Трансляция түсінігі. Формальды тілдер түсінігі

Трансляция түсінігі. Формальды тілдер түсінігі. Орындаған: Оралғазықы Г

Жоспары:

Программалау тілі

Транслятор

Транслятор түрлері

Транслятор жұмысының кезеңдері

Формальды грамматика

Формальды грамматиканың негізгі түрлері

Программалау тілі Программаларды да программалаушылар арнай тілдердің көмегімен жазады, оларды программалау тілдерідеп те атайды. Әр түрлі тілдерде жазылған бірдей программалардың көрінісінің өзі де түрліше болатындығы табиғи нәрсе. Жүздеген программалау тілдері және олардың әрқайсының бірнеше нұсқасы бар. Программалаушы адам программаны өзіне ыңғайлы тілде жазады. Барлық жағдайда жарамды әмбебап программалау тілі жоқ.

Транслятор

Аудару ағылшынша трансляция ( translation ) деп аталады, сондықтан программаларды машина кодына аудару жұмысын орындаушы программаларды трансляторлар деп атайды.

Сондықтан біздер қандай программалау тілі туралы сөз болып отырғандығын білмей тұрып программаның көрінісінің қандай болатындығын айта алмаймыз. Оның есесіне кез-келген програма трансляциялаудан кейін машина кодына айналатынын білеміз. Компьютерге орнатылған барлық программалар машина кодына жазылған.

Транслятор түрлері. Ассемблердің ендірілетін тілі мнемокод, макроассемблер-макротіл, ал компилятордікі-поцедуралы бағдарланған тілдер боып табылады. Осыған байланысты ендірілетін тілдерді транцлятордың түрлеріне қарай ассемблер тілі, макроассемблер тілі деп аталады т. с. с. Транслятор арқылы өңделіп алынған программа тікелей компьютерде орындалады немесе оны басқа транцлятордың өңдеуіне тура келеді. Трансляциялау мен программаның орындалуы уақыт жағынан бөлінген болады. Интерпретатордан басқа трансляторларда алдымен барлық программа трансляцияланады содан кейін орындалады. Осы режімде жұмыс істейтін трансляторлар компиляциялаушы типті трансляторлар деп аталады. Егер мұндай транслятордың ендірілетін тілі процедуралы-бағдарланған тіл болса, онда транслятор компилятор деп аталады. Трансляциялау кезеңімен орындау кезеңдері уақыт бойынша ығысып ауысып келіп отыратын транслятор интерпретатор деп аталады.

Транслятор жұмысының кезеңдері

 лексикалық талдау. Мұның негізгі атқаратын қызыметі программаның бастапқы мәтінін одан әрі қарай өңдеу үшін ең ықшамды және ыңғайлы етіп ұсыну. Осылауша алынған мәтін транслятордың синтаксистік талдаушы деп аталатын келесі бөліміне бастапқы деректер ретінде беріледі;

 синтаксистік талдау. Бұл кезңде бастапқы мәтінді синтаксистік талқылау жүргізіледі, яғни сөйлемдердің типтерін тану және программаның құрылымын айқындау, сонымен бірге синтаксистік қателіктерді айқындаушы синтаксистік бақылау;

 объктік программаны жасау. Бұл кезеңде шын тілдің баламалы сөйлемдерінің мәні зерттеліп, симантикалық талдау жасалады;

 объктік программаны безендіру және беру. Бұл транслятор жұмысының соңғы қорытынды кезеңі. Объктік программаны кітапханаға жазуға, баспаға шығаруға болады. Пайдаланушының нұсқауы бойынша транслятор ендіретін қосымша информацияның белгілі бір бөлігі ғана баспаға беріледі.

Формальды грамматика

U1W сөзі W2W сөзінен P1:f1-91 ережесінің көмегімен, егер де U1=v1f1v2, w2=v191v2, p1P болса қорытылады. F=f0:f1:f2: … :ft=9, t1 тізбегі, егер де fi+1, fi ден бірақ 0 i  n үшін қорытылатын болса ғана f тен шыққан g қорытынды деп аталады. Қорыту процесінің (тізбегінің) аяқталуының көрінісі - ол g ден қорытылатын сөздің болмауы болып табылады.

Формальды грамматиканың негізгі түрлері

0(G-0) типіндегі грамматика - қорытынды ережесіне шектеу болмайтын грамматика (яғни f9, қорытынды ережесінде, f және g - кез келгені)

1(G-1) типінің грамматикасы - f=f1nf2, g=f1u*f2 көрінісінің f-g ережесі болатын грамматика, мұнда n-w сөздігіндегі (nN), f1, f2, w тізбегінің терминалды емес символы.

2(G-2) типтегі грамматика - ол nw, nN, wW көрінісінің ережелеріне ғана жол берілетін грамматика.