Музыкалық қабылдаудың түрлері: психолого-педагогиялық ерекшеліктері мен оқыту әдістемесі

Cемей қаласының шәкәрім атындағы мемлекеттік үниверситет

Педагогика факултеті

Тақырып: Музыкалық қабылдаудың түрлері

Тексерген: Педагогика ғылымдарының кондидаты,

Доцент, қауымдастырылған профессор Султанова Н. К

Орындаған: Айтуған А

Музыкалық қабылдау

Музыкалық қабылдау адамның алдына бір-бірімен байланыстылық мақсатты қойып отыр:

- парапар қабылдауының шарты бойынша музыкалық тіл жетіктігін меңгеру;

- түрлі музыкалық сауаттылығын меңгеру кезінде есту қабілетіне биіктік-ырғақтық қатынасының ұйымдастыру;

- музыканың тақырыптық дамуын байқауы, нұсқауы және қорытынды бөлімдерін экспозициядан айыруы;

- музыкадағы өзгерістерді білу - тақырыптық ұқсастығы, айырмашылығы, бағыттылығы және өзінің санасында

тыңдалған музыканың бейнесі.

Ағылшын психологы Вернон ЛИ: …

музыканы қабылдауда адамдардың

екі түрі болады:

«тыңдаушы» және «тыңдай алатындар».

«Тыңдаушы», ол деген, адамның өзінде қабылдағаны бір нәрсе сияқты жылжиды, өзгереді, қүрделі рухы мен интелектуалды әрекетінің процесі.

Ал, «тыңдай алатындар» керісінше, өңде елестету,

зейіні музыкадан алыс кетуі.

Баланың музыка қабылдау зейіні екпініне, динамикасына, бояуына, артикуляцияға, фразаларға …

қысқасы - орындаушылық құралдарға көп көңіл бөлінеді. Ал, үлкен кісілер музыкалық дамуда ашық, көрнекті бейнеге,

музыкалық тақырыпқа, динамикалық және бояу кезеңдеріне көп көңіл бөледі.

Үлкен кісіге қарағанда балалардың музыканы қабылдауы келесі ерекшеліктерде:

- есту сезімі музыка бейнесінде биіктік-ырғақтық қатынасынан ерекше емес құралдардың басымдылығы;

- бейнелік сипатының синкреттік бөлінбегені, әуеннің барлық аспектісі сана - сезімде тұрақтанып,

бір нәрседе қалыптасады (мысалы: музыканың бояуында; не екпін - ырғақтық жағы) ;

- үзінділік (бөлімділік) - музыка жүйелі бүтіндей қабылданады, бірақ жеке үзінділердің (бөлімдердің) бірлестік ретінде;

- қысқа фразаларды қайталауға құштарлығы, ол музыкалық ойдың бастысы және танымайтын шығармадан қорыққаны.

Бұның бәрі, баланың музыка қабылдау қабілеттігінің кейбір психологиялық - педагогикалық мәселесінің қалыптасуы.

Қорытынды

Музыканы тыңдап, қабылдауды үйрету, сабақтардың түрлері мен әдістемелік амалдардың дұрыс қолданылуын үнемі дамытып, жетілдіріп отыру ұстаздың тәжірибенің үлесіне тиеді. Сонымен музыка пәні мұғалімнің шығармашылық - кәсіби сауаттылығы - бұл әрқашан тек өзінің жеке ойы, жеке қатынасы, материалды топтастыру мен оларды бағалауы. Жиналған материалдарды еңдіру бағыты, өзіндік жаңа идеялардың пайда болуымен жаңа сұрақтардың қорытындысы ретінде болады. Себебі шығармашылық жұмыс - әрқашанда ізденіс.