Жүгерінің сабақ көбелегі (Ostrinia nubilalis)

Презентация қосу

Жүгерінің сабақ көбелегі
(Ostrinia nubilalis)

Орындаған : Нұрбақыт Қ
Тексерген : Сағандыков С.Н
Тобы: АГ-213

Жоспары:
Жоспары:

Кіріспе
Негізі бөлім
1.Жүгерінің сабақ көбелегіне жалпы сипаттама
1.1. Жүгерінің сабақ көбелегінің биологиялық
сипаттамасы
1.2.Жүгеріның сабақ көбелегінің морфологиялық
ерекшеліктері
1.3. Жүгері көбелегінің зиянды фазасы
1.4.Таралуы мен көбеюі
1.5. Есептеу әдістемесі
Қортынды
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Сабақ немесе жүгері көбелегі (Ostrinia nubilalis Hb)ересек
бунақденелілердің жыныстық диморфизмі анық байқалады.
Жұлдызқұрттың түсі сұрғылт жасыл, денесін бойлаған күңгірт
жолақтары бар. Дене ұзындығы 25 мм-ге дейін жетеді. Жұлдызқұрттар
өсімдік сабағына қыстайды.
Мәдени және жабайы өсімдіктерді зақымдайд. Көп зиян жүгері мен
күнбағысқа келтіреді.
Өсімдік сабағының ішін жұлдызқұрттар кеміріп, жолдар мен
қуыс жасайды. Кемірудің әсерінен тесіктерден сыртқа үгітілген ұлпа
шашылады. Кейін сабақ сынады. Зиянкестің дамуына ылғал өте
қолайлы.

Жалпы сипаттама
Жүгері сабақ көбелегі (Pyrausta nubilalis) –
қан көбелек тұқымдасына жататын
жәндік, а. ш-ның зиянкесі. Көбінесе
жүгеріні, кенепшөпті, тарыны, т.б.
өсімдіктерді зақымдайды. Қазақстанның
оңтүстік және оңтүстік-шығыс
аудандарында кездеседі. Денесінің
ұзындығы 13 – 15 мм, қанаттарының өрісі
24 – 32 мм. Ұрғашылары еркектеріне
қарағанда ірілеу келеді. Ересек
жұлдызқұрттарының ұзындығы 25 мм-ге
жетеді. Жылына оңтүстік - шығыс
аудандарда бір, ал оңтүстікте 2 – 3 рет
көбейеді. Жетілген жұлдызқұрттары
қоректенген өсімдігінің сабағының ішінде
қыстайды. Көктемде қуыршаққа айналады
да, маусымда көбелектер ұшып шығады.
Олар кешке және түнде ұшады.
Жұмыртқаларын жапырақтың астыңғы
бетіне немесе жүгерінің шашақ гүлі мен
собығына топтап салады. Жұмыртқадан
Жүгері көбелегінің биологиялық ерекшеліктері
жүгерінің сабақ Жалпы түсініктеме
көбелегі

Таралуы Қуаң далалы және шөлді аудандарда таралған

Дене пішіні жұлдызқұрттың түсі сұрғылт жасыл,денесін
бойлаған
күңгірт жолақтары бар
Денесінің дене ұзындығы 25-мм ге дейін жетеді.
ұзындығы

Ерекшелігі тіршілік кезеңінде 2 ұрпақ беріп дамиды.

Зақымдайтын мәдени және жабайы өсімдіктер
дақылдары
Жүгері көбелегінің морфологиялық ерекшеліктері

Қабыршақ қанаттылырды 3 отряд тармағына бөледі: жақты
көбелектер (Lacіnіata);
тең қанаттылар (Iugata) және әр түрлі қанаттылар (Frenata).
Қазақстанда кездесетін негізгі тұқымдастары: ақ көбелек, көгілдір
көбелек, емен көбелегі, барқыт көбелек, бұйра көбелек, мүр көбелек,
қан көбелек, түн көбелектері, нимфалидалар, т.б. Қабыршақ
қанаттылырдың өте сирек кездесетін кейбір түрлері қорғауға алынып,
Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген. Мыс., Тянь-Шань
аполлоны, өкшелі сұр көбелек, жолақты тораңғы көбелегі, махаон
көбелегі, т.б. Қабыршақ қанаттылырдың 1 мыңнан астам түрлері – екпе
өсімдіктердің зиянкестері. Олардың жұлдызқұрттары өсімдіктерді
жейді. Әсіресе күздік дақылдар және бидай қоңыр көбелектері, дән
қоңыр көбелегі, беде, жоңышқа, капуста, күнбағыс қоңыр көбелектерін
атауға болады. Қабыршақ қанаттылырдың орман ш-на зиян келтіретін
түрлері де көп (қарағай көбелегі, сақина көбелегі, т.б.). Ал кәдімгі күйе
көбелектері үйде, қоймада тіршілік ететіндіктен түрлі тағамдар мен
теріден тігілген және жүннен тоқылған киімдерді, жиһаз көбелегі
ағаштан жасалған жиһаздарды бүлдіреді. Қабыршақ қанаттылырдың
табиғатта пайдасы да бар. Мыс., олар гүлді өсімдіктерді, әсіресе, гүлі
түнде ашылатын өсімдіктерді тозаңдандырады. Қабыршақ 6

қанаттылырдың кейбір түрінің жібек пілләсі пайдаланылады (тұт,
Жүгері көбелегінің зиянды
фазасы
Олар сабақтың ішін үңгіп
жеп• қоректенеді. Зақымданған
өсімдіктердің сабақтары,
жүгерінің собығы сынып қалады.
Шілде – тамыз айында
көбелектер 2-рет көбейеді.
Өнімді жинау кезінде
жұлдызқұрттар, көбінесе
өсімдіктің төм. бөлігіне
жиналады. Сондықтан олардың
көпшілігі өнімді жинап алғаннан
кейін де егістікте қалады.
Күресу шаралары: қыстайтын
жұлдызқұрттарын жоюға
Сабақ көбелегінің таралуы және
көбеюі:
•Жер шарында кең тараған.
Қабыршақ қанаттылырдың
200-ге жуық тұқымдасқа
бірігетін 140 мыңдай түрі
белгілі. Қазақстанда 3 мыңнан
астам түрі кездеседі.
•Қабыршақ қанаттылыр
түрленіп дамиды, яғни
жұмыртқадан дернәсіл
сатысына өтіп, одан
қуыршаққа, қуыршақтан
ересек түрге айналады.
Қабыршақ қанаттылырдың
дернәсілі – жұлдызқұрт.
Қабыршақ қанаттылырға ғана
тән ерекшелік – 8

жұмыртқасының әр түрлі
Есептеу
әдістемесі
Ауылшаруашылық дақылдардың
•и егістері мен екпелерін бағыттық
тексеру арқылы ауруларды есептеу
әдістері. Стационарлық учаскелерде
өкөбелектің дамуын бақылау.
Өсімдік ауруларын есептеудің негізін
құрайтын бөліктері: өсімдіктің
даму фенофазасы; ортаны үлгі алудың
бағыты мен қатары; есеп жүргізу
үшін үлгі алудың сандық мөлшері.
Есептеу эелементтері. Көбелектің
таралуы мен даму қарқындылығын
есептеу . Шаруашылық район, болыс
бойынша аурудың таралуы мен
дамудың орташа өлшемдерін есептеу.
Өсімдікте көбелетің таралуын
есептеу.
Қортынды
Қортындылайтын болсақ жүгерінің сабақ
көбелегі өте зиян келтіретін
зиянкестердің бірі болып табылады.
Оларға дер кезінде алдын алу
шараларын жүргізіп дақылдарда тазалық
жұмыстарын жүргізбеген жағыдайда
көптеген шығынға алып келеді.
Агротехникалық , биологиялық, химиялық
іс- шараларды жүзеге асыру өте пайдалы
әдістердің бірі .
Пайдаланылған әдебиеттер:
1.Жармұханбетов.С.О “Энтомология”
2.Агибаев А.Ж.,Тулеева А.К.,Сүлейменов З.Ш.
“Ауылшаруашылық дақылдарын зиянкестер мен
аурулардан қорғау” .

Ұқсас жұмыстар

Сабақ немесе жүгері көбелегі: биология, зиянды фазасы, таралуы, есептеу әдістемесі

ҚР облыстарының фитосанитария карантиндерінің жағдайы

Өсімдік карантинінің даму тарихы. Қазақстан Республикасының өсімдік карантині

Өсімдік карантинінің даму тарихы

Жүгерінің толарсақ қаракүйесі

Дән өнімдері

ӨСІМДІК ЗИЯНКЕСТЕРІ

Жүгерінің шығу тарихы

Жүгері, өсу аймағы, түрлері

Қырыққабаттың ақ көбелегі (Pieris brassica L. )

Пәндер