Психологияның дамуы

Презентация қосу

СӨЖ

ОРЫНДАҒАН:ӨТЕГЕНОВА Ж.А
ТЕКСЕРГЕН:ЕДИГЕНОВА А.Ж
ТОБЫ:ПХ-415
Психология ерте заманнан келе жатқан гылым саласының бірі. Оның
дүниеге тұңғыш келген жері - Греция. Психологиялық ойдың ең
алғаш бейнесі мифологиялық тұрғыда дамыды. Мифология адамны ң
қауымдық сананың алғашқы қалыптасуының корінісі.Ол ешбір
құбылыстың шығу себебін ашпайды. Мифологиялық көзқарасына
білімсіздік, аңқаулық, алданушылық, соқыр, наным-сенім кездеседі.
Мифология адамзаттың рухани мәдениетінің ең көне формасы. Онда
білімнің діни сенімнің бастамасы өнер мен адамның қасиеттерін
бейнеленді. Миф (аңыз, ертегілер ) сананың әлі жетілмеген біртұтас
формасы болып табылады.
Ежелгі Шығыс елдерінде ең бірінші кезекте “психология “
терминінің шыққан отаны Грецияны алатын болсақ яғни ,ол
кезде Грецияда психология жалпы психикаға байланысты
көптеген түсініктер қалыптасты. Мысалғы: Бұл елде психология
туралы түсінікті тікелей Эроте пен Психея атты аңызбен
байланыстырады. Осы аңызда Эрот-қанаты бар тірі жан
ретінде ,ал Психея – жас әел кейпінде ол Эротпен бірге ол
көзге көрінбейтін кезде ғана өмір сүре алады екен.Бұл
аңыздың сюжеті өте қысқа.Осы аңыздың негізгі мәні ,Психея
көзге көрінбейтін құдайға ғашық болады да ,ал көзге
көрінбейтін құдай болса Психеяны түнде ғана оралып отырған
Ежелгі Шығыс елдерінде ең бірінші кезекте “психология “ терминіні ң
шыққан отаны Грецияны алатын болсақ яғни , ол кезде Грецияда
психология жалпы психикаға байланысты көптеген түсініктер
қалыптасты.Мысалғы: Бұл елде психология туралы т үсінікті тікелей Эроте
пен Психея атты аңызбен байланыстырады. Осы аңызда Эрот-қанаты бар
тірі жан ретінде ,ал Психея – жас әел кейпінде ол Эротпен бірге ол көзге
көрінбейтін кезде ғана өмір сүре алады екен.Бұл аңыздың сюжеті өте
қысқа.Осы аңыздың негізгі мәні ,Психея көзге көрінбейтін құдайға ғашы қ
болады да ,ал көзге көрінбейтін құдай болса Психеяны түнде ғана оралып
отырған.
Ежелгі әдебиеттер бойынша, адам қайтыс болғаннан
кейін ,ол басқа адамға барып қонады деген
түсініктер де бар.Австриялықтар адамда екі жан
бар деген пікірлер айтқан болатын.Біріншісі- уақыт
жаны яғни ,ол белгілі бір уақыт аралығында пайда
болатын жан.Ал екіншісі-адамдар қайтыс болғанда
оның жаны келесі бір адамға беріледі деген.Ал
славян халықтарының сенімі бойынша, жан
тәннен бөлек өмір сүре алады, деген.
Ал ежелгі мысыр халықтары
адамның жаны туралы көптеген
өздерінің пікірлерін айтқан
болған.Олардың ойынша, адам
бес субстанциядан тұрады. (КА,
БА, АХ, ХАТ, ХУ) бұл туралы А
кітабында көп мәлімет алуға
болады.Осылардың і ішінде
екеуі ерекшелентіндері КА және
БА .КА- бұл адамның
қосы,оның өмірлік күш-қуаты
,ал БА- адамның басы сияқты
құстың бейнесі .Мысырлық
адамдар психология мен
парапсихология ғылымдарын
терең зерттеген
Ерте замандардан бастап адам баласының назары, а қыл-ойы өзіні ң ма ңында ғы
дүниенің сырын танып білуімен бірге, өз денесінің ішкі д үниесіні ң, а қыл-ойы мен
іс-әрекетінің тіршілік бейнесінің құпия сырларын ашып білуге ұмтыл ған. Бізді ң
дәуірімізге дейінгі бірнеше мыңдаған жылдар бұрын Шығыс елдері Мысыр мен
Үндістанда, Қытай мен өзге елдерде, адам баласыны ң м әдениеті өсіп, дамып, осы
заманғы ғылыми білімнің бастапқы іргетасы қалана баста ған. Қо ғамны ң дамуына
қарай өндіріс күштері өсті, әлеуметтік өмірде таптар пайда болды. Ал ғаш қы құл
иеленушілік мемлект құрылды. Қоғамда адамдардың әр-қилы наным сенімдерге
негізделген көз-қарастары пайда болды. Мұндай көзқарастар тек діни нанымдар ға
негізделіп қана қойған жоқ, адамның жан дүниесі жайлы таби ғи – ғылыми к өз
қарастардың тууына себепші болды.
Ертедегі Шығыс елдерінде, сонан соң Ежелгі Грецияда адамның тәні мен
жанының сырын білуге ден қойылды. Адам тіршілігіні ң негізі – қан айналуына
ерекше мән берілді. Тіршіліктің негізі – қан айналымындағы сұйықтық және
ондағы құрам деген түсінік қалыптасты.
Ертедегі Қытай медицинасында б.з.д. ХІІІ ғасырда денені басқарушы
жүрек қызметі деп санап, ол ауа тектес нәрседен жарал ған деді. Ондай
нәрселер организмде тегі бөлек заттармен қосылып, адамны ң
физиологиялық тіршілігімен бірге психикалық қызметінде реттеп
отырады, мұндай тіршілік адамның сөйлеу қабілетін оятып, ойын
дамытады деген тұжырым жасалды. Адамның ойын ж үрегі билесе, ал
оның сезімдік қызметін бауыры атқарады деп т үсінілді.
Ежелгі Үндістан дәрігерлері, “адамның психологиялық әрекетінің негізгі органы – жүрек
оның атқаратын қызметі біртіндеп миға ауысады”- деген тұжырым жасады. Темперамент
жайындағы ілім іргесінің қалануы , әрбір адам өзінің даралық ерекшеліктерімен сипатталады
деген ұғым ғылым тарихындағы алғашқы материалистік қарапайым түсініктерді тудырды.
Үнді елінде психологиялық көзқарастар көбінесе буддизммен тікелей байланысы
болды.Ертедегі Қытай мен Үндістан дәрігерлері темперамент үш бөлшектен тұрады, олар:
бастапқыда ауа тектес нәрселерден--өттен және қан мен шырыннан құралған, осы үш түрлі
нәрсенің дене құрамындағы мөлшеріне орай адамдар бірнеше типке ажыратылады деп
санаған. Осы негіздерге сүйене отырып, Қытай дәрігерлері адамдарды мынандай типтерге
жіктеген: бойында өттің не қан құрамының басым болуы. Мұндай адамдар күшті, батыр
келеді. Олардың мінезі жолбарыс тәрізді өжет те шапшаң;
Б.з.д.VІ ғасырда Үндістанда адамның жан дүниесі жайындағы діни
нанымдарға негізделген Джайнизм мен буддизм бағыттары кеңінен
тарады. Бұдан кейінгі кездерде Үндістанға философиялы қ мектептер жан
туралы түсініктерді метофизикалық- әдептік мақсаттарды дәріптеуге
пайдаланды. Бұл бағыт келесі дәуірімізде түрлі жолға түсіп, жан
дүниесінің сырын адамның даралық ерекшеліктеріне орай т үрліше
түсіндіреді. Ал иога бығытын ұстанушылар шындықты танып білу үшін
адам бойындағы психикалық қасиеттердің жасырын сырларын же ңе білу
керек деп уағыздады. Ертедегі Үндістан ғұламаларыны ң пікірінше,
адамның, өз ішкі дүниесінің сырын меңгеріп, оның даралық
ерекшеліктерін әдептік( этикалық) жағынан іздестіріп білуге ұмтыл ғаны
осыдан айқын байқалады.
Пайдаланған әдебиеттер:

1) Марцинковская, Т.Д. История психологии:
учебник / Academia, 2007
2) Рубинштейн, С.Л. Основы общей психологии:
учеб. пособие / Питер, 2005
3) Ярошевский, М.Г. История психологии/ М.Г.
Ярошевский .- 2-е изд. Мысль, 1976
4) Жакупов С. Жалпы психология. – Алматы,
2011ж

Ұқсас жұмыстар

Арнайы психологияның дамуы

ПСИХОЛОГИЯНЫҢ ӘДІСТЕРІ

Дифференциалды психология ғылым ретінде

Психологияның даму кезеңдері

Педагогика мен психологияның әдіснамалық негіздері

Мамандыққа деген махаббат пен карьерист болу екеуі біздіңше екі бөлек нәрсе

ПСИХИКАЛЫҚ ДАМУДЫҢ ТЕЖЕЛУІНІҢ ЗЕРТТЕЛУ ТАРИХЫ

Психологияның табиғи және гуманитарлық мәні

Өнер психология Спорт психология

Басқару психологиясының даму бағыттары

Пәндер