Функциялар мен процедуралар

Процедуралар мен функциялар.

Паскаль тілінде программаның (ПП) екі түрі - процедура және функция анықталған. Кез-келген паскаль тілінде программаның жалпы программа сияқты құрылымға ие.

Паскаль тілінде программаның шақырғанда негізгі программаның орындалуы уақытша тоқтайды да, орындалу ретті паскаль тілінде программа беріледі. Паскаль тілінде программасы орындалып болған соң басқару негізгі программаға қайта оралады.

Процедура мен функция арасындағы негізгі ерекшелік мынады: прцедура қандай-да бір әрекеттер тізбегін орындайды да жұмыс нәтижесін негізгі программаға бермейді. Ал функция әрекеттерді орындайды және нәтижені негізгі программаға береді. Мысалы, функцияны былай M:=MIN(X, Y) шақыру негізгі программаға екі санның кішісін мән ретінде береді және ол мән М айнымалысына меншіктеледі. Кез-келген программа, негізгі програмада немесе басқа паскаль тілінде программа шақырлымай тұрып, алдын-ала сипаталуы тиіс. Паскаль тілінде программаны пайдаланатын барлық айнымалылар не глобальды, яғни олар қолдануға болады; не локальды, яғни паскаль тілінде программаның ішінде сипатталады да тек сол паскаль тілінде программа ғана қолданады.

Негізгі программа мен паскаль тілінде программаның арасында ақпарат алмасу глобальды айнымалыларды тікелей пайдалануға болады. Орындалу барысында нәтижесі бір немесе бірнеше мән болатын көмекші программа процедура деп аталады. Прооцедураның сипаттауы: Procedure <процедура аты> (<Формальды параметрлер тізімі>) немесе Procedure P (g1: T1; g2: T2; … var g3: T3) ; <Жергілікті параметрлер мен көмекші программаларды анықтау және сипаттау бөлімі. > Begin o1; o2; … End. Мұндағы P - процедураның аты; g1 - формальды параметрлердің аттары; T1 - параметрлер типтері; o1 - көмекші программаның операторлары. Функцияны сипаттау: Function <функция аты> (<Формальды параметрлер тізімі>) : типі;

Процедураға есептер шығару:

1 - Есеп. Т матрицасының элементтерін енгізген процедура жазыңдар.

2 - Есеп. T матрицасының элементтерін енгізетін және жауапқа шығаратын процедура жазыңдар .

Функцияға есептер шығару

1 - Есеп. Екі бүтін санның кішісін таңдайтын функция жазыңдар.

2 - Есеп. Екі бүтін санның үлкенін таңдайтын фукция жазыңдар.

1) Procedure Tab (Var L, K: integer) ; Var i, j: integer; begin for i:=1 to l do begin for j:=1 to K do begin write(T[', I, ', ', j, ] =') ; read(T[I, J] ) end; writeln end; End. Бұл сипаттауда L мен K - integer типіндегі формальды параметрлер, ал i мен j - локальды параметрлер, олар сол процедураның ішінде ғана қолданылады.

Program Dina; Const U=100; var n, m:integer; T:array[1. . U, 1. . U] of integer; Procedure Tab(Var L, K:integer) ; Var I, J:integer; begin For I:=1 to L do begin For J:=1 to K do begin write('T(', I, ', ', J, ') =') ; read(T[I, J] ) End; Writeln End end; begin Writeln('Matricany olshem engizinder N X M') ; Write('N=') ; Read(N) ; Write('M=') ; Read(M) ; Tab(N, M) End.

Жауабы:

Есепті шешу алгоритмі: Программа денесін айнымалыларды сипаттаудан бастаймыз. Tab поцедурасын сипаттаймыз. Матрицаның жолдары мен бағандарын анықтайтын N мен M натурал сандарын енгіземіз. Фактілі параметрлері N мен M болатын Tab(N, M) процедурасын шақырамыз. Программа жұмысын аяқтаймыз. Айнымалылар: Tab процедурасында: T - енгізілетін матрица (глобальды айнымалы) ; I, J - циклдық параметрлері (локальды айнымалылар) ; Негізгі программада: T - енгізілетін матрица (глобальды айнымалы) ; N, M - матрица өлшемі (глобальды айнымалы) ;

2) Procedure Tab_In(var L, K:integer) ; Var I, J:integer; begin For I:=1 to L do begin For J:=1 to K do begin end; Procedure Tab_Out(var L, K:integer) ; Var I, J:integer; begin For I:=1 to L do begin For J:=1 to K do Write(T[I, J] :6) ; end; begin Writeln('matricany olshemin engizinder N x M') ; Write('N=') ; Read(N) ; Write('M=') ; Read(M) ; Tab_In(N, M) ; Writeln('matrica, 'N, 'x', M) ; Tab_Out(N, M) End.

Есепті шешу алгоритмі: Программа денесін айнымалыларды сипаттаудан бастаймыз. Матрица элементтерін енгізу үшін Tab In процедурасын сипаттаймыз. Матрица элементтерін енгізу үшін Tab Out процедурасын сипаттаймыз. Матрицаның жолдары мен бағандарын анықтайтын N және M натурал сандарын енгіземіз. Фактілі параметрлері N мен M болатын Tab_In (N, M) процедурасын шақырамыз. Фактілі параметрлері N мен M болатын Tab_Out (N, M) процедурасын шақырамыз. Программа жұмысын аяқтаймыз.

Айнымалылар: Tab процедурасында: T - енгізілетін матрица (глобальды айнымалы) ; I, J - циклдық параметрлері (локальды айнымалылар) ; Tab_Out процедурасында: T - енгізілетін матрица (глобальды айнымалы) ; I, J - циклдық өлшемі (глобальды айнымалы) ; 3. Негізгі программада: T - енгізілетін матрица (глобальды айнымалы) ; N, M - циклдық өлшемі (глобальды айнымалы) ; Функцияларларды сипатаудың өз ерекшелігі бар. Функция қандай - да бір мәнді есептеуге арналғандықтан оның түрін көрсету қажет болады. Function <имя функции> (<список формальных параметров>) : тип; Сонымен бірге функция денесінде оның атына қандай - да бір мән меншіктелуі тиіс. Ол функция типімен сәйкес келуі керек.