Жасушалық селекция

Орындаған : Еппаев Е. Д .

Жоспар:

Кіріспе

Селекцияның негізін салған - Н. В. Вавилов.

Селекция ғылымының міндеттері

Селекция ғылымының әдіс- тәсілдері.

Рекомбинантты ДНҚ жасалу механизмі.

Қорытынды

Кіріспе

Селекция - ДНК нуклеотидті тізбектілігінде құрылымдық түрөзгергіштің салдарынан, тұқымқұалаушылығы секіріс тәрізді өзгерістерге ұшыраған, ағзаларды, яғни, мутанттарды бағытты іріктеу.

Селекция ғылымының міндеттері:

Өсімдік іріктемелері мен жануар қолтұқымдарының өнімін жоғарлату

Алынған өнімнің сапасын жақсарту

Ауру түрлері мен зиянкестерге қарсы тұру

Экологиялық үйлесімділікті белгілеу

Механикалық және өнеркәсіптік өсіру мен таратуға жарамдылығы

СЕЛЕКЦИЯ ҒЫЛЫМЫНЫҢ ӘДІС-ТӘСІЛДЕРІ

Cұрыптау

Табиғи сұрыптау

Қолдан сұрыптау

Мақсатсыз (санасыз ) жабайы жануарларды қолға үйрету( ит -қасқыр) жабайы өсімдіктерді сұрыптау

Мақсатты (саналы)

Жаппай (белгілі мақсат, жаңа түр)

Жеке (бір дарадан көп ұрпақ алу)

БУДАНДАСТЫРУ

Өсімдіктердің культураларын, жануарлардың жаңа қолтұқымдарын шығару

Аутбридинг

Туыстық емес будандастыру

Инбридинг

Туыстық будандастыру

Мутациялық селекция

Табиғи мутациялар Қолдан тудырған

мутация

Мутация тудыратын факторлар-мутагендер. Мутация бөлу процесін-мутагенез дейді.

Гендік, хромосомалық соматикалық генеративтік

Микроорганизмдер селекциясы

Мукор, ашытқы саңырау құлақтары, азотобактериялар дың түрлері

ПОЛИПЛОИДИЯ

(от греч. polyploos -көпсалалы, көпреттілік eidos - түр)

Автополиплоидия, аллополиплоидия

Жасушалық инженерия

Жасушалық инженерия жоғары сатыдағы организмдердің, өсімдіктер мен жануарлардың жеке жасушаларын және ұлпаларын жасанды көректік орта жағдайында өсіру. Жасушалық инженерия әдісі арқылы бір жасушаның ядросын екінші жасушаға көшіру және ядросыз жасушаларды өсіріп алуға болады. Жасаңды көректік ортада, яғни "in vitro" жағдайында жануарлардың гибридтік жасушасын алған. Жануарлар жасушасын коректік ортада ұзақ өсіруге болады.

Гендік инженерия

Манипуляция қатысында басқа ағзалардан РНҚ және ДНҚ рекомбинациясы арқылы алынған гендерді (клеткаларды) басқа ағзаларға енгізу әдісі мен технологиясы. Гендік инженерия өзгертілетін ағзаның қажетті сапасын алу үшін қолданылады. Гендік инженерия молекулалық биология, цитология, генетика, микробиология сияқты кең таралған ғылым емес, бірақ биотехнологияда осы биологиялық ғылымдарды зерттеу үшін қолданылады.

Хромосомалық инженерия

Хромосомалық-гендердің үлкен топтарын немесе бүкіл хромосомаларды манипуляциялайды. Хромосомаларды локализациялау әдісі қазіргі таңдағы басты перспективті әдіс. Селекция үшін маңызды сорттарды алу мақсатында үлкен рөл атқарады. Хромосоманы донордан реципиентке тасымалдау процесі өте ұзақ және еңбекті қажет ететін жұмыс. Осы процесс цитологиялық анализбен қатар жүреді. Генетикалық ақпарат толығымен берілу үшін 4-6 жыл уақыт керек.

Қорытынды

Селекцияның басты жолы - бұл продуценттерді көз жұмып іріктеуден олардың геномдарын саналы құрастыруға дейінгі жол. Бірақ кенеттен мутацияларды іріктеуге негізделген, әдістер микроағзаларды пайдаланумен әртүрлі технологиялардың дамуында маңызды рөл атқарады.