Операциялық жүйелер, оның даму және түрлері




Презентация қосу
 ОПЕРАЦИЯЛЫҚ
ЖҮЙЕЛЕР, ОНЫҢ
ДАМУ ЖӘНЕ ТҮРЛЕРІ
Операциялық жүйе (Операционная система;
operating system) — компьютердің барлық басты әрекеттерін
(пернелер тақтасын,экранды, диск- жетектерді
пайдалануды), сондай-ақ қатар операциялық жүйенің
басқаруымен іске қосылатын басқа программалардың
жұмысын басқаратын, көбінесе тұрақты сақтауыш
құрылғыда тұратын, машиналық кодта жазылған 
программа. Алғашқы компьютерлердің операциялық жүйесі
болған жоқ, себебі басқару программалары тек
компьютердің нақты бір типіне арналып жазылды, бірақ
шалғайлық жабдықтарға стандарттардың пайда болуымен,
сан алуан компьютерлер үшін осындай жабдықпен
әрекеттестіктің бірыңғай программаларын жазуға мүмкіндік
туғызды.
MS-DOS (Microsoft Disk Operating System) — дербес
компьютердің аппараттық жасақтамаларын — процессорды,
оның жедел жадын, дискілерді және шалғай құрылғыларды
автоматты басқаруға арналған, Microsoft фирмасы жасаған
дискідегі операциялық жүйе. Ол құрылғылар мен
қолданбалы программалардың өзара байланысын, сондай-ақ
осылармен жұмыс істеушінің оларды тиімді пайдалануын
қамтамасыз ететін программа болып табылады. 1981
жылдан бастап Intel процессорларымен жасақталған
барлық дербес компьютерлерге арналған стандартты
операциялык жүйе ретінде белгілі. MS DOS жүйесін осы
күнгі кең таралған UNIX,Windows операциялық жүйелерінің
 негізі деп атауға да болады.
MS DOS-та каталогтармен жұмыс.

Дискiдегi файлдар саны көп болған жағдайда олармен жұмысты
жеңiлдету үшiн ерекшелiктерiне қарай топтарға бiрiктiруге
болады. Әрбiр топтың өз аты болады және ол каталог деп
аталады.

1-сурет
MS DOS-та каталогтармен жұмыс.

Мысалы:
Каталогтың қосымша бөлiгi болмайды. Каталогтың
iшiндегi файлдың жазылуы: Basic kin 1. Bas
Басқа каталогтың iшiнде орналасқан каталог iшкi
каталог деп аталады.
MS DOS операциялық жүйесiнда каталогтармен
жұмыс істеу командалары:
1.MD (Make Directory – каталог құру) – жа ңа каталог
ашу командасы. Мысалы,
1)MDVSTUD – STUD атты жаңа каталог ашу.
2)Md XXX – ХХХ ішкі каталогын ағымда ғы
каталогта құру;
3)md A: Tekst –A: дискісінің негізгі каталогында
Tekst ішкі каталогын құру.
MSDOS-та дискілермен жұмыс.

Файлды немесе буманы дискетке көшiру үшiн, ол алдын ала ақпарат жазуға
дайындалған, яғни форматталған болуы керек. Пайдаланып жүрген дискеттi қайта
форматтау кезiнде онда бұрын сақталған ақпараттар жойылып кететiнiн есте ұстаған
жөн.
Дискжетекке дискеттi орналастырамыз да, мына командалардың бiрiн орындаймыз:
1.Format  a: — A: — дискісін форматтау.
2. Format  a: /s – А: дискісін форматтап, жүйелі дискета жасау.
Жүйелiк дискет жасау үшiн: жүйелiк файлдарды  дискiге  көшiру қатарын белгiлеу
қажет. Жүйелiк дискет – операциялық жүйе жүктелетiн, жүйелiк файлдар жазылған
дискет. Жүйелік файлдар құрамына -  COMMAND.COM, IO.SYS, MSDOS.SYS, AUTOEXEC.BAT
және CONFIG.SYS файлдары кіреді.
Дискетті көшіру үшін MS DOS ОЖ-де  DISKCOPY командасы қолданылады. Команда
форматы:
diskcopy  (дискжетекJ  (дискжетекJ  (/V) (/M)
Командадағы бірінші параметрде көшірілетін дискжетек көрсетіледі. Екінші параметрде
материал көшірілетін дискжетек көрсетіледі.
Көшірілу режимдері:
/V – көшірілудің дұрыстығын көрсетеді;
/M – қатты дисктің көшірілу кезінде қолданылмауын қадағалайды.
Norton Commander – қолданушының операциялық жүйемен
жұмысын жеңілдетуге арналған программа, онда командаларды
пернетақтада термей-ақ тек пернелерді басу арқылы орындауға
болады. Ондай операциялық жүйемен жұмысты жеңілдетуге
арналған программаларды «операциялық қабыршық» деп
атайды. 
Norton Commander қолданушыға келесі мүмкіндіктер береді:
•Экранда әрдайым каталог мазмұнын көрсетеді; 
•Диск, каталог, файл және жедел жады мөлшері туралы
информация алуға;
•Бір каталогтан екіншісіне көшуге;
•Каталогтар құруға, атын өзгертуге, көшіруге және өшіруге;
•Каталогтардан файлдарды (тобымен немесе жалғыздан)
көшіруге, ауыстыруға, атын өзгертуге және өшіруге;
•Кез-келген файлды көруге және мәтіндік файлдарды түзетуге;
•Командалық жолдарды түзетіп, DOS-тың кез-келген командасын
орындауға болады. 
Windows амалдық жүйесі және SCO Unix, Solaris немесе DOS
сияқты коммерциялықАЖ басқа, Linux (Линукс) амалдық
жүйесі де бар. Linux АЖ ашық жүйелер стандарттарын
қолдайды және Unix,DOS, MS Windows жүйелеррлер мен
бірге қолданыла алады. Бастапқы мәтіндермен қоса,
жүйенің барлық құрамдас бөліктері еркін көшіруге және
саны шектеусіз пайдаланушылар үшін орнатып пайдалануға
берілетін рұқсатпен бірге таратылады.
Linux басқаруымен сан алуан, кәдімгі дербес компьютерле
мен ноутбуктардан бастап, көп процессорлы өнеркәсіп
серверлері, кластерлік есептеуіш кешендер, PDA және IBM
компаниясы шығаратын қол сағаттарына дейінгі
электронды жүйелер жұмыс істейді. Linux – қауіпсіз жүйе.
Linux-ке лайықталған вирусқа қарсы бағдарламалардың
барлығы серверлік болып табылады және Windows-
машиналарда тіршілік ететін Windows-вирустарын аулауға
арналған.
Windows XP (жасалу кезіндегі кодтаулы аты
— Whistler; ішкі нұсқасы — Windows NT 5.1) — 
Microsoft корпорациясының Windows NTотбасындағы
2001 жылдың 25 қазанында жарыққа шыққан, 
компьютерлерге арналған операциялық жүйесі. Бұл
жүйе Windows 2000 Professional дамытылған түрі
болып саналады. XP атауы ағылш. eXPerience сөзінен
шыққан (тәжірибе).
Сурет:RoyaleXP2.PNG
Windows XP – бұл бұрыннан бар Windows
нұсқаларының жаңартылуы болып табылатын
Microsoft амалдық жүйесі. Windows XP екі нұсқасы
бар: жеке пайдаланушыларға және шағын
кәсіпорындар мен мекемелерге арналған Windows
XP Home және неғұрлым күрделі есептеулерді
жүргізуге арналған недәуір жетілдірілген Windows
XPProfessional.
Windows (тікелей аударғанда – терезе) бейне беттің
терезелерге бөлінуі арқасында осындай атауға ие
болды. Әрбір терезе іске қосуға болатын қандай да
бір ақпараттан, кескін немесе бағдарламадан
тұрады. Бейне бетте бір мезгілде бірнеше терезе
орналастырып қойып, бірінен біріне ауысып жүруге
болады. Windows XP пайдаланушы қажеттіліктеріне
недәуір бейімделген, оның тілдесуі недәуір қызықты,
Назарларыңызға
рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар
Операциялық жүйелер және түрлері
Операциялық жүйелер, оның даму және түрлері (MS­DOC, NC, OS/2,UNIX, Windows, оның түрлері)
Операциялық Жұйелер, оның даму және түрлері (MC-DOC, NC, OS\2, UNIX, Windows, оның түрлері)
Операциялық жүйелер, оның даму түрлері ( MS –DOC, NC,OS/2,UNIX,Windpws оның түрлері)
Операциялық жүйелер, оның даму және түрлері (MS-DOC, NC, OS 2,UNIX, Windows, оның түрлері) туралы ақпарат
ОЖ, оның даму жә не тү рлері (MC-DOC, NC, OS\2, UNIX, Windows, оның тү рлері)
Операциялық жүйені құру принциптері
Операциялық жүйе түрлері
Windows операциялық жүйелері
Оперциялық жүйелер,түрлері,қызметі
Пәндер