Қоғамдық шаруашылықтың түрлері. Тауар- ақша қатынастарының дамуы

Тақырыбы:

Қоғамдық шаруашылықтың түрлері.

Тауар- ақша қатынастарының дамуы.

Жоспары:

Шаруашылық жүргізудің тәсілдері: натуралдық және тауарлық.

Тауарлы шаруашылықтың мәні.

Ақшаның мәні мен атқаратын қызметтері.

Нарықтық шаруашылықтың негізгі сипаттамасы.

Қоғамдық шаруашылық екі түрлі формаға бөлінеді:

Тауарлы

шаруашылық.

Экономикалық қатынастар тұйық жүйелі түрде болады.

Еңбек бөлінісі дамыған негізінде қолмен жасалатын еңбектің түрі.

Өндірілген өнім айырбасқа түспей тікелей тұтынылады.

Экономикалық қатынастар ашық жүйелі түрде болады.

Еңбек бөлінісі мен тауар айырбасы мамандандырылған еңбек.

Өндірілген өнім айырбасқа түсіп, кейін тұтынылады.

Натуралды

шаруашылық.

Тауар - сатуға немесе айырбысқа түсетін өнім. Кез-келген басқа тауарға айырбастауға қабілеті бар тауар жалпылама эквивалент деген атау алады. К. Маркстың ойынша тауардың екі қасиеті бар:

-тұтыну құны - тауардың пайдалылығы, адамның белгілі бір қажеттілігін қанағаттандыру қасиеті;

- айырбас құны (тауардың өз құны) - тауардың басқа тауарларға айырбасталу қабілеттілігі.

Нақты еңбек -

арнайыеңбек

құралдарын

пайдаланумен,

жумыскердің

мамандығымен,

нақтынәтижесімен

көрінеді.

Абстрактылы еңбек -

адамның жұмыс күші

шығындары

тұрғысындабарлық

еңбек бір келк

і және оның нақты

түріне тәуелсіз.

Тауарды жасайтын еңбектің екі жағы

Монетаның отаны Лидия мемлекеті болып есептеледі. Онда монета алғашқы рет б. д. д. νІІ ғасырда шыққан. Ал монета термині Юнон-Монета храмы атымен байланысты шыққан, себебі Ертедегі Римде алғашқы монета сарайы болған. Қағаз ақша xΙΙ ғасырда тұңғыш рет Қытайда басылып шықты.

Құн заңы- өндірушілер арасындағы байланыстарды, сондай-ақ қоғамдық еңбекті бөлу мен ынталандыруды реттеп отырған экономикалық заң. Бұл заңның мағынасы: тауар өндіру мен айырбасты оның қоғамдық қажетті шығындарымен өлшенеді. Құн заңы нарықта баға заңы ретінде көрінеді, немесе баға- құн заңының көрінісі.

Ақша - жалпылама эквиваленттік рөл атқаратын ерекше тауар. Қызметтері:

Құн өлшемі- бұл тауарлардың құнын өлшеу қабілетінен тұрады.

Айналым құралы- осы қызметті ақша қолма-қол түрінде атқарады, себебі олар нақты тауар айырбасында делдалдық жасайды.

Төлем құралы- тауарды ақшаға сатқан кезде, ақшаны қарызға бергенде, салықты, жалақыны және т. б. Төлегенде атқарады.

Қорлану несиеге қазына жинау құралы- ақша айналысын тоқтатады және жиналады. Ақшаның бұл қызметі ақша айналымын реттеу үшін маңызды.

Әлемдік ақша - бұл ақша алтын және өнеркәсібі дамыған елдердегі тұрақты валюта болып табылады.

Адамзат тарихында қоғамдық өндіріс екі түрлі болады: натуралды және тауарлы шаруашылық. Натуралды дегеніміз- адамдар өнімді айырбасқа нарыққа шығаруға ұмтылмастан, тек өздерінің жеке бас қажеттіліктерін өтеу үшін өндірілетін шаруашылықты айтамыз. Тауарлар деп- өнімдер сату үшін өндіріліп, ал өндірушілер мен тұтынушылар арасындағы байланыс нарықтың көмегімен жүзеге асырылатын шаруашылық аталады.

Құн - тауарға енгізілген қоғамдық еңбек. Ақша - жалғыз жалпы балама болып табылатын ерекше тауар. Ақшаға бірнеше қасиеттер тән: біртектілігі және сапалылығы, пайдалануға өте ыңғайлы, мүлтіксіз сақталынуы.

Қорытынды:

Ұқсас жұмыстар

Әлемдік нарық

Меншік және экономикалық жүйелер

Қоғамдық өндірістің нысандары

Нарықтық механизм

Ақша жүйесінің даму кезеңдері

Қаржы туралы

Ақша қорларының жиынтығы

ЭМР құралдары

Қазақстан экономикасы

Мемлекеттің қаржысы