Итальяндық шегіртке (Calliptamus italicus): Қазақстандағы таралуы, биологиясы және зиянмен күресу шаралары

Итальяндық

шегіртке

Қысқа мұрттылар отряды;

Нағыз шегірткелер тұқымдасы;

Ұзынмұрттылар отряды;

Бұзаубас тұқымдасы ;

Шекшектер;

Шілделіктер;

Тура қанаттылар

Итальяндық шегіртке -Қазақстанда өте кең таралған. Көбінесе дала, құмды дала және шөл өңірлерінің жусан мен астық тұқымдас өсімдіктер аралас өсетін учаскелерін мекендейді. Алдыңғы кеуде сақинасындағы аяқтарының аралығында конус пішінді қосалқы болады. Алдыңғы арқа сақинасының бүйір қырлары түзу. Үстіңгі қанаттарында көптеген қара дақтар бар. Артқы қанаттарының негізгі бөлігі және артқы сандарының ішкі жағы қызғылт, артқы сирақтары шымқай қызыл. Ұрғашыларының ұзындығы 24, 5-40мм, еркектері 14, 5-23мм болады. Италиялық шегірткенің личинкалары мамыр айының екінші жартысында шығып, дамуы 40-45 күнге созылады. Осы мерзім ішінде личинкалар 5 рет түлейді. Ересек шегірткелер толық қанағаттанған кейін 10-15 күн өткен соң жұмыртқалай бастайды. Олар күбіршелерін өсімдігі селдір, топырағы тығыз тапталған учаскелерге, сонымен қатар құмдауыт, тіпті сусыма құмды жерлерге де сала береді.

Көбеюі

Күбіршелерінің пішіні жоғарыда келтірілген шегірткелердікі сияқты азда доғаша иілген цилиндр тәрәзді, ұзындығы 41мм жетеді. Әрбір күбіршеде 4 қатарға орналасқан 30-40 жұмыртқа салады.

Итальяндық шегірткенің жұмыртқалары

Итальяндық шегіртке

САЯҚ

ҮЙІРЛІ

Италияндық шегірткенің тіршілік әрекеті Қазақстанның әртүрлі дақылдарында біркелкі емес. ОҚ-да ол физикалық өзгергіштігімен сипатталатын үйірлі шегіртке түрінде кездеседі. Бұл зонада жаппай өсіп-өніп жылдары күбіршелердің тығыздығы өте жоғары болады:1 шаршы метр жерге келетін саны бірнеше мыңға жетеді. Оның оқтын-оқтын жаппай өсіп-өніп көбеюі Семей және Павлодар облыстарында да байқалады. Алматы, Талдықорған, Жамбыл, Қостанай облыстарында сан мөлшері көтеріңкі болған жылдары ол үйірлі шегіртке мен саяқ шегірткенің арасындағы аралық формада кездеседі. Ал ОҚ-да көгалды учаскелерде қысқа қанатты саяқ шегіртке түрінде өсіп-өнеді. БҚ-да осы түр де кездеседі.