Тұқым қуалаушылықтың хромосомалық теориясы (толықтырылған)

Презентация қосу

Ашық сабақтар
МАҚСАТЫ:
БІЛІМДІЛІК: тұқым қуалаушылықтың
хромасомалық теориясын түсіну.
ДАМЫТУШЫЛЫҚ: Өз бетінше
ізденіспен
шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге
дағдыландыру.
Өз ойларын еркін де сауатты, нақты
жеткізуге
қабілеттерін арттыру.
ТӘРБИЕЛІК: Жан-
жақтылыққа,ізденімпаздыққа
баулу, тыңдай және сөйлей білу
мәдениетін арттыру. Ашық сабақтар
Дигибридті будандастыру

Ашық сабақтар
Дигибридті будандастыру
Тұқым қ уалаушылық тың хромосомалық
теориясы

Ашық сабақтар
Жұп хромосомалар айқ асып,
нәтижесінде Х тәрізді
фигуралар (пішіндер) –
хиазмалар пайда болады.1991
жылы Морган ашқ ан бұл
құбылысты хромосомалардың
айқасуы немесе кроссинговер
деп атады.
Дрозофиладағы кроссинговер
сызбанұсқасы

Ашық сабақтар
Сергіту сәті
1-есеп: Қ ара көзділік гені доминантты,
көк көзділік гені рецессивті. Әкесі де
шешесі де гетерозиготалы қ аракөз
жұбайлардан көк көз баланың дүниеге
келуі мүмкін бе?

Ашық сабақтар
Жауабы:
Р♂Аа х Р♀ Аа
Қара көз Қара көз
Г: А а А а

F1 : АА Аа аА аа
Гомо гетеро гетеро Рецессивті
Қ ара көз Қ ара көз Қ ара көз Көк көз
Ашық сабақтар
Ашық сабақтар
СӘЙКЕСТІГІН
ТЕСТ ТАП

ЖАСЫРЫНДЫ ТАБА
АЛАСЫҢ БА???

Ашық сабақтар
1. Тұқым қуалаушылықтың заңдылықтарын зерттеген
кезде Г. Мендель қандай тәсіл қолданды?
А) гибридологиялық Б)Биохимиялық
В) цитологиялық Г) химиялық
2. Аллельді гендер қайда орналасқан?
А) бір хромосомада Б) бірдей локустарда
В) гомологты емес хромосомада
Г) гомологты хромосомалардың бірдей локустарында
3. Фенотип бойынша дигибридті будандастырудың
формуласы қандай?
А) 3:3:3:1 Б) 1:2:1 В) 3:1 Г) 9:1
4.Кроссинговер құбылысы қашан байқалады?
А) митозда Б) мейозда В) амитозда Г) репликацияда
5.Әйелде хромосомалық көрініс қандай?
А) ХУ Б) ХХ В) ХО Г) ХХУ
Ашық сабақтар
6. Гендердің тіркеліп тұқым қуалауын кім зерттеді?
А) Г. Мендель Б) М. Мичурин
В) Н. Вавилов Г) Т. Морган
7. Қай организмге полиплоидия тән?
А) адамға Б) мүктерге
В) өсімдіктерге Г) вирустарға
8. “ Гаметалардың тазалығы” заңдылығын кім ұсынды?
А) Т. Мендель Б) Северцев
В) Т. Морган Г) Н. Вавилов
9.Ер адамда қалыпты жағдайда қандай жыныс
хромосомалар болады?
А) ХУ Б) ХХ В) ХХУ Г) ХО
10. Толық емес доминантты фенотип б/ша формула қандай?
А) 3:1 Б) 5:1 В) 1:2:1 Г) 9:3:3:1

Ашық сабақтар
11. Ген нені кодтайды?
А) үшіншілік құрылысын Б) үшіншілік пен төртіншілік
В) біріншілік пен екіншілік Г) нәруыздардың біріншілік
құрылысын
12.Жыныспен тіркелмейтін қай белгі?
А) гемофилия Б) дальтонизм
В) альбенизм Г) 6 бармақтылық
13. Тірі табиғаттың алғаш ғылыми
классификациялындыруын кім ашты?
А) Ж. Б. Ламарк Б) К. Линней
В) К. Бэр Г) Вавилов
14.Эволюцияның басты қозғаушы күші?
А) коньюгация Б) өзгергіштік
В) табиғи сұрыпталу Г) тұқым қуалаушылық
15.Аллельді гендер әрекеттесуіне жатады
А)эпистаз Б) толық доминанттылық
В) полимерия Г) плеотропия ЖАУАБЫ
Ашық сабақтар
Жауаптары
1. А 9. А
2. Г 10. В
3. В 11. Г
4. Б 12. В
5. Б 13. Б
6. Г 14. А
7. В 15. Б
8. А
АРТҚА

Ашық сабақтар
Сәйкестігін тап
1 Ұрықтанған жұмыртқа жасушасы
1. Генетика

2.Тұқым қуалаушылық 2Тұқым қуалаушылық және өзгергіштік қасиеттң
зертейтін ғылым

3Хромасома жиынтығы бар өсімдіктер мен
3.Зигота жануарлардың жыныс жасушасы

4Гетерозигота(Аа) күйінде көріне алмайтын
4.Гамета тұқым қуалайтын белгі.

5Организмдердің өз белгілері мен
Рецессивті белгі қасиеттерінің ұрпағында қайталанып көріну

ЖАУАПТАР
Ашық сабақтар
Жауабы
1. 2
2. 5
3. 1
4. 3
5. 4
АРТҚА
Ашық сабақтар
Жасырын сөзді тап
• Бірінші белгісі________хромосома
жиынтығы бар
• Екінші белгісі________мейоз нәтижесінде
түзіледі
• Үшінші белгісі________бірдей аллельді
гендері бар гаметаның қосылуынан
гомозигота түзіледі.
ЖАУАБЫ
Ашық сабақтар
Жасырын сөз:

АРТҚА

Ашық сабақтар
Қортындылай келе, генетика – белгілердің мұраға берілу
заңдылықтары туралы ғылым. Бұл заңдылықты табуға
тұңғыш рет Г. Мендельдің қолы жетті. 1900жыл генетика
ғылымының ресми түрде жарыққа шыққан жылы деп
есептелінді. Мендельдің негізгі сіңірген еңбегі сол, ол
тұқым қуалау бастамаларының еш уақытта қосылмайтынын
ж/е ата-аналарынан ұрпағына жеке бөлшектер түрінде
берілетінін дәлелдеді.Сондай-ақ дараларда жұп күйінде
болатын бұл бөлшектер келесі ұрпаққа аталық ж/е аналық
гаметалар арқылы әр жұптан бір-бір бөліктен берілетінін
көрсетті. 1909 жылы дания ботанигі Иогансен ол
бөлшектерді ген деп атаса, американдық генетик Морган
1912 жылы олардың хромосомаларында орналасқанын
дәлелдейді.

Ашық сабақтар
Қолданылған әдебиеттер
1) Жалпы биология, А. Сартаев, М. Гильманов,
Алматы , 2006.
2) Биология шың, Алматы 2009.
3) Биология, анықтамалық көмекші құрал,
“Олжас” Алматы 2006.
4) Биология , М.Қ. Гильманов, А.Р. Соловьева,
Л.Ү. Әбшенова, Алматы

Ашық сабақтар
Ашық сабақтар

Ұқсас жұмыстар

Тұқым қуалаушылықтың хромосомалық теориясы туралы

Тұқым қуалаушылықтың Хромосомалық теориясы жайында

Хромосоманың жіктелуі. Адам хромосомасының картасы. Хромосомалардың морфологиясы және көлемі

Тіркесіп тұқым қуалау және кроссинговер. 2. Генетикалық карталар. 3. Жынысты анықтаудың баланстық теориясы.

Жыныс генетикасы

ГЕНЕТИКА ЖӘНЕ АУРУЛАР

Хромосомалар, түрлері, жіктелуі. Адамның кариотипі. Идиограмманы зерттеудің маңызы

Генетикадағы зерттеу нысаналары. Дрозофила шыбыны және т. б

Мутациялар және мутагенез

Генетикалық антидарвинизм

Пәндер