Жұлын, сопақша ми, вароли көпірі

Презентация қосу

Тақырыбы: «Жұлын, сопақша ми, вароли
көпірі».
Жоспар:
1. Қызметтерді реттеудегі жұлынның
маңызы.
2. Жұлынның функциялары.
3. Жұлындағы орталықтар.
4. Жұлынның өткізгіш қызметі.
5. Артқы ми. Сопақша ми мен көпірдегі
орталықтар.
6. Өткізгіш қызметі.
Жұлын нейрондарының түрлері.
1. Алдыңғы мүйізінде (ашасындағы) -
мотонейрондар (эфференттік)
2. Интернейрондар(аралық)- артқы мүйізінде
Ауырсыну. Температуралық жанасу, діріл,
проприоцептивтік тітіркендірулерді өткізеді.
3. Симпатикалық және парасимпатикалық
нейрондар -бүйір мүйізінде
4. Ассоциативтік жасушалар - жұлынның өзіндік
аппаратының нейрондары (сегмент аралық
байланыстарды жүзеге асырады).
Жұлындағы орталықтар
1. Мойын:
- диафрагмалық жүйке орталығы;
- қол еттерін жүйкелендіретін орталық.
2. Кеуде:
- қабырғааралық және құрсақтың тыныс алу
еттерін жүйкелендіретін орталық;
- жүрек және тамыр қозғалтқыш орталықтар;
- ас қорыту қызметін реттейтін орталықтар.
- тер шығару орталығы.
3. Бел және сегіз көз:
- кіші жамбас ағзалары қызметін реттейтін орталық.
- автономдық жүйке жүйесінің парасимпатикалық
бөлімінің орталықтары.
Жұлынның өткізгіш жолдары.
Жоғары бағытталған жолдары (артқы бағаналары):
1. Голль және Бурдах будалары - проприорецепторлардан,
жанасу рецепторларынан
2. Флексиг және Говерс жұлын-мишық жолы -еттердің,
байламдардың, сіңірлердің проприорецепторларынан.
3. Жұлын-таламус - ауырсыну, жанасу, температуралық
сезімталдық.
Төмен бағытталған жолдары:
1. Қыртыс-жұлын(пирамидалық) - қаңқа еттеріне
бағытталған импульстер.
2. Қызыл ядро-жұлын (Монаков) - қаңқа еттерінің тонусы.
3. Кіреберіс-жұлын - дене қалпы мен тепе-теңдікті сақтау.
Ми
1. Алдыңғы ми:
- Үлкен ми сыңарлары қыртысы;
- Базалдық ганглилер:
- Бозғылт шар жүйесі (паллидум);
- Жолақ дене жүйесі (стриатум).

• Стриапаллидарлық жүйе қаңқа еттері тонусын реттеуге
қатысады, қозғалыс белсенділігіне және қоз ғалыс
реакцияларының эмоциялық компоненттеріне тежеуші
әсер көрсетеді.

2. Ми бағаны:
- Артқы ми - сопақша ми, Вароли көпірі, торлы
құрылым.
- Мишық.
- Ортаңғы ми - ми аяқшалары, төрт төмпешік, қызыл
ядро, қара зат.
- Аралық ми - таламус, гипоталамус.
Сопақша ми
Сопақша ми мен көпірдегі орталықтар.
I. Сегіз жұп ми жүйкелері орналасқан (V-XII)
• V - үшкіл;
• VI - әкетуші;
• VII – бет;
• VIII - есту, кіреберіс;
• IX - тіл-жұтқыншақ;
• X – кезбе;
• XI – қосымша;
• XII – тіласты.
II. Өмірлік маңызды орталықтар

Автоматтық Рефлекстік

1. Тыныс (дем алу, дем 1. Көру (жас шығару,
шығару). кірпік қағу).
2. Жүрек қызметін 2.Тыныс
реттейтін орталық. (түшкіру,жөтел).
3. Тамыр қозғалтқыш. 3. Ас қорыту ( сору, жұту,
4. Тер шығару сілекей және сөл бөлу,
орталығы. құсу орталықтары).
Вароли көпірі
1. V,VI, VII жүйелердің ядролары.
2. Пневмотаксиялық орталық.
3. Апнейстикалық орталық.
4. Фонация орталығы.
5.Тонустық рефлекстер орталығы.
6. Ұйқы мен сергектік орталығы (торлы
құрылым жасушалары).
Сопақша ми мен көпірдің өткізгіштік
қызметі.

Жоғары бағытталған және төмен
бағытталған жолдары.
Торлы құрылым
Тақырыбы: Ортаңғы ми, мишық, аралық ми.

Жоспар:
1. Ортаңғы мидың құрылымы.
2. Ортаңғы мидың физиологиялық ролі.
3. Мишық, функциялық маңызы.
4. Аралық ми, оның бөлімдерінің маңызы.
Ортаңғы мидың құрылымы:

1. Мидың шатыры(дорзалдық бөлім);
2. Мидың аяқшалары (вентралдық
бөлім).
Ортаңғы ми нейрондары

1. Қара зат (базалдық гангллерден келетін
сигналдар).
2. Төрт төмпешік (IV-шығыр жүйкесі
ядросы, III-көз қозғалтқыш жүйке
ядросы). Біріншілік есту және көру
орталықтары.
3. Қызыл ядро (қыртыстың моторлық
аймағы мен мишықтан келген қозуды
өткізу).
Ортаңғы ми ядроларының функциялары

• Бағдарлау. Көру, есту рефлекстері,
сақтық рефлекстер.
• Қара зат қозғалыстардың күрделі
үйлестірілуіне қатысады.
• Қызыл ядро- дене мен аяқ- қол еттерінің
тонусын реттеу (децеребрациялық
тырысу).
• Торлы құрылым- ми қыртысына
белсендіруші әсерлер және төменге
бағытталған тежеуші әсерлер.
Мишық
Екі жарты шардан, құрттан (аралығында),
жүйке талшықтары шоғырларынан түзілген үш
жұп аяқшалардан тұрады.

Мишықтың функциялары.
1. Статикалық және статокинетикалық
рефлекстер.
2. Вегетативтік функцияларды реттейді.
Мишық қызметінің бұзылуының
салдарлары
• Атония (дене еттері тонусының төмендеуі).
• Астения (дене еттері күшінің төмендеуі).
• Астазия (теңселу, шайқалу).
• Асинергия (синхрондық бұзылыстар).
• Атаксия (мас адамның жүрісі, бағытталған
қимылдың бұзылысы).
• Адиадохокинез (сәйкес қимыл әрекеттері
орындалмайды).
Аралық ми
Құрылымы:
1. Таламус (көру төмпешігі):
- Арнайы ядролар импульстерді қыртыстың есту,
көру,соматосенсорлық аймақтарына жібереді;
- Арнайы емес ядролар импульстерді қыртыстың
әртүрлі аймақтарымен ассоциативтік аймақтарына
жібереді.

2. Гипоталамус (төмпешік асты аймақ):
- 32 жұп жүйке, ВЖЖ-нің негізгі қыртыс асты
орталығы, гипофизбен тығыз байланыс,артқы
ядролар-жыл түзілу орталығы, ортаңғы және
алдыңғы топ ядролар-жылу шығару орталығы,
заттар алмасуын реттеу.
Лимбиялық жүйеге жатады:
• Бадамша тәрізді кешен.
• Гиппокамп.
• Белдік иірім.
• Ми күмбезі, иіс буылтығы, иіс трактісі.
• Таламус, гипоталамус.

Барлық вегетативтік қызметтердің
реттелуіне, мотивацияның, эмоцияның,
мінез реакцияларының қалыптасуына,
зерде механизмдеріне қатысады.

Ұқсас жұмыстар

Жүйке жүйесінің маңызы

Жүйке жүйесінің құрылысы, қызметі мен дамуы Жүйке жүйесінің маңызы

Шеткі жүйке жүйесі

Тыныс алу жүйесі

ЖҰЛЫН ЖӘНЕ АРТҚЫ МИ ФУНКЦИЯЛАРЫ

Орталық жүйке Шеткі жүйке жүйесі

Алдыңғы өскін

Жұлын жане ми функциялары

Балалар бас миының анатомиясы

Балалардың жүйке жүйесінің анатомиясы

Пәндер