Қазақстан банктеріндегі проблемалық несиелер: анықтама, жіктелуі және басқару шаралары

ҚР-ның банктеріндегі проблемалық несиелермен жұмыс

Орындаған: Оразбаева А. М. ( ФН-305)

Тексерген: Акишева Д. М.

Проблемалық қарыздарды тиімді басқару банктердің маңызды міндеттерінің бірі болып табылады. Себебі шетел тәжірибесінде банктер банкроттылығының көпшілігі активтерді басқарудың сапасыздығымен, және бірінші кезекте дебиторлық қарызды басқарумен байланысты.

Банктердегі проблемалық несиелер несиені алған кәсіпорын қиын жағдайға тап болғанда, бірақ сенімді беделі мен кепілі болған жағдайда туындауы мүмкін. Мұндай мерзімі өткен қарыз банк үшін қауіпті болып есептелмейді. Алайда үмітсіз мезгілі өткен қарыз болады, ол кәсіпорын банкрот болып танылған жағдайда болады, мұндай қарызға банк ерекше көңіл аударуы қажет. Оның салдарынан банктерде несиені алушы компаниялардың қаржылық жағдайына егжей-тегжейлі бақылау жүргізу қажеттілігі туындайды.

Проблемалық қарыздың түрлі анықтамалары бар. Проблемалық қарыз түсінігі жиі банктерде проблемалық несие терминімен қолданылады.

Халықаралық валюта қоры проблемалық несие түсінігін былайша көрсетеді: проблемалық несие - қарыз алушының қаржылық жағдайының немесе аталмыш міндеттеме бойынша қамтамасыз етудің дұрыс болмауы салдарынан толық өтелуі күмәнді болатын, сонымен қатар негізгі қарыздың және/немесе ол бойынша пайыздардың 90 күннен көп уақытқа мерзімі өтуі байқалатын міндеттеме. Сонымен қатар «нашар» клиенттер тобына несиені ерте қайтаратын, және де банк олардан табыс алып үлгірмейтін клиенттерді де жатқызуға болады.

Проблемалық несиелерге келесілер жатады:

Сондай-ақ проблемалық несиелерге қарсы шараларға мыналар жатады:

Несие үшін төлейтін сыйақы (мүдделендіру) мөлшерлемесі - несиенің бағасын білдіреді. Оның мөлшері, жалпы жағдайда тартылған ресурстарға төлем мен сыйақы қаржысының қосындысынан құралады.