зияны

2015 жыл

АТБАСАРЛЫҚ САЯҚ ШЕГІРТКЕ

Жоспары:

Саяқ шегіртке (Acrididae) - жәндіктер класының тікқанаттығылар отрядының нағыз шегірткелер тұқымдасының өкілі. Шалғындар мен далаларды мекендейді. Ауыл шаруашылығы дақылдарының зиянкестері. Шала түрленіп дамиды. Дернәсерсілдері қанатсыз. Саяқ шегірткелерге:

Айқышты саяқ шегіртке -Arcyptera microptera, Сібірлік саяқ шегіртке -Aeropus sibiricus L., Қанатсыз саяқ шегіртке -Podisma pedestris, Кіші айқышты саяқ шегіртке -Dociostaurus brevicollis Ev, Фишер саяқ шегіртке -Stenobothrus fischeri Ev. Ақ жолақты саяқ шегіртке -, Атбасарлық саяқ шегіртке-Dociostaurus kraussi Ingen жатады. Осылардың ішінде атбасарлық саяқ шегірткеге толықырақ тоқталып өтсем.

Атбасарлық саяқ шегіртке

Жалпы түсініктеме

Таралуы

Қуаң далалы және шөлді аудандарда таралған

Дене пішіні

Қоңыр немесе сұр түсті, жотасында крест тәрізді жолақ болады, оның артқы бөлігі үшбұрышты. Артқы сирақтары қызыл.

Денесінің ұзындығы

Ұрғашыларының ұзындығы 23-26 мм, еркектері 16-20 мм.

Ерекшелігі

Басқа шегірткелерге қарағанда личинкалары ерте оңтүстікте наурыз айының аяғы мен сәуірдің бас кезінде шығады.

Личинкаларының даму ұзақтығы

25-35 күнге созылады.

Ересек шегірткелер толық қанаттанған соң 5-7 күннен кейін жұмыртқалай бастайды. Күбіршелерін тығыз топырақты және өсімдігі селдір, жеңіл құм топырақты жерлерге де салады. Күбіршесі жуан доғаша иілген, ұзындығы 11-15 мм, диаметрі 5-5, 6 мм. Әрбір күбіршенің ішіндегі жұмыртқалардың саны 5-тен 16- дейін. Әр бір ұрғашы шегіртке өз өмірінде 3-5 күбіршеден салады.

Күресу шаралары

Сандарына

Бақылау жасап, танап

Аралықтарын

өңдеу қажет

Біз тұмсықты

немесе дискілі

Тырмалармен

өңдеу

Химиялық өңдеу, бөгеу

және локальді өңдеу

жұмыстарын жүргізу.

Егін алқаптарында

8-10 дернәсіл/м2 болса

Инсектицидтер

қолданылады

Білгенге маржан

Зиянды шегірткелердің барлық түрлерінің жылдық даму циклі бір генерациялы, яғни жылына бір ұрпақ беріп, өсіп дамиды. Олар жұмыртқа түрінде топырақ арасындағы күбіршенің ішінде қыстайды. Көктемде жұмыртқалардан личинкалар шығады. Личинкалардың шығу мерзімі шегірткелердің қандай түрге жататындықтарына және олардың мекендеген жерлерінің ауа райы мен тағы басқа жағдайларына байланысты.

Қортындылай келе, саяқ шегіртке түріне жататын атбасарлық саяқ шегіртке қуаң далалы және шөлді аудандарда таралған. Жаппай көбейген жылдары ауыл шаруашылығы дақылдарына, әсіресе дәнді дақылдарға бірқатар зиян келтіреді. Маңғыстаудың шөлді жайылымдарында атбасарлық шегіртке кейбір жылдары үйірлі шегірткелер сияқты жаппай қаулап өсіп- өніп, ондағы астық тұқымдас өсімдіктерді әсіресе негізгі жайылым өсімдігін түгелдей дерлік құртып жібереді.