Қайталанатын алгоритмдерді программалау

Алгоритмдер және мәліметтер құрылым

Құрылымдық алгоритмде командалардың орындалуы шартқа тәуелді жүзеге асады. Шартты тексергеннен кейін алгоритмдегі командалар тізбегі шартқа тәуелі орындалады немесе шарт сақталмаса командалар тізбегі орындалмайды. Алгоритмдегі бұл құрылым “қайталану” деп аталады. Алгоритмдегі бір текті әрекеттердің бірнеше рет орындалуын қайталану командасын жазу үшін арнайы командалар енгізіледі.

Қайталану екіге бөлінеді:

Қайталану саны белгілі қайталану

Қайталану саны берілмеген (белгісіз) қайталану

Қайталану саны берілмеген (белгісіз) қайталану өз кезегінде екіге бөлінеді. Оларды алгоритмдік тілде былай атау қабылданған: Әзір; Үшін.

"Әзір" қайталану командасы

Егер кестелерді реті бойынша іріктеу (берілген қасиеті бойынша элементтің нөмірін іздеу т. с. с) қажет болса, онда “әзір” циклы пайдаланылады.

Кейбір алгоритмдерде белгілі бір шарттардың сақталуына тәуелді командалардың қандайда бір бөлігі бірнеше рет қайталанады. Осы әрекеттерді жүзеге асыратын командаларды “қайталану командасы” деп атайды.

Алгоритмдік тілдегі “әзір” қайталану командасының жалпы түрі

Цб әзір <шарт>

Серия

Цс

Цб - циклдың басын, Цс - циклдың соңын көрсетеді.

Бұл команда кестелік шамаларды өңдеуге байланысты пайдаланылатыны белгілі. Егер элементтің қосындысы, максимум, минимум, элементтер санын іздеу қажет болса, басқа сөзбен айтқанда, барлық элементтермен біркелкі амалдар орындалатын жағдайда “үшін” циклы пайдаланылады.

«Үшін» қайталану командасының жазылу форматы төмендегідей:

Х үшін Х мах бастап Хмах һ қадам

Цб

Серия

Цс

Паскаль тілінде есептер шығару

1 - есеп.

sin x және cos x функцияларын [0, 1] аралығында 0, 1 қадам арқылы өзгеретін аргументтер үшін функциялар мәндерінің кестесін келесі түрде баспаға шығар:

X sin x cos x

0. 0 0. 1.

01000 0. 0998 0. 9950

……….

1. 0. 841 0. 5403

2 - есеп.

3 - есеп.

F(x) =

4 - есеп.

5 - есеп.

N натурал сан берілген. Бұл санның полидром болатындығын анықта. Егер санның цифрлары симметриялы орналасса, онда ол санды полиндром дейміз: 484, 121, 767767 т. б

6 - есеп.

N натурал саны берілген Оның жай сай екендігін анықтаңыздар.

1) Program esep1; Var x, f1, f2:real; begin x:=0; readln(x) ; writeln(' x ', ' sin(x) ', ' cos(x) ') ; writeln('') ; while x<=1 do begin f1:=sin(x) ; f2:=cos(x) ; writeln(x:1:4, '', f1:1:4) ; x:=x+0. 1; end; end.

Экранда:

2) Program esep1; Var x, y:real; begin read(x) ; if x<=1 then y:=sin(sqr(x) +x) else y:=5/x+2*x+cos(x+3) ; write('y=', y) ; end.

Экранда:

3) Program esep4; var n, r, m, k, i:integer; f:boolean; begin repeat writeln('natural n sanyn engiz:') ; read(n) ; until n>0; m:=n; r:=1; k:=1; f:=false; while (m div 10) >0 do begin m:=m div 10; r:=r*10; k:=k+1; end; m:=n; for i:=1 to k div 2 do begin if(m mod r) <>(m mod 10) then f:=true; m:=(m mod r) div 10; r:=r div 100; end; if f then writeln(n, ' sany polindrom emes') else writeln(n, ' sany polindrom') ; end.

Экранда:

4) Program esep4; var i, n, f:integer; begin repeat write('natural san engizinder n=') ; readln(n) ; until n>0; f:=0; for i:=2 to n div 2 do if n mod i=0 then f:=1; if f=0 then writeln(n:6, 'jai san') else writeln(n:6, ' jai san emes') ; end.

Экранда:

5) Program esep3; var x, f:real; begin read(x) ; if x<1. 5 then f:=x*(sin(x) /cos(x) ) -sin(x) else begin if (1. 5<=x) and (x>2. 5) then f:=exp(ln(x) *3) +sin(x) else f:=3*exp(ln(x) *3) +5; end; writeln('f=', f) ; end.

Экранда:

6) Program esep2; var x, f:real; begin read(x) ; if (-5<x) and (x<0) then f:=(sqrt(sqr(x) +abs(x) ) ) else f:=(5*(exp(3) ) *ln(x) ) +cos(x) ; write('f=', f) ; end. </p>