Қазақ философиясының дамуы: жыраулар дәуірі мен ағартушылық кезеңнің көрнекті өкілдері

Скачать

ҚАЗАҚ ФИЛОСОФИЯСЫ

Жоспары

Қазақ философиясы.

ҚАЗАҚ ФИЛОСОФИЯСЫ

ҚАЗАҚ ФИЛОСОФИЯСЫ

Жыраулар дәуірі

(Асан қайғы, Қазтуған,

Досмамбет, Шалқиіз)

Зар - заман көрнекті өкілдері

(Ш. Қанайұлы, М. Мөңкеұлы,

Д. Бабатайұлы)

Қазақ ағартушылық кезеңі

(Ш. Уалиханов, А. Құнанбаев,

Ы. Алтынсарин, Ш. Құдайбердиев)

Жыраулар XV - XVIII ғасыр

Асан Қайғы, Қазтуған, Досмамбет, Ақтанберді жыраулар қазақ даласынан шыққан философ, ел қамын жеген данышпан-ақындар.

Зар заман

Шортанбай Қанайұлы (1818-1881)

Тоталитарлық тәртіп кезінде оларды патриархалдық өмірді көксеуші, Ресейге қарсы болған керітартпа идиологиясына қарсы шыққан қазақ майталманы.

Мұрат Мөңкеұлы (1843-1906)

Әркімді заман сүйремек,

Заманды қай жан билемек?

Заманға жаман күйлемек,

Замана оны илемек-деп

Бұқар жырау

Қазақ мәдениетін қалыптастыруға үлес қосқан . Бүкіл өмірін қайғы-қасірет, торығу, ескіні көксеу сабынымен жырлаған.

Қазақ ағартушылары

Ағартушылық кезеңін салушы

Шоқан Уалиханов

Шоқан Уалиханов

Ш. Уалиханов (1805 - 1835)

Қазақ ағартушыларының негізін салушы. Қазақ халқының сауаттылығын ояту мақсатында бүкіл өмірін арнаған.

Шығармалары: “Манас”, “Қашқарияға сапары” т. б.

Ыбырай Алтынсарин “Білім дегеніміз-өзімізді қоршаған шындықты танып-білу”

Қазақ еліні білім, өнер керек екендігін орыс тілінде талай рет мақаларында атап өткен. Мақсат-әрекеті патшалық Ресейдің жергілікті халық өкілдерінен тек тілмаштар дайындамақ болған отаршылдық саясатына қайшы келіп, бірақ одан қолдау таппады.

Абай Құнанбаев

Қазақ халқының көрнекті ойшылы, ақын, ағартушысы. “Бес нәрседен қашық бол,

Бес нәрсеге асық бол,

Адам болам десеңіз”-деп бекер мал шашпай өнер, білім, сауда жасауды, пайдалы әрекет жасауға шақырады.

“Сен де-бір кірпіш дүниеге,

Кетігін тап та, бар, қалан!” деген сөздер соңын айғағы.

Шәкәрім Құдайбердіұлы

Ш. Құдайбердіұлы (1858-1931)

XIX - XX ғ. Өзінің терең де жан-жақты рухани еңбектерімен тарихта, қазақ руханиятында ерекше орны бар ұлы ойшыл-философ, тарихшы, ағартушы, ақын.

“Анық пен тынқ”, “Мұсылмандық шарттар” т. б.

НАЗАР ҚОЙЫП ТЫҢДАҒАНДАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс