Қазақстанның сыртқы саясаты туралы

Презентация қосу

Қазақстанның
сыртқы саясаты
Қазақстанның сыртқы саясаты
Қазақстан Республикасының сыртқы саясаты
белсенділігімен, тепе-теңдік сақтауға ұмтылысымен,
прагматизмдігімен, сындарлы сұхбат жүргізуге
талпынысымен және көпжақты ынтымақтастыққа
бағытталғандығымен ерекшеленеді. Халықаралық
аренада мемлекетіміз өзінің тарихи, геосаясаттық
және экономикалық факторларына байланысты көп
ғасырлар бойы сыртқы саясатын халықаралық
ынтымақтастық, көршілес мемлекеттермен
татуластық және олардың аймактық біртұтастығын
кұрметтеу принципіне негіздеп жүргізіп келеді.
Қазақстанның өзге мемлекеттермен тең құқылы
және екі жаққа да тиімді қарым-қатынас құруға
дайындығы оның бүгінгі күні дипломатиялық
байланыс орнатқан шет мемлекеттердің санының
көптігімен дәлелденіп отыр. 1991 жылы тәуелсіздік
алған сәттен бастап біздің республика әлемнің 130
мемлекетімен дипломатиялық қарым-қатынас
орнатты. Көптеген себептерге байланысты Орталық
Азия мен Қазақстан аймағы әлем саясатында қазіргі
кезде ерекше назарға ие.
Қазақстан екпінді даму қарқынының арқасында ipi трансұлттық
корпорациялардың, өзге мемлекеттердің үлкен
қызығушылығына ие. Бұл түсінікті де, Қазақстан Орталық
Азиядағы географиялық сипаты бойынша ең ipi мемлекет болып
табылады, оған қоса экономикалық даму қарқыны бойынша
біздің мемлекет аймактағы көшбасшы. Осы ретте еліміздің
болашақта даму мүмкіндіктерінің мол екендігін ескере кету
керек. Бүгінгі күні қазақстандық сыртқы саясат басымдылығы
ең алдымен Ресей, Қытай, АҚШ, ЕО, Орталық Азия аймағындағы
көршілес мемлекеттермен, ислам әлемімен тең құқылы қарым-
қатынас құруга бағытталып отыр. Бұл тұрғыда 2006 — 2007
жылдары аталмыш мемлекеттермен және аймақтармен ей
жакты байланыс едәір алға басты. Ел мүддeciнe қатысты
бірталай маңызды құжатқа қол қойылған мемлекет
басшылығының Вашингтон, Мәскеу, Брюссель, Лондон, Пекин,
Каир, Тегеран, Ташкент, Бішкек және тағы да басқа
мемлекеттердің астаналарына ресми сапарларының
қорытындылары да осыны айғақтай түсуде. Осылайша
мeмлeкeтiмiздiң әлемнің жетекшi державалары мен көршілес
ТМД мемлекеттepi арасындағы стратегиялық серіктестігі жаңа
деңгейге көтерілді деуге болады.
Орталық Азия
мемлекеттерімен
ынтымақтастық
07 жылдар аралығында Орталық Азия мемлекеттері
президенттерінің Астанаға іс-сапарлары барысында және
Қазақстан басшылығының аталмыш аймақ мемлекеттеріне
ресми сапарлары барысында мемлекетаралық саяси-
экономикалық және әлеуметтік-мәдени қарым-қатынастардың
дамуына негіз болатын маңызды ек Қазіргі кезде
Қазақстанның көп ғасырлар бойы туысқандық, мәдени, саяси
және экономикалык, қарым-қатынаста болып келген көршілес
Орталық Азия мемлекеттерімен ынтымақтастығы ерекше
cepпін алып отыр. Аймактың ең ipi мемлекеті ретінде ғана
емес, экономикасы едәуір алға басқан Қазақстан аймақ
бойынша көршілес елдермен тығыз қарым-қатынас орнатуға
қызығушылық білдіруде. Біздің мемлекетіміздің ендігі жердегі
қарқынды дамуы аталмыш республикалармен қалыптасатын
қарым-қатынаспен де тығыз байланысты. Сол себепті
Қазақстан Орта Азиялық Одақ құру идеясын алға тартып
отыр. Бұл бірлестікке Қазақстаннан баска аймактың
Өзбекстан, Қырғызстан, Тәжікстан және Түркменістан сияқты
мемлекеттері де кipyi мүмкін. 2006 - 20і жақты келісімдер
қабылданды. Бұл құжаттар Қазақстанның көршілес
мемлекеттерімен байланысын нығайта түсіп, Орта Азиялық
Одақ идеясын жүзеге асыру үшін айтарлықтай серпін беріп
отыр.
Ресей Федерациясымен
ынтымақтастық
Қазақстанның сыртқы
саясатының басты
бағыттарының бipi
Ресеймен қарым-қатынас
болып табылады. Бұл
мемлекетпен біздің ел көп
жылдар бойы тығыз қарым-
қатынаста болып келеді.
Өзара бөлісіп жатқан
мемлекеттік шекараның
ұзындығының өзі 7591
шақырымға созылып
жатыр. Мемлекетаралық
достастық екі бipдeй
президенттің және екі ел
халқының өзара тығыз
байланысы арқасында
дамып отыр. Қазақстан мен
Ресей арасында отын-
энергетикалық кешен, көлік
және коммуникация,
әскери-техникалық және
қорғаныс өнеркәсібі
Қазақстан-ресейлік қарым-
қатынастың біртұтас спектрі
көптеген екі жақты құжаттар
және келісімдермен реттелуде.
Екі жақты қарым-қатынаспен
қоса екі бipдeй мемлекет
аймақтағы әскери-саяси және
экономикалық сипаттағы
көптеген аймақтық ұйымдар
шеңберінде өзара белсенді
әрекеттесуде. Сөз тиегі болып
отырған Тәуелсіз Мемлекеттер
Достастығы, Еуразиялық
Экономикалық Қауымдастығы,
Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы
және Коллективті қауіпсіздік
туралы келісім Ұйымдары. 2012
жылы Қазақстан мен Ресей
өзара дипломатиялық қарым-
қатынас құрғанының 20
жылдығын атап өтеді.
Кытай Халық Республикасымен
ынтымақтастық
Біздің мемлекетіміздің
тағы да бір көршілес
елмен қарым-қатынасы
серпінді даму үстінде. Бұл
- Кытай Халық
Республикасы. Жыл сайын
екі ел арасындағы
тауарайналымы өсіп,
экономика, мәдени-
гуманитарлық
ынтымактастық
салаларында көптеген ipi
жобалар жүзеге асырылып
отыр. Ұдайы қарым-
қатынас арқасында екі ел
басшылылығының
арасындағы байланыс
нығайып келеді.
Мұсылман елдерімен
ынтымақтастық
Қазақстанның ислам әлемімен
қарым-қатынасының тереңдей түcyi
турасында 2006-2007 жылдар
аралығында бұл байланыстың
қарқындылығы байқалғанын атап
өтуге болады. 2007 жылы ҚР
Президенті Н.Назарбаев Мысыр,
Иордания, Катар, Сирия, Біріккен
Араб Әмірліктерінде ресми сапармен
болып қайты. Ал Қазақстанға Мысыр
Президенті X.Мубарак және
Иордания королі Абдалла II келді.
Бұның бәрі біздің еліміздің және
ислам мен араб әлемі арасындағы
қарым-қатынасының жаңа деңгейге
көтерілгендігінің бірден-бір белгісі
болып табылады. Мысалға 2007
жылдың қараша айында Елбасының
Сирия Араб Республикасына ресми
сапары елеулі оқиға болды. Бұл
біздің ел Президентінің араб және
мұсылман әлемінде ықпалы зор
Сирия мемлекетіне деген алгашқы
Бұл мемлекет территориясында
Қазақстанның тарихына тікелей
байланысы бар ұлы ғұламалар жерленген.
Олар қазақ даласынан шыққан бүгінде
Дамаскеде жерленген ұлы ғалым,
ағартушы Әбу Насыр Әл-Фараби мен аты
аңызға айналған қолбасшы, әмірші Сұлтан
Бейбарыс. Осы ретте тарихи және мәдени
мұраларды әрдайым сақтап, дәріптеген
Қазақстанның Дамаскедегі Әл-Фараби
кесенесін салуға және Сұлтан
Бейбарыстың кесенесінде жөндеу
жұмыстарын жүргізуге қаржы бөліп
отырғандығы да кездейсоқтық емес.
Бүгінгі күні республикамыз әлем
ауқымындағы өзекті Батыстың жетекші
мемлекеттері мен ислам әлемі арасындағы
«Батыс — мұсылман әлемі» диалогын
дамыту идеясын алға тартып отыр, әзірше
бұл сыртқы істер министрлері деңгейінде
жүзеге асуда. Қазақстан аталмыш идеяны
әлем діндерін біріктірген және дінаралық
сұхбат кұруға мүмкіндік берген өзінің
халықаралық тәжірибесіне сүйене ортаға
салуда. Бұған мысал мемлекетімізде 2003,
2006 және 2009 жылдарда үш рет өткен
және халықаралық деңгейде жоғары
бағаға ие болған Әлем және дәстурлі
діндер басшыларының Съезі. БҰҰ Бас
Ассамблеясының 62-i сессиясында
сөйлеген сезінде ҚР Президенті Н.Ә.
Назарбаев болашақ съездің БҰҰ аясында
өткізілуі туралы ұсыныс жасады.
Еуропа Одағымен
ынтымақтастық
Соңғы жылдары Казақстан Еуропа Одағына (ЕО)
мүше елдер арасындағы қарым-қатынас едәуір алға
басты. Бұл ретте мемлекетіміздің ЕО-мен «ЕО үштігі
— Орталық Азия елдері» диалогы шеңберіндегі ара-
қатынасын атап өту қажет. «ЕО үштігі — Орталық
Азия елдері» аясындағы соңғы кездесу 2007
жылдың көктемінде Казақстан Республикасының
Елордасы Астана қаласында өтті, оның барысында
ЕО-ның Орталық Азиядағы 2007-2013 жылдарға
арналған стратегаясы талқыланды. Сол жылдың 30
маусымында Берлин қаласында Еуроодақтың
Орталық Азияға қатысты Стратегиясының
тұсаукесер рәсімі өтті.
Демократиялық реформалар
нәтижесінде қол жеткізілген
Қазақстанның саяси,
экономикалық жетістіктерін
халықаралық
қауымдастықтың мойындауы
және әлемдегі энергетикалық
қауіпсіздікті қамтамасыз
етудегі біздің республиканың
ықпалының өcyi мемлекет
басшысы Н.Ә. Назарбаевтың
ТМД Төрағасы ретінде 2006
жылы Санкт-Петербургте
өткен G-8 саммитіне қатысуға
мүмкіндік берді. Саммит
аясында Н.Ә. Назарбаев
әлемдік және аймактық
державалардың
басшыларымен кездесіп,
олармен болған сұхбат
барысында екі жақты және
көпсалалы ынтымақтастыққа
байланысты көптеген
мәселелерді талқылады.
Қазақстан және
ЕҚЫҰ
Осы жылғы шілденің 8-інде
республика ЕҚЫК-нің
Хельсинки қорытынды
актісіне, ал қыркүйектің 23-
інде – Жаңа Еуропа үшін
Париж хартиясына қол
қойды Тәуелсіздіктің
алғашқы жылдарында
Қазақстан әлемдік
державалар мен беделді
халықаралық ұйымдардың,
соның ішінде ЕҚЫҰ-ның
қолдауын қажет етті.
Бұл кезде дүниежүзілік қоғамдастық та тарихтың еркімен қуаты жағынан
әлемдегі төртінші ядролық арсеналға ие болып қалған жас мемлекетпен
сындарлы сыртқы саясатты жүргізуге мүдделі болды. Осыны ескере
отырып, еліміз сыртқы және ішкі саясатта теңдестірілген амал-к өз қарастар
пайдасына саналы түрде таңдау жасады. Көпжақты әріптестік, экономика
мен қоғамды ырықтандыру стратегиясы сол амалдардың өзегіне
айналды.Батыстың жетекші елдерінің Ұйымға кіруге шақыруы Қазақстанда
еуропалық қауіпсіздіктің тең құқылы және бөліну сызықтары жоқ
жағдайлардағы жаңа архитектурасын қалыптастыруға бағытталған қадам
ретінде қабылданды.
Жалпыеуропалық кеңестің
толыққанды қатысушысына
айналған Қазақстан оны одан әрі
дамыту, сонымен бірге
халықаралық ұйым болып қайта
құрылуы үдерісіне белсене
қатысты. Қазақстан Президенті
Нұрсұлтан Назарбаев ЕҚЫҰ-ның
Хельсинкиде (1992 ж.), Будапештте
(1994 ж.), Лиссабонда (1996 ж.)
және Стамбұлда (1999 ж.) өткен
саммиттерінің жұмысына қатысты.
ЕҚЫҰ МИНИСТРЛЕР КЕҢЕСІНІҢ
ЖЫЛСАЙЫНҒЫ ОТЫРЫСТАРЫНА
ҚАЗАҚСТАН АТЫНАН СЫРТҚЫ
САЯСАТ ВЕДОМСТВОСЫНЫҢ
БАСШЫСЫ ӨКІЛДІК ЕТЕДІ.
ҚАЗАҚСТАНДЫҚ ПАРЛАМЕНТШІЛЕР
ҰЙЫМНЫҢ ПАРЛАМЕНТТІК
АССАМБЛЕЯСЫНЫҢ ЖҰМЫСЫНА
БЕЛСЕНДІ ҚАТЫСУДА.1994 ЖЫЛЫ
БУДАПЕШТ САММИТІНІҢ
ҚОРЫТЫНДЫСЫ БОЙЫНША, ОДАН
ӘРІ ИНСТИТУТТАНДЫРУ
МАҚСАТЫНДА КЕҢЕС ЕУРОПАДАҒЫ
ҚАУІПСІЗДІК ЖӘНЕ
ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ ЖӨНІНДЕГІ ҰЙЫМ
БОЛЫП ҚАЙТА ҚҰРЫЛДЫ.
1995 жылы еліміздің ЕҚЫҰ-ға тікелей қатысуын қамтамасыз
еткен, Қазақстанның Венадағы халықаралық ұйымдар
жанындағы Тұрақты Өкілдігінің іргетасы қаланды. Ал 2008
жылдан бастап алдағы төрағалық тұрғысында Елші Қайрат
Әбдірахманов басқаратын Қазақстанның ЕҚЫҰ жанындағы
Тұрақты өкілдігі жұмыс істеуде.
1995 жылы Ташкенттегі офисімен ЕҚЫҰ-ның Орталық
Азиядағы өңірлік Бюросы ашылды. 1999 жылы ЕҚЫҰ-ның
Алматыдағы Орталығы ашылды, сосын ол 2007 жылы ЕҚЫҰ-
ның Астанадағы Орталығы болып қайта құрылды.
Орталықты қазір Елші Александр Кельчевски (Франция)
басқарады.
Соңғы бірнеше жыл бойында Қазақстан ЕҚЫҰ-ның бірқатар ірі шараларын
өткізді, олардың арасында:
«Адам саудасына қарсы күрес – өңірлік жауап» атты өңірлік
Орталықазиялық конференция (Астана, 2006 ж. 18-19 мамыр);
Еуропадағы әдеттегі қарулы күштер туралы шарт бойынша ІІІ шолу
конференциясында Қазақстанның төрағалық етуі (Вена, 2006 ж. 29 мамыр –
2 маусым);
ЕҚЫҰ-ның жоғары деңгейдегі «Мәдениетаралық, дінаралық және
этникааралық түсінік» атты Кеңесі – Толеранттық жөніндегі ке ңес (Алматы,
2006ж. 12-13 маусым);«Минасыздандыру саласындағы сенім шаралары мен
өңірлік ынтымақтастық» атты өңірлік семинар (Алматы, 2007ж.26-27
наурыз);ЕҚЫҰ-ның Парламенттік ассамблеясының 17-ші жылсайынғы
сессиясы (Астана, 2008 ж. 29 маусым – 3 шілде).2009 жыл ғы қа ңтарда
қазақстандық дипломат, Елші Вячеслав Ғиззатов ЕҚЫҰ Қазіргі
төрағасының мұсылмандарға қатысты төзімсіздік пен кемсітушілікке қарсы
күрес жөніндегі Жеке өкілі болып тағайындалды.

Ұқсас жұмыстар

Қазақстан Республикасының халықаралық және аймақтық ұйымдармен ынтымақтастығы

Егеменді Қазақстанды дүниежүзілік қауымдастықтың тануы

Қазақстан Республикасының қазіргі заманғы сыртқы саясаты және әлемдік қауымдастықтағы бітімгершілік рөлі

Қазақстанның сыртқы саясаты

Қазақстанның халықаралық байланысың дамуы

ТӘУЕЛСІЗ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҚҰРЫЛУЫ МЕН ҚАЛЫПТАСУЫНДАҒЫ ТҰНҒЫШ ПРЕЗИДЕНТ Н. Ә. НАЗАРБАЕВТЫҢ РӨЛІ МЕН ҚЫЗМЕТІ ТУРАЛЫ

Республикасының бітімгерлік миссиясы

Қазақстанның ТМД, АҚШ, Еуропа елдерімен экономикалық байланыстары

Республикасының бейбітшілік миссиясы

Қазіргі халықаралық қатынастар жүйесіндегі қазақстанның рөлі

Пәндер