Ежелгі Қытай мәдениеті мен конфуцийлік ілім: тарихы, принциптері және сяо дәстүрі

Ежелгі Қытай мәдениеті

Ғаламда мәдениеттер көп болса, соның ең ежелгісі әрі терең білімділік пен мәдени өмірдің үлгісін көрсеткен ертедегі Қытай мәдениеті. Ежелгі Қытай мәдениеті біздің заманымыздан бұрынғы VI-V ғасырларда пайда болды. Оған дейін Қытай идеолгиясы мен саясатында екі бағыт айқындала бастады: консерватролық (не кертертпа) және прогресшілдік, бірі - мистикалық, екіншісі - атеистік бағыттар. Алғашқы мареиалистер пікірінше, әрбір зат бес түрлі бастапқы элементтен (металл, ағаш, су, от, жер) тұратын болса, керісінше, идеалистер пікірінше, табиғаттың жаратылуы, дамуы «даоға» байланысты.

Ертедегі Қытай мәдениетінде конфуцийлік бағыт басты рөл атқарды. Оның негізін салған нақты адам - Конфуций біздің заманымыздан бұрын 551-479 жылдар аралығы өмір сүрген. Ертедегі Қытай мәдениетінің дамуында оның атқарған рөлі ерекше. Конфуций қатаң тәртіп болуын жақтады. Өз өмір-тіршілігінде конфуций төрт принципті қатаң ұстады:

бос қиялға салынбау;

«мен білемін» дегендіктен аулақ болу;

қасарыстық көрсетпеу;

өзінің жеке басы жайлы ойламау

Конфуцийдің 3000 шәкірті болды, олардың 72-сі ерекше

Жақын, ал 12-сі мәңгі қасында жүрді. Ол бірнеше кітаптар

құрастырды («Өлеңдер кітабы», «Көктем және күз»

жылнамасы, «Сұхбат және пікір айту», т. б. ) .

Конфуцийдің «Ұлы ұғыну кітабы» 75 қатардан тұрады.

Оған 1546 түсіндірме жасалған.

Тарихтан белгілі ежелгі Қытайда «Ата-бабаларға» табыну кеңінен орын алған. Осы бір ежеелден қалыптасқан дәстүрдің мзмұны мен түрін өзгерткен Конфуций оған ерекше мән бере отырып, бұл табынушылықты әрбір Қытай азаматының қоғамдағы басты міндетіне, тіртіп нормасына айналдырды. Сөйтіп, осындай мақсатты жүзеге асыруға негізделген «Сяо» - яғни «Балалар құрметі» ілімі өмірге келді. Конфуцийдің пайымдауынша, «сяо» ережелері - ата-анаға қалтқысыз құрмет көрсетуді, оларды «ли» дәстүрімен жерлеуді және дәл осы тәртіппен ата-аналар құрметіне құрбандықтар шалып отыруды қатаң талап етеді.

Ұқсас жұмыстар

Ежелгі Қытай: тарихы, табиғи-демографиялық жағдайы және мәдениеті

Конфуцийлiк-даосистiк мәдениеттің Қытай қоғамы мен мәдениетіне әсері

Қытай философиясы: тарихы, негізгі мектептері және конфуцийлік-саяси тұжырымдар

III-IX ғасырлардағы Ежелгі Қытай мәдениеті: қалалар, сауда, өнер және философия

Ежелгі Қытай философиясының қалыптасуы: негізгі мектептер мен космологиялық ұғымдар (даосизм, конфуциандық ілім, легизм; инь-ян, ци, у-син)

Қытай: тарихы, саяси құрылымы, экономикасы және мәдениеті

Ежелгі Вавилонның тарихы, қоғамы және мәдениеті

Ежелгі грек-рим мәдениеті: антик дәстүрі, тіл білімі және Милет мектебінің философиясы

Ежелгі Үнді мен Қытай философиясы: буддизм және Қытай философиясының ерекшеліктері

Ежелгі Қытай мәдениеті: бамбук кітаптар, Конфуций ілімі, Сыма Цянь және ғылыми-техникалық жетістіктер

Пәндер