ЖАСУША ТЕОРИЯСЫ

Орындаған: Нұрбекова М. Н

Тобы: БТ-407

Қабылдаған: Кайрханов К. К

МАЗМҰНЫ:

1. Жасуша туралы негізгі ұғымдар.

2. Жасушаның ашылу тарихы

3. Жасушаның қалыптасуы.

4. Жасуша теориясының қағидалары.

5. Жасуша құрылысы

6. Өсімдік және жануар жасушасы

7. Қорытынды

8. Пайдаланған әдебиеттер тізімі

Салалары

Цитология

Цитохимия

Цитогенетика

Цитоэкология

Молекулалық

Биологияның

бір саласы

Клеткадағы нуклейн

қышылын зерттейді.

1870 ж Мишер лейкоцит

ядросынан нуклейн

қышқылын тапты

Қоршаған ортаның бұзылуына

байланысты жасуша

құрылымының өзгеруін соның

салдарынанаурудың алдын алу

шаралары қарастырылады.

Жасушаның ашылу тарихы

1609 ж Г. Галелей

микроскопты құрастырды

1665 ж Р. Гук микроскоппен

жасушаның майда ұяшықтан

тұратынын көрді.

Жасуша терминін қолданды

А. Левенгук қан құрамындағы

эритроциттің бір жасушалы

екенін анықтады.

1831 ж Р. Броун

өсімдік жасушасын ашты

1839 ж Я. Пуркине

жасуша ішіндегі

сұйықтық протоплазманы

тапты.

Жасуша теориясының қалыптасуы

Жасуша теориясының қағидалары:

1. Жасуша -барлық тірі ағзалардың ең кіші өлшем бірлігі .

2. Әр түрлі ағзалардың жасушалары құрылысы, құрылымы, химиялық құрамы зат алмасуы негізгі тіршілік әрекеті жөнінен ұқсас.

3. Ағзалардың жасуша құрылыстарының ұқсас болуы -өсімдік пен жануарлардың шығу тегінің бар екенін дәлелі болып табылады.

4. Жасушалар бөліну арқылы көбейеді.

5. Жасушаның негізгі құрылымдық бөлігіне цитоплазма және жасуша мембранасы жатады.

6. Көп жасушалы ағзалардың жасушаларының ең негізгі бөлігі -ядро, тұқым қуалау аппараты сақталып келесіұрпақтарға беріліп отырады.

Цитоплазма

Ядро

Митохондрия

Пластидтер

Лизосома

Май тамшылары

Гольджи жиынтығы

Түйіршікті эндоплазмалық тор

Вакуоль

Жасушаның ішкі мембранасы

Жасушаның сыртқы мембранасы

Жасуша құрылысы

І. Өсімдік жасушасы.

1. Цитоплазма; 2. Вакуоль; 3. Ядро; 4. Пластидтер; 5. Қабықша.

Жануар жасушасының жалпы көрінісі

Өсімдік және жануар жасушасы

Тірі ағзалар жасушалары жетілуіне байланысты

Прокариоттар

ядросыз жасушалар

Эукариоттар

ядролы жасушалар

Жасушаны зерттеу әдісі. Бұл мироскоп құралы болып табылады.

ҚОРЫТЫНДЫ

Сонымен, жасуша - тіршіліктің негізгі бірлік өлшемі. Барлық тірі ағзалардың денесі (вирустан басқасы) жасушадан тұратыны сендерге мәлім. Жасушаның құрылысы электронды микроскоптың көмегімен терең зерттелді. Электронды микроскоппен жасуша құрылымдарының өте ұсақ бөлшектеріне дейін анық көруге болады. Жасушалардың құрылысы мен қызметін зерттейтін ғылымды цитология (грекше «kytos» - жасуша, «logos» - ғылым) дейді. Жасушалар құрылысы, қызметі, пішіні, мөлшері жағынан әр түрлі болады. Жасуша плазмалық жарғақша, цитоплазма, ядро және органоидтардан (эндоплазмалық тор, рибосома, митохондрия, лизосома, Гольджи жиынтығы, жасуша орталығынан) тұрады.